Сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне ішкі талдау жүргізу бойынша әдістемелік ұсынымдардың 32 тармағына сәйкес сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне шалдыққан лауазымдарды айқындау кезінде қолда бар лауазымдарды екі санатқа – басшылар мен орындаушыларға бөлуі тиіс.
Шешімдер қабылдау және ұйымдық-шаруашылық функцияларды жүзеге асыру құқығының болуын ескере отырып, басшылардың барлық санаты жоғары сыбайлас жемқорлық тәуекелдерінің болуына жатады, сондықтан оларды функционалдық міндеттерін талдаусыз сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне ұшыраған лауазымдарға жатқызу керек.
Орындаушылар лауазымдарының сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне ұшырау деңгейі функционалдық ерекшеліктерін ескере отырып, сыбайлас жемқорлық функцияларының тізімін негізге ала отырып айқындалады.
Сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін ішкі талдау қорытындылары бойынша айқындалған сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне шалдыққан лауазымдар тізбесі
Ақтөбе облысы бойынша Темір аудандық қазынашылық басқармасы
|
№ р/с |
Сыбайлас жемқорлық тәуекеліне шалдыққан лауазым |
Сыбайлас жемқорлық тәуекелдері бар лауазымдық өкілеттіктер |
Сыбайлас жемқорлық тәуекелдері |
|
1 |
Басқарма басшысы (1 бірлік) |
Лауазымдық нұсқаулықтың 3.3.9 тармағы: Басқарма қызметкерлерін іріктеу, қабылдау, босату, іссапарға жіберу, материалдық көмек көрсету, көтермелеу, даярлау (қайта даярлау), біліктілігін арттыру, үстеме белгілеу және сыйақы беру мәселелерін шешуге;
Лауазымдық нұсқаулықтың 3.24 тармағы: мемлекеттік мекемелердің және квазимемлекеттік сектор субъектілерінің орындалусыз қайтарылған құжаттарының негізділігіне бақылау жүргізуге;
|
конкурстық іріктеуді формальды өткізу, белгілі бір конкурсқа қатысушыға конкурс сұрақтарын тарату; Тәртіптік жазасы бар қызметкерді жасыру және тәртіптік жазасы алынып тасталмаған бар қызметкерді көтермелеу ықтималдығы сыбайлас жемқорлық фактілерін жасыру, лауазымдық міндеттерін тиісінше орындамау |
|
2 |
Басқарма басшысының орынбасары (1 бірлік) |
Лауазымдық нұсқаулықтың 3.17 тармағы: Түсімдердің жиынтық жоспарына және міндеттемелер мен төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарларына (анықтамалары), жергілікті бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелердің міндеттемелері мен төлемдері бойынша қаржыландырудың жеке жоспарына, сонымен қатар өз билігінде қалатын тауарларды (жұмыстарды, қызметтерді) сатудан мемлекеттік мекемелер алатын ақшаның түсімдері мен шығыстары жоспарларының (анықтамалары) орындалуына бақылауды жүзеге асыру. |
мемлекеттік мекемелердің қаржылық құжаттарын формальды негіздер бойынша қабылдамау мүмкіндігі және белгілі бір тұлғаларға артықшылық беру
|
|
3 |
Бас маман-бас қазынашы (1 бірлік) |
Лауазымдық нұсқаулықтың 3.5 тармағы: мемлекеттік мекемелердің азаматтық құқықтық мәмілелерін тіркеуді жүзеге асыру
|
Мемлекеттік мекемелердің азаматтық құқықтық мәмілелерін тіркеуге өтінімдерін формальды негізде қайтару мүмкіндігі және белгілі бір тұлғаларға артықшылық беру |
|
4 |
Бас маман-бас қазынашы (2 бірлік) |
Лауазымдық нұсқаулықтың 3.8 тармағы: Мемлекеттік мекемелердің, өзін-өзі басқару органдарының төлеуге берілетін шоттарын және квазимемлекеттік сектор субъектілерінің төлем тапсырмаларын уақытылы қабылдау, бақылау бекіту. |
Төлем құжаттарын негізсіз қайтару, сыбайлас жемқорлық фактілерін жасыру, лауазымдық міндеттерін тиісінше орындамау
|
2024 жылғы 13-24 мамыр аралығында Ақмола облысы бойынша Қазынашылық департаментінің қызметіндегі сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне ішкі талдау жүргізілді. Ішкі талдау нәтижесінде сыбайлас жемқорлық тәуекелдері анықталмады.
2025 жылғы 21 сәуір мен 21 мамыр аралығында Ұлытау облысы бойынша Қазынашылық департаментінің қызметіндегі сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне ішкі талдау жүргізілді. Ішкі талдау нәтижесінде сыбайлас жемқорлық тәуекелдері анықталмады.
Рабочей группой в составе: заместителя руководителя Департамента Акшекина Н. Р., руководителя отдела по работе с юридическими лицами и по распоряжению имуществом Абешова Е. А., руководителя отдела финансового обеспечения Дастановой Ж. Ш., главного специалиста отдела по управлению активами и кадровой работы Ахметжановой Ж. Т., руководителя отдела по работе с имуществом, поступившим по отдельным основаниям Қуанышбаева Ұ. Ғ. в период с 01 июня 2024 года по 15 июня 2024 года, в соответствии с пунктом 5 статьи 8 Закона Республики Казахстан «О противодействии коррупции» от 18 ноября 2015 года, приказом Председателя Агентства Республики Казахстан по делам государственной службы и противодействию коррупции от 19 октября 2016 года № 12 «Об утверждении Типовых правил проведения внутреннего анализа коррупционных рисков» и на основании приказа председателя Комитета государственного имущества и приватизации Министерства финансов Республики Казахстан №Л-69 от 11 апреля 2024 года и на основании приказа руководителя РГУ «Департамент государственного имущества и приватизации по области Абай Комитета государственного имущества и приватизации Министерства финансов Республики Казахстан» (далее - Департамент) № 3-Л от 23 мая 2024 года проведен внутренний анализ коррупционных рисков.
Внутренним анализом коррупционных рисков охвачен период за 1 полугодие 2024 года (далее - текущий период).
Внутренний анализ коррупционных рисков проведены по выявлению коррупционных рисков в нормативных правовых актах, затрагивающих деятельность Департамента, ее структурных подразделений и коррупционных рисков в организационно-управленческой деятельности Департамента, ее структурных подразделений.
Выявление коррупционных рисков в нормативных правовых актах, затрагивающих деятельность Департамента и ее структурных подразделений
Отдел по работе с юридическими лицами и по распоряжению имуществом (далее - Отдел) представляет собой структурное подразделение Департамента.
Отдел в ходе своей деятельности руководствуется следующими нормативно-правовыми актами:
1) в части отчуждения государственного имущества:
- глава 10, статьями Параграфа 1 и 2 Закона Республики Казахстан «О государственном имуществе» от 1 марта 2011 № 413-IV;
- «Правилами продажи объектов приватизации», утвержденными Постановлением Правительства РК от 9 августа 2011 года № 920.
Отдел проводит электронные аукционы по продаже объектов республиканской государственной собственности на веб-портале Реестра государственного имущества www.gosreestr.kz.
Электронный аукцион осуществляется в режиме онлайн посредством веб-портала, что способствует открытости и прозрачности работы Отдела. При проведении электронного аукциона отсутствует прямой контакт с участниками, так как участники заявляют свои предложения публично, победитель определяется автоматически, посредством веб-портала. Основанием для заключения договора купли-продажи является протокол результатов электронного аукциона. Заявки для участия в торгах подаются в электронном виде и гарантийные взносы напрямую поступают на счет АО «Информационно-учетный центр», являющегося единым оператором. Торги проводятся в электронном виде автоматически без участия специалистов Отдела. Договор купли-продажи заключается в электронном формате на веб-портале реестра и подписывается продавцом и покупателем с использованием ЭЦП.
Таким образом, по всему процессу проведения электронных торгов полностью исключен человеческий фактор, который мог бы повлиять на результаты торгов.
- статьями Глав 7 и 8 Раздела 3 Закона РК «О государственном имуществе» от 1 марта 2011 № 413-IV;
- статьями с 378 по 405 главы 22 Гражданского кодекса РК;
- Правил передачи государственного имущества в имущественный наем (аренду), утвержденных приказом Министра национальной экономики РК от 17 марта 2015 года № 212 (далее – Правила);
- Приказа Министра национальной экономики РК от 17 марта 2015 года № 211 «Об утверждении типовой формы договора имущественного найма (аренды) государственного имущества».
Правилами предусматривается предоставление балансодержателем наймодателю информации об излишних и неиспользуемых объектах недвижимости и иного имущества без указания предполагаемого арендатора, по результатам рассмотрения которой наймодателем осуществляется опубликование представленной информации на веб-портале Реестра государственного имущества (далее – Реестр).
Согласно Правилам объявление о предоставлении в аренду размещается на веб-портале и любой желающий может в электронном виде подать заявку на заключение договора в аренду. Договор аренды с подавшим единственную заявку на получение в аренду имущества также составляется и подписывается в электронном виде с применением ЭЦП. При подаче двух заявок по одному объявлению на веб-портале объявляется проведение тендера. Подача заявки для участия в тендере, проведение тендера и оформление результатов тендера по сдаче в аренду объектов государственной собственности осуществляется на электронной площадке. Победителем тендера признается участник, предложивший наибольшую арендную плату за объект, который определяется автоматически соответствующей электронной программой, то есть без участия сотрудников, без контактов представителей Отдела с нанимателями и участниками тендера. По данному направлению коррупционные риски не обнаружены.
3) в части предоставление государственного имущества в доверительное управление.
- Правилами передачи государственного имущества в доверительное управление и Типовым договором доверительного управления государственным имуществом утвержденными приказом Министра национальной экономики Республики Казахстан от 16 января 2015 года № 17.
Передача объекта в доверительное управление с правом или без права последующего выкупа осуществляется на тендерной основе, за исключением случаев указанных в пункте 5 Правил.
Тендер проводится с использованием веб-портала реестра в электронном формате, по результатам которого заключается договор доверительного управления и подписываются акты приема-передачи.
В состав тендерной комиссии включены представители региональной палаты предпринимателей.
Гарантийные взносы для участия в тендере поступают на реквизиты Единого оператора АО «Информационно-учетный центр», при этом Учредителю исключен доступ к информации по поступлению гарантийных взносов и количеству поданных заявок.
Вскрытие заявок производится посредством веб-портала реестра автоматически по наступлению даты и времени тендера.
Согласно подпункту 9) пункта 11 Типового договора доверительного управления, Доверительный управляющий предоставляет отчет о финансовой деятельности и обо всех сделках имущественного характера в электронном виде с использованием программного обеспечения, подписывает его электронной цифровой подписью и направляет в уполномоченный орган по управлению государственным имуществом – в отношении республиканского имущества посредством реестра государственного имущества используя имеющийся в программном обеспечении сервис для отправки и включения отчета в структуру Реестра. При проведении тендера по передаче объекта в доверительное управление отсутствует влияние человеческого фактора на результаты тендера. Коррупционные риски не обнаружены.
4) в части передачи государству прав на имущество по договору дарения:
- «Правилами приобретения государством прав на имущество по договору дарения», утвержденными Постановлением Правительства РК от 28 сентября 2011 года № 1103.
Во исполнение приказов КГИП между Департаментом и Дарителем в установленные Правилами сроки подписывается договор дарения и акт приема-передачи, от дарителя государственному юридическому лицу, которое указано в приказе КГИП МФ РК. Коррупционные риски по данному направлению деятельности не обнаружены.
5) в части передачи государственного имущества из одного вида государственной собственности в другой:
- «Правилами передачи государственного имущества, закрепленного за государственными юридическими лицами, из одного вида государственной собственности в другой», утвержденными Постановлением Правительства РК от 1 июня 2011 года № 616, - «Правилами передачи государственного имущества, закрепленного за государственными юридическими лицами, из одного вида государственной собственности в другой», утвержденными приказом Министра национальной экономики от 26 мая 2023 года № 85.
Во исполнение приказов и писем КГИП МФ РК и соответствующими акиматами области (города республиканского значения, столицы) издается постановление о принятии либо передаче имущества из одного вида государственной собственности в другой, составляется акт приема-передачи имущества, подписываемый передающей и принимающей сторонами, утверждаемый со стороны республиканской собственности – Департаментом, со стороны Акимата – Управлением финансов области Абай, так же в функциональные обязанности отдела входит принятие решения по передаче республиканского имущества из одного вида государственной собственности в другой, по территориальным государственным органам области Абай. Коррупционные риски не обнаружены.
6) утверждение разделительных, промежуточных ликвидационных и ликвидационных балансов, передаточных актов территориальных подразделений центральных исполнительных органов осуществляется на основании:
- при утверждении разделительных балансов и передаточных актов, промежуточных ликвидационных и ликвидационных балансов ст. 129 -130 Закона РК «О государственном имуществе» от 1 марта 2011 года, ст. 45, 46, 47 и 50 Гражданского кодекса РК коррупционные риски не обнаружены.
7) проверка эффективности и целевого использования государственного имущества республиканских государственных юридических лиц и их филиалов, регламентируется следующими нормативно-правовыми актами:
- Приказ Министра финансов РК от 17 марта 2015 года № 179 «Об утверждении натуральных норм обеспечения государственных органов служебными и дежурными автомобилями, телефонной связью, офисной мебелью и площадями для размещения аппарата государственных органов»;
- Постановление Правительства РК от 18 марта 2015 года № 146 «Об утверждении Правил разработки натуральных норм». Приказ Министра финансов РК;
- Приказ Министра финансов РК от 15 декабря 2011 года № 636 «Об утверждении Единой методики ввода данных объектов учета в реестр государственного имущества»;
- Приказ Министра национальной экономики РК от 17 марта 2015 года № 212 «Об утверждении Правил передачи государственного имущества в имущественный наем (аренду);
- Закон РК «О государственной регистрации прав на недвижимое имущество».
Акты проверок эффективного и целевого использования имущества направляются в Комитет государственного имущества и приватизации Министерства финансов РК для рассмотрения и принятия мер, в случае выявленных нарушений.
С июля 2015 года работа по проверкам эффективности и целевого использования государственного имущества республиканских государственных юридических лиц и их филиалов, приостановлена, в связи с изменениями в нормативно-правовые акты, в частности принятия нового Предпринимательского кодекса РК от 29 октября 2015 года № 375-V и рассмотрения проекта совместного приказа Министерства финансов РК и Министерства национальной экономики РК «Об утверждении критериев оценки степени риска и формы проверочного листа республиканских государственных юридических лиц, их филиалов, представительств, при проведении контроля целевого использования государственного имущества». Коррупционные риски не обнаружены.
8) размещение республиканских государственных юридических лиц и передача в безвозмездное пользование республиканского имущества по следующему нормативно-правовому акту:
- Приказ Министра финансов РК от 17 марта 2015 года № 179 «Об утверждении натуральных норм обеспечения государственных органов служебными и дежурными автомобилями, телефонный связью, офисной мебелью и площадями для размещения аппарата государственных органов».
Во исполнение приказов и писем КГИП МФ РК заключаются договора пользования, в соответствии с положением Департамента на основании писем обращений территориальных республиканских государственных юридических лиц Отделом издаются приказы по размещению и пользованию. Коррупционные риски не обнаружены.
При изучении Законов и подзаконных актов, положений, регулирующих деятельность Отдела, способствующих принятию решения должностным лицом по своему усмотрению, положений, способствующих созданию барьеров при реализации физическими и юридическими лицами своих прав и законных интересов, правовых пробелов, создающих возможность произвольного толкования нормативных правовых актов установлено не было.
Отдел финансового обеспечения (далее - Отдел) является структурным подразделением Департамента.
Отдел в своей деятельности руководствуется Конституцией Республики Казахстан, Трудовым, Гражданским и Бюджетным кодексами Республики Казахстан, приказом Министра финансов Республики Казахстан от 3 августа 2010 года № 393 «Об утверждении Правил ведения бухгалтерского учета в государственных учреждениях» и другими актами Президента и Правительства Республики Казахстан, иными нормативными правовыми актами, Положением о Комитете государственного имущества и приватизации МФ РК, Положением о Департаменте.
Основными задачами Отдела являются: осуществление организации бухгалтерского учета, ведение первичных документов, контроль за исполнением планов финансирования, составление бюджетной заявки и др.
1) в части расчетов с поставщиками:
- Приказ Министра финансов Республики Казахстан «Об утверждении Правил исполнения бюджета и его кассовое обслуживание» от 4 декабря 2014 года № 540. Основанием для формирования счета к оплате для проведения платежей является:
- при приобретении товаров:
1) зарегистрированный в территориальном органе казначействе Договор;
2) накладная;
3) акт приема-передачи товара;
4) счет-фактура.
- при выполнении работ и услуг:
1) зарегистрированный в территориальном органе казначействе Договор;
2) акт оказанных услуг;
3) счет-фактура.
Закон Республики Казахстан от 4 декабря 2015 года № 434-V ЗРК «О государственных закупках». Согласно Закону организатор государственных закупок возвращает потенциальному поставщику внесенное им обеспечение заявки на участие в конкурсе в течение трех рабочих дней со дня наступления одного из следующих случаев:
1) подписания протокола об итогах государственных закупок способом конкурса. Указанный случай не распространяется на участника конкурса, определенного победителем конкурса;
2) вступления в силу договора о государственных закупках и внесения победителем конкурса обеспечения исполнения договора о государственных закупках, предусмотренного конкурсной документацией.
Так, отдел финансового обеспечения осуществляет возврат гарантийных взносов в счет платежа при полном исполнении обязательств по заключенному договору. Таким образом коррупционные риски не обнаружены.
2) в части ведения бухгалтерского учета и формирования финансовой отчетности:
- Приказ Министерства финансов Республики Казахстан от 3 августа 2010 года № 393 «Об утверждении Правил ведения бухгалтерского учета в государственных учреждениях». Данные Правила ведения бухгалтерского учета в государственных учреждениях разработаны в соответствии с Бюджетным кодексом Республики Казахстан и устанавливают порядок ведения бухгалтерского учета в государственных учреждениях, содержащихся за счет республиканского и местных бюджетов.
В Департаменте бухгалтерский учет ведется в программе «E - МинфинSAP» подсистема бухгалтерский учет и кадры.
В ходе анализа данного нормативно – правового акта коррупционных рисков не обнаружено.
3) в части списания государственного имущества:
- Постановление Правительства Республики Казахстан от 1 июня 2011 года № 615 «Об утверждении Правил оформления гибели и уничтожения отдельных видов государственного имущества, пришедшего в негодность вследствие физического и морального износа, в результате стихийных бедствий и аварий». Данные Правила оформления гибели и уничтожения отдельных видов государственного имущества, пришедшего в негодность вследствие физического и морального износа, в результате стихийных бедствий и аварий разработаны в соответствии с Гражданским кодексом Республики Казахстан от 27 декабря 1994 года и Закона Республики Казахстан от 1 марта 2011 года «О государственном имущества» и определяют порядок оформления гибели и уничтожения отдельных видов государственного имущества, закрепленного за государственными юридическими лицами и относящегося к основным средствам (активам), пришедшего в негодность вследствие физического и морального износа, в результате стихийных бедствий и аварий.
Уничтожению подлежит имущество, пришедшее в негодность вследствие физического и морального износа, в результате стихийных бедствий и аварий, если восстанавливать его экономически нецелесообразно и/или невозможно.
Оформление уничтожения отдельных видов государственного имущества, пришедшего в негодность вследствие физического и морального износа, в результате стихийных бедствий и аварий осуществляется постоянно действующей комиссией,создаваемой решением руководителя государоственного юридического лица, либо лица, исполняющего его обязанности.
Коррупционные риски не обнаружены.
4) в части возмещения коммунальных услуг арендаторами:
- Правила передачи государственного имущества в имущественный наем (аренду)от 17 марта 2015 года №212. Согласно Правил арендатор оплачивает коммунальные услуги непосредственно коммунальным службам.
Коррупционные риски исключены.
5) в части расчетов с подотчетными лицами (командировочные расходы).
- Постановление Правительства Республики Казахстан от 11.05.2018 года № 256 «Об утверждении Правил возмещения расходов на служебные командировки за счет бюджетных средств, в том числе в иностранные государства. Согласно Постановления выплачены командировочные расходы внештатным работникам.
Коррупционные риски не обнаружены.
Нормативные правовые акты, затрагивающие деятельность Отдела отвечают всем требованиям устанавливающих правовые нормы и не способствуют возникновению коррупционных правонарушений и дискреционных полномочий.
Отдел по управлению активами и кадровой работы (далее - Отдел) является структурным подразделением Департамента.
Отдел в своей деятельности руководствуется Конституцией Республики Казахстан, «Дорожной картой по внедрению процедур управления бизнес-процессами структурных подразделений Министерства финансов Республики Казахстан» в рамках проекта «Единый балансодержатель», утвержденной приказом № 1196 Министерства финансов Республики Казахстан от 25 ноября 2022 года, Трудовым кодексом Республики Казахстан, Законами Республики Казахстан «О государственной службе», «О противодействии коррупции», Приказом Председателя Агентства Республики Казахстан по делам государственной службы ипротиводействию коррупции Республики Казахстан от 21 февраля 2017 года № 40 «О некоторых вопросах занятия административной государственной должности» и другими актами Президента и Правительства Республики Казахстан, иными нормативными правовыми актами, Положением о Комитете государственного имущества и приватизации Министерства финансов Республики Казахстан, положением о Департаменте.
Основными задачами Отдела являются: организация работы по проекту «Единый балансодержатель» и организация и ведение кадровой работы, осуществление контроля за исполнительской и трудовой дисциплины.
Нормативные правовые акты, затрагивающие деятельность Отдела отвечают всем требованиям устанавливающих правовые нормы и не способствуют возникновению коррупционных правонарушений и дискреционных полномочий.
Коррупционные риски не обнаружены.
Отдел по работе с имуществом, поступившим по отдельным основаниям (далее - Отдел) является структурным подразделением Департамента.
Основными задачами Отдела являются: учет, хранение, оценка и дальнейшее использование имущества, поступившего в собственность государства по отдельным основаниям.
Отдел в своей деятельности руководствуется Постановлением Правительства Республики Казахстан от 26 июля 2002 года № 833 «Некоторые вопросы учета, хранения, оценки и дальнейшего использования имущества, обращенного (поступившего) в собственность государства по отдельным основаниям», приказом Министра финансов Республики Казахстан от 30 марта 2015 года № 227 «Об утверждении Правил реализации или использования имущества, арестованного на основании приговора суда по уголовному делу в части конфискации имущества либо на основании решения о передаче имущества государству» и другими актами Президента и Правительства Республики Казахстан, иными нормативными правовыми актами, Положением о Комитете государственного имущества и приватизации Министерства финансов Республики Казахстан, положением о Департаменте.
В целях обеспечения прозрачности и гласности торгов на веб-портале Реестра государственного имущества www.gosreestr.kz создана электронная торговая площадка. Прием заявок на передачу и продажу иимущества поступившего по отдельным основаниям, осуществляется электронно через веб-портал www.gosreestr.kz., т.е. без контакта представителей Департамента с участниками торгов, чем обеспечивается прозрачность и открытость процессов передачи и продажи имущества.
Нормативные правовые акты, затрагивающие деятельность Отдела отвечают всем требованиям устанавливающих правовые нормы и не способствуют возникновению коррупционных правонарушений и дискреционных полномочий.
Коррупционные риски не обнаружены.
Выявление коррупционных рисков в организационно-управленческой деятельности Департамента и ее структурных подразделений
В организационно-управленческой деятельности Департамента и ее структурных подразделений за иследуемый период подвергнуты следующие направления деятельности.
1) Управление персоналом, в том числе сменяемость кадров.
Штатная численность Департамента по состоянию на 15 июня 2024 года составляет – 11 единиц, фактическая численность – 11 единиц.
Согласно штатному расписанию отдел финансового обеспечения состоит из 3-х человек: руководителя отдела и 2 главных специалистов.
Отдел управления активами и кадровой работы состоит из 2-х человек: руководителя отдела и 1 главный специалист.
Отдел по работе с имуществом, поступившим по отдельным основаниям состоит из 2-х человек: руководителя отдела и 1 главный специалист.
Отдел по работе с юридическими лицами и по распоряжению имуществом 2-х человек: руководителя отдела и 1 главный специалист.
В Департаменте должностных лиц, уволенных по отрицательным мотивам не имеется, а также работающих близких родственников не имеется. Сотрудники департамента соблюдают этический Кодекс государственных служащих Республики Казахстан.
2) Урегулирования конфликта интересов.
За охватываемый период случаев конфликта интересов, аффилированности сотрудников с руководителем не установлены.
При проведении анализа сведений, имеющихся в личных делах сотрудников фактов совместной работы близких родственников, супругов и свойственников, нарушений принятых антикоррупционных ограничений и запретов, установленных для должностных лиц действующим законодательством не установлены.
По результатам мониторинга публикаций в средствах массовой информации в отношении работников Департамента негативных материалов не выявлено.
Обращения от физических и юридических лиц относительно коррупционных действий сотрудников в деятельности Департамента не поступали.
За текущий период конфликт интересов в Департаменте и ее структурных подразделений не возникал. К уголовной ответственности никто не привлекался.
На основании вышеизложенного рабочая группа пришла к выводу, при проведении внутреннего анализа коррупционных рисков в организационно-управленческой деятельности и нормативных правовых актах, затрагивающих деятельность Департамента за 1 полугодие 2024 года коррупционные риски не выявлены.
Рабочая группа:
________________________ Акшекин Н.Р.
________________________ Абешов Е. А.
________________________ Дастанова Ж. Ш.
________________________ Қуанышбаев Ұ. Ғ.
________________________ Ахметжанова Ж. Т.
Сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне ішкі талдау жүргізу бойынша әдістемелік ұсынымдардың 32 тармағына сәйкес сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне шалдыққан лауазымдарды айқындау кезінде қолда бар лауазымдарды екі санатқа – басшылар мен орындаушыларға бөлуі тиіс. Шешімдер қабылдау және ұйымдық-шаруашылық функцияларды жүзеге асыру құқығының болуын ескере отырып, басшылардың барлық санаты жоғары сыбайлас жемқорлық тәуекелдерінің болуына жатады, сондықтан оларды функционалдық міндеттерін талдаусыз сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне ұшыраған лауазымдарға жатқызу керек. Орындаушылар лауазымдарының сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне ұшырау деңгейі функционалдық ерекшеліктерін ескере отырып, сыбайлас жемқорлық функцияларының тізімін негізге ала отырып айқындалады.
Сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін ішкі талдау қорытындылары бойынша айқындалған сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне шалдыққан лауазымдар тізбесі
Ақтөбе облысы бойынша Қазынашылық департаментінің электрондық депозитарий бөлімі
|
№ р/с |
Сыбайлас жемқорлық тәуекеліне ұшыраған лауазым |
Сыбайлас жемқорлық тәуекелдері бар лауазымдық өкілеттіктер |
Сыбайлас жемқорлық тәуекелдері |
|
1 |
Электрондық депозитарий бөлімінің басшысы (1 бірлік) |
Лауазымдық нұсқаулықтың 3.12 тармағы: Әлеуетті өнім берушілердің жұмыс тәжірибесін растайтын мәліметтер мен құжаттардың дұрыстығын растау үшін құрылыс-монтаждау жұмыстары бойынша жұмыс тәжірибесін, сондай-ақ әлеуетті өнім берушілер мемлекеттік сатып алу веб-порталы арқылы енгізген жобалау жөніндегі жұмыстарды қаралуын бақылауды жүзеге асыру, сондай-ақ мәліметтер мен құжаттарды растау кезінде, шешім қабылдауға; |
ЭД мәліметтері мен К2 АЖ деректері сәйкес келмеген кезде жұмыс тәжірибесін растау, ЭД жауапты орындаушысының байқаусыздығына және, демек, ЭД-дағы жұмыс тәжірибесін соңғы (олардың) байқамай растауына байланысты. |
|
2 |
Электрондық депозитарий бөлімінің бас маманы (4 бірлік) |
Лауазымдық нұсқаулықтың 3.4 тармағы: Бюджет қаражаты есебінен қаржыландырылатын және 2014 жылдың 1 қаңтардан бастап пайдалануға берілген құрылыс-монтаж жұмыстары бойынша жұмыс тәжірибесін растайтын мәліметтер мен құжаттарды электрондық депозитарийге енгізу туралы әлеуетті өнім берушілердің өтінімдерін қарау үшін қазынашылықтың ақпараттық жүйесінде төлеуге төленген шот бойынша растайтын құжаттың (объектіні пайдалануға қабылдау актісінің) сәйкестігіне салыстырып тексеруді жүзеге асыруға;
|
Эд мәліметтері мен К2 АЖ деректері сәйкес келмеген кезде жұмыс тәжірибесін растау, ЭД жауапты орындаушысының байқаусыздығына және демек, ЭД-дағы жұмыс тәжірибесін соңғы (олардың) байқамай растауына байланысты. |
Кедендік алымдар
Заңды тұлға
Есепке жатқызу әдісімен ҚҚС төлеу
Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі (бұдан әрі – уәкілетті орган) «В» Компаниясынан Мемлекеттік кірістер аумақтық департаментінің (бұдан әрі – кеден органы) ҚҚС есептеу туралы тексеру нәтижелері туралы хабарламаға шағым алды.
Іс материалдарынан көрініп тұрғандай, кеден органы «тіркеме бүріккіш» тауарына қатысты ҚҚС есептеу әдісімен төлеу мәселесі бойынша кедендік тексеру жүргізді, оның нәтижелері бойынша жалпы сомасы 3 065,8 мың теңгеге хабарлама шығарылды.
«В» Компаниясы кеден органының қорытындыларымен келіспей, апелляциялық шағыммен жүгінді, онда кеден органының шешімінің күшін жоюды сұрайды.
«Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) (бұдан әрі – Салық кодексі) 2 және 3-баптарына сәйкес «В» Компаниясының ұстанымына сәйкес Қазақстан Республикасының салық заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негізделеді, осы Кодекстен, сондай-ақ қабылдануы осы Кодексте көзделген нормативтік құқықтық актілерден тұрады.
Бұл ретте салықтардың және (немесе) бюджетке төленетін төлемдердің жаңа түрін белгілейтін, мөлшерлемені арттыратын, жаңа міндеттер белгілейтін, сондай-ақ салық төлеушінің (салық агентінің) жағдайын нашарлататын ережелерінің кері күші болмайды.
Осыған ұқсас «Нормативтік құқықтық актілер туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 43-бабында көзделген, онда нормативтік құқықтық актінің қолданысы, егер бұл актінің өзінде немесе нормативтік құқықтық актіні қолданысқа енгізу туралы актіде көзделсе және олар азаматтарға жаңа міндеттер жүктемесе немесе олардың жағдайын нашарлатпаса ғана кері күшке ие екендігі көрсетілген.
Жоғарыда көрсетілгендер Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 22.12.2022ж. №9 нормативтік қаулысының 1-тармағына да келісіледі, онда Салық кодексінің 3-бабының 5-тармағына сәйкес барлық жағдайларда салықтардың және (немесе) бюджетке төленетін төлемдердің жаңа түрлерін белгілейтін, мөлшерлемелерді көтеретін, жаңа міндеттерді белгілейтін Қазақстан Республикасы заңдарының ережелері, сондай-ақ Салық кодексінің салық төлеушінің (салық агентінің) жағдайын нашарлататын кері күші болмайды.
«В» Компаниясы «Қосылған құн салығы есепке алу әдісімен төленетін импортталатын тауарлардың тізбесін және оны қалыптастыру қағидаларын бекіту туралы» «Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің міндетін атқарушының 2018 жылғы 21 ақпандағы № 67 бұйрығына өзгеріс енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің міндетін атқарушының 21 ақпандағы 2018 жылғы №67 бұйрығына өзгерістер енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 21.10.2022ж. №74 бұйрығы (бұдан әрі – №74 Бұйрық) негізінде оған ҚҚС төлеу жөніндегі міндеттерді жүктеу жолымен компания жағдайының нашарлауы орын алады деп есептейді, өйткені техниканы әкелу және декларациялау кезінде есептеу әдісімен ҚҚС төлеу қарастырылған.
Жоғарыда айтылғандардың негізінде «В» Компаниясы тексеру нәтижелері туралы хабарламаның күшін жоюды сұрайды.
СЭҚ қатысушысының дәлелдерін қарап, кеден органы ұсынған материалдарды зерттегеннен кейін уәкілетті орган мынадай қорытындыға келді.
Қаралып отырған жағдайда «В» Компаниясы «G» компаниясымен (Швейцария) жасалған келісімшарт шеңберінде 2022 жылдың тамызында «ішкі тұтыну үшін шығару» кедендік рәсіміне орналастыра отырып және ЕАЭО СЭҚ ТН 8424 49 910 0 кодын мәлімдей отырып, «тіркеме бүріккіш» тауарын әкелуді жүзеге асырды – «Басқа құрылғылар сияқты: ауыл шаруашылығы немесе бау-бақша үшін» ретінде.
«В» Компаниясы әкелген тауарға қатысты кедендік декларациялау кезінде ҚҚС төлеу салық кодексінің 427-бабының және «Қосылған құн салығы есепке алу әдісімен төленетін импортталатын тауарлардың тізбесін және оны қалыптастыру қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің міндетін атқарушының 21.02.2018ж. №67 бұйрығының (бұдан әрі–№67 Бұйрық) негізінде есепке жатқызу әдісімен жүргізілді.
Салық кодексінің 427-бабына сәйкес ҚҚС осы бапта айқындалған тәртіппен салық кодексінің 367-бабы 1-тармағының 1) тармақшасында көрсетілген ҚҚС төлеушілер ішкі тұтыну үшін шығарудың кедендік рәсімімен орналастырылатын мынадай тауарлар бойынша есепке жатқызу әдісімен төленеді:
1) жабдықтар;
2) ауыл шаруашылығы техникасы;
3) автомобиль көлігінің жылжымалы жүк құрамы;
4) тікұшақтар мен ұшақтар;
5) теміржол локомотивтері мен вагондар;
6) теңіз кемелері;
7) қосалқы бөлшектер;
7-1) пестицидтер;
7-2) асыл тұқымды жануарлар және қолдан ұрықтандыруға арналған жабдық;
7-3) тірі ірі қара мал.
Көрсетілген тауарлардың тізбесін және оларды қалыптастыру тәртібін салық саясаты саласындағы уәкілетті орган айқындайды.
№67 Бұйрықпен ҚҚС есепке жатқызу әдісімен төленетін импортталатын тауарлардың тізбесі және оны қалыптастыру қағидалары бекітілді.
«Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Қазақстан Республикасының кодексіне (Салық кодексі) өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» 20.12.2021ж. Қазақстан Республикасының Заңымен және «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы «Қазақстан Республикасының Кодексін (Салық кодексі) қолданысқа енгізу туралы» Қазақстан Республикасының Заңымен Салық кодексінің 427 және 428 баптардың редакциясына өзгерістер енгізе отырып қолданылуы ұзартылды.
Салық кодексінің көрсетілген баптарын іске асыруға №74 Бұйрықпен №67 Бұйрыққа осы тізбеден СЭҚ ТН 8424 49 субпозициясының «ауыл шаруашылығы немесе бау – бақша үшін өзге де құрылғылар» тауарын алып тастау жолымен өзгерістер енгізілді.
№74 Бұйрықтың 4-тармағында бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізілетіні және 01.04.2022ж. бастап туындаған құқықтық қатынастарға қолданылатыны белгіленген.
Сонымен қатар, «Қосылған құн салығы есепке жатқызу әдісімен төленетін импортталатын тауарлардың тізбесін және оның қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің міндетін атқарушының 2018 жылғы 21 ақпандағы №67 бұйрығына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары - Ұлттық экономика министрінің 21.02.2024ж. №4 бұйрығымен (бұдан әрі – №4 Бұйрық) №67 бұйрыққа өзгерістер мен толықтырулар енгізілді, онда мынадай мазмұндағы реттік нөмірі 63-1-жол толықтырылды:
|
63-1. |
2022 жылғы 1 сәуірден 2022 жылғы 21 қазан аралығындағы кезеңде әкелінген ауыл шаруашылығына немесе бағбандыққа арналған өзге құрылғылар |
8424 82 8424 41 8424 49 |
№4 Бұйрықтың 4-тармағында бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізілетіні белгіленген.
«Тіркеме бүріккіш» тауарды 8424 49 910 0 - ЕАЭО СЭҚ ТН коды бойынша мәлімделген екенін ескере отырып, кедендік декларациялау 08.06.2022ж. өндірілді, тиісінше №4 Бұйрыққа сәйкес осы тауарды декларациялау кезеңі ҚҚС-ты есепке жатқызу әдісімен төлеу кезеңіне жатады.
Заңнаманың жоғарыда көрсетілген нормаларын назарға ала отырып, кедендік тексеру нәтижелері бойынша ҚҚС есептеу заңсыз болып табылады.
Апелляциялық комиссияның шешімімен кедендік тексеру нәтижелері заңсыз деп танылды.
Дау түрі: салық даулары
Салық төлеушінің санаты: заңды тұлға
Салық түрі: ҚҚС
Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі (бұдан әрі – уәкілетті орган) ҚР аумағында өндірілген тауарларға, орындалған жұмыстарға және көрсетілген қызметтерге ҚҚС есептеу туралы және қосылған құн салығының асып кету сомасы туралы Мемлекеттік кірістер аумақтық департаментінің (бұдан әрі-салық органы) тексеру нәтижелері туралы хабарламаға «А» Компаниясының апелляциялық шағымын алды есепке жатқызылатын, бюджетке төлеуге жатпайтын, қайтаруға расталмаған есептелген салық сомасынан 5 900,7 мың теңге мөлшерінде.
Іс материалдарынан көрініп тұрғандай, салық органы 06.06.2022ж. кезеңінде қайтаруға ұсынылған қосылған құн салығы (ҚҚС) сомаларының дұрыстығын растау мәселелері бойынша «А» Компаниясына тақырыптық салықтық тексеру жүргізді. 31.12.2023ж. бойынша, оның нәтижелері бойынша ҚР аумағында өндірілген тауарларға, орындалған жұмыстарға және көрсетілген қызметтерге 5,0 мың теңге сомасында ҚҚС есептеу туралы және есепке жатқызылатын қосылған құн салығының бюджетке төлеуге жатпайтын, қайтаруға расталмаған есептелген салық сомасынан 5 мың теңге мөлшерінде асып кету туралы хабарлама шығарылды 900,7 мың теңге.
«А» Компаниясы салық органының қорытындыларымен келіспей, апелляциялық шағымға жүгінді, онда салық органының шешімінің күшін жоюды сұрайды.
25.12.2017ж. «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 152-бабының 12-тармағын бұзу салықтың шағымданатын сомасын есептеуге негіз болды. Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2018 жылғы 19 наурыздағы №391 бұйрығымен бекітілген қосылған құн салығының асып кетуін қайтару қағидалары (бұдан әрі – №391 Қағидалар) 906,1 мың теңге сомасына қолдану (ТБЖ) нәтижесінде анықталған бұзушылықтардың болуына байланысты қайтарылуға жатпайтын ҚҚС сомасы белгіленді және сұрау салуға жауап алынбады Ресей Федерациясының Федералдық салық қызметі басқармасынан 5 900,7 мың теңге сомасында.
«А» Компаниясы салық органының осы тұжырымдарымен келіспейді, себебі салықтық тексеру жүргізу барысында растайтын құжаттардың ұсынылғандығына, бұл ретте салық органдарының тараптары ескертулердің болмағандығына байланысты.
Салықтық тексеру актісінде Ресей Федерациясының Федералды салық қызметі басқармасынан сұрау жіберуге негіз жоқ. Сонымен, «А» Компаниясының пікірінше, қайтаруға ұсынылған ҚҚС дұрыстығы расталды, сондай-ақ өзара есеп айырысулар расталды және сонымен бірге, ҚҚС сомасын қайтаруды растамаудың себебі Ресей Федерациясының Федералдық салық қызметі басқармасының жіберілген сұрауға жауабының болмауы болып табылады.
«А» Компаниясының дәлелдерін тексеріп, салық органдары ұсынған материалдарды зерттегеннен кейін уәкілетті орган мынадай қорытындыға келді.
Салық кодексінің 152-бабына сәйкес қосылған құн салығының асып кету сомасының дұрыстығын растау бойынша тақырыптық тексерулер жүргізу ерекшеліктері көзделген.
Салық кодексінің 152 - бабының 1-тармағына сәйкес қосылған құн салығының асып кету сомасының дұрыстығын растау бойынша тақырыптық тексеру салық төлеушіге қатысты тәуекелдерді басқару жүйесін қолдана отырып жүргізіледі:
- осы Кодекстің 432-бабының 1 және 2-тармақтарын қолдануға байланысты салықтық өтініш;
- қосылған құн салығы бойынша декларацияда көрсетілген қосылған құн салығының асып кету сомасын қайтару туралы талап (бұдан әрі - қосылған құн салығының асып кету сомасын қайтару туралы талап).
Бұл ретте, Салық кодексінің 152 - бабы 12-тармағының 2) тармақшасына сәйкес тексерілетін салық төлеушінің өнім берушілері бойынша тақырыптық тексеру аяқталған күні «Пирамида» есебін талдау нәтижелері бойынша бұзушылықтар анықталған сомалар шегінде ҚҚС асып кетуін қайтару жүргізілмейді.
Салық кодексінің 152 - бабының 11-тармағына сәйкес салық төлеуші (салық агенті) ұсынған ҚҚС бойынша салық есептілігін және (немесе) Ақпараттық жүйелер мәліметтерін зерделеу және талдау негізінде салық органдары жүзеге асыратын бақылау нәтижелері «Пирамида» талдамалық есебі болып табылады.
Тәуекелдерді басқару жүйесін қолдана отырып, ҚҚС асып кеткен сомаларды қайтару тәртібін Салық кодексінің 137-бабының 2-тармағына және 429-бабының 10-тармағына және «Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 10-бабының 1) тармақшасына сәйкес әзірленген №391 қағидалар белгілейтінін атап өткен жөн.
№391 Қағидалардың 38-тармағына сәйкес тәуекелдерді басқару жүйесі осы бұйрыққа 2-қосымшаға сәйкес тәуекел дәрежесінің өлшемшарттары бойынша балл берудің автоматтандырылған есебі негізінде тәуекел дәрежесін айқындайды, олар бойынша талдамалық есеп қалыптастырылатын тәуекел аймағындағы салық төлеушілер санатына жатқызылған салық төлеушілерді айқындау мақсатында тақырыптық тексерулер жүргізу кезінде АЖ-ны пайдалана отырып, ҚҚС асып кетуін растау мақсатында «Пирамида» және оңайлатылған тәртіппен қайтаруға жататын ҚҚС асып кету сомасын анықтау кезінде.
Бұл ретте №391 Қағидалардың 39-тармағында салық төлеушінің салық пайдасын (салық үнемдеуін) алу және салық төлемдерін азайту мақсатында өзінің заңсыз әрекеттерінен пайда алу тәуекелін айқындау үшін жария етуге жатпайтын құпия ақпарат болып табылатын, оның ішінде тәуекел дәрежесін (деңгейін) бағалау жүргізілген салық төлеушіге критерийлер қолданылатыны белгіленген.
№391 Қағидалардың 43-тармағында егер тәуекел дәрежесінің өлшемшарттарын пайдалана отырып бағалау нәтижелері бойынша балдардың жиынтық қорытындысы мемлекеттік кірістер комитеті белгілеген баллдар шегінен асып кетсе, мұндай салық төлеушілер бойынша «Пирамида» есебі қалыптастырылмайтыны анықталды. Егер тәуекел дәрежесінің өлшемшарттарын пайдалана отырып бағалау нәтижелері бойынша балдардың жиынтық қорытындысы мемлекеттік кірістер комитеті белгілеген баллдар шегінен аспаса, онда мұндай салық төлеушілер бойынша «Пирамида» есебі қалыптастырылады.
«Тәуекел дәрежесінің өлшемшарттарын есептеудің кейбір мәселелері туралы» Мемлекеттік кірістер комитеті Төрағасының 25.11.2022ж. №693 бұйрығымен тәуекел дәрежесінің өлшемшарттарын пайдалана отырып бағалау нәтижелері бойынша 350 балл мөлшерінде балл шегі белгіленді.
«А» Компаниясы қызметінің көрсеткіштерін бағалау бойынша тәуекел дәрежесі критерийлері бойынша балдарды автоматтандырылған есептеуге сәйкес жиынтық қорытынды 89,95 балды құрады. Салық кодексінің 152-бабының 12-тармағына сәйкес салықтық тексеру аяқталған күнге олар бойынша сомалар шегінде қосылған құн салығын қайтару жүргізілмейді:
өнім берушімен өзара есеп айырысудың дұрыстығын растау үшін қарсы тексерулер жүргізуге сұрау салуларға жауаптар алынған жоқ;
тексерілетін салық төлеушінің жеткізушілері бойынша «Пирамида» талдамалық есебін талдау нәтижелері бойынша бұзушылықтар анықталды;
қосылған құн салығы сомаларының дұрыстығы расталмаған;
қарсы тексеру жүргізу мүмкін болмауына байланысты, оның ішінде себеппен қосылған құн салығы сомаларының дұрыстығы расталмаған:
орналасқан жері бойынша жеткізушінің болмауы;
өнім берушінің есептік құжаттамасының жоғалуы.
Осыған ұқсас нормалар №391 Қағидалардың 67-тармағында көзделген.
Осылайша, салық заңнамасында тақырыптық тексеру барысында ҚҚС асып кетуін қайтаруды растамау жөніндегі жағдайлардың толық тізбесі көзделген.
Қаралып отырған жағдайда «А» Компаниясы 2023 жылғы 3 тоқсандағы ҚҚС бойынша декларацияда көрсетілген ҚҚС асып кетуін қайтару туралы талап қойды (300.00 ф.) 01.07.2022ж. бастап 30.09.2022ж. дейінгі кезеңде 5 900,7 мың теңге сомасында. Салық кодексінің 152-бабы 2-тармағының 3-бөлігіне сәйкес тексерілетін кезеңде салықтың осы түрі бойынша тексерулер жүргізілмеген және Салық кодексінің 48-бабында белгіленген талап қою мерзімінен аспайтын салық кезеңдері де енгізіледі.
Сонымен қатар, Салық кодексінің 155-бабы 1-тармағының 2), 5) тармақшаларына сәйкес салықтық тексеру жүргізу кезінде салық органының лауазымды адамдарының: мемлекеттік органдардан тексеру жүргізу үшін қажетті, оның ішінде коммерциялық, банктік, салықтық және өзге де қорғалатын құжаттар мен мәліметтерді сұратуға және алуға құқығы бар екенін атап өткен жөн Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес құпия; салықтық тексеру барысында туындаған мәселелер бойынша шет мемлекеттердің мемлекеттік және өзге де органдарына (ұйымдарына) сұрау салулар жіберу.
«А» Компаниясы қызметінің көрсеткіштерін бағалау бойынша жоғарыда көрсетілгендей, тәуекел дәрежесі критерийлері бойынша балдарды автоматтандырылған есептеуге сәйкес жиынтық қорытынды 89,95 баллды құрайды, осыған байланысты «Пирамида» талдамалық есебі қалыптастырылды, оның нәтижелері бойынша ТБЖ қолдану кезінде 906,1 мың теңге сомасына 7 тікелей жеткізуші бойынша бұзушылықтар анықталды және алынбады Ресей Федерациясының Федералдық салық қызметі басқармасының 5 900,7 мың теңге сомасындағы сұрауына жауап.
Анықталған бұзушылықтарға байланысты, сондай-ақ «А» Компаниясы «Салық заңнамасын сақтау мәселелері бойынша ынтымақтастық және өзара көмек туралы» Ресей Федерациясының Үкіметі мен Қазақстан Республикасының Үкіметі арасындағы 30.09.1998жылғы Келісімге сәйкес қайтаруға ұсынған ҚҚС асып кету сомаларының дұрыстығын растау мақсатында мемлекеттік кіріс органы өзара есеп айырысуларды растау тұрғысында сұрау салуды жолдады 10.05.2024ж. «А» ЖШҚ-мен Мәскеу қаласы бойынша Ресей Федерациясының Федералды салық қызметі басқармасына
Сонымен қатар, салықтық тексеру актісінде көрсетілгендей, жоғарыда аталған сұрауға салықтық тексеру аяқталған кезде Мәскеу қаласы бойынша Ресей Федерациясының Федералды салық қызметі басқармасынан жауап түскен жоқ.
Жоғарыда айтылғандардың негізінде Салық кодексінің 152-бабы 1 және 12-тармақтарының және №391 Қағидалардың нормаларын ескере отырып, салықтық тексеру нәтижелері бойынша 5 900,7 мың теңге сомасында ҚҚС асып кетуін қайтаруға растамау негізді болып табылады.
Салық Кодексінің 182-бабының 1-тармағына сәйкес шағымды қарау аяқталғаннан кейін уәкілетті орган Апелляциялық комиссияның шешімін ескере отырып, дәлелді шешім шығарады.
Апелляциялық комиссия отырысының нәтижелері бойынша тексеру нәтижелері туралы шағым жасалған хабарламаны өзгеріссіз қалдыру туралы шешім қабылданды.
Кедендік алымдар
Заңды тұлға
Өзге де кедендік мәселелер
Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі (бұдан әрі – уәкілетті орган) Мемлекеттік кірістер аумақтық департаментінің (бұдан әрі – кеден органы) кедендік төлемдер мен салықтарды есептеу туралы тексеру нәтижелері туралы хабарламаға «J» Компаниясының шағымын алды.
Іс материалдарынан көрініп тұрғандай, кеден органы тауарларды «еркін кеден аймағы» кедендік рәсімімен орналастыру және оларды осы кедендік рәсімге сәйкес пайдалану шарттарын сақтау мәселелері бойынша кедендік тексеру жүргізді, оның нәтижелері бойынша жалпы сомасы 8 280,2 мың теңгеге хабарлама шығарылды.
«J» Компаниясы кеден органының қорытындыларымен келіспей, апелляциялық шағыммен жүгінді, онда кеден органының шешімінің күшін жоюды сұрайды.
Атап айтқанда, «J» Компаниясы жабдықтарды (қалыптау желісіне арналған бөліктер, қысқыш құрылғылар, муфталар және т.б.) сатып алу кезінде 26.10.2021ж. бастап 31.10.2022ж. дейін АЭА қатысушысы болғанын атап өтті.
АЭА шартының қолданылу кезеңінде жабдықтар АЭА аумағында орналасқан құрылыс объектісіне сатып алынды, ол АЭА шартының мерзімінің аяқталуына байланысты пайдалануға берілмеді.
«J» Компаниясы АЭА аумағына әкелінген тауарлардың оның шегінен тыс әкетілмеуіне байланысты бұзушылық фактісі жоқ деп есептейді.
«Қазақстан Республикасындағы кедендік реттеу туралы» Қазақстан Республикасы Кодексінің (бұдан әрі – Кодекс) 285-бабы 8-тармағының 1) тармақшасына сәйкес еркін кеден аймағы кедендік рәсімімен орналастырылған тауарларды және (немесе) еркін кеден аймағы кедендік рәсімімен орналастырылған тауарлардан дайындалған (алынған) тауарларды еркін кеден аймағы кедендік рәсімінің қолданылуын аяқтамай иеленуге және (немесе) пайдалануға АЭА аумағында құрылыс және (немесе) монтаждау мердігерлік жұмыстарын жүзеге асыру үшін мердігерге (қосалқы мердігерге) немесе өзге де тұлғаға, оның ішінде АЭА резиденті (қатысушысы, субъектісі) болып табылмайтын тұлғаға;
2022 жылдың аяғынан бастап «J» Компаниясы құрылтайшылар арасындағы қақтығыстарға байланысты өз қызметін тоқтатты, тиісінше компанияның барлық қызметкерлері жұмыстан шығарылды.
Осыған байланысты рәсімді аяқтау туралы өтініш беру мүмкіндігі болмады. Іс жүзінде тауар өндірістік базаға қабылданды және «J» Компаниясының балансында бар.
Жоғарыда айтылғандарға байланысты «J» компаниясы кедендік тексеру нәтижелері бойынша шығарылған хабарламаның күшін жоюды сұрайды.
СЭҚ қатысушысының дәлелдерін қарап, кеден органы ұсынған материалдарды зерттегеннен кейін уәкілетті орган мынадай қорытындыға келді.
«J» Компаниясы 26.10.2021ж. АЭА қатысушысы ретінде тіркеу туралы куәлік негізінде АЭА қатысушысы болып табылады, осыған байланысты ЕКА кедендік рәсімімен орналастыра отырып, тауарларды кедендік декларациялауды жүргізді.
«J» Компаниясының АЭА қатысушысы ретіндегі қызметі АЭА басқарушы компаниясымен жасалған 21.10.2021ж. арнайы экономикалық аймақтың қатысушысы ретінде қызметті жүзеге асыру туралы шарт (бұдан әрі – АЭА шарты) негізінде жүзеге асырылды.
АЭА шартының мәні «J» Компаниясының АЭА аумағында қызметтің басым түрін жүзеге асыруы – жобалау-сметалық құжаттама шегінде қызметтің басым түрлерін жүзеге асыруға арналған объектілерді салу және пайдалануға беру және құрама темірбетон және бетон конструкциялары мен бұйымдарын өндіру болды.
АЭА шартына сәйкес оның қолданылу мерзімі 28.02.2022ж. дейін, 18.02.2022ж. №1 қосымша келісіммен қолданылу мерзімі 30.04.2022 ж. дейін ұзартылды, ал 14.04.2022ж. бастап 31.10.2022 ж. дейінгі қосымша келісіммен белгіленді.
Кодекстің 281-бабына сәйкес еркiн кеден аймағының кедендiк рәсiмi шетелдік тауарларға және ЕАЭО қатысты қолданылатын кедендік рәсім болып табылады, оған сәйкес тауарларды осы кедендік рәсіммен орналастыру және оларды осындай кедендік рәсімге сәйкес пайдалану шарттары сақталған кезде кедендік баждар, салықтар, арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждары төленбей, осындай тауарлар АЭА аумағының шегінде немесе оның бөлігінде қойылады және пайдаланылады.
АЭА резиденттерінің (қатысушыларының, субъектілерінің) АЭА аумағында қызметті жүзеге асыру (жүргізу) туралы келісімге (шартқа) (АЭА-дағы қызмет талаптары туралы шартқа, инвестициялық декларацияға, кәсіпкерлік бағдарламаға) сәйкес кәсіпкерлік және өзге де қызметті жүзеге асыруы мақсаттарында, сондай-ақ Қазақстан Республикасының арнайы экономикалық және индустриялық аймақтар туралы заңнамасына сәйкес өзге де мақсаттарда АЭА резиденттерінің (қатысушыларының, субъектілерінің) АЭА аумағына қоюға және (немесе) онда пайдалануға арналған тауарлары еркін кеден аймағы кедендік рәсімімен орналастырылады.
Бұдан басқа, кодекстің 287 – бабы 1-тармағының 2) тармақшасына сәйкес ЕКА кедендік рәсімінің қолданылуы кедендік рәсіміне тауарларды орналастырған адам АЭА резиденті (қатысушысы, субъектісі) мәртебесін жоғалтқан жағдайда-адам осы мәртебені жоғалтқан күннен бастап 6 ай ішінде аяқталуға тиіс.
Кедендік тексеру аяқталған сәтте, атап айтқанда, 27.12.2023ж. «J» Компаниясы кодекстің 287-бабы 1-тармағының 2) тармақшасында белгіленген мерзімнің өтуіне қарамастан, ЕКА кедендік рәсімін аяқтамағанын назарға ала отырып, кедендік төлемдер мен салықтарды есептеу заңды түрде жүргізілді.
Апелляциялық комиссияның шешімімен кедендік тексеру нәтижелері заңды деп танылды.
Дау түрі: салық даулары
Салық төлеушінің санаты: заңды тұлға
Салық түрі: КТС
Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігіне (бұдан әрі - уәкілетті орган) ірі кәсіпкерлік субъектілері мен мұнай секторы ұйымдарын қоспағанда заңды тұлғалардан корпоративтік табыс салығын (КТС) есептеу туралы аумақтық Мемлекеттік кірістер департаментінің (бұдан әрі - салық органы) тексеру нәтижелері туралы хабарласына «G» ЖШС апелляциялық шағым түсті.
Іс материалдарына сәйкес, мемлекеттік кірістер органы 01.01.2020ж.- 31.12.2022ж. мерзіміне салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді есептеудің дұрыстығы және уақтылы төлеу мәселесі бойынша комплекстік салықтық тексеру жүргізді, оның нәтижелері бойынша 52 242,9 мың теңге сомасында КТС және 15 702,3 мың теңге өсімпұл есептеу туралы хабарлама шығарылды.
«G» ЖШС салық органының қорытындыларымен келіспей, апелляциялық шағыммен жүгінді, онда салық органының шешімінің күшін жоюды сұрайды.
25.12.2017ж. «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 190-бабын, 227-бабы 1-тармағын бұзу салықтардың шағымданған сомасын және өсімпұлдың тиісті сомасын есептеу үшін негіз болды.
Салықтық тексеру нәтижелері бойынша 2022 жылғы тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өткізуден түскен табыс 28 571,4 мың теңге сомасына ұлғайтылды.
«G» ЖШС салық органының осы тұжырымына сәйкес, салықтық тексеру актісінің 13-тармағына сәйкес тауарлық-материалдық қорлар бойынша алшақтық алдыңғы кезеңнің соңы мен кейінгі тексеру кезеңдерінің басында анықталмағандығына байланысты сәйкес келмейді. Алайда, 2021 және 2022 жылдардағы берілген айналым-сальдо ведомостарына сәйкес тауарлық-материалдық қорлардың қалдықтары бойынша сәйкессіздіктер бар.
«G» ЖШС дәлелдерін тексере отырып, салық органы ұсынған материалдарды зерттей отырып, уәкілетті орган мынадай қорытындыға келді.
Тақырыптық тексеру актісінен мыналар шығады.
Салық кодексінің 226-бабының 1-тармағына сәйкес жылдық жиынтық табысқа салық төлеушінің қосылған құн салығы мен акциздің сомасын, оның ішінде өткізуден түскен табысты қоспай-ақ, осы тармақтың 1)-24) тармақшаларында көрсетілмеген басқа да кірістер, оң бағамдық айырма сомасының теріс бағамдық айырма сомасынан асып кетуі және 25) тармақшада көрсетілген табыстардың барлық түрлері енгізіледі.
Салық кодексінің 228-240-баптарына сәйкес жылдық жиынтық табысқа енгізілетін кірістерден, сондай-ақ Салық кодексінің 258-бабының 4-тармағында көрсетілген кірістерден басқа, шығыстар сомасынан аспайтын бөлігінде тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді өткізу кезінде туындайтын табыстың сомасы өткізуден түсетін табыс деп танылады. Салық кодексінің 258-бабының 1-тармағында көрсетілген.
Салық кодексінің 190-бабының 2 және 3-тармақтарымен есепке алу құжаттамаларына: «Бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы» Қазақстан Республикасының Заңына (бұдан әрі - бухгалтерлік есеп туралы Заң) сәйкес оны жүргізу бойынша міндет жүктелген тұлғалар үшін – бухгалтерлік құжаттамалар; жеке тұлғалар үшін тексерудің стандартты файлдары, осы файлдарды өз еркімен ұсынатындар үшін; бастапқы есепке алу құжаттары – осы баптың 4-тармағында көрсетілген адамдар үшін; салық нысандары; салықтық есепке алу саясаты; салық салу объектілерін және (немесе) салық салуға байланысты объектілерді айқындау үшін, сондай-ақ салық міндеттемесін есептеу үшін өзге де құжаттар жататыны белгіленеді.
Егер осы баптың 4-тармағында өзгеше белгіленбесе, салық есебі Бухгалтерлік есеп деректеріне негізделеді. Бухгалтерлік құжаттаманы жүргізу тәртібі Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы заңнамасында белгіленеді.
Бухгалтерлік есеп туралы Заңның 6-бабының 1-тармағына сәйкес Бухгалтерлік есеп Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы заңнамасымен, сондай-ақ есеп саясатымен регламенттелген дара кәсіпкерлер мен ұйымдардың операциялары мен оқиғалары туралы ақпаратты жинаудың, тіркеудің және жинақтаудың реттелген жүйесін білдіреді.
Бухгалтерлік есеп туралы Заңның 7-бабының 1-тармағына сәйкес бухгалтерлік құжаттама бастапқы құжаттарды, бухгалтерлік есеп регистрлерін, қаржылық есептілікті және есеп саясатын қамтиды.
Бухгалтерлік жазбалар бастапқы құжаттар негізінде жүргізіледі. Бастапқы құжаттар операция немесе оқиға жасалған сәтте не олар аяқталғаннан кейін тікелей жасалуы тиіс.
Бұдан басқа, Бухгалтерлік есеп туралы Заңның 7-бабының 6) тармақшасына сәйкес қағаз және электрондық жеткізгіштердегі бастапқы құжаттарда міндетті деректемелер болуға тиіс, мұнда басқалармен қатар операция жасауға (оқиғаны растауға) жауапты адамдардың лауазымдарының атауын, тегін, аты-жөнін және қолын көрсету және оның дұрыстығын ресімдеу көзделген.
Осылайша, сатудан түскен кірістер мен басқа кірістер басшы мен бас бухгалтер немесе салық төлеушінің бұйрығымен уәкілетті қызметкер қол қойған тиісті құжаттармен расталуы керек. Бұл ретте Салық кодексінің нормаларына сәйкес салық есебі Бухгалтерлік есеп деректеріне негізделеді. Бухгалтерлік құжаттаманы жүргізу тәртібі Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы заңнамасында белгіленеді.
Қаралып отырған жағдайда, салықтық тексеру нәтижелері бойынша 2022 жылы тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өткізуден түскен табыс 28 571,4 мың теңге сомасына ұлғайтылды.
Жоғарыда көрсетілгендей, Салық кодексінің 190-бабының 3-тармағына сәйкес салық есебі Бухгалтерлік есеп деректеріне негізделеді.
Мәселен, «G» ЖШС, «G» ЖШС мөрімен расталған айналым-сальдо ведомосінің деректеріне және салықтық тексеруге ұсынылған шоттарды талдауға сәйкес:
6010 «өнімді сатудан және қызмет көрсетуден түскен табыс» 2022 жылы 1 757 294,8 мың теңге сомасында көрсетілген;
6020 «сатылған өнімді қайтару» 2022 жылы 101 167,2 мың теңге сомасында көрсетілген.
Осылайша, бухгалтерлік есеп деректері бойынша 2022 жылы өнімді сатудан түскен табыс 1 656 127,6 мың теңгені құрайды.
Бұл ретте, КТС бойынша декларацияның деректері бойынша (100.00н.) 2022 жылғы «сатудан түскен табыс» 100.00.001 жолында 1 627 556,2 мың теңге сомасында көрсетілген. Алшақтық 28 571,4 мың теңге сомасын құрайды.
Тиісінше, салықтық тексеру барысында 2022 жылғы бухгалтерлік есеп деректері (айналым-сальдо ведомосі, карточка және тиісті шоттарды талдау), сондай-ақ «G» ЖШС ұсынған КТС бойынша қосымша декларациялардың деректері (100.00-нысан) ескерілді.
Салық кодексінің 179-бабының 5-тармағына сәйкес шағымда шағым беруші тұлға өзінің талаптары мен осы мән-жайларды растайтын дәлелдемелерді негіздейтін мән-жайлар көрсетілетінін атап өту қажет.
«G» ЖШС Салық кодексінің 179-бабына сәйкес шағымға директор қол қойған және «G» ЖШС мөрімен расталған 2022 жылғы айналым-сальдо ведомосы қоса берілді, оған сәйкес өнімді сатудан және қызмет көрсетуден түскен табыс 1 757 294,8 мың теңге сомасында сатылған өнімді қайтару 101 167,2 мың теңге сомасында, барлығы 1 656 127,6 мың теңге сомасына табыс, бұл салықтық тексеруге ұсынылған бухгалтерлік есеп деректеріне сәйкес келеді.
Демек, «G» ЖШС-нің 2022 жылғы тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) сатудан түсетін кірісті ұлғайтудың негізсіздігіне қатысты дәлелдері дәрменсіз болып табылады.
Осылайша, 2022 жылы тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өткізуден түсетін кірісті 28 571,4 мың теңге сомасына ұлғайту (1 656 127,6 - 1 627 556,2) салықтық тексеру нәтижелері бойынша негізді болып табылады.
Салық кодексінің 264-бабының 5-тармағын бұзу салықтың шағымданған сомасын және өсімпұлдың тиісті сомасын есептеуге негіз болды.
«G» ЖШС салық органының осы тұжырымына сәйкес емес, өйткені «Z» ш/қ және «А» ш/қ-мен өзара есеп айырысу бойынша өзара есеп айырысуды жүзеге асыруды растайтын барлық құжаттар бар.
«G» ЖШС дәлелдерін тексере отырып, салық органы ұсынған материалдарды зерттей отырып, уәкілетті орган мынадай қорытындыға келді.
Тақырыптық тексеру актісінен мыналар шығады.
Салық кодексінің 264-бабының 5) тармақшасына сәйкес заңды күшіне енген сот шешімі негізінде жарамсыз деп танылған мәміле бойынша шығыстар шегеруге жатпайды.
Демек, заңды күшіне енген сот шешімі негізінде жарамсыз деп танылған мәміле бойынша шығыстар шегерімге жатпайды.
Салық кодексінің 242 - бабының 1 және 3-тармақтарына сәйкес Салық кодексіне сәйкес шегеруге жатпайтын шығыстарды қоспағанда, салық төлеушінің табыс алуға бағытталған қызметті жүзеге асыруға байланысты шығыстары салық салынатын табысты айқындау кезінде шегерімге жатады.
Шегерімдерді салық төлеуші өзінің табыс алуға бағытталған қызметіне байланысты осындай шығыстарды растайтын құжаттар болған кезде іс жүзінде жүргізілген шығыстар бойынша жүргізеді.
Халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына және Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы заңнамасының талаптарына сәйкес айқындалатын болашақ кезеңдердің шығыстары олар жататын салық кезеңінде шегерілуге жатады.
Салық кодексінің 412-бабының 12 тармағында шот-фактура заңды тұлғалар үшін-атауы мен ұйымдық-құқықтық нысанын көрсететін мөрмен, сондай-ақ басшы мен бас бухгалтердің қолдарымен куәландырылатыны көзделген.
Шот-фактура салық төлеушінің шешімімен уәкілеттік берілген қызметкердің қолымен куәландырылуы мүмкін.
Сонымен қатар, Салық кодексінің 190-бабының 3-тармағында салық есебі Бухгалтерлік есеп деректеріне негізделгені анықталды. Бухгалтерлік құжаттаманы жүргізу тәртібі Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы заңнамасында белгіленеді.
Бухгалтерлік есеп туралы Заңның 1-бабының 2) тармақшасында бастапқы есепке алу құжаттары – операцияны немесе оқиғаны жасау фактісінің және оның жасалу құқығының қағаз жүзінде де, электрондық жеткізгіште де құжаттамалық куәлігі, оның негізінде бухгалтерлік есеп жүргізілетіні айқындалған.
Бухгалтерлік есеп туралы Заңның 7-бабының 2 және 3-тармақтарында операцияларды немесе оқиғаларды ресімдеу үшін қолданылатын бастапқы құжаттарға қойылатын нысандарды немесе талаптарды Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес уәкілетті орган және (немесе) Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі бекітетіні көрсетілген.
Нысандары немесе талаптары бекітілмеген бастапқы құжаттарды дара кәсіпкерлер мен ұйымдар Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес бекітілген нысандарды немесе талаптарды дербес әзірлейді не қолданады немесе есепке резидент емес жеке тұлғалар немесе Қазақстан Республикасының аумағында тіркелмеген резидент емес заңды тұлғалар ұсынған нысандарды қолданады, оларда міндетті құжаттар болуы тиіс осы баптың 3-тармағының 1)-7) тармақшаларында көрсетілген деректемелер.
Бухгалтерлік есеп туралы Заңның 7-бабының 4-тармағына сәйкес бастапқы құжаттар операция немесе оқиға жасалған сәтте не олар аяқталғаннан кейін тікелей жасалуы тиіс.
Осылайша, салық төлеушінің шығыстары тауарлар, жұмыстар, қызметтер бойынша шығыстар табыс алуға бағытталуы тиіс болған жағдайда шегерімге жатқызылуға жатады. Бұл ретте бастапқы есепке алу құжаттамасын жүргізу бухгалтерлік есеп туралы Заңның талаптарына сәйкес, оның ішінде операцияны не оқиғаны жасау фактісін тіркеу бойынша жүзеге асырылады.
Сондай-ақ Салық кодексінің 264-бабының 2) тармақшасына сәйкес басшысы және (немесе) құрылтайшысы (қатысушысы) осындай заңды тұлғаның қаржы-шаруашылық қызметін тіркеуге (қайта тіркеуге) және (немесе) жүзеге асыруға қатысы жоқ салық төлеушімен жұмыстарды нақты орындаусыз, қызметтер көрсетусіз, тауарларды тиеп-жөнелтусіз жасалған операциялар бойынша сот осындай салық төлеушіден тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді іс жүзінде алуы заңды күшіне енген сот шешімімен белгіленген операцияларды қоспағанда шығыстар шегеруге жатпайды.
Қаралып отырған жағдайда, салықтық тексеру нәтижелері бойынша «Z» ш/қ және «А» ш/қ өзара есеп айырысу бойынша шығыстар шегерімдерден алынды.
Салық кодексінің 179-бабының 5-тармағына сәйкес шағымда шағым беруші тұлға өзінің талаптары мен осы мән-жайларды растайтын дәлелдемелерді негіздейтін мән-жайлар көрсетілетінін атап өту қажет.
Бұл жағдайда «G» ЖШС шағымда «Z» ш/қ және «А» ш/қ өзара есеп айырысу бойынша шығыстарды шегерімдерден алып тастау бөлігінде осы мән-жайларды растайтын мән-жайлар мен дәлелдемелер келтірілмеген.
1.1. «Z» ш/қ
Салықтық тексеру нәтижелері бойынша 2021 жылғы Тауарларды (қарақұмық) сатып алу жөніндегі шығыстар «Z» ш/қ-мен өзара есеп айырысу бойынша 120 000,0 мың теңге сомасына шегерімдерден алынды.
ҚР БСАЖ сәйкес «Z» ш/қ басшысы Т.Н.А. болып табылады.
«Z» ш/қ 29.03.2021ж. бастап мемлекеттік кірістер басқармасында тіркелген.
Қызмет түрі-дәнді (күріштен басқа), бұршақ және майлы дақылдарды өсіру.
СОНО АЖ сәйкес:
- 2021 жылғы көлік құралдарына салынатын салық, жер салығы, мүлік салығы бойынша декларация (700.00-нысан) ұсынылмаған;
- 2021 жылғы КТС бойынша декларация (220.00-нысан) ұсынылмаған;
- 2021 жылғы 1-4 тоқсандағы жеке табыс салығы және әлеуметтік салық бойынша декларациялар (200.00-нысан) 1-2 қызметкерді көрсете отырып ұсынылды.
Жоғарыда айтылғандардан «Z» ш/қ-да материалдық-техникалық база, қойма үй-жайлары, көлік құралдары жоқ екендігі шығады.
Бұдан басқа, мамандандырылған ауданаралық экономикалық соттың (СМЭС) 04.08.2022ж. шешімімен (бұдан әрі – СМЭС-тің 04.08.2022ж. шешімі) 06.09.2021ж. электрондық шот-фактура бойынша 120 000,0 мың теңге сомасына «G» ЖШС мен «Z» ш/қ арасындағы мәміле жарамсыз деп танылғанын атап өткен жөн.
СМЭС-тің 04.08.2022 ж.шешімінен уәкілетті мемлекеттік органдардың «Z» к/с үшін жауаптарына сәйкес ауыл шаруашылығы жерлері жоқ екендігі шығады. Импорт өндірілмеді, тауар сатып алынбады.
«Z» ш/қ дәнді дақылдарды өсірмеді, астық қолхаттарын жазбады.
Элеваторлардың жауаптарынан «Z» ш/қ қызмет көрсету шарттары жасалмағаны шығады.
Полиция департаменті көші-қон қызметі басқармасының жауабына сәйкес «Z» ш/қ басшысы Т.Н.А. Қазақстан Республикасынан тыс тұрақты тұруға кетті.
Сондай-ақ, 30.11.2021ж. Кәсіпкерлік және ауыл шаруашылығы бөлімі ММ-нің осы бөліммен егін жинау алаңдары мен өнімділіктің болуы туралы анықтама берілмегені анықталды.
Сондай-ақ, СМЭС-тің 04.08.2022 жылғы шешімінде «Z» ш/қ сатылған тауарды өндіруші болып табылмайтындығы және одан әрі жеткізу мақсатында оларды сатып алу туралы дәлелдемелерді сотқа ұсынбағаны көрсетілген.
Қазақстан Республикасы Азаматтық іс жүргізу кодексінің 21-бабының 2-бөлігіне сәйкес заңды күшіне енген сот шешімдері, ұйғарымдары, қаулылары мен бұйрықтары, сондай-ақ соттар мен судьялардың заңды өкімдері, талаптары, тапсырмалары, шақырулары және басқа да өтініштері барлық мемлекеттік органдар, жергілікті өзін-өзі басқару органдары, қоғамдық бірлестіктер, басқа заңды тұлғалар, лауазымды адамдар мен азаматтар Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында мүлтіксіз орындалуға жатады.
Осылайша, Салық кодексінің 264-бабының 5) тармақшасына сәйкес «Z» ш/қ-мен өзара есеп айырысу бойынша шығыстар шегерімге жатқызылуға жатпайды.
1.2. «А» ш/қ
Салықтық тексеру нәтижелері бойынша 2022 жылғы тауарларды (қарақұмық) сатып алу жөніндегі шығыстар «А» ш/қ-мен өзара есеп айырысу бойынша 125 000,0 мың теңге сомасына шегерімдерден алынды.
ҚР БСАЖ сәйкес «А» ш/қ басшысы М.Р.Б. болып табылады.
«А» ш/қ 21.02.2022ж. бастап мемлекеттік кірістер басқармасында тіркелген.
Қызмет түрі – химиялық тазалау және бояу.
СОНО АЖ сәйкес:
- 2022 жылғы көлік құралдарына салынатын салық, жер салығы, мүлік салығы бойынша декларация (700.00-нысан) ұсынылмаған;
- 2022 жылға арналған шағын бизнес субъектілері үшін оңайлатылған декларация (910.00-нысан) нөлдік мәндермен ұсынылған;
- 2022 жылғы 1-4 тоқсандағы жеке табыс салығы және әлеуметтік салық бойынша декларациялар (200.00-нысан) ұсынылмаған.
Жоғарыда айтылғандардан «а» ш/қ-да материалдық-техникалық база, қойма үй-жайлары, көлік құралдары жоқ екендігі шығады.
Бұдан басқа, қалалық соттың 04.07.2023ж. шешімімен (бұдан әрі – соттың 04.07.2023 ж. шешімі) «G» ЖШС мен «А» ш/қ арасындағы мәмілелер жарамсыз деп танылғанын атап өткен жөн:
- 20.07.2022ж. және 23.07.2022 ж. ЭШФ жазып берген шарт бойынша 25 000,0 мың теңге, ҚҚС 0 теңге;
- 22.07.2022ж. және 23.07.2022 ж. ЭШФ жазып берген шарт бойынша 25 000,0 мың теңге, ҚҚС 0 теңге;
- 18.07.2022ж. және 23.07.2022 ж. ЭШФ жазып берген шарт бойынша 25 000,0 мың теңге, ҚҚС 0 теңге;
- 13.07.2022ж. және 23.07.2022 ж. ЭШФ жазып берген шарт бойынша 25 000,0 мың теңге, ҚҚС 0 теңге;
- 15.07.2022ж. және 23.07.2022 ж. ЭШФ жазып берген шарт бойынша 25 000,0 мың теңге, ҚҚС 0 теңге.
04.07.2023 жылғы сот шешімінен «Электрондық шот-фактуралар» ақпараттық жүйесінен, «ЕХД КАО» ақпараттық жүйесінен түсіруге сәйкес М.Р.Б. тауарларды сатып алудар жүзеге асырылмаған.
«Е-лицензиялау» мемлекеттік деректер базасы « ақпараттық жүйесіндегі мәліметтер М.Р.Б. лицензиялар берілмегенін көрсетеді.
«Мемлекеттік кірістер департаменті» РММ-нің 2023 жылғы 04 сәуірдегі жауабынан Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттердің аумағынан Қазақстан Республикасының аумағына тауарларды импорттауды М.Р.Б. жүзеге асырмағаны шығады.
Сондай-ақ, 04.07.2023ж. сот шешімінде жауапкерлер арасында елеусіз мәміле жасау нәтижесінде мемлекеттік кірістер органы тұлғасында салықтарды алуға мемлекеттің құқықтары бұзылғаны, осы мәмілелер заңнама талаптарына сәйкес келмейтіні, ҚҚС және КТС төлеу бөлігінде салық жүктемесін барынша азайту мақсатында Құқықтық тәртіп немесе имандылық негіздеріне көрінеу қарсы мақсатта жасалғаны көрсетілген.
Осылайша, Салық кодексінің 264-бабының 5) тармақшасына сәйкес «А» ш/қ-мен өзара есеп айырысу бойынша шығыстар шегерімге жатқызылуға жатпайды.
Жоғарыда айтылғандардың негізінде «Z» ш/қ және «А» ш/қ өзара есеп айырысулар бойынша шығыстарды шегеруден алып тастау және салықтық тексеру нәтижелері бойынша көрсетілген бөлікте КТС-ты тиісті есептеу негізді болып табылады.
15 702,3 мың теңге сомасында өсімпұл есептеу үшін 52 242,9 мың теңге мөлшерінде КТС есептеу негіз болды.
Салық органының осы қорытындысымен «G» ЖШС жүргізілген есептеулерге сәйкес өсімпұл сомасы 5 280,5 мың теңгеден аспайтындығына байланысты сәйкес келмейді.
«G» ЖШС дәлелдерін тексере отырып, салық органы ұсынған материалдарды зерттей отырып, уәкілетті орган мынадай қорытындыға келді.
Тақырыптық тексеру актісінен мыналар шығады.
Салық кодексінің 116-бабы 1-тармағының 1) тармақшасына сәйкес белгіленген мерзімдерде орындалмаған салық міндеттемесінің (салық агентінің) орындалуы бюджетке төленбеген салықтар мен төлемдер сомасына өсімпұлды, оның ішінде бюджетке аванстық және ағымдағы төлемдерді есептеумен қамтамасыз етіледі.
Салық кодексінің 117-бабының 1 және 2-тармақтарына сәйкес өсімпұлдар осы баптың 2-тармағында белгіленген, мерзімінде төленбеген салық және бюджетке төленетін төлемдер, оның ішінде олар бойынша аванстық және (немесе) ағымдағы төлемдер сомасына есептелетін мөлшер танылады.
Бұл ретте, Салық кодексінің 117-бабы 2-тармағының 2) тармақшасымен өсімпұл салықты және бюджетке төленетін төлемді, оның ішінде олар бойынша аванстық және (немесе) ағымдағы төлемді төлеу күнін қоса алғанда, салық және бюджетке төленетін төлемдерді төлеу жөніндегі салық міндеттемесін орындауды кешіктірген әрбір күн үшін есептеледі мерзімі өткен әрбір күнге Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің базалық мөлшерлемесінің 1,25 еселенген мөлшерінде есептеледі.
Салық кодексінің 185-бабына сәйкес салық төлеушінің (салық агентінің) уәкілетті органға немесе сотқа шағым беруі шағымданатын бөліктегі тексеру нәтижелері туралы хабарламаның орындалуын тоқтата тұрады.
Уәкілетті органға шағым берген кезде шағым жасалған бөліктегі тексеру нәтижелері туралы хабарламаны орындау шағым бойынша шешім шығарылғанға дейін тоқтатыла тұрады.
Осыған ұқсас норма салық кодексінің 96-бабының 5-тармағында көзделген.
Осылайша, өсімпұл мерзімі өткен әрбір күн үшін мерзімінде төленбеген салық міндеттемесінің сомасына есептеледі. Бұл ретте Салық кодексінің 185-бабына және 96-бабының 5-тармағына сәйкес хабарламаның қолданылуын тоқтата тұру тексеру нәтижелері бойынша есептелген өсімпұлдың күшін жоюға әкеп соқпайды.
ҚР Қаржы министрінің 27.02.2018ж. №306 Бұйрығымен бекітілген Дербес шоттарды жүргізу қағидаларының (бұдан әрі – №306 қағидалар) 7-тармағына сәйкес мемлекеттік кірістер органдарында салықтарды, бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді, міндетті зейнетақы жарналары мен әлеуметтік аударымдарды, сондай-ақ өсімпұлдар мен айыппұлдарды есепке алу «Орталықтандырылған бірыңғай дербес шот» ақпараттық жүйесінде жүргізілетінін көрсету қажет (бұдан әрі – ОБДШ АЖ).
№ 306 Қағидалардың 128-тармағында өсімпұлдарды есептеу мынадай формула бойынша жүргізілетіні анықталды: П=(Н * Р/100*1,25*Д) / 365, мұндағы: Р - есептелген өсімпұлдар сомасы; Н - бересінің сомасы; Р - қайта қаржыландыру ставкасы; Д - мерзімі өткен күндер саны.
Өз кезегінде, «Салықтық аудитті электрондық бақылау» АЖ пайдаланушы нұсқаулығына сәйкес өсімпұлдарды есептеу салықтық тексеру актісіне қосымшалар негізінде ОБДШ АЖ-де автоматтандырылған режимде жүзеге асырылады.
Қаралып отырған жағдайда, салықтық тексеру актісінің нәтижелері бойынша (КТС төлеу мерзімі, Салық кодексінің 306-бабы) 06.05.2024ж. бойынша (салықтық тексерудің аяқталған күні) 2021-2022жж. КТС бойынша салық міндеттемесін орындауды кешіктірген әрбір күн үшін 52 242,9 мың теңге сомасында өсімпұл есептелді, бұл ҚР салық заңнамасының жоғарыда көрсетілген ережелеріне сәйкес келеді.
Осылайша, салықтық тексеру нәтижелері бойынша 2021-2022жж. КТС төленбеген сомасына өсімпұл есептеу негізді болып табылады.
Салық кодексінің 179-бабының 5-тармағына сәйкес шағымда шағым беруші тұлға өзінің талаптары мен осы мән-жайларды растайтын дәлелдемелерді негіздейтін мән-жайлар көрсетіледі.
Бұл ретте, «G» ЖШС шағымға өсімпұлды дұрыс есептемеуге қатысты дәлелдер көрсетілмеген.
Тауарлық-материалдық қорлардың қалдықтары бойынша «G» ЖШС дәлелдеріне қатысты тексеру барысында ТМҚ қалдықтары арасында сәйкессіздіктер анықталмағанын атап өткен жөн. Сонымен қатар, Салық кодексінің 211-бабының 1-тармағына сәйкес салық төлеуші (салық агенті) осы өзгерістер мен толықтырулар жататын салық кезеңі үшін қосымша салық есептілігін жасау жолымен салық есептілігіне өзгерістер мен толықтырулар енгізуге құқылы.
Салық кодексінің 182-бабының 1-тармағына және 186-бабының 5-тармағына сәйкес шағымды қарау аяқталғаннан кейін уәкілетті орган Апелляциялық комиссияның шешімін және тақырыптық тексеру нәтижелерін ескере отырып, дәлелді шешім шығарады.
Апелляциялық комиссия отырысының қорытындысы бойынша тексеру нәтижелері туралы шағым жасалған хабарламаны өзгеріссіз, ал шағымды қанағаттандырусыз қалдыру туралы шешім қабылданды.