Вирустық гепатит – бұл гепатиттің 5 вирусының бірінен туындайтын бауырдың қабынуы В және С гепатитінің инфекциясы созылмалы болып, цирроз мен бауыр қатерлі ісігінің дамуына әкелуі мүмкін. Бұл проблеманың айрықша маңыздылығына және жұқтыру ықтималдығына қарамастан, көптеген қазақстандықтар өздерінің иммундық статусын білмейді.
Шын мәнінде, В және С гепатитін терінің ең аз қанап зақымдану қаупі бар - сұлулық салондарынан бастап медициналық мекемелерге дейін жұқтыра аласыз. Аурудың стигматизациясы және соның салдарынан диагностикаға жүгінудің төмендігі тек Қазақстанда ғана емес, әлемнің басқа елдерінде де байқалады.
БМСК ұйымын еркін таңдау құқығын ескере отырып, бір әкімшілік-аумақтық бірлік шегінде (ауыл, кент, қала, облыстық маңызы бар қаладағы аудан, республикалық маңызы бар қалалар, астана) тұрақты немесе уақытша тұратын жеріңіз бойынша емханаға тіркеле аласыз.
Емханаға электрондық үкімет порталы арқылы онлайн тіркелуге болады. Бұл жағдайда Сізге БМСК ұйымының ЭЦҚ қойылған «Жеке кабинетке» тіркелу туралы хабарламасы (талон) немесе электрондық құжат нысанындағы дәлелді бас тарту келіп түседі.
2011 жылдан бастап Қазақстан үшін «Софосбувир» және «Даклатасвир» препараттары сатып алынады, олар С вирустық гепатитінің барлық генотиптері үшін жарамды, олардың тиімділігі ДДҰ ұсынған түпнұсқа дәрілерге ұқсас. Әр түрлі мәліметтер бойынша тиімділік 96-98 пайызды құрайды. Қазақстанда С гепатитін емдеу жөніндегі мемлекеттік бағдарламаның пайда болуымен және таралуымен ел тұрғындарында қымбат ем алу үшін шетелге шығу қажеттілігі болмай қалды.
Сондай-ақ, Қазақстанда В гепатиті бар пациенттер тегін дәрі-дәрмек алады. Олар «Тенофовир» препаратымен емделеді.
С гепатитіне қарсы вакцина әлі жоқ.
Келесі ережелерді әрқашан есте сақтау керек:
Қазіргі заманғы медицина В гепатитінің алдын алуға және емдеуге, ал С гепатитінің толық емделуіне қол жеткізді. Алғаш рет ИФТ диагностикасы мен оң ПТР диагностикасының нәтижелері бойынша В немесе С вирустық гепатитінің белгілерін байқасаңыз, АЛТ, АСТ бауыр көрсеткіштерінің түсініксіз жоғарылауымен тегін дәрі-дәрмек алу үшін тұрғылықты жеріңіздегі емханаға немесе тіркелген медициналық ұйымға баруыңыз керек.
Сізге гастроэнтерологқа/гепатологқа, жалпы практика дәрігеріне немесе инфекционистке жазылу керек.
Науқаста в немесе С гепатитіне күдік болған жағдайда, дәрігер науқасты скринингтік тексеруге жібереді. Пациенттердің кейбір топтары үшін скринингтік тексерулер тегін жүргізіледі. Диагноз расталған кезде барлық қосымша диагностика, соның ішінде қымбат тұратын тексеру түрлері тегін жүргізіледі.
Содан кейін науқас вирусқа қарсы терапияны тағайындау үшін гепатологиялық орталыққа жіберіледі. Қарсы көрсетілімдер болмаған жағдайда пациент емдеудің барлық курсына тегін дәрілік препараттарды алады.
Гепатологиялық орталықтар әртүрлі этиологиядағы және ауырлық дәрежесіндегі бауырдың вирустық ауруларын диагностикалау мен емдеумен тікелей айналысатын инфекционист дәрігерлерді, гастроэнтерологтарды қабылдау, кеңес беру бойынша қызмет көрсетеді.
Қазақстанның барлық азаматтары В және С вирустық гепатиттеріне диагностиканың скринингтік түрлерінен өте алады, зерттеудің мұндай түрлері бірінші кезекте ИФТ-диагностика әдісі болып табылады, оң нәтиже алған жағдайда ПТР (сапалы) зерттеуден өту қажет.
Алғаш рет «С гепатиті» диагнозына тап болған азаматтар үшін ауру және оны емдеу туралы көбірек ақпарат алудың бірнеше мүмкіндігі бар. Олардың бірі - «AGEP'C» қоғамдық қоры (ANTIHEPATIT'C), бұл мақсаты С және В гепатиті бар пациенттерге көмек көрсету болып табылатын коммерциялық емес ұйым.
Қазақстанда ҚР Конституциясымен кепілдік берілген 29-баптың шеңберінде В немесе С гепатиті вирусын жұқтырған азаматтардың барлық санаттары үшін (ерекшелік болмастан) көрсетілімдері болған және қарсы көрсетілімдері болмаған кезде республикалық бюджет қаражатынан қаржыландырылатын вирусқа қарсы терапия, яғни тегін жүргізіледі.
Жалғыз шарт - пациенттің тұрғылықты жері бойынша медициналық ұйымда диспансерлік есепте ( бұдан әрі - ДЕ) тұруы. ДЕ - диспансерлік есептің қысқартылған атауы. Картада мұндай белгі созылмалы ауруы, мысалы, қант диабеті, гипертония, асқазан жарасы немесе С гепатитімен ауыратын адамдарға қойылады. Бұл науқасты үнемі тексеру қажеттілігін білдіреді.
Сондай-ақ, азаматтарға жеке тәртіпте емделуге мүмкіндік беріледі.
Алғаш келген пациентті есепке қою кезінде мынадай зерттеулер тізбесі қажет:
Диагноз және емдеу туралы, оның ішінде тамақтануды қалыпқа келтіру және өмір салтын өзгерту туралы толық түсінік аласыз.
Қажет болған жағдайда гепатолог қосымша зерттеулер тағайындай алады.
Инфекцияны болдырмаудың сенімді әдісі - В гепатитіне қарсы вакцинация. Қауіпсіз және сенімді вакциналар бар. 6 ай ішінде вакцинаның үш инъекциясын жүргізу ұсынылады. Кез-келген жастағы адамдар үшін вакцинация жасатуға болады. Әсіресе жұғу қаупі жоғары адамдарға вакцинация өте маңызды.
Келесі ережелерді әрқашан есте сақтау керек: