2025 жылғы 25 тамыздан бастап өртке қарсы қорғаныс саласында ерекшеліктері бар объектілерге қатысты белгіленген нормалар мен қағидалар болмаған жағдайда қолданылатын арнайы техникалық шарттарды ТЖМ келісу туралы жаңа норма заңды күшіне енді («Азаматтық қорғау туралы» Заңның 66-1-бабы).
Осы функцияны жүзеге асыру шеңберінде «Белгіленген нормалар мен қағидалар жоқ объектілерді өртке қарсы қорғау ерекшелігін көрсететін арнаулы техникалық шарттарды келісу қағидаларын бекіту туралы» әзірленіп Төтенше жағдайлар министрінің 2025 жылғы 22 тамыздағы №351 бұйрығымен бекітілді, ол нормативтік құқықтық актілер тізілімінде №36681 тіркеу нөмірімен тіркелген.
Қаблданған норма өрт қауіпсіздігінің белгіленген талаптарын орындаудан негізсіз шегіну жағдайлардың алдын алуға бағытталған.
2026 жылғы су тасқыны кезеңі қарсаңында өңірлерде су басу қаупін азайту мен халықтың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған алдын алу және инженерлік-құрылыс шаралары белсенді іске асырылуда.
Ақтөбе облысында алдағы су тасқыны кезеңіне дайындық жоспарлы түрде жалғасуда. Өңірде қауіпсіздікті қамтамасыз ету мақсатында профилактикалық және құрылыс жұмыстары атқарылуда. Бүгінгі таңда мынадай іс-шаралар жүргізілді: ұзындығы 2,2 км қорғаныш бөгендері жөнделіп, нығайтылды, ұзындығы 4,5 км арықтар қазылып, тазартылды, ұзындығы 2 км өзен арналарының жағалары бекітілді, ұзындығы 2 км өзен арналары толықтай тазартылды.
Атырау облысы аумағында су тасқынының алдын алу және жағалауды нығайту мақсатында жалпы ұзындығы 189 км астам инженерлік-құрылыс жұмыстары жоспарланған. Жылыой, Махамбет, Исатай және Құрманғазы аудандарында жағалауды бекіту және өзен түбін тереңдету жұмыстары жүргізілуде. Жалпы облыс бойынша су тасқынына қарсы іс-шаралар тұрақты өткізіліп тұрады.
Алматы облысында су басудың алдын алу мақсатында арық-дренаж жүйелері орнатылуда. Талдыбұлақ ауылында ұзындығы 870 метр арық-дренаж желілерін орнату жұмыстары жүргізілуде. Арық-дренаж жүйелері су ағынын тиімді реттеп, еріген қар мен жаңбыр суын дер кезінде сыртқа бұруды қамтамасыз етеді, бұл өз кезегінде судың жиналуына жол бермейді. Мұндай инженерлік шешімдерді енгізу тұрғын үйлерді, инфрақұрылым нысандарын және жер телімдерін су басудан қорғауға, сондай-ақ қауіпсіздік деңгейін арттыруға мүмкіндік береді.
Қаланы дамыту бағдарламасы аясында Алматы қаласында су тасқыны қаупін азайтуға бағытталған жобалар іске асырылуда. Үлкен Алматы, Қарғалы, Сапожникова өзен арналарының учаскелерінде жөндеу, реконструкциялау және жағалауды нығайту жұмыстары жүргізіледі. Сонымен қатар Бірінші Президент саябағынан Қарғалы өзеніне дейінгі аралықта М-1 каналында реконструкциялау жүргізіліп, Қонаев атындағы Үлкен Алматы каналы мен оның гидротехникалық құрылыстары күрделі жөндеуден өтеді. Бұл шаралар су тасқыны кезеңінде туындайтын ықтимал қауіптерді азайтып, қала тұрғындарының қауіпсіздігін қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.
Атқарылып жатқан жұмыстар халықты және аумақты су тасқынынан қорғау стратегиясының бір бөлігі болып табылады. Жүйелі тәсіл мен жобаларды жоспарлы түрде іске асырудың арқасында өңірлер табиғи қауіп-қатерлерге дайындық деңгейін едәуір арттырады.
Бүгін Ресей Федерациясының Саранск қаласында өтіп жатқан жасөспірім ұлдар арасындағы XIV әлем чемпионатының, сондай-ақ жасөспірім қыздар арасындағы X әлем чемпионатының жарыстары жалғасын тапты.
Үшінші кезең 4х100 метр өрт эстафетасы сайысында жалғасты. Қатысушылар жоғары дайындық пен мықты бәсекелестікті көрсетті.
Қыздар құрамасы Беларусь, Болгария, Ресей және Словакия спортшыларымен сынға түсіп, төртінші орынға ие болды.
Ал ұлдар арасындағы тартысты додада Беларусь, Ресей, Словакия және Қазақстан құрамалары медаль үшін сайысты. Сайыс қорытындысы бойынша Қазақстан құрамасы әлем чемпионатының қола жүлдегері атанды.
Қазақстан Республикасының құрамасы Шығыс Қазақстан облысынан Никита Боков, Артём Виноградов, Радмир Каримов, Астана қаласынан Юсуф Мұратұлы.
Бұл нәтиже жас спортшыларымыздың рухының мықтылығын, кәсіби шеберлігін және жоғары деңгейдегі дайындықтарын айқын көрсетті.
Ертең чемпионаттардың шешуші күні өтеді, қатысушылар жауынгерлік қанат жаю сайысында бақ сынайды.
Төтенше жағдайлар министрлігінің 30 жылдығына орай біз күн сайын халықты апаттар мен төтенше жағдайлардан қорғап жүрген жандар туралы айтамыз.
Осы материалдың кейіпкері Батыс Қазақстан облысы ТЖД Орал қаласы ТЖ басқармасы №1 мамандандырылған өрт сөндіру бөлімінің бөлімше командирі, азаматтық қорғау сержанты Артур Бердашев. Ол министрліктің құрдасы, 1995 жылдың 14 тамызында туған.
Азаматтық қорғау органдарындағы қызметін 2016 жылы бастады, ал қазіргі атқарып жүрген лауазымына 2025 жылдан бастап тағайындалды. Қызмет еткен жылдары өзін жауапкершілігі жоғары, білікті әрі батыл құтқарушы ретінде көрсетті.
Оның кәсібилігі мен батылдығының жарқын мысалдарының бірі 2023 жылдың 17 қазанында Оралдағы бес қабатты үйдің пәтерінде өрт туралы хабарлама түскен кезде болды. Пәтер ішінде өздігінен шыға алмай қалған кішкентай балалар болған. Бердашев бір сәт те кідірместен жалын шарпыған пәтерге кіріп, балаларды тауып, оларды қауіпсіз жерге алып шықты. Құтқару операциясының нәтижесінде жалпы саны 15 адам, соның ішінде 5 бала эвакуацияланды. Бөлімшенің жедел әрі үйлесімді әрекетінің арқасында өрт көрші пәтерлерге таралмай, дер кезінде сөндірілді.
Қызметтік борышын орындау кезінде көрсеткен ерлігі үшін 2024 жылы Артур Бердашев Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығымен «Ерлігі үшін» медалімен марапатталды.
Артурдың оқиғасы құтқарушының өмірбаяны ғана емес, ол рухтың, шешімнің және адамгершіліктің үлгісі. Ол әр күнін борышы мен жауапкершілігін орындауға және өзге адамдардың өмірін қорғауға арнаған ТЖМ мыңдаған қызметкерлерінің бірі.
Өрт қауіпті кезең басталғалы бері елімізде 499 орман өрті, дала алқаптарында 25 өрт және 1 982 құрғақ шөптің жану оқиғасы тіркелді.
Орман-дала алқаптарында рейдтер мен патрульдеу жүргізілуде. Бұл мақсатта азаматтық қорғау, ішкі істер, табиғатты қорғау және орман мекемелері мен жергілікті атқарушы органдардың қызметкерлері қатарынан мобильді топтар құрылды. Халық көп жиналатын демалыс орындары мен орман-дала аймақтарында өрттің алдын алу мақсатында 13 мыңнан астам рейд өткізілді. Нәтижесінде өрт қауіпсіздігі ережелерін бұзғаны үшін 4 244 адам әкімшілік жауапкершілікке тартылды.
Жергілікті атқарушы органдардың табиғатты қорғау және орман шаруашылығы мекемелерімен бірлесіп 360 өрт-тактикалық оқу-жаттығу өткізілді. Шаруашылық жүргізуші субъектілермен және халықпен 4 407 жиын, 55 496 нұсқама, 2 230 дөңгелек үстел ұйымдастырылып, жалпы 342 948 адам қамтылды.
ТЖМ тәулік бойы өрт жағдайына мониторинг жүргізеді. Орман алқаптары бар өңірлерде әуе кемелерінің кезекшілігі ұйымдастырылып, ұшқышсыз ұшу аппараттары жұмылдырылды, сондай-ақ өрт бекеттері қойылды.
Осы кезеңдегі өрттің негізгі себептері – от жағу, сөндірілмеген темекі тұқылдары мен сіріңкелер, отты абайсыз пайдалану, шөптер мен қоқысты рұқсатсыз жағу, балалардың отпен ойнауы.
ТЖМ азаматтарды дала және орман алқаптарында болған кезде өрт қауіпсіздігі ережелерін сақтауға шақырады. Сергек болыңыз және қарапайым қауіпсіздік ережелерін сақтаңыз, от жақпаңыз, қоқыс пен құрғақ шөпті өртемеңіз. Балаларға от пен сіріңке ойындарының қауіптілігі туралы түсіндіріңіз. Есіңізде болсын: өрт қауіпсіздігі талаптарын бұзғаны үшін әкімшілік жауапкершілік қарастырылған. Өрт анықталған жағдайда дереу 101 немесе 112 нөміріне хабарлаңыз.
Саранск қаласында өтіп жатқан өрт сөндіру-құтқару спортынан жасөспірім ұлдар арасындағы XIV әлем чемпионаты мен жасөспірім қыздар арасындағы X әлем чемпионатында Қазақстан Республикасының құрамалары өздерінің күшін, табандылығын және жоғары дайындық деңгейін айқын көрсетті.
Бүгінгі жарыста 100 метрлік кедергілер жолағы бойынша сайыс өтті. Қайсар бәсекенің нәтижесінде Қазақстанның жасөспірім ұлдар және қыздар құрамалары командалық есепте үшінші орынға ие болды.
Жекелей сындарда да спортшыларымыз ерекше көзге түсті.
Тұрсынбай Айша әлемнің үздік төрт спортшысының қатарына еніп, финалға шықты.
Боков Никита шешуші кезеңде жоғары нәтиже көрсетіп, осы дисциплинада әлем чемпионатының күміс жүлдегері атанды.
25 тамызда жарыстар 4х100 метр өрт эстафетасы дисциплинасында жалғасады. Қазақстан құрамалары тағы да жүлделі орындар үшін және ел намысы үшін бақ сынайды.
Қызылорда қаласындағы «Тағзым» алаңында ауыл шаруашылығы алқаптарын сумен қамтамасыз ету жұмыстарын аяқтаған Төтенше жағдайлар министрлігінің құтқарушыларын салтанатты түрде шығарып салу рәсімі өтті.
Іс-шараға облыс әкімі Нұрлыбек Нәлібаев, ҚР Парламенті Сенатының депутаты Наурызбай Байқадамов, сондай-ақ ауыл шаруашылығы саласының ардагері Нұрлыбай Ұлықпанұлы қатысты.
Қызметтік борышын атқару барысында көрсеткен жоғары кәсіби шеберлігі мен жанқиярлығы үшін құтқарушыларға алғыс хаттар табыс етілді. Су ресурстары және ирригация министрлігінің алғыс хатымен 5 құтқарушы, ал Қызылорда облысының әкімі атынан 16 құтқарушы марапатталды.
4 шілдеден бастап еліміздің 19 өңірінен келген ТЖМ күштері мен құралдары қиын жағдайда жұмыс істеді. Олар Сырдария өзеніндегі су деңгейінің және топырақ ылғалдылығының күрт төмендеуі аясында ауыл шаруашылығы алқаптарына су жеткізу мәселесін шешумен айналысты. Жалпы ТЖМ 139 қызметкері, 35 бірлік техникасы мен 25 жылжымалы сорғы станциясы жұмылдырылды.
Жұмыстар тәулік бойы, екі ауысымда жүргізілді. Құтқарушылар Шиелі, Сырдария, Жалағаш, Қазалы және Жаңақорған аудандарындағы 19 учаскеде қызмет атқарды.
Құтқарушылардың үйлесімді әрі кәсіби жұмысының нәтижесінде 25 743 077 м³ су айдалып, облыстың бес ауданындағы егіс алқаптарын дер кезінде суару қамтамасыз етілді.
Жеке құрам тұрғын үймен және тамақпен қамтамасыз етілді. Ауыр далалық жағдайға қарамастан, құтқарушылар жоғары дайындық деңгейін, төзімділік пен өз істеріне адалдықты көрсетті.
Құтқарушылардың бұл жұмысы егінді сақтауға және өңірдің су қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қосқан елеулі үлес болды.
Төтенше жағдайлар министрлігі өз міндетін тек төтенше жағдайларды жоюмен ғана шектемей, климаттық сынақтар жағдайында елдің стратегиялық маңызды салаларын қорғауда да шешуші рөл атқаратынын тағы бір мәрте дәлелдеді.
Жарыстың бірінші күні Қазақстан Республикасының жаңа ұлттық рекордтары орнатылды. Екі спортышы күміс жүлде иегері атанды.
24 тамыз Ресей Федерациясының Саранск қаласында өрт сөндіру-құтқару спорты бойынша XIV жасөспірім ұлдар арасындағы әлем чемпионатының және X жасөспірім қыздар арасындағы әлем чемпионатының бірінші кезеңі өтті.
Жарыстың салтанатты ашылуы өтті. Іс-шараға қатысушы құрама командалар, төрешілер, жаттықтырушылар, Ресей Федерациясы ТЖМ басшылығы, Қазақстан мен Мордовия Республикаларының өкілдері қатысты. Ашылу салтанаты кезінде финалдық жүгірістер өткізілді.
Жасөспірім ұлдар арасындағы оқу мұнарасының 2-қабатына шабуыл сатысымен көтерілуде Боков Никита 7,26 секунд нәтижесімен рекордты жаңартып, әлем чемпионатының күміс жүлдегері атанды.
Жасөспірім қыздар арасындағы оқу мұнарасының 2-қабатына шабуыл сатысымен көтерілуде Бунякина Анастасия әлемнің үздік төрттігіне еніп, финалдық жүгірістің нәтижесі бойынша екінші орын иеленді.
Командалық есепте Қазақстан Республикасының жасөспірім ұлдар және қыздар құрамалары 3-орынға ие болды.
Бүгін жарыс кедергілері бар 100 метрлік жолақтан өтумен жалғасады.
Шығыс Қазақстан облысында ауылдық елді мекендерде азаматтық қорғау жүйесін дамыту және өртке қарсы қауіпсіздікті нығайту бойынша жұмыстар жалғасуда. Жыл соңына дейін мұнда "Ауыл құтқарушылары"ведомстволық бағдарламасы аясында ерікті өртке қарсы құралымдардың жаңа бекеттері салынатын болады.
Бүгінде өңірде 718 мыңнан астам тұрғыны бар 357 елді мекен бар. Қазақстан ТЖМ бөлімшелері 125 елді мекенді (629 мың тұрғынды) қорғауды қамтамасыз етеді. Қосымша 170 ауылды қорғайтын жергілікті атқарушы органдардың 57 өрт сөндіру пункті жұмыс істейді, оның тек 14-і жыл бойы жұмыс істейді. Қалғандары тұрақты жұмыс режиміне ауысуды немесе жаңартуды қажет етеді.
Жұмыс сапары барысында ҚР Төтенше жағдайлар вице-министрі генерал-майор Кеген Тұрсынбаев Шығыс Қазақстан облысындағы азаматтық қорғау бөлімшелеріне барып, өңір басшылығымен кеңес өткізді. Материалдық-техникалық базаны жаңғырту және бөлімшелер желісін, әсіресе шалғай аудандарда дамыту жөніндегі шаралар талқыланды.
"Біз техника мен арнайы көлікті жаңа ерікті өртке қарсы құралымдарға беруді жоспарлап отырмыз. Бұл бөлімшелердің болашақ қызметкерлері де арнайы оқытудан өтеді",-деп вице-министр Кеген Тұрсынбаев атап өтті.
"Ауыл құтқарушылары" бағдарламасын іске асыру ҚР ТЖМ басым міндеті болып табылады, ол ауылдық аудандарда өртке қарсы қауіпсіздікті нығайтуға, бөлімшелердің тиімді жұмыс істеуі үшін жағдай жасауға және төтенше жағдайлардың алдын алуға бағытталған.
«Ауыл құтқарушылары» ведомстволық бағдарламасы шеңберінде өңірлердегі жергілікті атқарушы органдар ерікті өрт құралымдарын қолдау үшін шалғайдағы елді мекендерде өртке қарсы қорғанысты нығайту жөніндегі шараларды белсенді іске асыруда.
Жергілікті атқарушы органдармен өзара іс-қимыл жасай отырып, жыл басынан бері 35 елді мекенде өрт сөндіру пункттері ашылды, 12 елді мекенде реновациялау жүргізілді. Сонымен қатар жыл соңына дейін 51 өрт сөндіру пунктін құру жоспарлануда, 25-інде реновациялау жүргізіледі.
Маңғыстау облысында облыс әкімдігі мен мәслихатының қолдауымен 8 заманауи өрт сөндіру пунктінің құрылысына қаражат бөлінді. Маңғыстау ауданының Ақтөбе, Сайөтес, Қызан, Тұщықұдық ауылдық округтерінде, Бейнеу ауданының Боранқұл ауылында, Қарақия ауданының Сенек ауылында, Түпқараған ауданының Таушық және Қызылөзен ауылдарында өрт қауіпсіздігінің жаңа объектілері салынатын болады.
Абай облысында Бородулиха ауданының Зенковка және Дмитриевка ауылдарында құрылыс басталды.
Жамбыл облысы Сортөбе ауылының өрт сөндіру пунктінде реновациялау жүргізілді. Жаңартылған өрт сөндіру бекетіне төтенше жағдайларға жедел ден қоюға және тұрғындардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін заманауи жабдықтар берілді. Еріктілерге арнайы киімдер мен жабдықтар жиынтығы табысталды.
Бұл бағдарламаны іске асыру шалғайдағы ауылдық елді мекендердегі өрт қауіпсіздігі деңгейін және төтенше жағдайларға ден қоюдың жеделдігін едәуір арттыруға мүмкіндік береді. Бұл өз кезегінде тұрғындар үшін қосымша қауіпсіздік кепілдіктерін жасайды және жергілікті жерлерде азаматтық қорғау жүйесін нығайтады.