27 мамырда «Қазхром Трансұлттық компаниясы» АҚ филиалы - Дон тау-кен байыту комбинатының «Болашақ» шахтасында болған оқиғаға байланысты төтенше жағдайлар вице-министрі Серік Төленбергенов пен ТЖМ Өнеркәсіптік қауіпсіздік комитеті төрағасының орынбасары Кеңгірбай Есенеев Ақтөбе облысына келді.
Вице-министр кәсіпорын басшылығы мен мемлекеттік органдар өкілдерінің қатысуымен кеңес өткізді. Кеңес қорытындысы бойынша вице-министр Өнеркәсіптік қауіпсіздік комитеті төрағасы орынбасарының төрағалығымен аварияны тергеу жөніндегі комиссия құруды тапсырды. Комиссия аварияның мән-жайы мен себептерін анықтайтын болады. Сутегі шығарындыларының қайталануына байланысты және жұмысшылардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында шахтадағы барлық жұмыстарды уақытша тоқтата тұру туралы шешім қабылданды.
Сонымен қатар сутегі мен басқа да ілеспе газдарды бөлу мәселесін, олардың жұмыс жүргізу қауіпсіздігіне әсерін зерттеу бойынша ғылыми-зерттеу институттарын тарту қажеттілігі атап өтілді.
Вице-министр ауруханада жатқан зардап шеккендер адамдарға барып, тез сауығып кетулеріне тілектестік білдірді.
Естеріңізге сала кетейік, 26 мамырда шахтада сутегі бөлініп, содан кейін өрт шықты. Оқиға нәтижесінде үш қызметкер әртүрлі дәрежеде күйік алды.
Қазақстан ТЖМ Стратегиялық жоспарлау және жедел басқару командалық орталығында Төтенше жағдайлар вице-министрі Батырбек Әбдішевтің төрағалығымен Канаданың Қазақстан Республикасындағы Төтенше және Өкілетті елшісі Кристофер Дагганмен жұмыс кездесуі өтті.
Талқылаудың негізгі тақырыбы авиациялық қауіпсіздік және төтенше жағдайларға ден қою саласындағы екіжақты ынтымақтастық мәселелері болды. Табиғи өрттерді сөндіруде және санитарлық авиацияда заманауи авиациялық техниканы қолдану мүмкіндіктеріне ерекше назар аударылды.
Кездесу аясында канадалық De Havilland Aircraft of Canada авиакомпаниясы күрделі климаттық және географиялық жағдайларда өрт сөндіру және эвакуациялық операцияларға арналған арнайы әуе кемелерін ұсынды. Осы техниканы Қазақстанның азаматтық қорғау қызметтерінің алдында тұрған міндеттерге бейімдеудің техникалық мүмкіндіктері талқыланды.
Кездесу екі ел арасындағы төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою саласындағы практикалық ынтымақтастық пен озық технологиялармен алмасуды кеңейтудегі маңызды кезең болды.
Мемлекет басшысының IV Ұлттық құрылтай отырысында берген тапсырмасы аясында елімізде Халықаралық балаларды қорғау күніне орай «Қазақстан балалары» атты ауқымды мереке өтеді.
29 мамырда ТЖМ іс-шаралары еліміздің барлық өңірлерінде «Балалардың қауіпсіздігі-басты назарда» ұранымен өтеді.
Бұл күні барлық өңірлерде балаларға арналған шеберлік сыныптары, конкурстар, ойындар, оқу-жаттығу сабақтары, құтқару бөлімшелеріне экскурсиялар, заманауи құтқару құралдарын, техника мен жабдықтарды көрсету және т. б. ұйымдастырылады.
Іс - шаралардың негізгі мақсаты-балаларда қауіпсіздік, адамгершілік және патриотизм мәдениетін қалыптастыру, төтенше жағдайлардағы мінез-құлық ережелерінің маңыздылығын түсіну, алғашқы көмек көрсету дағдыларын дамыту, жарақаттану мен өлімнің алдын алу.
Төтенше жағдайлар вице-министрі генерал-майор Кеген Тұрсынбаев министрдің инклюзия мәселелері жөніндегі штаттан тыс кеңесшісі Меруерт Құлахметовамен жұмыс кездесуін өткізді.
Мүгедектігі бар адамдардың төтенше жағдайлар кезіндегі қауіпсіздігі басты назарда. Вице-министр азаматтардың осал топтарын қорғауды қамтамасыз ету ТЖМ басшысының жеке бақылауында екенін атап өтті. Мүгедек адамдарды эвакуациялау және құтқару ерекшеліктерін ескере отырып, құтқарушыларды даярлау тұжырымдамасы, сондай-ақ ден қою уақытын қысқарту шаралары әзірленді. Инфрақұрылымды бейімдеу – мүмкіндігі шектеулі жандар үшін ғимараттар мен эвакуациялық маршруттарды жобалау мәселелеріне ерекше назар аударылды.
Қазақстан ТЖМ халықты, оның ішінде ТЖ кезінде мүгедектігі бар адамдарды қорғауға бағытталған барлық шаралар кешенін қабылдауда. «Әлеуметтік, табиғи және техногендік сипаттағы ТЖ кезінде мүгедектігі бар адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі әдістемелік ұсынымдар» бекітілді. Нашар көретін адамдар үшін ТЖ кезіндегі іс-қимылдар бойынша бейімделген жаднамалар әзірленді.
ТЖ-да зардап шеккен халықты жинау, қабылдау эвакуациялық және қабылдау пункттеріне, әсіресе мүгедектігі бар адамдарға қойылатын талаптарды регламенттейтін 2 ұлттық стандарт әзірленді. Халықты және азаматтық қорғау саласындағы мамандарды ақпараттандыру, білімді насихаттау, оқыту қағидаларына өңірлік ТЖД-да оқуға жататын тыңдаушылар тізбесіне мүгедектігі бар адамдарға қызмет көрсететін медициналық-әлеуметтік мекемелердің қызметкерлері енгізілді.
ТЖМ «Кедергісіз KZ» мүгедектігі бар адамдар қоғамы» қоғамдық бірлестігімен меморандумға қол қойды. Меморандумның бір аспектісі-мүгедектер мен олардың көмекшілері үшін арнайы бағдарламалар жасау болып табылады. Бұл бағдарламалар ТЖ кезінде өзіне-өзі қызмет көрсету дағдыларын үйретуге ғана емес, әртүрлі қауіптер туындаған кезде дұрыс әрекет ету алгоритмдерін қалыптастыруға да көмектеседі.
Меруерт Амандыққызы ТЖМ-мен өзара іс-қимылдың, атап айтқанда медициналық-әлеуметтік мекемелердің қызметкерлері үшін оқыту бағдарламаларын әзірлеудің оң динамикасын атап өтті.
Кездесу соңында Кеген Тұрсынбаев Қазақстан ТЖМ төтенше жағдайлар кезінде азаматтардың осал топтарын қорғау бойынша кешенді шараларды белсенді енгізуді жалғастыратынын атап өтті. Жауапты бөлімшелерге консультациялық қолдау мен тәжірибе алмасуды күшейту тапсырылды.
Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігі қайғылы жағдайдың алдын алып, балаларды құтқарып қалған азаматтардың батырлық әрекеттерін атап өтті.
ТЖ министрі генерал-майор Шыңғыс Әріновтің бұйрығымен Астана қаласының тұрғындары Болат Мұсабаев пен Санжар Русланұлы көрсеткен батылдығы мен жоғары азаматтық жауапкершілігі үшін «Суға батқандарды құтқарғаны үшін» медалімен марапатталды.
ТЖД бастығының орынбасары Бақытжан Мәуленбердиев марапатталғандар көрсеткен қырағылық пен батылдықтың маңыздылығын атап өтті: «Қырағы азаматтарымыздың арқасында қайғылы жағдайға жол берілмей, балалардың өмірі құтқарылды. Өз өмірлеріне қауіп төнгеніне қарамастан, нағыз батыл әрекетке бардыңыздар, бұл нағыз – ерлік».
Оқиға мамыр айының басында Астананың спорт кешендерінің бірінің жанында болды, онда батырлар 2014 және 2015 жылы туған екі баланы құтқарды. Зардап шеккендерге жедел түрде алғашқы көмек көрсетілді, содан кейін олар жедел жәрдем қызметкерлеріне тапсырылды.
Бұл оқиғалар азаматтық жауапкершіліктің күші мен қиын уақытта көмекке келуге дайын екендігінің айқын көрінісі. Министрлік жанқиярлық пен барлық қазақстандықтар үшін жоғары моральдық үлгі болған батырларға ризашылығын білдіреді.
ТЖМ табиғи өрттердің туындау қаупін болдырмау және азайту мақсатында мүдделі мемлекеттік органдармен бірлесіп алдын алу іс-шаралары кешенін өткізуде.
Азаматтарға өрт қауіпсіздігі талаптарын сақтау қажеттілігі туралы түсіндіру және оларды бұзудың жолын кесу үшін ТЖМ, полиция, орман инспекциясы және әкімдіктер қызметкерлерінен құралған мобильдік топтар орманды дала алқаптарында рейдтер мен патрульдеу жүргізеді.
Өрт қауіпті кезең басталғаннан бері 4 мыңнан астам бірлескен рейд пен патрульдеу жүргізілді. Жаппай демалу орындарында демалушылармен ормандағы өрт қауіпсіздігі ережелері және өрт анықталған жағдайда әрекеттер туралы әңгімелесулер өткізіледі.
Өрт қауіпсіздігі қағидаларын бұзғаны үшін 1 942 адам әкімшілік жауапкершілікке тартылды.
ТЖМ азаматтарды табиғатта болған кезде өрт қауіпсіздігі шараларын қатаң сақтауға шақырады.
Өрт қауіпті кезеңде шөпті жағуға, ормандарда, қалың бұталарда, егістік жанында от жағуға тыйым салынады. Сөндірілмеген сіріңкелерді, темекі тұқылдарын, шыны заттарды және өздігінен жанатын материалдарды тастамаңыздар.
Өрт белгілері анықталған жағдайларда дереу 101 немесе 112 нөміріне хабарлаңыз.
Акция «Қазақстан балалары» республикалық бағдарламасы аясында ұйымдастырылды.
Халықаралық балаларды қорғау күні қарсаңындағы челлендж балалар мен ата-аналардың қауіпсіз мінез-құлық мәселелері мен патриоттық тәрбиенің маңыздылығы туралы хабардарлығын арттыруға бағытталған.
Қауіпсіздік пен патриотизм мәдениетін арттыру әркімнің ерте жастан бастап белсенді қатысуын білдіреді. Бұл мәселеде отбасы шешуші рөл атқарады.
Акцияны Қостанай облысының ТЖД бастап, эстафетаны Шығыс Қазақстанның әріптестеріне жолдады. Сол жерден челленджді Батыс Қазақстан облысының ТЖД жалғастырды.
Одан кейін кезекте Астана қаласының ТЖД, келесі кезекте Маңғыстау облысы, Алматы қаласы, Жамбыл облысы, Жетісу облысы, Ақтөбе, Қарағанды, Атырау, Қызылорда, Алматы, Абай, Шымкент қаласы, Павлодар, Солтүстік Қазақстан, Ұлытау, Түркістан облыстарының әріптестері алады. Ақмола облысының ТЖД эстафетасын аяқтайды.
Естеріңізге сала кетейік, ТЖМ балаларды қорғау күнін ауқымды мерекелеудің республикалық онкүндігіне қатысады. ТЖМ іс-шаралары 29 мамырда «Балалар қауіпсіздігі - басты назарда!» ұранымен өткізіледі.
ҚР ТЖ Министрінің бұйрығымен суға батып бара жатқан баланы құтқару кезінде көрсеткен батылдығы , жанқиярлығы үшін, Қазақстан-Америка Еркін университетінің 2 курс студенті Ерасыл Омарханов «Суға батқандарды құтқары үшін» медалімен марапатталды.
Ведомстволық наградасын ШҚО ТЖД бастығы Рашид Белялов табыстады.
Естеріңізге сала кетейік, оқиға 2025 жылдың 13 мамырында Ерасыл Омарханов Үлбі өзенінде суға батып бара жатқан баланы құтқарған кезде болған. Бала әпкесімен өзен жағасында серуендеп жүрген кезде, суға құлап кеткен, судың ағыс оны алып кете бастаған. Ерасыл дер кезінде қасында болып, баланы құтқарып қалды.
«Қазақстан Республикасы ТЖ Министрінің атынан көрсеткен ерлігі үшін алғыс айтамыз! Көмек қолын созу-нағыз құрметке лайық ең маңызды адами қасиет. Мұндай қимылға бәрі бірдей қабілетті емес. Біздің өңірде осындай батырлар бар екеніне қуаныштымын. Өскелең ұрпақтың лайықты үлгі алатын адамы бар!»- деп атап өтті ШҚО ТЖД бастығы Рашид Блялов.
Барлық өңірлерде «Өрт-2025» республикалық командалық-штабтық оқу-жаттығуы өткізілді.
Оқу-жаттығу шеңберінде ормандардағы өрт қауіпсіздігі режимін сақтауға бағытталған профилактикалық іс-шаралар кешені, уәкілетті органдармен және ұйымдармен орман-дала өрттері барысында туындайтын негізгі, қосалқы міндеттерді орындау бойынша штабтық жаттығулар өткізілді.
Оқу-жаттығуды үйлестіру жөніндегі жедел штаб Павлодар облысының
«Ертіс орманы» РММ Майқарағай орманшылығының аумағында далалық жағдайда орналастырылды.
Ауқымды оқу-жаттығуларға Астана, Абай, Қарағанды облыстарының ТЖД, сондай-ақ басқа да мүдделі азаматтық қорғау қызметтері, басқа да құқық қорғау құрылымдары, оның ішінде ҰҚК, полиция жұмылдырылды. Трансшекаралық ынтымақтастық аясында Алтай өлкесі бойынша Ресей ТЖМ қатысты.
Оқу-жаттығудың мақсаты бойынша құрғақшылықтан, желдің күшеюінен туындаған жоғары орташа тәуліктік температура нәтижесінде Павлодар облысы Аққулы ауданы Майқарағай ауылының маңындағы орман аймағында өрттің туындауы туралы ақпарат алынды. Өрттің тереңдігі орман өртіне көшуімен ұлғайды.
Өзара іс-қимыл жасайтын Тараптардың кезекші ауысымдары тұрақты орналасу пункттерінде басқару органдарына, күштер мен құралдарды топтастыруға құлақтандыру және жинау жүргізді. Павлодар облысы ТЖД күштері мен құралдарын аумаққа ұсыну туралы шешім қабылдануда. Күштер мен құралдар топтарының «Ертіс орманы» төтенше жағдай аймағына шеруі жүзеге асырылады. Бұл жерде далалық лагерь өрістетілді, операцияға жалпы басшылықты ТЖ орнында Республикалық жедел штаб жүргізді.
Орман аумағында өрт ошақтарын оқшаулау және жою бойынша кезең-кезеңімен практикалық іс-шаралар өткізілді. Шартты төтенше жағдайды жойғаннан кейін күштер мен құралдар топтары, өзара іс-қимыл жасасушы тараптардың оқу-жаттығуларының басшылары оқу-жаттығуды талдады, қорытындылар шығарды.
Оқу-жаттығуларға 350 қызметкер, 64 бірлік техника, оның ішінде арнайы техника, ҰҰА және 6 әуе кемесі жұмылдырылды.
Командалық-штабтық оқу-жаттығу барысында еліміз бойынша 38 кіріспе және 20 тактикалық-арнайы оқу-жаттығу өткізілді.
Мемлекеттердің шекаралас және шектес аумақтарындағы, өзара іс-қимыл жасайтын мекемелер мен қызметтер арасындағы өрттер туралы ақпарат алмасу тәртібі пысықталды, орман және дала өрттерін сөндіру әдістері мен тәсілдері пысықталды, табиғи өрттерді жоюға қатысатын өртке қарсы құралымдардың жауынгерлік әзірлігі тексерілді.
Практикалық бөлім аяқталғаннан кейін республикалық жедел штабта вице-министр Рамиль Камаловтың басшылығымен оқу-жаттығу қорытындысы шығарылды.
Оқу-жаттығу шеңберінде барлық өңірлерде орман өрттерін жою жөніндегі іс-қимылдарды пысықтау бойынша командалық-штабтық жаттығулар, авариялық-құтқару қызметтерімен және азаматтық қорғау құралымдарымен практикалық іс-қимылдар өткізілді.
Республикалық командалық-штабтық оқу-жаттығулар шеңберінде мемлекеттік органдар мен шұғыл қызметтердің елді мекендерге қауіп төндіретін шекара маңы аймағында орман өрттерін жою және трансшекаралық аймаққа таралу бойынша іс-қимылдары пысықталды.
Оқу-жаттығу өткен екі күнде еліміздің 868 елді мекенінде қамыс пен құрғақ өсімдіктер шабылды, автомобиль және темір жол бойында 963 км минералданған жолақтар жасалды, авиацияның су төгу құрылғыларымен су алуға арналған 155 орын жабдықталды, 635 км электр беру әуе желілері өтетін аумақ тазартылды.
Оқу-жаттығудың мақсаты бойынша Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында құрғақ, ауа температурасы 400С-қа дейін көтеріліп, метеорологиялық жағдай секундына 20-25 метр соққан желмен күрделенді.
Астана қаласында оқу-жаттығудың практикалық бөлігі жасыл белдеу аумағында өтті. Оқу-жаттығудың жоспарына сәйкес демалуға келген адамдар құрғақ шөпті өртеп сөндірмей қалдырған, өрт орман белдеуіне тарала бастады. Оқу-жаттығу барысында авиацияны тарта отырып, қаланың шұғыл және өрт сөндіру қызметтерінің өзара іс-қимылы пысықталды.
Алматы қаласында шартты өрт Казачка шатқалындағы таудың солтүстік баурайында орын алды. Шартты өртті жою және зардап шеккендерді эвакуациялау үшін барлық шұғыл қызметтер мен алғаш рет волонтерлік ұйымдар тартылды. Нәтижесінде туристер таудан сәтті эвакуацияланып, жарақат алған адамдарға қажетті көмек көрсетілді.
Шымкент қаласында «Жасыл белдеу» базасында өрт-тактикалық оқу-жаттығулар өткізілді. Оқу-жаттығу шеңберінде орманды дала өрттерін сөндіру кезінде орман шаруашылықтары мен азаматтық қорғау қызметтерінің өзара іс-қимылы пысықталды. Оқу-жаттығудың тактикалық жоспарына сәйкес дала өрті кезінде егіс алқаптарына, орман алқаптарына және жақын маңдағы тұрғын үйлерге қауіп төнді.
Абай облысында оқу-жаттығудың практикалық бөлігі Бесқарағай ауданы Канонерка ауылының маңындағы орман алқабында өтті. Оқу-жаттығу барысында шартты орман өртін сөндіру, халықты эвакуациялау, төтенше жағдай кезінде күштерді уақытша орналастыру және үйлестіру пункттерін өрістету бойынша іс-қимылдар пысықталды.
Ақмола облысында оқу-жаттығу Бурабай, Бұланды және Біржан сал аудандарының қиылысқан жерінде өткізілді. Өрт аймағында қалған елді мекендерден адамдарды эвакуациялау, орман өрттерін сөндіру әдістері пысықталды. орман алқабында адасқан адамдарды іздеу бойынша іс-шаралар жүргізілді.
Ақтөбе облысында оқу-жаттығудың практикалық бөлігі Ақтөбе облысы Қобда ауданының Бұлақ ауылында өтті. Оқу-жаттығу барысында шартты өрт ошақтарын сөндіру, адамдарды эвакуациялау, жедел ден қою және байланыс жүйелерін тексеру бойынша іс-шаралар пысықталды.
Атырау облысында оқу-жаттығу кезінде «Ақжайық» мемлекеттік табиғи резерватының аумағында шартты дала өртін сөндіру бойынша іс-қимылдар пысықталды.
Шығыс Қазақстан облысында аңыз бойынша өрт Риддер орман шаруашылығының аумағын қамтып, Риддер қаласына көшу қаупін туғызды. Бірнеше сағат бойы отпен арпалысқан құтқарушылар, орманшылар, әскери қызметшілер, жергілікті атқарушы органдары, авиация өрттің тұрғын үй алқабына таралуына жол бермей, шартты өртті толығымен сөндірді.
Батыс Қазақстан облысында өртті сөндіру, эвакуациялау және халықты құлақтандыру бойынша іс-шаралар пысықталды. Шартты зардап шеккендерді жедел құтқару үшін авиация жұмылдырылды. Жүзу құралдарынан су беру жүзеге асырылды. Шатырлы лагерь ұйымдастырылды.
Жамбыл облысында трансшекаралық табиғи өрт кезінде Қазақстан және Қырғызстан күштері мен құралдарының өзара іс-қимылы пысықталды. Құлақтандыру және жедел бару мен ден қою іс-қимылдары пысықталды.
Жетісу облысында оқу-жаттығу барысында авиацияны, техниканы және шұғыл қызметтердің жеке құрамы мен ерікті өртке қарсы құралымдарды тарта отырып, орман алқабында шартты өртті оқшаулау және жою бойынша іс-шаралар пысықталды.
Қызылорда облысында шартты өрт Қызылорда қаласынан 7 шақырым жерде «Шіркейлі» каналының оң жағалауында болған. Шаруа қожалықтарының қызметкерлері қауіп-қатер аймағында қалды. Шұғыл қызметтер мен ерікті өртке қарсы құралымдардың өзара іс-қимыл алгоритмдері пысықталды.
Солтүстік Қазақстан облысында оқу-жаттығудың тәжірибелік бөлігі Айыртау ауданында өтті. Дала және орман өрттерін сөндіру, тұрғындар мен туристерді эвакуациялау, медициналық-психологиялық көмек көрсету бойынша іс-шаралар пысықталды. Өртті ерте анықтау жүйесі, мотоциклдерде барлау, тікұшақтан өрт сөндіру, су көлігімен сөндіру және каскадты су айдау сияқты жаңа технологиялар қолданылды.
Түркістан облысында оқу-жаттығудың практикалық бөлігі Келес ауданының Ошақты ауылдық округінде өткізілді. Трансшекаралық оқу-жаттығуға Қазақстан мен Өзбекстан азаматтық қорғау органдарының күштері мен құралдары тартылды. Оқу-жаттығу шеңберінде шекара маңындағы орман және дала өрттерін сөндірудің бірлескен іс-қимылдары, алгоритмдері мен тактикасы пысықталды.