Бақылау-кассалық машинаны қалай орнату керек (БКМ)

Саудамен, тауар өндірумен және әртүрлі қызмет көрсетумен айналысатын кәсіпкерлер өздерінде деректерді тіркеу және (немесе) беру функциясы бар бақылау-кассалық машинаны (онлайн-БКМ) алуға міндетті.

Кассалық аппараттардың болуы талап етілетін қызмет түрлерінің толық тізімімен ҚР Қаржы министрінің 2018 жылғы 16 ақпандағы бұйрығында көрсетілген.

Онлайн-БКМ – деректерді беру функциясы бар бақылау-кассалық машина, яғни мемлекеттік кіріс органдарына (салық) жасалған ақша операциялары туралы мәліметтерді интернет арқылы беруге қабілетті кассалық аппарат немесе бағдарламалық қамтылым. 

Онлайн-БКМ екі түрі бар:

• аппараттық: құрылғылар-дербес аппараттар (кассалық машиналар, тіркеуіштер);
• бағдарламалық: кассалық аппарат функцияларын орындайтын БКМ мемлекеттік тізілімінде тіркелген бағдарламалық қамтылым (мобильдік қосымшалар)

Бағдарламалық онлайн-БКМ, яғни кассалық аппарат функциясы бар мобильдік қосымшалар электронды чектерді қалыптастырады, олар өз кезегінде заң бойынша қағазға теңестіріледі. Электрондық чекті сатып алушыға онлайн режимінде, мессенджерлер немесе email арқылы жіберу жеткілікті. Қажет болса, Bluetooth арқылы смартфонға қосылуға болатын чектерге арналған арнайы принтерлерді сатып алуға болады.

Телекоммуникация болмаған жерлерде пайдаланылатын кассалық аппараттар онлайн-БКМ ауыстыруға жатпайды.

Аумағында ортық пайдаланылатын телекоммуникациялар желісі жоқ Қазақстан Республикасының әкімшілік-аумақтық бірліктерінің тізімі.

ФДО сымсыз желісімен қамтылған елді мекенді тексеруді (Алтел, Теле2, КСелл)  мұнда көруге болады.

Онлайн-БКМ тіркеу фискалдық деректер операторының (ФДО) www.oofd.kz сайты арқылы жүзеге асырылады, салық органдарына барудың қажеті жоқ.

Осы сайт арқылы БКМ тіркеу/тіркеу деректерін өзгерту/есептен шығару туралы мәліметтер мемлекеттік кіріс органына (салық) жіберіледі.

БКМ тіркеу карточкасын, яғни мемлекеттік қызмет көрсету нәтижесі салықтық ФДО сайты арқылы да береді.

ФДО қызметтері ақылы – бір БКМ үшін айына 1500 теңге. Олар қабылдау, фискалдау, 5 жыл бойы сақтау және чектер мен Z-есептер бойынша ақпаратты салық есебіне жіберуді қамтиды.

Онлайн-БКМ тіркеу келесі ретпен жүргізіледі:

1. ЭЦҚ алу;
2. Онлайн БКМ сатып алу (касса машинасын сатып алу немесе бағдарламалық қамтылымды жүктеу);
3. ЭЦҚ бойынша www.oofd.kz сайтында салық төлеушінің жеке кабинетінде ЗТ, ЖК тіркеу;
4. oofd.kz сайтында «БКМ картотекасы» бөлімінде сауда нүктесін құру;
5. «+Кассаны» бөлімінде кассаны тіркеу. Сақталған касса «БКМ картотекасы» бөлімінде бейнеленеді, содан кейін тіркеуге арналған өтінім мәртебесінің өзгеруін қадағалау қажет.  Сұрау салуды өңдеу 15 минуттан 3 күнге дейін болуы мүмкін. Сұрау салу өңделгеннен кейін касса МКК тіркелетін болады;
6. Төлем үшін аталған БКМ тарифін таңдау керек.
7. БКМ-ге енгізу және чектерді беруді бастау үшін қажетті токенді генерациялау.

Бағдарламалықтан қарағанда Аппараттық онлайн-БКМ тіркеу үшін, алдымен ФДО сим-картаны сымсыз режимде жұмыс істеу үшін және осы сим-карта арқылы кассаны қосу үшін келу тәртібімен алуған жөн.

Пайдаланушының толық нұсқаулығымен ФДО порталында танысуға болады.

БКМ тіркеу, есепке қою, сондай-ақ БКМ қайта тіркеу, есептен шығару Мемлекеттік кірістер (салық) комитетінің  аумақтық органдарымен жүргізіледі. Бұл ретте, онлайн-БКМ тіркеу фискалдық деректер операторының сайты арқылы жүргізіледі - oofd.kz, салық салуға барудың қажеті жоқ.

Егер сіз ескі кассалық аппаратты онлайн-БКМ-ге деректерді беру функциясынсыз ауыстырғыңыз келсе, онда алдымен сізге онлайн-БКМ сатып алу керек және оны тіркеу керек, оны жұмыс орнына орнату қажет, содан кейін ескі кассалық аппаратты тіркеу есебінен салықтық есепке алу қажет.

Мемлекеттік тізілімге енгізілген БКМ техникалық жарамды модельдері тіркеуге жатады, онда құрылғылардан басқа мобильдік қосымшалар да бар.

Кассалық аппараттардың көптеген модельдері еркін саудада, оларды табу өте оңай. Сондай-ақ, интернетте кең таралған жарнамамен смартфонға арналған ресми мобильді қосымшаларды табу және таңдау оңай.

Модельдің атауы бойынша БКМ тізілімге жататынын тізілімнің өзінен  тексеруге болады.

БКМ пайдаланған орны бойынша әрбір нүктеде БКМ тіркелуі тиіс. Электр энергиясы, интернет болмаған кезде немесе БКМ жарамсыз болған кезде тауарлық чек толтырылады және беріледі.

Сауда операциялары, жұмыстар орындау, қолма-қол ақша арқылы қызметтер көрсету кезінде жүргізілетін ақшалай есеп айырысуды жүзеге асыру кезінде БКМ пайдаланбау, сондай-ақ зақымданған немесе есепте тұрмаған БКМ пайдалану  бұзушылық болып есептеледі.

Бұл бұзушылықты анықталғанда алдымен ескерту жасалады, ал бір жыл ішінде қайталанған бұзушылықтан кейін төмендегі айыппұл тағайындалады:

• жеке нотариустарға, сот орындаушыларына, шағын кәсіпкерлік субъектілеріне-15 АЕК;
• орта кәсіпкерлік субъектілеріне-30 АЕК;
• ірі кәсіпкерлік субъектілеріне-50 АЕК.