2006 жылы және одан кейін туған Қазақстан азаматтарының барлық балаларына Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының инвестициялық кірісінің 50 пайызы жыл сайын есептелетін болады. Бұл ретте табыс есепті жылдың алдындағы он сегіз жылдағы орташа есеппен алынады. Өткен жылдардағы балаларға есептелген сомалар Ұлттық қор активтерінің бір бөлігі ретінде инвестицияланатын болады. Нәтижесінде оларға инвестициялық кіріс қосымша есептелетін болады. Балалар 18 жасқа толғанға дейін мақсатты талаптар мерзімінен бұрын алу құқығынсыз есептелетін болады.
Балалар 18 жасқа толған жылы нысаналы талаптар мақсатты жинақ шотына аударылады және 18 жасқа толғаннан кейін ересектер жинақтарды екі мақсатқа – тұрғын үй жағдайын жақсарту және оқу ақысын төлеуге пайдалану құқығына ие болады.
«Ұлттық қор-балаларға» бағдарламасының қалай жұмыс істейтінін қарастырамыз.
Балалар 18 жасқа толған жылы мақсатты жинақтар олардың мақсатты жинақ шоттарына АҚШ долларында аударылады, инвестициялауды тоқтатады және тұрғын үй мен білім алуға пайдалануға арналған.
Жобаның уәкілетті операторларының бірі «Отбасы Банк» болып табылады . Оның enpf-otbasy.kz платформасы арқылы қаражатты таңдалған мақсаттарға: тұрмыс жағдайын жақсартуға немесе оқу ақысын төлеуге қашықтан пайдалануға болады.
Сол платформада сіз қаражатты қажетті валютаға айырбастауға болады.
enpf-otbasy.kz платформасын пайдалану үшін оған электрондық цифрлық қолтаңба арқылы кіру қажет. Содан кейін «Ұлттық қор- балаларға » жобасы аясында Бірыңғай зейнетақы қорынан қаражат аудару үшін ағымдағы шот ашу қажет.
«Ұлттық қор - балаларға» бағдарламасының қатысушысы осы уақытқа дейін банк клиенті болмаса, онда банк бөлімшелерінде біздің консультанттардың көмегімен немесе банктің веб-сайтына кіріп, бейнеқоңырау арқылы ағымдағы шотты ашуға болады.
«Ұлттық қор - балаларға» бағдарламасының қатысушысы «Отбасы Банкінің» клиенті болса, онда ағымдағы шот тек платформада ашылады.
Содан кейін платформада БЖЗҚ-нан қаражат алу туралы өтініш жасап, мақсатты таңдау қажет болады. БЖЗҚ-нан ақша түскен кезде банк өтініш пен оған қоса берілген құжаттарды тексеріп, оң шешім қабылданған жағдайда қаражатты қайта бағыттайды.
Жинақталған соманы сақтау
Бағдарламаға сәйкес, егер азамат 18 жасқа толған кезде қаражатты рұқсат етілген мақсатқа жұмсағысы келмесе, қаражат шотында 10 жыл сақталады. Осы мерзім өткеннен кейін ақша алушының зейнетақы шотына аударылады.
«Ұлттық қор- балаларға» жобасы туралы толығырақ ақпаратты «Отбасы Банкінің» арнайы бетінен табуға болады.
Нысаналы жинақтарды алушының нысаналы жинақ ақшасын алу құқығы нысаналы жинақ сомасын нысаналы жинақ шотына есепке алған күннен бастап, бірақ ол он сегіз жасқа толған күннен ерте емес туындайды.
Нысаналы жинақ ақшасын төлеуге өтінішті және тұрғын үй жағдайын жақсарту және (немесе) білім алуға ақы төлеу мақсатында нысаналы жинақтау төлемдерінің мақсатты пайдаланылуын растайтын құжаттарды алушы уәкілетті операторларға – екінші деңгейдегі банктерге, Ұлттық пошта операторына, мақсатты жинақтардың төлемдерін есепке алу үшін банктік шоттарды ашады және жүргізеді.
БЖЗҚ-нан уәкілетті операторға мақсатты жинақ төлемдері АҚШ долларымен жүзеге асырылады.
Алушылар ақшаның мақсатты жинақ шоттарына аударылғанын ақпан айында тексере алады.
Бағдарламаға қатысушылар он сегіз жасқа толмаған Қазақстан Республикасының азаматтары болып табылады.
Осылайша, 2024 жылы бағдарламаға қатысушылар қайтыс болған адамдарды қоспағанда (қайтыс болған күні 31.12.2023 ж. қоса алғанда), он сегіз жасқа толмаған Қазақстан Республикасының азаматтары (ЖТ МДҚ азаматтығы – «Қазақстан» ) (2006 жылдан 2023 жылға дейін туған адамдар) болып табылады.
18 жасқа толғанға дейін де, 18 жастан кейін де Қазақстан Республикасының азаматтығынан шыққан Қазақстан Республикасының азаматтығынан айырылған адамдар мақсатты жинақтарды пайдалану құқығынан айырылады. Тұруға ықтиярхаты бар балаларға да ақша берілмейді.
Мақсатты жинақтары бар нысаналы талаптарға қатысушы бала немесе нысаналы жинақ алушы қайтыс болған жағдайда, мұндай нысаналы жинақ Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен мұраға қалдырылады.
Мақсатты талаптар БЖЗҚ-да мақсатты жинақ шотына есепке алынғаннан кейін мұрагер(лер) мақсатты талаптарды төлеуге өтініш береді.
Қайтыс болған қатысушылардың нысаналы талаптарға және мақсатты жинақтарды алушылардың нысаналы жинақтарының талап етілмеген сомалары нысаналы жинақ шоттарында есепке алынады және ерікті зейнетақы жарналарын есепке алу үшін жеке зейнетақы шотына аударылмайды.
Егер нысаналы жинақтарды алушы он сегіз жасқа толғаннан кейін 10 жыл өткен соң ол ақша алуға жүгінбесе, олар ерікті зейнетақы жарналарын есепке алу үшін жеке зейнетақы шотына аударылады. Оларды Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес алуға болады.
Жоба келесідей жүзеге асырылады :
Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі жыл сайын нысаналы талаптардың жалпы сомасы, орташа инвестициялық кірістің ставкасы және талаптарға қатысушылардың бұрын қалыптастырылған мақсатты талаптары бойынша есептелген инвестициялық кіріс сомасы туралы ақпаратты қамтитын есепті БЖЗҚ-на жіберетін болады .
БЖЗҚ жыл сайын (есепті жылдың соңындағы жағдай бойынша) ЖТ Мемлекеттік деректер қорының мәліметтері негізінде нысаналы талаптарға қатысушылардың (Қазақстан Республикасының азаматтары болып табылатын 18 жасқа дейінгі балалар) электрондық тізімін қалыптастыратын болады. .
Жыл сайын қаңтарда Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінен алынған ақпаратқа және санына негізделген нысаналы талаптарға қатысушылар БЖЗҚ бір балаға шаққандағы нысаналы талаптардың сомасын есептейді - нысаналы талаптарға қатысушы есепті жыл үшін осы деректерді өзінің ақпараттық жүйесіне енгізеді.
«Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан балаларға ақшалай қаражатты есептеу, оларды төлеу және пайдалану мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасының 2023 жылғы 16 қарашадағы Заңының 2-бабының 3-тармағында осы Заңда көзделген жағдайларды қоспағанда, 2024 жылғы 1 қаңтарға дейін туған қатысушылар үшін есепке жазылатын жыл сайынғы нысаналы жинақтардың саны он сегіз жасқа толғанға дейін қалған жылдар санына тең болатыны белгіленген.
Мәселен, бала жобаны жүзеге асыру кезінде 5 жаста болса, оған 13 жыл бойы, яғни кәмелеттік жасқа толғанға дейін Ұлттық қордың инвестициялық кірісінің бір бөлігі жыл сайын есептеліп отырады.
БЖЗҚ enpf.kz ресми сайтында орналастырылады.
Ата-аналар әрбір кәмелетке толмаған баланың деректерінің дұрыстығын тексеруі тиіс:
Егер балада болса:
Ата аналар Ұлттық қордан балалардың шоттарына ақша түсуін 2024 жылдың ақпан айында тексере алады: