Мемлекеттік-жекешелік әріптестік туралы не білу керек

МЖӘ жүзеге асыру тәсілі бойынша екі негізгі нысанға бөлінеді:

• институционалдық;
• келісім-шарт.

Өз кезегінде келісімшарттық МЖӘ мемлекеттік-жекешелік әріптестік шартын жасасу және іске асыру арқылы, оның ішінде: концессиялық шарт және сервистік келісімшарт түрінде іске асырылады.

Бағдарламалық мемлекеттік-жекешелік әріптестік-МЖӘ туралы Заңға сәйкес әзірленген және бекітілген жекеше әріптесті айқындау тәртібіне, үлгілік конкурстық құжаттамаға және мемлекеттік-жекешелік әріптестіктің үлгілік шартына сәйкес салаларды (саланы), ұлттық жобаларды дамыту тұжырымдамалары шеңберінде мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобаларын іске асыру;

Салаларды (салаларды), ұлттық жобаларды дамыту тұжырымдамаларында бағдарламалық мемлекеттік-жекешелік әріптестікті іске асыру үшін мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобаларының базалық параметрлері, оның ішінде мақсаттар мен міндеттер, бюджет қаражаты есебінен болжанатын төлемдер, мемлекеттік қолдау шаралары көзделуі мүмкін.

Бағдарламалық мемлекеттік-жекешелік әріптестік шеңберінде жекеше әріптесті айқындау тәртібі тиісті базалық параметрлер негізінде әзірленеді және үлгілік конкурстық құжаттаманы және мемлекеттік-жекешелік әріптестіктің үлгілік шартын қамтиды.».

Веб-порталда https://ppp.ecc.kz мемлекеттік-жекешелік әріптестіктің жоспарланатын және іске асырылатын жобалары туралы, сондай-ақ веб-порталда ақпараттық қамтамасыз ету жүзеге асырылады https://ppp.ecc.kz жекеше әріптесті айқындау бойынша конкурс (аукцион) өткізу туралы ақпарат қазақ және орыс тілдерінде орналастырылады.

Әріптестік туралы кеңесті "Атамекен"Ұлттық Кәсіпкерлер палатасынан алуға болады.

"Мемлекеттік-жекешелік әріптестік туралы" ҚР Заңының 28-бабына сәйкес "Атамекен" ҚР ҰКП мынадай функцияларды жүзеге асырады:

1. мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобаларын іске асыру мониторингіне қатысу;
2. ведомствоаралық жобалау тобына, талқылауларға, конкурстық (аукциондық) комиссияға, жеке әріптесті айқындау бойынша тікелей келіссөздер жүргізу жөніндегі комиссияға қатысу.

МЖӘ жобаларын іске асыру мониторингіне "Атамекен" ҚР ҰКП қатысуы МЖӘ жобаларын мониторингілеу жөніндегі кеңес шеңберінде мынадай ұсынымдар әзірлеумен жүзеге асырылады:

-МЖӘ жобаларын іске асыру практикасы мен проблемаларын қарау нәтижелері;

-МЖӘ жобаларын іске асырудың табысты практикасын тарату;

-МЖӘ тетіктерін қолдану салалары мен салаларын кеңейту;

-Қазақстан Республикасының МЖӘ саласындағы заңнамасын жетілдіру;

-МЖӘ жобаларын сүйемелдеу;

-МЖӘ жобаларын іске асыруды ақпараттық және әдіснамалық қолдау мәселелері.

Сондай-ақ, "Атамекен" ҚР ҰКП кеңес береді, МЖӘ мәселелері бойынша семинарлар өткізеді, ҚР мемлекеттік органдарында кәсіпкерлік субъектілерінің құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау және құқықтық қолдау көрсетеді.

МЖӘ-ні іске асыру үшін берілмейтін объектілердің тізбесі бекітілді.

Мұндай объектілерге мыналар жатады:

-жер, су( уақытша өтеусіз жер пайдалану құқығынан басқа), өсімдіктер мен жануарлар дүниесі;

-ерекше қорғалатын табиғи аумақтар (қорықтар, қаумалдар және т. б.);

-Мәдени мұра объектілері;

-магистральдық теміржол желісі;

-ерекше стратегиялық маңызы бар су шаруашылығы құрылыстары (бөгеттер, су тораптары);

-АИТВ-ның алдын алу саласында жұмыс істейтін медициналық ұйымдар;

-аса қауіпті инфекциялар қоздырғыштарының депозитарийі;

-т.б.

МЖӘ жобалары бола алады:

-білім беру объектілерін (балабақшаларды, мектептерді, студенттік жатақханаларды) салу (реконструкциялау)және пайдалану;

-мектеп асханаларын жаңғырту;

-спорт ғимараттарын салу және пайдалану;

-медициналық ұйымдарды салу және пайдалану;

-коммуналдық шаруашылық объектілерін сенімгерлік басқару (сыртқы жарықтандыру желілері);

- т.б.

Қазақстанда жоспарланып отырған және іске асырылып жатқан МЖӘ жобаларының тізбесі тізілімде сайтта келтірілген www.kzppp.kz.

Серіктестік жобаны іске асыру процесінде қатысушылар арасында міндеттерді, кепілдіктерді, тәуекелдер мен кірістерді өзара тиімді бөлуді көздейді.

МЖӘ шарттары МЖӘ шартымен бекітіледі.

"Қазақстандық мемлекеттік-жекеменшік әріптестік орталығы" АҚ МЖӘ дамыту орталығы болып табылады.

Орталықтың қызметімен толығырақ мына жерден танысуға болады.

МЖӘ Орталығы қызметінің түрлері:

• МЖӘ мәселелері бойынша зерттеулер жүргізу және ұсынымдар әзірлеу;
• МЖӘ республикалық жобаларына конкурстық құжаттама мен бизнес-жоспарларды сараптау;
• МЖӘ жобаларын іске асыруды бағалау;
• МЖӘ саласындағы мамандарды оқыту;
• іске асыруға жоспарланған МЖӘ жобаларының тізбесін жүргізу.

Мемлекеттік-жекешелік әріптестік:

Мемлекеттік әріптес пен жекеше әріптес арасындағы мынадай белгілерге сәйкес келетін ынтымақтастық нысаны:

• мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобасында инвестициялық және пайдалану кезеңдерінің болуы;
• мемлекеттік-жекешелік әріптестік шартын жасасу жолымен мемлекеттік әріптес пен жекеше әріптес қатынастарын құру;
• мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобасын іске асырудың ұзақ мерзімді мерзімі (мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобасына байланысты бес жылдан отыз жылға дейін мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобасының ерекшеліктерінен);
• мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобасын іске асыруға мемлекеттік әріптес пен жекеше әріптестің бірлесіп қатысуы;
• мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобасын іске асыру үшін мемлекеттік әріптес пен жекеше әріптес ресурстарын біріктіру;
• мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобасын іске асыру үшін жекеше әріптестің инвестицияларды жүзеге асыруы, бұл ретте жекеше әріптестің меншікті қаражатының үлесі мемлекеттік-жекешелік әріптестік бойынша инвестициялардың жалпы сомасының кемінде он пайызын мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобасына.

МЖӘ-нің негізгі міндеттері:

• Қазақстан Республикасының орнықты әлеуметтік-экономикалық дамуын қамтамасыз ету мақсатында мемлекеттік әріптес пен жеке әріптестің тиімді өзара іс-қимылы үшін жағдайлар жасау;
• халықтың инфрақұрылымы мен тіршілігін қамтамасыз ету жүйелерін дамыту үшін мемлекеттік әріптес пен жеке әріптес ресурстарын біріктіру жолымен мемлекет экономикасына инвестициялар тарту;
• мүдделерін ескере отырып, тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің қолжетімділігі мен сапасының деңгейін арттыру болып табылады және халықтың, сондай-ақ өзге де мүдделі тұлғалардың қажеттіліктерін;
• Қазақстан Республикасында жалпы инновациялық белсенділікті арттыру, оның ішінде жоғары технологиялық және ғылымды қажетсінетін өндірістерді дамытуға жәрдемдесу.

Мемлекет кәсіпкер-жекеше әріптеске:

• Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес заттай гранттар беру; МЖӘ жобаларын қоса қаржыландыру;
• МЖӘ жобасын іске асыру барысында өндірілетін тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің белгілі бір көлемін мемлекеттің тұтынуына кепілдік беру;

мынадай нысандарда:

• ҚР жер заңнамасына сәйкес жер учаскелерін беру;
• пайдалану құқығын беру түрінде қолдау көрсетеді мемлекеттік меншік объектілерімен қамтамасыз ету;
• МЖӘ объектісін инженерлік және көліктік коммуникациялармен қамтамасыз ету;
• т. б.

сондай-ақ МЖӘ жобасы бойынша инвестициялық және операциялық шығындардың өтемақысын, мемлекеттік меншіктегі МЖӘ объектісін басқаруды жүзеге асырғаны үшін сыйақыны және т.б. МЖӘ туралы заңнамаға сәйкес ұсынады.

Кәсіпкер өз тарапынан мынадай нысандарға қатысады:

МЖӘ жобаларын қаржыландыру;

• мемлекеттік-жекешелік әріптестік объектілерін құру және (немесе) пайдалану;
• мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобасын іске асыру мақсаттары үшін мүлік пен мүліктік құқықтарды беру;
• зияткерлік меншік объектілеріне айрықша құқықтарды беру;
• мемлекеттік-жекешелік әріптестік компаниясын құруға және оның қызметіне қатысу;
• МЖӘ жобаларын басқару,
• . және жасалған МЖӘ шарты шеңберінде тауарлардың, жұмыстар мен қызметтердің сапасы мен қолжетімділігін қамтамасыз етеді.

Өз қаражатынан басқа, МЖӘ жобаларын қаржыландыру көздері:

• қарыз қаражаты;
• шарт талаптарында көзделген көлемде мемлекеттік бюджет қаражаты;
• квазимемлекеттік сектор субъектілерінің қаражаты;
• заңнамада тыйым салынбаған өзге де қаражат болуы мүмкін.

ҚР "Мемлекеттік-жекешелік әріптестік туралы" 2015 жылғы 31 қазандағы № 379-V ҚРЗ Заңымен (бұдан әрі – МЖӘ туралы Заң) реттеледі.