Егер меншік иесі пәтер сатып алса, ал жарты жылдан кейін оны сәл қымбатырақ сатқысы келсе, онда жеке табыс салығын (ЖТС) төлеу қажет.
Бұл материалда пәтерді сатып алу және сату кезінде оның құнындағы айырмашылыққа салықты кім төлейтінін қарастырамыз. Пәтерді сатудан түскен табыстың салығын қашан және қалай төлеуге болады?
Жеке тұлғалар үшін мүліктік табыс осындай объектілерге меншік құқығы тіркелген күннен бастап тек қана меншік құқығында 12 айдан (1 жыл) аз болған жылжымайтын мүлікті (пәтерді, үйді, саяжайды, ЖТҚ-ға арналған жер учаскесін, бау-бақша учаскесін, жеке қосалқы шаруашылық объектілерін, гараждарды) сату кезінде құн өсімі болса пайда болады.
Мүліктік табыс өтеусіз алынған мүлікті, оның ішінде сыйға тарту шарты бойынша сату кезінде туындайтын айырма болып табылады.
Коммерциялық объектілерді не коммерциялық объектілерді салуға арналған жер учаскелерін өткізу кезінде құн өсімі түріндегі мүліктік кіріс жылжымайтын мүлікті иелену мерзіміне қарамастан туындайды.
Мұндай кірістерден ЖТС есептеуді жеке тұлға 10% ставка бойынша өзі төлейді және осындай табыс алынған жылдан кейінгі жылдың 10 сәуірінен кешіктірмей төлеуі тиіс.
ЖТС бойынша декларацияны (240.00-нысан) мүліктік кіріс алынған жылдан кейінгі жылдың 31 наурызынан кешіктірмейтін мерзімде тұрғылықты немесе тіркелген жері бойынша Мемлекеттік кірістер органдарына ұсыну қажет.
Егер табыс 2023 жылы алынса, онда декларация 2024 жылғы 31 наурыздан кешіктірмей тапсырылады, табыс салығы 2024 жылғы 10 сәуірден кешіктірмей төленеді.
Мысалы: егер пәтер 14 миллион теңгеге сатып алынған болса, ал жарты жылдан кейін 17 миллион теңгеге сатылса, құн өсімінен түсетін табыс 3 миллион теңге болып табылады, оларға 10% жеке табыс салығы салынады - 300 мың теңге. Яғни, жеке табыс салығы ретінде 300 000 теңге (10 %) төлеу қажет.
Егер меншік иесі пәтерді сатса, онда ол мүлік салығын жыл басынан бастап жылжымайтын мүлікті сатқан айдың басына дейінгі мерзімге төлейді. Өз кезегінде жаңа меншік иесі тұрғын үй, гараж немесе коттедж сатып алған айдан бастап төлейді.
Мысалы: меншік иесі пәтерді 10 маусымда сатты делік, ол салықты ағымдағы жылдың 1 қаңтарынан маусымға дейін төлейді, ал жаңа иесі - маусым айынан жылдың соңына дейін мерзімге төлейді.
Табыс алған кезде декларацияны 240 нысаны бойынша тапсырасыз. Декларацияны жеке тұлғалар орналасқан (тұрғылықты) жері бойынша салық органына қағаз нұсқада және «E-Salyq Azamat» мобильді қосымшасы (AppStore және PlayMarket-тен жүктеу) немесе cabinet.salyk.kz салық төлеушінің кабинеті арқылы web-порталда ЭЦҚ көмегімен электрондық нысанда тапсыра алады.
Мүліктік табыстан тсетін ЖТС-ты (жеке табыс салығы) екінші деңгейдегі банктерің қосымшаларында төлеуге болады, мысалы:Kaspi.kz және Halyk.
Егер сіз ЖТС-ты уақытылы төлейтін болсаңыз, онда «ағымдағы кезеңді» таңдайсыз.
Егер декларация тапсыру мерзімінен кеші тапсырылатын болса онда «өткен жылдардың қарыздары» дегенді таңдайсыз.
«Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы» кодексіне сәйкес 240-нысандағы декларация уақтылы ұсынылмаған жағдайда жеке тұлғаға мемлекеттік кіріс органдарынан хабарлама жіберіледі.
Бірінші рет айыппұл емес, ескерту жасалады. Салық органына салық есептілігін ұсынбағаны үшін әкімшілік жаза қолданылғаннан кейін бір жыл ішінде құқық бұзушылық қайталанған жағдайда төленетін әкімшілік айыппұл (15 АЕК) құрайды.
Егер төлемді уақытылы төлемесеңіз, сізге ескерту келеді және одай жағдайда салық пен қоса өсімпұл төлейсіз. Өсімпұлды Мемлекеттік кірістер комитетінің сайтындағы калькулятор арқылы есептеуге болады.