Кредит төлеуді кешіктірген жағдайда не істеу керек?
Введение
Кредит алу оңай, оны төлеу қиын. Сондықтан қарызға ақша алу үшін банкке бармас бұрын мұқият ойлану керек. Кідіртіңіз: сіз өзіңіздің қаржылық жағдайыңызды нақты бағалауыңыз керек.
Шығындар мен кірістерді дәл болжау үшін егжей-тегжейлі қаржылық жоспар құрыңыз. Өзіңіздің жалақыңызды, сыйақыларыңызды, жәрдемақыларыңызды ғана емес, сондай-ақ қосымша табысыңызды, науқастану салдарынан, мысалы, немесе өзге де форс-мажор салдарынан жұмыстан айырылған жағдайда жинақтарыңызды ескеруіңіз қажет. Барлығын бақылауда ұстауға үйренген адамдар үшін қолайлы нұсқа – Бұл еңбек ету қабілетінен және жұмыстан айрылудан сақтандыру.
Есіңізде болсын, кредит мойныңыздағы міндет, оны ұзақ уақыт бойы орындау қажет. Кредитті бұрынғы кредитіңізді өтеу үшін алмаңыз, әсіресе егер оның шарттары "ескіден" кредиттен айтарлықтай өзгеріс болмаса.
Егер несиені рәсімдеу туралы шешім қабылданса, онда несие шартына қол қоюға асықпаңыз. Оның барлық тармақтарын мұқият оқып шығу өте маңызды. Мыналарға ерекше назар аударыңыз: қарыз/микрокредиттің мерзіміне; сыйақы мөлшерлемесінің түрі: тұрақты немесе өзгермелі; жылдық тиімді сыйақы мөлшерлемесінің мөлшері; ай сайынғы төлем мөлшері және өтеу әдісі; шарт бойынша міндеттемелер орындалмаған жағдайда қарыз алушының жауапкершілігі және ықтимал тәуекелдері туралы ақпарат.
Ақпарат көзі - оқыту сайты Fingramota.kz ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Халықтың қаржылық сауаттылығын арттыру мақсатында іске асыратын.
Қарыз алушылар кредит берушіге қашан жүгінуі керек?
Мерзімі өткен берешегі бар қарыз алушы-жеке тұлғалар өз кредиттерін немесе микрокредиттерін қайта құрылымдау мәселелерін құқықтық аясында азаматтардың өтініштерін қарауға міндеттелген кредиторлармен тікелей шеше алады.
2021 жылғы 1 қазаннан бастап кредиттік ұйымдардың (банктің немесе микроқаржы ұйымының) қарыз алушы жеке тұлғалардың проблемалық берешегін реттеудің бірыңғай құқықтық режимі енгізілді, осы режимге сәйкес кредиторлар қарыз алушыны мерзімі өткен күннен бастап 10 күнтізбелік күн ішінде туындаған мерзімін өткізіп алу туралы хабардар етуге міндетті.
Хабарламада кредиторлар қарыз алушыға кешіктірудің нақты мөлшерін көрсете отырып, төлем жасау қажеттілігі туралы хабарлауы, оларға жүгіну құқығы және несиелер мен микрокредиттер бойынша өз міндеттемелерін орындамау салдары туралы айтуы керек.
Несиені кешіктіру кезінде қайда жүгінуге болады?
Егер қарыз алушының кредит бойынша мерзімі өткен берешегі болса, ол мерзімі өткен күннен бастап күнтізбелік 30 күн ішінде кредитті қайта құрылымдау үшін жазбаша өтінішпен өзі қызмет көрсететін қаржы ұйымына жүгінуі қажет.
Өтініште қарыз алушы мыналарды көрсетуі керек:
- міндеттемелердің орындалмау себебі (қаржылық жағдайдың нашарлауын растайтын құжаттардың болуы маңызды);
- міндеттемелерді орындау бойынша өз нұсқаларыңыз. Қарыз алушы кредиторға, мысалы: сыйақы мөлшерлемесін азайту жағына қарай Өзгертуді, төлемді кейінге қалдыруды, шарттың қолданылу мерзімін өзгертуді, қарыз валютасын, өтеу әдісін өзгертуді, мерзімі өткен негізгі борыш пен сыйақыны кешіруді, тұрақсыздық айыбын (айыппұлдарды, өсімпұлдарды) жоюды, өзінің қаржылық жағдайын ескере отырып, жаңа төлем кестесін жасауды немесе кепіл мүлкін өз бетінше өткізуді ұсына алады.
Осыдан кейін қаржы ұйымы 15 күн ішінде Қарыз алушының ұсыныстарын қарап, жазбаша түрде жауап береді. Несие беруші сіздің ұсыныстарыңызбен келісе алады, балама нұсқаларды қарастыра алады немесе бас тарта алады.
Екінші деңгейдегі банктер қарыз алушыны кредиттің мерзімін өткізіп алғаны туралы қалай хабардар етуге тиіс?
Банктер мен МҚҰ (микроқаржы ұйымдары) қарыз алушыны кредитінің мерзімі өткен күннен бастап 10 күнтізбелік күн ішінде хабарлауға міндетті.
Хабарламада кредиторлар сондай-ақ туындаған мерзімін өткізіп алудың нақты мөлшерін көрсете отырып, төлемдер енгізу қажеттігі туралы азаматтарды хабардар етуге, оларға өздерінің жүгіну құқығы және кредиттер мен микрокредиттер бойынша өз міндеттемелерін орындамау салдары туралы айтуы тиіс.
Егер кредитормен келісімге келмеген жағдайда не істеу керек?
Егер тұтынушы кредитормен келісімге келе алмаса, онда ол кредиторды бір мезгілде хабардар ете отырып, банктік немесе микроқаржы омбудсменіне жүгінуге құқылы.
Банктік қарыздар мен микрокредиттер бойынша міндеттемелерді орындау шарттарын өзгертуге қатысты өтініш бойынша омбудсмен өзара қолайлы шешім қабылдауға және Тараптардың міндеттемелерді орындау шарттарын өзгерту туралы келісілген шешім қабылдауға қатысуға міндеттенеді.
Омбудсмендер қарыз алушылардың өтініштерін олардың банкке немесе микроқаржы ұйымына өтінішінің дәлелдемелерін ұсынған кезде және кредитормен Шарт талаптарын өзгерту туралы өзара қолайлы шешім қабылдаған кезде қарайды.
Омбудсменнің жеке тұлғалар үшін өтініштерін қарауы өтеусіз.
Банк омбудсмені Алматы қ., Айманов к-сі, 124, 301 кеңсе, телефон мекенжайында орналасқан: +7 (727) 983-30-16, +7 (708) 983-30-16; e-mail: office@bank-ombudsman.kz.
Микроқаржы омбудсмені мына мекенжайда орналасқан: Алматы қ., Мыңбаев к-сі, 53, 320 кеңсе, телефон: +7 (727) 338 22 44, +7 (727) 338 22 25; e-mail: info@mfombudsman.kz