- Шетелде жұмыс ұсынатын агенттіктің заңды түрде жұмыс істейтініне көз жеткізіңіз.
- Жұмыс күшін Қазақстан Республикасынан шетелге әкетуге байланысты қызметті жеке жұмыспен қамту агенттіктері жүзеге асырады.
Қазақстан Республикасының азаматтарын басқа мемлекеттердің аумағында жұмысқа орналастыру Қазақстан Республикасы қатысушысы болып табылатын екі жақты немесе көпжақты шарттармен не жұмысқа орналастырушы елдің заңнамасына сәйкес (Қазақстан Республикасының азаматын өз бетінше жұмысқа орналастыру кезінде) реттеледі.
Анықтама: "Халықтың көші-қоны туралы" Заңға сәйкес жеке жұмыспен қамту агенттіктері:
1) кемсітушіліктің кез келген нысанына жол бермеуге;
2) жүгінген адамдардан алынатын ақпараттың құпиялылығын қамтамасыз етуге міндетті;
3) өтініш білдірген адамдармен ел ішінде және шетелде жұмыс істеу үшін еңбек делдалдығы бойынша қызметтер көрсету туралы шарттар жасасуға;
4) тоқсан сайын "электрондық еңбек биржасы" мемлекеттік ақпараттық порталы арқылы кәсіптер (мамандықтар) бөлінісінде еңбек делдалдығына жүгінген және ел ішінде және шетелде жұмысқа орналастырылған адамдардың саны туралы ақпарат беруге міндетті.
- Сонымен қатар, жеке жұмыспен қамту агенттігі халықаралық шарттар болған кезде бір елден екінші елге жұмысқа орналасу үшін қызметкерлерді жалдауға құқылы.
- Сонымен қатар, жеке жұмыспен қамту агенттігі жұмыспен қамту елінде тиісті құжаттарды ресімдеуге жәрдемдеседі.
- Сонымен қатар, жұмыс күшін Қазақстан Республикасынан шетелге әкету жеке жұмыспен қамту агенттігі қызметкердің атына жұмысқа орналасқан елдің банктеріне кепілдік жарнасын енгізу арқылы шарт мерзімі өткеннен кейін қызметкерді өз еліне қайтаруға кепілдік берген жағдайда ғана жүзеге асырылады.
- Жұмыс күшін Қазақстан Республикасынан шетелге әкету кезінде шетелдік жұмыс берушінің банктерге кепілдік жарна енгізу тәртібі мен шарттары жұмысқа орналасқан елдің заңнамасымен реттеледі.
- Жоғарыда айтылғандардың негізінде шетелге шыққанға дейін жұмысқа орналасу туралы келісім жасаңыз.
- Сізге қол қоюды ұсынатын келісімшартты мұқият оқып шығыңыз, түпнұсқалардың бірі сіздің қолыңызда қалуы керек.
- Сізді шетелге жіберетін фирмаға қатысы жоқ адвокатпен кеңесіңіз. Шартта жұмыстың өзі, сондай-ақ тұру, төлем және медициналық сақтандыру шарттары ескерілуі керек.
- Жұмыс визасын алыңыз, туристік виза жұмыс істеуге рұқсат бермейді. Сіз баратын елдің Елшілігінен осы жұмыс түріне жұмысқа орналасу мүмкіндіктері туралы сұраңыз.
- Медициналық сақтандыруды алыңыз. Барлық құжаттарыңыздың,визаларыңыздың, төлқұжаттарыңыздың кем дегенде екі көшірмесін жасаңыз, көшірмелердің бір жинағын өзіңізбен бірге алыңыз, екіншісін туыстарыңызға қалдырыңыз – бұл сізден алынса немесе құжаттарыңызды жоғалтсаңыз көмектеседі.
- Туыстарыңызға қайда бара жатқаныңызды және кіммен бірге екеніңізді айтыңыз, телефон нөмірлерін, тұратын жерлерін қалдырыңыз. Туыстарыңызбен келісіңіз, егер сіз белгілі бір уақытта қоңырау шалмасаңыз, бұл сізге қауіп төніп тұрғанын білдіреді.
- Кетер алдында сізге қажет мекенжайларды алдын ала біліп, жаттап алыңызжәне кіру елінде сізге көмектесе алатын ұйымдардың телефондары. Бұл Қазақстан Республикасының дипломатиялық өкілдіктері, үкіметтік емес ұйымдар, сондай-ақ жұмысқа орналасқан елдегі көші-қон жөніндегі халықаралық ұйымның кеңселері.
- Әрине, сіз баратын елдің тілін білу, Сіздің мамандығыңыз, біліктілігіңіз таңдалған жұмысқа сәйкес келе ме және т.б. егер сіз әлі де "құл саудасының" құрбаны болсаңыз, бірақ қашып үлгерсеңіз, консулдығыңыздан немесе басқа елді мекеннен қолдау іздеңіз.
Есіңізде болсын! Көші-қон қызметтері мен құқық қорғау органдарының өкілдерінен басқа ешкімге және ешқандай жағдайда өз құжаттарыңызды бермеңіз. Сіздің төлқұжатыңыз тек Сізге тиесілі! Қырағы, байқағыш болыңыз, кез-келген ұсақ-түйекке назар аударыңыз.