Зиянды өндірісте жұмыс істейтін адамдардың денсаулығына келтірілген зиянды қорғау және өтеу үшін мемлекет, оның ішінде МКЗЖ сияқты механизмді қарастырады.
МКЗЖ ҚР Үкіметі айқындайтын тәртіппен зейнетақы жарналарын есептеу үшін қабылданатын қызметкердің ай сайынғы табысының 5% мөлшерінде белгіленеді.
МКЗЖ салымшысы жұмыс беруші (агент) болып табылады.
Бұл агенттер ай сайын МКЗЖ-ны қызметкердің бір айдағы есептелген кірісінің сомасына сүйене отырып, МКЗЖ-ны есептеу үшін қабылданатын кірістерден жүзеге асырады. Агенттер кәсіптері ҚР Үкіметінің қаулысымен бекітілген Тізбеде көзделген еңбек жағдайлары зиянды жұмыстарда істейтін қызметкерлерге МКЗЖ жүзеге асырады.
МКЗЖ сонымен қатар Тізімде көзделген зиянды еңбек жағдайлары бар жұмыстарда уақытша жұмыс істейтін ұйымның өндірістік, қосалқы және қосалқы цехтарының қызметкерлеріне төленеді.
МКЗЖ кәсіптері мен лауазымдары тізбенің «Жалпы кәсіптер» бөлімінде көзделген қызметкерлерге, егер бұл кәсіптер тізбенің тиісті бөлімдерінде немесе кіші бөлімдерінде арнайы көзделмесе, олар қандай өндірістерде немесе цехтарда жұмыс істейтініне қарамастан жүзеге асырылады.
Еңбек жағдайлары бойынша өндірістік объектілерді аттестаттау нәтижелері бойынша және айына жұмыс уақытының кемінде 80% - жұмыс істейтін зиянды еңбек жағдайлары бар жұмыскерлердің кәсіптерін мерзімді міндетті медициналық тексеру анықталған жағдайда, жұмыс берушілер, жұмыскерлердің өкілдері, мүдделі мемлекеттік органдар еңбек жөніндегі уәкілетті органға оларды Тізбеге енгізу жөнінде негізделген ұсыныстар енгізеді.
Өндірістік объектілерді аттестаттау нәтижелерімен расталған зиянды еңбек жағдайлары жойылған жағдайда агенттердің МКЗЖ төлеуі жүзеге асырылмайды.