Зейнетақы қорын құру үшін қандай жарналар қолданылады

Введение

Ай сайынғы жалақыдан аударымдар — бұл зейнетақы қорындағы жарналар.

Зейнетақы жарналары және оларға есептелген инвестициялық кіріс зейнетақы төленетін жалпы қаржылық қауіпсіздік жастығын құрайды.

Зейнетақы аударымдары:

  • қызметкердің табысынан төленетін міндетті зейнетақы жарналары (МЗЖ);
  • зиянды еңбек жағдайларында жұмыс істейтін қызметкердің қаражаты есебінен төленетін міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары (МКЗЖ);
  • 2024 жылғы 1 қаңтардан бастап жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарналары немесе МЗЖ енгізілді оларды жұмыс берушілер өз қызметкерлері үшін өз қаражаты есебінен төлейді;
  •  жеке тұлғалар өз табысы есебінен өз пайдасына төлейтін ерікті зейнетақы жарналарын (ЕЗЖ) жеке және заңды тұлғалар алушының (үшінші тұлғаның) пайдасына төлейді.

Материалда жоғарыда көрсетілген зейнетақы аударымдары туралы толығырақ айтып береміз.

Ерікті зейнетақы жарналары

Азаматтар ерікті зейнетақы жарналарын өз бастамалары бойынша кез-келген көлемде және кез-келген мерзімде төлейді.

Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына (бұдан әрі - БЖЗҚ) және (немесе) ерікті жинақтаушы зейнетақы қорына (бұдан әрі - ЗЖЗҚ) ерікті зейнетақы жарналарын салымшылар салады:

  • жекетұлғалар, олардың жылы пайдасына үшін өз табысының есебінен; 
  • жеке және заңды тұлғалар алушының (үшінші тұлғаның) пайдасына

Ерікті зейнетақы жарналарының салымшысы ерікті зейнетақы жарналарын төлеу үшін БЖЗҚ және (немесе) ДНҚҚ-ны таңдауға құқылы.

Ерікті зейнетақы жарналарының мөлшерлемесін және оларды төлеу тәртібін салымшы (алушы) дербес анықтайды. 

Қазақстан Республикасының жеке резиденті оның пайдасына жасалған ерікті зейнетақы жарналарын төлеу шығыстары үшін салық шегеріміне жатады. Шегерім ерікті зейнетақы жарналарын төлеу күні түскен салық кезеңінде қолданылады.  

Ерікті зейнетақы жарналары бойынша салық жеңілдіктерін қолдану үшін растайтын құжаттар келісім болып табылады.

Ерікті зейнетақы жарналары есебінен зейнетақымен қамсыздандыру туралы шартты (бұдан әрі - келісім) жасасу салымшының (алушының), салымшының және алушының БЖЗҚ-ға жеке шағыммен (келісім жасасқан кезде) жүзеге асырылады. нотариат куәландырған сенімхат негізінде үшінші тұлғаның пайдасына) немесе кәмелетке толмағанның заңды өкілі, сенімгер.

Шартты жасау БЖЗҚ кеңсесінде инвестордың және (немесе) алушының / адвокаттың / заңды өкілдің жеке өтініші бойынша жүзеге асырылады.

Бұл жағдайда жеке (алушы) ерікті зейнетақы жарналары бойынша есепке алу бұрын ашылған жеке зейнетақы шотын (бұдан әрі ПАА деп аталады) (келісім бойынша салымшының өзгеруі мүмкін) бар, ПАА ашу есепке арналған ерікті зейнетақы жарналары бойынша жүзеге асырылмайды, бірақ жаңа келісімшарт жасасудың ағымдағы күнімен бірге БЖЖ нөмірімен және бұрын ашылған келісімшартпен жаңа келісімшарт жасалады.  

Толығырақ БЖЗҚ веб-сайтынан мына жерден таба аласыз. 

ЕЗЖ беру келесі банктік деректемелер бойынша жүзеге асырылады:

Бенефициар

«Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қоры»

Бенефициар банкі

«Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі» РММ

Бенефициардың БСК

NBPFKZKX

Бенефициардың ҚИК 

KZ50147KZT4368609316

Пайда алушының БСН

971240002115

KNP (төлем мақсаты коды) 

013

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарналары (есепке жазу)

2024 жылғы 1 қаңтардан бастап жұмыс берушінің міндетті зейнетақы (есепке жазу) жарналары енгізілді.

ЖБМЗ (есепке жазу)1975 жылдың 1 қаңтарынан кейін туылған азаматтар үшін төленеді. ЖБМЗ (есепке жазу) төлеуді жұмыс берушілер өз қызметкерлері үшін өз қаражаты есебінен жүзеге асырады.

ЖБМЗ (есепке жазу) есебінен зейнетақы төлемдері өмір бойы төленетін болады. ЖБМЗ (есепке жазу) есептеу үшін табысқа ақшалай мәндегі еңбекақының барлық түрлері және өзге де кірістер енгізіледі. 

ЖБМЗ есептеу объектілері:

  • заңды тұлғалар үшін-жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарналарын есептеу үшін қабылданатын жалдамалы жұмыскерлердің, өзге де ақылы жұмысы бар (сайланған, тағайындалған немесе бекітілген) адамдардың ай сайынғы табысы;
  • жеке практикамен айналысатын адамдар, сондай – ақ жалдамалы жұмыскерлердің еңбегін пайдаланатын дара кәсіпкерлер үшін-жалдамалы жұмыскерлердің және жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарналарын есептеу үшін қабылданатын өзге де ақылы жұмысы бар (сайланған, тағайындалған немесе бекітілген) адамдардың ай сайынғы табысы;
  • Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрлігі (СІМ) үшін Қазақстан Республикасының шет елдердегі мекемелерінде жұмыс істейтін дипломатиялық қызмет персоналы бөлігінде: дипломатиялық қызмет қызметкерлері-белгіленген ақшалай төлемдермен бөлу негізінде еңбекақы төлеудің бірыңғай жүйесіне сәйкес жалақының 100 пайыздық мөлшері;
  • дипломатиялық қызмет қызметкерлері-белгіленген ақшалай төлемдермен СІМ Дипломатиялық қызмет персоналын теңестірілген лауазымға бөлу негізінде еңбекақының бірыңғай жүйесіне сәйкес жалақының 100 пайыздық мөлшері;
  • жеке практикамен айналысатын адамдар, сондай – ақ дара кәсіпкерлер үшін-жұмыс берушінің өз пайдасына міндетті зейнетақы жарналарын есептеу, олар алатын табысымен жүзеге асырылады. Агенттер, өзге де ақылы жұмысы бар (сайланған, тағайындалған немесе бекітілген) адамдар БЖЗҚ-да МЗЖБ-ны өз қаражаты есебінен уақтылы есептейді, есептейді және төлейді.

Агенттер ай сайын мемлекеттік корпорацияның мынадай деректемелерін көрсете отырып, қызметкердің бір айдағы есептелген табысының сомасынан ЖБМЗ (есепке жазу) есептейді:

Бенефициар

«Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясы»КЕАҚ

Бенефициар банкі

«Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясы »КЕАҚ

Бенефициардың БСК

GCVPKZ2A

Бенефициардың ҚИК 

KZ12009NPS0413609816

Пайда алушының БСН

160440007161

KNP (төлем мақсаты коды) 

010

 

Міндетті зейнетақы жарналары (МЗЖ)

Міндетті жарналарды (МЗЖ): заңды және жеке тұлғалар төлейді; жеке және жеке кәсіпкерлер; шағын кәсіпкерлік; шаруа және фермер қожалықтары; оның азаматтары бола тұра, елден тысқары жерлерде жұмыс істейтіндер.

БЖЗҚ-ға төлеуге жататын міндетті зейнетақы жарналары (МЗЖ) есептеу үшін қабылданған айлық кірістің 10% мөлшерінде белгіленеді.

Бұл ретте міндетті зейнетақы жарналарын есептеу үшін қабылданатын жылдық ең жоғары жиынтық табыс республикалық бюджет туралы заңда тиісті қаржы жылына белгіленген ең төменгі жалақының 50 еселенген мөлшерінің он екі мөлшерінен аспауға тиіс.

Сонымен бірге ОПВ есептеу үшін қабылданған жылдық жиынтық табыстың ең төменгі жалақысының он еселенген мөлшерінен аспауы керек.

МЗЖ-ны аударуды агенттер жүргізеді.

Агенттер ай сайын МЗЖ-ны қызметкерлерге төленетін кірістерден, сондай-ақ азаматтық-құқықтық сипаттағы шарт жасасқан жеке тұлғалардың кірістерінен есептейді, ұстайды және оларды БЖЗҚ-ға аударады.

Жеке практикамен айналысатын адамдар, сондай-ақ жеке кәсіпкерлер салық кезеңінің әрбір айы үшін МЗЖ есептейді және оларды БЖЗҚ-ға өз пайдасына аударады.

Бенефициар

«Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясы»КЕАҚ

Бенефициар банкі

«Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясы »КЕАҚ

Бенефициардың БСК

GCVPKZ2A

Бенефициардың ҚИК 

KZ12009NPS0413609816

Пайда алушының БСН

160440007161

KNP (төлем мақсаты коды) 

010

Толығырақ мына жерден таба аласыз https://www.enpf.kz/ru/services/self-employed/ent Entrepreneur.php

Міндетті кәсіби жарналар (МКЗЖ)

Зиянды өндірісте жұмыс істейтін адамдардың денсаулығына келтірілген зиянды қорғау және өтеу үшін мемлекет, оның ішінде МКЗЖ сияқты механизмді қарастырады.

МКЗЖ ҚР Үкіметі айқындайтын тәртіппен зейнетақы жарналарын есептеу үшін қабылданатын қызметкердің ай сайынғы табысының 5% мөлшерінде белгіленеді.

 МКЗЖ салымшысы жұмыс беруші (агент) болып табылады.

Бұл агенттер ай сайын МКЗЖ-ны қызметкердің бір айдағы есептелген кірісінің сомасына сүйене отырып, МКЗЖ-ны есептеу үшін қабылданатын кірістерден жүзеге асырады. Агенттер кәсіптері ҚР Үкіметінің қаулысымен бекітілген Тізбеде көзделген еңбек жағдайлары зиянды жұмыстарда істейтін қызметкерлерге МКЗЖ жүзеге асырады.

МКЗЖ сонымен қатар Тізімде көзделген зиянды еңбек жағдайлары бар жұмыстарда уақытша жұмыс істейтін ұйымның өндірістік, қосалқы және қосалқы цехтарының қызметкерлеріне төленеді.

МКЗЖ кәсіптері мен лауазымдары тізбенің «Жалпы кәсіптер» бөлімінде көзделген қызметкерлерге, егер бұл кәсіптер тізбенің тиісті бөлімдерінде немесе кіші бөлімдерінде арнайы көзделмесе, олар қандай өндірістерде немесе цехтарда жұмыс істейтініне қарамастан жүзеге асырылады.

Еңбек жағдайлары бойынша өндірістік объектілерді аттестаттау нәтижелері бойынша және айына жұмыс уақытының кемінде 80% - жұмыс істейтін зиянды еңбек жағдайлары бар жұмыскерлердің кәсіптерін мерзімді міндетті медициналық тексеру анықталған жағдайда, жұмыс берушілер, жұмыскерлердің өкілдері, мүдделі мемлекеттік органдар еңбек жөніндегі уәкілетті органға оларды Тізбеге енгізу жөнінде негізделген ұсыныстар енгізеді.

Өндірістік объектілерді аттестаттау нәтижелерімен расталған зиянды еңбек жағдайлары жойылған жағдайда агенттердің МКЗЖ төлеуі жүзеге асырылмайды.