Тұрғын үй көмегін қалай алуға болады

Введение

Табысы төмен отбасылар үшін әкімдіктер тұрғын үй сатып алуға тұрғын үй сертификатын береді. Сертификат Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі бекіткен ипотекалық бағдарлама немесе мемлекеттік тұрғын үй құрылысы бағдарламасы бойынша тұрғын үй сатып алу шартымен берілуі мүмкін.

Тұрғын үй сертификаты ипотекалық тұрғын үй заемдары бойынша бастапқы  жарнаның бір бөлігін жабу үшін беріледі.

Тұрғын үй сертификатын кім және қандай түрде ала алады беріледі? Ол туралы біз осы материалда айтатын боламыз.

Тұрғын үй сертификатын кімге беріледі

Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың, аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) жергілікті өкілді органдары (мәслихаттар) тұрғын үй сертификаттарының мөлшерін және алушылар санатының тізбесін айқындайды.

 Тұрғын үй сертификаттары:

  • әлеуметтік көмек,
  • бюджеттік несие түріндегі әлеуметтік қолдау ретінде берілуі мүмкін.

 Тұрғын үй сертификаттары тиісті қаржы жылына арналған жергілікті бюджеттерде қарастырылған қаражат шегінде беріледі.

 Қаражат жеткіліксіз болған жағдайда тұрғын үй сертификаттарын беруді тоқтату туралы хабарландыру жарияланады.

Тұрғын үй сертификатының түрлері қандай жағдайда беріледі

Әлеуметтік көмек түріндегі тұрғын үй сертификаты соңғы 6 айда отбасының әр мүшесінің табысы  айына 3,1 күнкөріс мөлшерден аспаған жағдайда  берілуі мүмкін.   

2024 жылы ең төменгі күнкөріс мөлшері 43 407 теңге болған.

Әлеуметтік көмек ақысыз және қайтарымсыз түрде көрсетіледі.

Бюджеттік кредит түріндегі тұрғын үй сертификаты соңғы 6 айда отбасының әрбір мүшесінің табысы 3,1 күнкөріс мөлшерінен асқан жағдайда беріледі.  

Яғни, орташа табыс 134 561,7 теңгеден асатын болса, сертификат берілетін болады (2024 жылы күнкөріс мөлшері – 43 407 теңге болды). 

Бюджеттік кредит түрінде әлеуметтік қолдау көрсету шарттары:

  • 15 (он бес) жылға дейінгі мерзімге;
  • сыйақы ставкасы жылына 0,01%.

Тұрғын үй сертификатын ұсыну тәртібі

Тұрғын үй сертификаты Астана мен Алматы қалаларының маңында тұрғын үй сатып алу жағдайларын қоспағанда, жергілікті атқарушы органның тиісті аумақтық бірлігі шегінде қолданылады. Тұрғын үйді әкімдігінде кезекте тұрған өңірде ғана сатып алуға болады.

 Бастапқыда өтініш беруші тұрғын үй сертификатын алуға ниет білдіргені туралы жазбаша хабарламаны екінші деңгейдегі банкке ұсынады.

 Тұрғын үй сертификатын алуға өтініш:

  • әкімдіктің жұмыспен қамту және әлеуметтік қамсыздандыру, құрылыс, тұрғын үй қатынастары саласын жетекшілік ететін басқарма кеңсесіне (Әкімші);
  • «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясы» коммерциялық емес акционерлік қоғамы (бұдан әрі - ХҚКО) арқылы беріледі.

 Әкімші арқылы жүгінген жағдайда , жауапты қызметкер құжаттардың толықтығын, дұрыстығын және өтініш беруші мәртебесінің тізбеге сәйкестігін тексереді. 3 (үш) жұмыс күні ішінде қаржы қаражатының қажеттілігін есептеуді жүргізеді және өтініш берушіге мақұлдау туралы қабылданған шешімді немесе дәлелді бас тартуды жібереді.

 ХҚКО арқылы жүгіну жағдайында, қызметкер құжаттардың толықтығын, дұрыс болуын, өтініш беруші мәртебесінің тізбеге сәйкестігін тексереді және оларды Әкімшіге түскен күні жібереді.

 Әкімшінің жауапты қызметкері 2 (екі) жұмыс күні ішінде қаржы қаражатына деген қажеттілікті есептейді және ХҚКО арқылы өтініш берушіге мақұлдау туралы шешімді немесе дәлелді бас тартуды жібереді.

Өтініш беруші Әкімшінің шешімін алған күннен бастап 2 (екі) жұмыс күні ішінде тұрғын үй сертификатын беру туралы келісім (бұдан әрі - Келісім) жасау үшін Әкімшіге жүгінеді.

 Әлеуметтік көмек көрсетілген жағдайда өтініш беруші мен Әкімші арасында өтініш беруші өтініш  берген күннен бастап 2 (екі) жұмыс күні ішінде келісім жасалады. Келісім жасалғаннан кейін тұрғын үй сертификатының сомалары өтініш берушінің Эскроу шотына/ жинақ шотына 1 (бір) жұмыс күнінен кешіктірілмей аударылады.

Бюджеттік кредит түрінде әлеуметтік қолдау көрсетілген жағдайда келісім өтініш беруші, Әкімші және сенім білдірілген тұлға (агент) арасында 3 (үш) жұмыс күні ішінде жасалады. Осы мерзім ішінде бюджеттік кредит беру туралы кредиттік шарт жасалады.

Бюджеттік кредиттерді беру, өтеу және оларға қызмет көрсету шарттары кредиттік шартта белгіленеді. Бюджеттік кредит бойынша міндеттемелерді орындау ипотекалық бағдарлама және тұрғын үй құрылысының бағдарламасы шеңберінде сатып алынатын тұрғын үйді кепілдікке қоюды қоспағанда кепілмен, жазбаша кепілмен,  кепілгерлікпен немесе басқа да тәсілмен қамтамасыз етіледі.

Әкімші сенім білдірілген тұлғамен (агентпен) тапсырма шартын жасайды.

Тапсырма шарты сенім білдірілген тұлғаның (агенттің) тұрғын үй сертификатын алушымен кредиттік шартты жасауын, оның қаржылық жағдайына мониторинг жүргізуін, тұрғын үй сертификатының сомасын аударуын, Әкімшінің шотына бюджеттік кредиттің өтелуін есепке алуды көздейді.

Сенім білдірілген тұлға (агент) кредиттік шарт жасалған күннен бастап 1 (бір) жұмыс күнінен кешіктірмей тұрғын үй сертификатының сомасын өтініш берушінің эскроу шотына/ жинақ шотына аударады.

Тұрғын үй сертификатының сомасы түскеннен кейін банк өтініш берушімен банктік қарызшартын, ипотекалық шартын (кепіл шартын) жасайды.

Өтініш беруші тұрғын үй сертификатын пайдаланумен ипотекалық тұрғын үй заемы ресімделгеннен кейін 5 (бес) жұмыс күні ішінде Әкімшіге (сенім білдірілген тұлғаға (агентке)) банктік қарыз шарты мен ипотекалық шартының (кепіл шарты) көшірмесін ұсынады.