Бірлескен зейнетақы аннуитетін қалай алуға болады?
Введение
«Кейбір заңнамалық актілеріне сақтандыру нарығын және бағалы қағаздар нарығын, банк қызметін реттеу мен дамыту мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасының Заңына қол қойғаннан кейін Қазақстандықтардың ерлі-зайыптылардың немесе жақын туыстарының зейнетақы жинақтарын біріктіру мүмкіндігі бар.Олар ресми зейнеткерлікке шығуды күтпей-ақ өмір бойы жәрдемақы ала алады.
Заңның нормалары 2022 жылғы қыркүйектен бастап енгізілген.
Осы материалда біз бірлескен (ерлі-зайыптылық) зейнетақы аннуитетін кім пайдалана алатынын және тараптардың кірістері қалай қайта бөлінетінін қарастырамыз.
Бірлескен зейнетақы аннуитеті дегеніміз не?
Бірлескен (ерлі-зайыптылық) зейнетақы аннуитеті – зейнетақы аннуитетін алу үшін ерлі-зайыптылардың немесе жақын туыстарының зейнетақы жинақтарын біріктіруге мүмкіндік береді.
Егер ерлі-зайыптылар немесе жақын туыстардың бірінде зейнетақы аннуитетін алуға жеткілікті зейнетақы жинақтары болмаса, ал екіншісінде артық болса, онда бірлескен зейнетақы аннуитеті олардың екеуіне де ресми зейнеткерлікке шығуды күтпей-ақ өмірлік төлем ақы алуға мүмкіндік береді.
Қазақстанда зейнеткерлік жас ерлер үшін 63 жасты, әйелдер үшін 2024 жылы 61 жасты құрайды. (2027 жылға дейін – 61 жас, 2031 жыалдан бастап – 63 жас). Бірақ сіз зейнеткерлік жастың басталуын күте алмайсыз және зейнетақы аннуитетін жасай алмайсыз. Алайда, ол үшін БЖЗҚ-да жеткілікті мөлшерде жинақ болуы қажет. Осы сома салымшының жынысы мен жасына байланысты өзгереді.
Сондай-ақ, мүгедектігі бар (мүгедектік тобына байланысты) және зиянды еңбек жағдайларында жұмыс істейтін азаматтардың жекелеген санаты үшін төмендетілген құны бойынша зейнетақы аннуитеті шартын жасасу мүмкіндігі бар.
Зейнетақы аннуитетінің артықшылықтары
- Бірлескен зейнетақы аннуитетінің басты артықшылығы – бір сақтанушыны ғана емес, сонымен бірге зейнетақы аннуитеті шартын өзі жасасу үшін зейнетақы жинақтары жеткіліксіз екінші сақтанушыны да өмір бойы төлемдермен қамтамасыз ететін бірлескен зейнетақы аннуитетін сатып алу үшін екі ерлі-зайыптылардың немесе жақын туыстарының зейнетақы жинақтарын біріктіру мүмкіндігі.
- Күйеуі немесе әйелі немесе жақын туысы қайтыс болған жағдайда, шарттың екінші қатысушысы сақтандыру төлемдерін кесте бойынша алуды жалғастырады.
- Неке бұзылған жағдайда сақтанушылардың әрқайсысы кесте бойынша сақтандыру төлемдерін алуды жалғастырады.
- Егер ерлі-зайыптылардың (жақын туыстарының) бірі Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерге тұрақты тұруға кеткен жағдайда немесе шетелдік немесе азаматтығы жоқ адам болса, онда ол сатып алу сомасын алуға құқылы, ал екінші сақтандырылушы кесте бойынша сақтандыру төлемдерін алуды жалғастырады.
«Неке (ерлі-зайыптылық) және отбасы туралы» Кодекске сәйкес ата - аналар, асырап алушылар, балалар, оның ішінде асырап алынғандар, сондай-ақ ата-анасы бір және ата-анасы бөлек ағалы-інілер мен апалы-сіңлілер, ата, әже, немерелер барлар жақын туыстар болып табылады.
Бірлескен неке аннуитетін қалай сатып алуға болады?
Мысалы , ерлі-зайыптылардың, 55 жастағы ерлі-зайыптылардың 15 миллион теңге және 5 миллион теңге зейнетақы жинақтары бар. Бұл ретте, ағымдағы күні ай сайынғы ең төменгі күнкөріс деңгейінің 70 пайызын төлейтін зейнетақы аннуитетінің ең төменгі құны күйеуі үшін 7,1 миллион теңгені, әйелі үшін 8,6 миллион теңгені құрайды. Бұл мысалда әйелдің жинақ сомасы жеке зейнетақы аннуитеті шартын жасасу үшін жеткіліксіз.
Жинақтарды біріктіру және сақтандыру жарнасы 20 миллион теңгені құрайтын бірлескен зейнетақы аннуитеті шартын жасау арқылы ерлі-зайыптылардың әрқайсысы кейінгі төлемдерді жыл сайынғы индексациялауды ескере отырып, өмір бойы ай сайынғы 36 340 теңге көлемінде төлемдерді ала алады.
Бірлескен зейнетақы аннуитеті шартын жасау кезінде шарттың жеке талаптары, оның ішінде сақтанушылардың біреуінің қайтыс болуына қарамастан жарамды болатын жеке төлемдердің мөлшері мен кестесі айқындалады.
Бірлескен аннуитет беру процесі қандай?
Ол үшін сізге қажет:
- осы қызметті ұсынатын өмірді сақтандыру компанияларының веб-сайттарын мұқият зерттеңіз;
- сақтандырушыны таңдау;
- Басқа тұтынушылардың пікірлерін талдаңыз.
Сақтандыру ұйымынан оның Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің лицензиясы бар-жоғын тексеру қажет. Мұны қаржылық реттеушінің интернет-ресурсында жасауға болады.
Шарттың талаптарын мұқият оқып шығыңыз.
Шарт үш данада жасалады: салымшы, сақтандыру компаниясы және БЖЗҚ үшін.
Зейнетақы аннуитеті шартының жасалғаны туралы ол жасалған күннен бастап 10 күнтізбелік күн ішінде БЖЗҚ-ға хабарлау қажет және ол барлық қаражатты сақтандыру компаниясына аударады. Яғни, енді сіз және сіздің жұбайыңыз немесе жақын туысыңыз зейнетақы емес, сақтандыру төлемін алатын болады. Ал сақтандыру компаниясы қаржы құралдарына инвестициялау арқылы сақтандыру сыйлықақысын басқаратын болады.
Сақтандыру компаниясын өзгертуге құқығыңыз бар, бұл шарт жасалғаннан кейін екі жылдан кейін ғана жасалуы мүмкін.
Зейнетақы аннуитетін сатып алу бойынша қосымша сұрақтарыңыз болса, Fingramota Online мобильді қосымшасы арқылы Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігіне хат жазуыңызға болады .