Дербес деректерді қорғау бойынша қауіпсіздік қағидалары

Инструкция

Өз деректеріңізді 100% қорғау мүмкін емес, дегенмен де нақты шабуылдардың ықтималдылығын азайта аласыз. Ол үшін мынадай бірқатар қағиданы сақтау керек:

  • ПИН-кодты картаға жазбаңыз және оны бөтен адамдарға айтпаңыз, оны банкоматтар мен POS-терминалдардан басқа ешбір жерге енгізбеңіз;
  • Картаңыздың толық деректемелерін ешкімге бермеңіз немесе оның фотосуреттерін желіде жарияламаңыз немесе мессенджерлер арқылы тіпті жақын таныстарыңызға да бермеңіз. Егер әлдекім сізге ақша аударғысы келсе, әдетте Қазақстанда оған тек картаңыздың нөмірі немесе телефон нөміріңіз ғана қажет;
  • Ешқашан бөтен адамдарға өз дербес деректеріңізді, оның ішінде жеке басыңызды куәландыратын құжаттардың көшірмелерін айтпаңыз немесе жібермеңіз; 
  • Өз жеке және банктік деректеріңізді интернетте жарияламаңыз, кафеде/мейрамханада төлемдер жасау кезінде картаңызды көзден таса қылмаңыз;
  • Дербес ақпаратты не қаржылық деректемелерді енгізу талап етілетін күмәнді интернет-байқаулар мен лотереяларға қатысудан аулақ болыңыз;
  • Егер сіз онлайн-сауда жасағыңыз келсе, сайттың шынымен де интернет-дүкенге тиесілі екеніне көз жеткізіп, сайттың мекенжай жолында қалай жазылғанын мұқият тексеріңіз, ол HTTPS және жабық құлыптың белгісінен басталуы керек;
  • Тек Интернет арқылы сауда жасауға бөлек карта ашыңыз. Оны сауда жасар алдында ғана толтырыңыз;
  • Өз карталарыңыз бойынша транзакциялардың деректерін жедел түрде алу үшін SMS/Push хабарламалар сервисін қостырыңыз;
  • СМС/Push хабарламалардың мазмұнын мұқият оқып шығыңыз, егер Сізге Сіз жасамаған операция жайында хабар келсе, құпия сөзді енгізбеңіз және банкке жедел түрде қоңырау шалыңыз;
  • Операцияларды болдырмау немесе жою үшін ешқашан құпия сөз енгізбеңіз, мұндай сұратуларды тек алаяқтар жасайды;
  • Банктен біліп алыңыз, егер мүмкін болса, төлем картаңыз үшін 3D-Secure (VISA) немесе SecureCode (MasterCard) функциясын қостырып алыңыз. Электрондық поштаңыз және сайттардағы жеке кабинеттеріңіз үшін күрделі құпия сөздерді қолданыңыз. 12345 немесе Password сияқты құпия сөздер сізді қорғамайды. Құпия сөз әр түрлі болуы керек, 10 таңбадан көп, үлкен және кіші әріптері, сандары және арнайы таңбалары болуы керек. Құпия сөз сіз үшін мағыналы және есіңізде сақталатындай етіп жасауға тырысыңыз. Бұны құпияда ұстаңыз;
  • Егер сіздің мобильді құрылғыларыңыз немесе қаржылық қызметтеріңіз биометриялық сәйкестендіру мүмкіндіктерін ұсынса, осындай мүмкіндікті пайдаланыңыз.
  • Егер сіз картаңыздың деректерін күмәнді сайтта енгізген болсаңыз немесе қателесіп алаяқтарға хабарлаған болсаңыз, онда картаны дереу бұғаттау үшін банкке қоңырау шалыңыз;
  • Электрондық құрылғыларыңызға күмәнді және лицензияланбаған бағдарламаларды орнатудан аулақ болыңыз. Сіздің дербес, қаржылық және қызметтік ақпаратыңыз орналастырылған интернет-банкингке, электрондық поштаға және басқа ресурстарға кіру үшін жалпыға ортақ (ашық) wi-fi желілерін пайдаланбаңыз;
  • Интернет-банкинг сервистерін қосатын құрылғыларда антивирустық бағдарламалық қамтылымды қолданыңыз.

Есіңізде болсын, қырағылық – алаяқтардан қорғанудың ең жақсы тәсілі!

Дата обновления - 04.05.2023
Справочная информация
290