Қолданыстағы заңнамаға сәйкес, жекелеген салаларда жұмыс істейтін қызметкерлердің жеке медициналық кітапшасы болуы және үнемі медициналық тексеруден өтуі міндетті.
Жеке медициналық кітапша (ЖМК) – жұмысқа жіберілгені туралы белгісі бар міндетті медициналық тексерулердің нәтижелері енгізілетін және қызметкердің денсаулығын, оның кәсіби жарамдылығын және оның қауіпті жұқпалы ауруларының жоқтығын куәландыратын жеке құжат.
ЖМК-қызмет саласы тамақ өнімдері мен ауыз суды өндірумен, тасымалдаумен, сақтаумен және өткізумен қандай да бір түрде байланысты ұйымдарда, сондай-ақ халыққа тұрмыстық және коммуналдық қызмет көрсетумен байланысты ұйымдарда, сондай-ақ денсаулық сақтау саласында жұмысқа ресімдеу үшін қажетті құжат.
Жеке медициналық кітапшаны есепке алу медициналық тексеру жүзеге асырылатын Денсаулық сақтау субъектілерінің жеке медициналық кітапшасын есепке алу журналында жүргізіледі. Жеке медициналық кітапшаның иесі туралы мәліметтерде ЖМК иесінің кәсібі мен лауазымы, жұмыс орны, туған күні, тұрғылықты жері көрсетіледі.
Медициналық дәрігерлік қарап-тексеру нәтижелері бойынша терапевт қорытынды енгізеді, жеке қолымен және мөрімен бекітеді, өзінің тегін, атын және Бар болса әкесінің атын көрсетеді.
Рентгенологиялық тексерудің нәтижесі сурет пен дәрігердің қорытындысымен қоса енгізіледі, ол т.а. ә. көрсетіле отырып, жеке қолымен бекітіледі, бар болған жағдайда мөрмен бекітіледі.
Дәрігерлік тексерудің нәтижесі алынған зертханалық зерттеулердің деректері негізінде дерматовенеролог дәрігердің қорытындысымен соз ауруларына енгізіледі-жеке қолымен бекітіледі, т.а. ә. көрсетеді, мөр қояды. ЖМК-да денсаулық сақтау субъектісінің күні, т.а. ә., маманның қолы және мөрі (бар болса) көрсетіле отырып, жұмысқа жіберу мерзімі көрсетіледі.
Егер тексеруден кейін ауытқулар анықталса, препараттар курсы тағайындалады. Емдеуден кейін қайтадан тексеруден өтіп, ЖМК алуға болады. Егер жұқпалы аурулар анықталса, онда ЖМК-ға белгі қойылмайды және адам жұмысқа жіберілмейді.
Толық қалпына келтірілгеннен кейін ғана қайта тексеруден өтуге болады. Жұмысқа жіберуге медициналық қарсы көрсетілімдер:
Алаяқтар жеке байыту мақсатында әртүрлі мақсаттағы медициналық анықтамаларды, оның ішінде ЖМК-ны қолдан жасайды. Заңсыз жолмен алынған ЖМК халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығына теріс әсер етуі мүмкін.
Заңнама талаптарын бұзғаны үшін ҚР Қылмыстық кодексінің 385-бабында көзделген қылмыстық жауапкершілік түріндегі жаза көзделген.
Жеке медициналық кітапшаларды беруге медициналық қызметке лицензиясы бар ұйымдардың құқығы бар. Медициналық қарап-тексеру жөніндегі қызметтер үшін ақы төлеуді декреттелген адамдар дербес не тараптардың келісімі бойынша жұмыс беруші жүргізеді.
Қызметкерлерге жеке медициналық кітапшаның болуы талап етілетін жұмыстардың 16 санаты анықталды.