АОБ картасы бойынша қандай оңалту құралдарын және қызметтерді алуға боладыАОБ картасын әзірлеуОАБ неден тұрадыМедициналық оңалту нені қамтидыӘлеуметтік оңалту нені қамтидыКәсіптік оңалту нені қамтидыАОБ іске асырылуына кім мониторинг жүргізеді

АОБ картасы дегеніміз не (жеке абилитация және оңалту бағдарламасы)

Введение

Мүмкіндігі шектеулі жандарға денсаулық жағынан да, әлеуметтену жағынан да өздерін жақсы сезінуге көмектесу үшін "Жеке абилитация және оңалту бағдарламасы" (АОБ) картасында бекітілген шаралар қабылдануда.

АОБ абилитация мен оңалтуды жүргізудің нақты көлемін, түрлері мен мерзімдерін, сондай-ақ әлеуметтік көмек түрлерін айқындайды. АОБ нені қамтиды және оның қалай жасалатыны осы материалда айтылады.

 

АОБ картасы бойынша қандай оңалту құралдарын және қызметтерді алуға болады

Оңалту құралдары мен қызметтері мүгедектігі бар адамдарға тұрғылықты жері бойынша АОБ негізінде ұсынылады.

Мүгедектігі бар адамдарды оңалту құралдарымен қамтамасыз ету протездік-ортопедиялық, сурдотехникалық, тифлотехникалық және гигиеналық құралдарды, сондай-ақ кресло-арбаларды беруді қамтиды.

Сондай-ақ жеке көмекшілердің, жестау тілі мамандарының, санаторий-курорттық емдеудің, стационар, жартылай стационар және үйде күтім жасау жағдайында арнаулы әлеуметтік қызметтердің әлеуметтік көмек қызметтерін көрсетуді қамтиды.

Мемлекеттік мекемелерде абилитация мен оңалтудың және әлеуметтік көмектің жекелеген техникалық құралдарына тапсырыс беру үшін мүмкіндіктері шектеулі адамдар әлеуметтік қызметтер порталын пайдалана алады.

ОАБ неден тұрады

Мүгедектігі бар адамдар оңалту ағза функцияларының тұрақты бұзылуымен денсаулықтың бұзылуынан туындаған тіршілік-тынысының шектелуін жоюға немесе мүмкіндігінше толық өтеуге бағытталған медициналық, әлеуметтік және кәсіптік іс-шаралар кешенін қамтиды.

АОБ картасы келесіні қамтиды:

  1. ОЖБ картасынан үзінді көшірме.
  2. Оңалтудың медициналық бөлімі.
  3. Оңалтудың әлеуметтік бөлігі (жергілікті атқарушы органның мамандары жүргізетін мүгедектің әлеуметтік-тұрмыстық жағдайларын тексеру актісі).

Оңалтудың кәсіптік бөлімі (жұмыс істейтін мүгедектігі бар адамдар үшін өндірістегі еңбектің сипаты мен жағдайлары туралы мәліметтер).

АОБ іске асырылуына кім мониторинг жүргізеді

МӘС (медициналық-әлеуметтік сараптамасы) бөлімі мүгедектігі бар адамдар кезекті куәландыру кезінде АОБ іске асыру мониторингін және АОБ бойынша іс-шаралардың тиімділігін бағалауды жүзеге асырады.

АОБ-ны уақтылы түзету және бұдан кейінгі оңалту шараларын әзірлеу үшін аумақтық бөлімше динамикалық бақылауды ұйымдастырады, ол үшін мүгедектігі бар адамдарға аумақтық бөлімшеге барудың бақылау мерзімдерін айқындайды.

Оңалту іс-шараларын орындамау себептеріне байланысты, айғақтар болған кезде, МӘС бөлімі ОЖБ-ның әлеуметтік және кәсіптік бөлігіне түзету жүргізеді және (немесе) оңалту іс-шараларын одан әрі жүргізудің қажеттілігі мен орындылығы туралы мәселені шешеді.

АОБ картасын әзірлеу

Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің Еңбек, әлеуметтік қорғау және көші-қон комитетінің аумақтық бөлімшелері мүгедектігі бар адамдар медициналық-әлеуметтік сараптамасын (МӘС) жүргізеді.

Өтініш онлайн-қызмет арқылы беріледі

{"id":19163,"source_id":3031,"title":"Мүгедектікті және/немесе еңбек ету қабілетінен айрылу дәрежесін белгілеу және/немесе қажетті әлеуметтік қорғау шараларын айқындау","service_code":"P6.33","service_link":"https://egov.kz/services/P6.33/"}

 

Мүгедектікті белгілеу рәсімі туралы толығырақ "Мүгедектікті белгілеу" өмірлік жағдайдың жеке материалынан білуге болады.

Куәландыру күнінен бастап 1 ай ішінде АОБ картасы әзірленеді. Оны әзірлеу кезінде (қажет болған жағдайда):

  • медициналық ұйымдардың,
  • жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар органдарының,
  • оңалту іс-шараларын жүзеге асыратын басқа ұйымдардың қызметкерлері тартылады.

АОБ меншік нысанына және шаруашылық жүргізу тәсілдеріне қарамастан тиісті мемлекеттік органдардың, кәсіпорындардың, мекемелер мен ұйымдардың орындауы үшін міндетті болып табылады.

АОБ әзірлеу үшін келесі құжаттар ұсынылады:

  • өтініш (мүгедектігі бар адам немесе оның заңды өкілінің);
  • жеке куәлік;
  • медициналық ұйымның дәрігерлік-консультациялық комиссиясының қорытындысы (мүгедектік қайта куәландыру мерзімінсіз белгіленген жағдайларда);
  • мүгедектікті растайтын анықтаманың көшірмесі (мүгедектігі қайта куәландыру мерзімінсіз белгіленген жағдайларда);
  • амбулаториялық науқастың медициналық картасы.

АОБ әрбір оңалту іс-шараларын іске асыру мерзімі көрсетіле отырып, мүгедектікті белгілеу мерзіміне әзірленеді.

АОБ түзету үшін осы оңалту құралдарының қажеттілігі туралы қорытынды (немесе 088/у нысаны) алу үшін  медициналық ұйымның ДКК-ға, бұдан әрі қорытындымен қоса тұрғылықты жері бойынша МӘС бөліміне жүгіну қажет.

 

Медициналық оңалту нені қамтиды

Медициналық оңалту аелесіні қамтиды:

  • қалпына келтіру емі (дәрі-дәрмектік, физикалық, санаторлық-курорттық және организмнің бұзылған немесе жоғалтқан функцияларын және денсаулықты қалпына келтіруге бағытталған емдеудің басқа да әдістері);
  • қайта құру хирургиясы;
  • протездік-ортопедиялық көмек.

Оңалтудың медициналық бөлігін меншік нысанына қарамастан, медициналық ұйымдар мен басқа да мамандандырылған ұйымдар жүргізеді.

Терапия, емдеу және басқа да көмек түрлері жеке медициналық айғақтар мен қарсы көрсетілімдерді ескере отырып жүзеге асырылады.

{"id":19361,"source_id":3033,"title":"Мүгедектерді протездік-ортопедиялық көмекпен қамтамасыз етуге құжаттарды ресімдеу","service_code":"P6.34","service_link":"https://egov.kz/services/P6.34/"}

Мысалы, есту протезі балалар мен ересек тұрғындардың ерекшеліктерін ескере отырып, есту аппаратына бейімделуге міндетті түрде оқытылып, сондай-ақ оны пайдалану және ұзақ пайдалану бойынша дағдыларды меңгеріп жүргізіледі.

{"id":19365,"source_id":4564,"title":"Мүгедектерді техникалық қосымша (компенсаторлық) құралдармен қамтамасыз етуге құжаттарды ресімдеу","service_code":"P6.35","service_link":"https://egov.kz/services/P6.35/"}

Шипажайға жолдама беру кезінде психикалық аурулар, нашақорлық, созылмалы алкоголизм, қатерлі ісіктер, ақыл-ой кемістігі және басқа да аурулар түрлері кезінде бас тартады.

{"id":19359,"source_id":4563,"title":"Мүгедектерді және мүгедек-балаларды санаторий-курорттық емдеумен қамтамасыз етуге құжаттарды ресімдеу","service_code":"P6.38","service_link":"https://egov.kz/services/P6.38/"}

Медициналық оңалту қызметтерін көрсету тәртібімен, медициналық көрсетілімдермен және оларды ұсынуға қарсы көрсетілімдермен осы жерден танысуға болады.

 

Әлеуметтік оңалту нені қамтиды

Мүгедектігі бар адамдар әлеуметтік оңалту келесіні қамтиды:

1. мүгедектігі бар адамдар жеке гигиенаның, өзіне-өзі қызмет көрсетудің, жүріп-тұрудың, қарым-қатынастың негізгі әлеуметтік дағдыларына үйрету;

2.мүгедектігі бар адамдар техникалық көмекші (орнын толтырушы) және арнайы жүріп-тұру құралдарымен қамтамасыз ету;

{"id":19360,"source_id":4561,"title":"Мүгедектерді жүріп-тұрудың арнайы құралдарымен қамтамасыз етуге құжаттарды ресімдеу","service_code":"P6.37","service_link":"https://egov.kz/services/P6.37/"}

3.мүгедектігі бар адамдар, оның ішінде бөгде адамның күтіміне және жәрдеміне мұқтаж мүгедек балаларға үйде арнаулы әлеуметтік қызмет көрсету;

{"id":19363,"source_id":3053,"title":"Үйде күтім көрсету жағдайында арнаулы әлеуметтік қызмет көрсетуге құжаттар ресімдеу","service_code":"P6.52","service_link":"http://egov.kz/services/P6.52/"}

4. оңалтудың жеке бағдарламасына сәйкес әлеуметтік қызметтер көрсету:

  • жүріп-тұруы қиын бірінші топтағы мүгедектігі бар адамдар жеке көмекші; 
{"id":18886,"source_id":3036,"title":"Жүріп-тұруы қиын бірінші топтағы мүгедектерді жеке көмекшінің қызметімен қамтамасыз етуге құжаттарды ресімдеу","service_code":"P6.36","service_link":"https://egov.kz/services/P6.36/"}
  • есту кемістігі бар мүгедектігі бар адамдар ымдау тілі маманы – жылына 60 сағат;

5. медициналық-әлеуметтік мекемелерде (ұйымдарда) арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсету;

{"id":18802,"source_id":3052,"title":"Медициналық-әлеуметтік мекемелерде (ұйымдарда) арнаулы әлеуметтік қызмет көрсетуге құжаттар ресімдеу","service_code":"P6.53","service_link":"http://egov.kz/services/P6.53/"}

6. ҚР заңнамасына сәйкес құқықтық көмек көрсету;

7. жеке оңалту бағдарламасына сәйкес әлеуметтік оңалтудың өзге де түрлері.

Оңалтудың әлеуметтік бөлігі келесі мекемелер жүргізеді:

  • халықты әлеуметтік қорғау жүйесінің ұйымдары,
  • арнайы білім беру ұйымдары (психологиялық-медициналық-педагогикалық консультациялар, оңалту орталықтары, психологиялық-педагогикалық түзеу кабинеттері),
  • басқа мамандандырылған ұйымдар.

Әлеуметтік оңалту қызметтерін көрсету тәртібімен мына жерден танысуға болады.

 

Кәсіптік оңалту нені қамтиды

Мүгедектігі бар адамдар кәсіптік оңалту келсіні қамтиды:

  • кәсіби бағдар;
  • кәсіптік оқыту (қайта оқыту);
  • жұмысқа орналастыру.

Кәсіптік бағдарлауды білім беру, халықты әлеуметтік қорғау ұйымдары жүзеге асырады.

Мүгедектігі бар адамдар жұмысқа орналастыру үшін арнайы жұмыс орындарын құратын жұмыс берушілер мүгедектігі бар адамдардың кәсіптік бағдарына қатысады.

Мүгедектігі бар адамдардың кәсіптік оқытуды (қайта оқытуды) белгіленген тәртіппен алынған лицензия негізінде білім беру қызметін жүргізетін ұйымдар жүзеге асырады.