Қорғаныс министрлігі «Ұйымдардың, әскери міндеттілер мен әскерге шақырылушылардың әскери міндеттілер мен әскерге шақырылушыларды әскери есепке алу қағидаларын сақтауына тәуекел дәрежесін бағалау өлшемшарттарын және тексеру парақтарын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2019 жылғы 6 тамыздағы № 602 және Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2019 жылғы 12 тамыздағы № 72 бірлескен бұйрығының күші жойылды деп тану туралы» бірлескен бұйрық жобасын әзірледі.
Бірлескен нормативтік құқықтық актінің жобасы ҚР Кәсіпкерлік кодексінен 138-баптың 107-тармақшасын алып тастауға байланысты әзірленді. Бұл норма жергілікті басқару органдары ұйымдарының, кәсіпорындардың және бизнес субъектілерінің әскери міндеттілер мен әскерге шақырылушыларды әскери есепке алу ережелерін сақтау жөніндегі бақылау функциясын қарастырды.
Қорғаныс ведомствосының және басқа да мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерін интеграциялау жұмылдыру ресурстарын басқарудың тиімділігін арттырды. Әскери есепке алуды жүргізуді автоматтандыру тексеруді жүзеге асырмай ішкі бақылауды сақтауға мүмкіндік береді.
Бұйрық жобасының толық мәтінімен «Электрондық үкімет» порталында «Ашық НҚА» бөлімінде ағымдағы жылдың 3 мамырына дейін мына сілтеме бойынша танысуға болады: https://legalacts.egov.kz/npa/view?id=15022967
Қорғаныс министрлігі «Қазақстан Республикасы Қарулы күштерінің қызметтік тұрғынжайға мұқтаж азаматтық персонал адамдарын (қызметкерлерін) есепке қою» мемлекеттік қызметін көрсету қағидаларын бекіту туралы» қорғаныс ведомствосы басшысы бұйрығының жобасын әзірледі.
Нормативтік құқықтық актінің жобасы «Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер туралы» ҚР Заңы 10-бабының 1) тармақшасына сәйкес дайындалды.
Құжатты қабылдау мемлекеттік қызмет көрсету мерзімін қысқартуға, сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін болдырмауға және аудандық пайдалану бөліміне бару қажеттілігінен босатуға мүмкіндік береді.
Мемлекеттік қызметті цифрлық форматқа көшіру өтініш берушіге қарауға берілген құжаттардың қозғалысы мен мәртебесін бақылауға мүмкіндік береді.
Мемлекеттік қызмет көрсету мерзімі 15 жұмыс күнін құрайды.
Бұйрық жобасының толық мәтінімен «Электрондық үкімет» порталында «Ашық НҚА» бөлімінде ағымдағы жылдың 3 мамырына дейін мына сілтеме бойынша танысуға болады: https://legalacts.egov.kz/npa/view?id=15023185
ҚР Қорғаныс министрлігінің Спорт комитеті – Орталық спорт клубының оқу-жаттығу орталығында түрлі спорт түрлерінен Алматы өңірлік гарнизонының әскери бөлімдері мен бөлімшелері арасында жарыстар өтті.
Оларға 16 команда құрамында 300-ден астам әскери қызметші – футбол, волейбол, үстел теннисі, шахмат және қой көтеру сайыстарына қатысты.
– Бұл шара Орталық спорт клубының құрылғанына 54 жыл толуына орайластырылды, – деп атап өтті Қорғаныс министрлігі Спорт комитеті – ОСК оқу-жаттығу орталығының бастығы (Алматы филиалы) майор Берден Ақпанбеков – командалық рух, тартысты ойын және жеңіске деген ерік-жігері үшін барлық қатысушыға алғыс айтамын.
Волейбол турнирінің нәтижелері бойынша Радиоэлектроника және байланыс әскери-инженерлік институтының құрамасы тартысты жарыста бірінші орын еншіледі. Футболдан «Жас ұлан» республикалық мектебінің командасы үздік атанды. Үстел теннисінен 16194 әскери бөлімінің десантшылары жеңіске жетті.
Шахмат турнирінде «алтын» олжалаған Әуе шабуылына қарсы қорғаныс әскерлері қолбасшысының басқармасы әскери қызметшілерінің зерделік қабілеттері бағаланды.
Қой көтеру ұлттық сайысында Орталық спорт клубы командасының өкілі кіші сержант Бауыржан Әбдіхайымға тең келген жан болмады. Жарты сағатта ол қойды 465 рет көтерді.
Жарыстың жеңімпаздары мен жүлдегерлері кубоктармен, медальдармен, грамоталармен және естелік сыйлықтармен марапатталды.
Оқушылардың инновациялық шығармашылық орталығында алғашқы әскери және технологиялық дайындық оқытушыларының, қалалық әкімдік, күштік құрылымдар мен қоғам өкілдерінің қатысуымен республикалық ғылыми-әдістемелік конференция өтті.
Онда алғашқы әскери және технологиялық дайындықты ұйымдастырушы оқытушылардың кәсіби құзыретін дамыту мәселелері, сондай-ақ оқу процесінде «Геотактика» бағдарламалық өнімін пайдалану перспективалары талқыланды.
Отырыста Әскери-стратегиялық зерттеулер орталығының бас сарапшысы запастағы полковник Ерлан Закиев және басқа да сарапшылар баяндама жасады.
Іс-шараға қатысушылар үшін қару-жарақ пен киім-кешек көрмесі ұйымдастырылды. Қарулы күштердің тарихы және Қазақстанның тұңғыш Қорғаныс министрі армия генералы Сағадат Нұрмағамбетов туралы деректі фильмдер көрсетілді.
Аталған іс-шара білім беру жүйесін дамытуға және оқытушылардың құзыреттерін кеңейтуге бағытталған. Бүгінгі таңда әскерге шақырылғанға дейінгі жастарды әскери қызметке даярлау сапасы және оқу орындарындағы әскери-патриоттық жұмыстың мазмұны соларға тікелей байланысты.
Өңірдің әуе-десанттық әскерлерінің ардагерлері су тасқынына қарсы іс-шаралар өткізілетін жерде әскери қызметшілерді қолдауға келді.
Десантшы десантшыны жауынгер аға тұтады. Бұл қағида қашанда көк берет пен ала кеудеше киген «қанатты жаяу әскерлердің» жауынгерлерін біріктіріп келеді. Ардагерлер аймаққа өздері қызмет еткен әскер түрінің жауынгерлері келгенін естігенде, қолдау көрсетуге асықты.
– Бұл біздің 37-ші десанттық-шабуылдау бригадасының жауынгерлерімен алғашқы кездесуіміз емес. Мұнда біз қазанымызды ала келдік. Бәйтерек ауданында олар жұмыс істеп жатқан жерде палау әзірледік. Ал бүгін жауынгерлік рухын көтеру үшін шағын концерттік бағдарлама ұйымдастырылды, – деді ардагерлер ұйымының төрағасы Мәрлен Иманғалиев.
Псков 76-шы әуе-десанттық дивизиясында қызмет еткен Батыс Қазақстан облыстық филармониясының әншісі Марат Сарбөпеев пен Александр Сухарев орындаған «Жан досым», «Батальон барлауы», «Десант» әскери-патриоттық әндері және десантшылардың әнұраны іспетті боп кеткен «Синева» әні ерекше қошеметпен тыңдалды.
– Біз Оралға көмекке келген Алматы мен Талдықорғанның жігіттеріне өте ризамыз. Мұндағылар бір адам бір қапты көтереді, ал десантшы бірден үш қап көтере алады дейді. Бір күндік жұмысты олар бір-екі сағатта орындайды, сол үшін оларға үлкен рахмет, – деді Германияның Котбус қаласындағы 35-ші гвардиялық десанттық-шабуылдау бригадасында қызмет еткен ардагер Әлібек Сүндетбаев.
Кездесу соңында ардагерлер әскери қызметшілерге генерал-майор Иван Панфилов атындағы 37-ші десанттық-шабуылдау бригадасының мұражайына берілетін әуе-десанттық әскерлердің туын сыйға тартты.
Естеріңізге сала кетсек, Десанттық-шабуылдау әскерлерінің 300-ден астам әскери қызметшісі Батыс Қазақстан облысының Ақжайық, Теректі және Бәйтерек аудандарында өзен жағалауларын нығайту және бөгеттер салу жұмыстарын жалғастыруда.
Солтүстік Қазақстан және Ақмола облыстарына су қатынасын реттеу үшін темір жол құрамымен Қонаев гарнизоны 58012 әскери бөлімінің әскери қызметшілері келді.
Теміржол платформасымен су апаты болған аумақтарға понтондық-көпір паркінің элементтері тиелген автомобильдер, Орал-4320, жүзетін транспортер, байланыс құралдары және қосымша мүлік жеткізілді.
Солтүстік Қазақстан облысында өткел Қызылжар ауданы Соколов ауылының маңында жолға қойылады. Су тасқыны салдарынан мұнда электрмен жабдықтау және «Севказэнерго» АҚ мамандарының сорғы станциясына кіруі проблемалары туындады. Бұдан басқа, қатынастың бұл түрімен жергілікті халықты, техниканы, материалдық құралдар мен жануарларды тасымалдау жүзеге асырылатын болады.
Ақмола облысында Есіл өзені арнасының асуына байланысты Жақсы ауданындағы автокөлік он жерден жырып кетті. Сонымен қатар, Қима – Терісаққан аудандық маңызы бар тас жолы шайылып, көпір бұзылды.
Облыс әкімінің өтініші бойынша Қарулы күштер Бас штабы Инженерлік әскерлер департаментінің маманы су басқан жерлерге барлау жұмыстарын жүргізуге жәрдем көрсетті.
Жол қатынасының болмауы тұқым себу науқанының бұзылуына әкелуі мүмкін. Көпірдің арғы жағяндағы ауыл шаруашылығы алқаптарының ауданы 100 мың гектардан асады. Еріген сулардың жайылуы 3,5 мыңнан астам адам тұратын Беловод, Киев, Чапаев, Подгорная, Терісаққан, Қазақстан, Жақсы, Киров, Есіл, Жаңа-Қима елді мекендерімен көлік қатынасының тоқтатылуына әкелді.
Қима ауылының жанынан ағатын Есіл өзенінде паром өткелін ұйымдастыру адамдарды, техниканы тасымалдауға және гуманитарлық көмекті жеткізуге байланысты біраз мәселелерді шешеді.
Осындай су қатынасы 6 сәуірден бастап Ақтөбе облысының Шұбарқұдық және Ойыл елді мекендерінің ауданында Ойыл өзенінде орнатылды. Осы уақыт ішінде паром өткелін 1568 жергілікті тұрғын пайдаланып үлгерді. 137 бірлік техника тасымалданды, 92 тонна гуманитарлық көмек жеткізілді.
Су тасқынына қарсы, апаттан құтқару шараларына және су тасқыны салдарын жоюға инженерлік әскерлер құрамынан барлығы 44 әскери қызметші мен төрт қызметші жұмылдырылды, 36 бірлік техника бөлінді. Әскер мамандары бұзылған жолдарды қалпына келтіреді, жарықсыз қалған елді мекендерді электр қуатымен қамтамасыз етеді, мұзды бұзу арқылы өзендердегі кептелістерді жояды. Мұның бәрі тәуекелдерді мұқият бағалауды, нақты есепті және келісілген әрекеттерді қажет етеді.
Өңірдегі су тасқынына қарсы іс-шараларға Алматы және Жетісу гарнизондарынан 300-ден астам десантшы жұмылдырылды.
61993 және 18404 әскери бөлімдерінің әскери қызметшілері командаларға бөлініп, елді мекендердің су басу қаупі бар аумақтарына жіберілді.
Өткен тәулікте Бәйтерек ауданы Рубежинский ауылында 37-ші десанттық-шабуылдау бригадасының әскери қызметшілері ұзындығы 500 метр бөгет жасады. Оның биіктігі үш жарым метрді құрады. Бөгет салуға 1850 қап құм және үш орам қорғаныш үлдірі қажет болды.
Көршілес Подстепное ауылында десантшылар жеті жүз метрлік бөгет тұрғызды, оған 110 метр целофан үлдірі мен 3000-нан астам қапшық қолданылды. Бөгеттің биіктігі екі жарым метр.
Ақжайық ауданында барлау қызметінің аға офицері майор Қуаныш Қалиевтің басшылығымен 38-ші десанттық-шабуылдау бригадасының әскери қызметшілері Жаңабұлақ және Бударин ауылдарында жұмысын жалғастыруда.
– Бударин ауылы біз үшін, десантшылар үшін ерекше маңызды. Бұл жер – 35-ші десанттық-шабуылдау бригадасының бірінші командирі дүниеге келген, ержеткен, кейін мобильді күштердің (одан соң Десанттық-шабуылдау әскерлері деп өзгертілді) қолбасшысы болған генерал-майор Уәли Бисақанұлы Еламановтың туған жері. Қазақстан десантының негізін қалаушыны тәрбиелеп-өсірген жерге бару және онда ауыл тұрғындарына көмектесу біз үшін үлкен мәртебе, – деді майор Қуаныш Қалиев.
Орал жағалауларын топырақ үйіп бекіту жұмыстары Магистральное, Байқоңыс және Дарьинское ауылдарында да жүргізілуде.
Солтүстік Қазақстан облысындағы су тасқынына қарсы іс-шараларға елордалық 68665 әскери бөлімі мен Қарағанды қаласындағы «Астана» өңірлік қолбасшылығына қарайтын 31775 әскери бөлімінің жеке құрамы жұмылдырылды.
Петропавлда әскери қызметшілермен «Аналар жүрегі» сарбаз аналары комитеті» РҚБ жергілікті филиалының өкілі Фарида Баубекова және Қарулы күштер ардагерлер кеңесінің Солтүстік Қазақстан облысы бойынша төрағасы запастағы полковник Қалиолла Сауытбеков кездесті.
– Сендердің аталарың Ұлы Отан соғысын, әкелерің Ауған соғысын көрді. Ал енді сендердің әскери борыштарыңды өтеу мыңдаған адам зардап шеккен су апаты кезіне тап келді. Осы міндеттеріңді абыроймен атқарып, мұндай қиындықты жеңуде халықпен бірге болатындарыңа сенемін, – деді ардагер.
Фарида Баубекова мен запастағы полковник Қалиолла Сауытбеков су тасқынына қарсы іс-шараларда атсалысып жүрген әскери қызметшілердің орналасқан жерлерін көріп, тамақтануы мен керек-жарақпен қамтамасыз етілу жағдайымен да танысты.
– Менің ойымша, осы кезеңде әскерде жүрген жігіттердің су апатымен күрескені жайлы талай жылдар айтылары сөзсіз. Бүгінгі күні олар ауыр жұмыстар атқаруда, сондықтан жауынгерлердің дұрыс тамақтануы мен күшінің қалпына келтіру үшін қажет нәрсемен қамтылуы да маңызды. Жеке құрамның орналасқан жеріне барып, сарбаздардың жылы киіммен, іш киіммен, жылы шұлықпен және қолғаппен қамтамасыз етілгеніне көз жеткіздім, – деп атап өтті Фарида Баубекова. – Тамақтануға қатысты шағым естіген жоқпын.
Көктемгі су тасқыны басталғаннан бері Қарулы күштер Әуе қорғанысы күштерінің ұшқыштары зардап шеккен өңірлердің тұрғындарын эвакуациялауға, мамандар мен жүктерді тасымалдауға жұмылдырылды.
Бүгін Әуе қорғанысы күштері әскери-көліктік авиациясының бортымен Алматыдан Оралға салмағы бес тонна гуманитарлық жүк жеткізілді. Ал Петропавлға елордадан екі С-295 ұшағы ұшып жетті, олар су апатынан зардап шеккен тұрғындарға он тонна азық-түлік, қажетті заттар мен дәрі-дәрмектерді тасымалдады.
Одан бөлек өткен демалыс күндері Астана қаласынан Атырау облысына Әуе қорғанысы күштерінің С-295 екі бортымен елорданың кәсіпкерлері атынан он тонна гуманитарлық көмек апарғанын атап өткен жөн.
27 наурыз бен 15 сәуір аралығында әскери ұшқыштар 2 951 жергілікті тұрғынды, оның ішінде 811 баланы эвакуациялады, су тасқынына қарсы шараларға жұмылған қызметтердің 998 өкілін және 165 тоннадан астам жүкті жеткізді.
Су тасқыны жағдайын ескере отырып, Қарулы күштердің әскери қызметшілері су тасқыны салдарын жоюға және апаттан құтқару жұмыстарына қатысуды жалғастыруда.
Ақтөбе облысында Ойыл елді мекені маңында әскери инженерлер паром арқылы судан өтуді жолға қойды. Бұл өңірге бірнеше әскери бөлімдердің, Әуе қорғанысы күштері әскери институтының және аумақтық қорғаныс бригадасының жеке құрамы жұмылдырылды.
Атырау облысында әскери қызметшілердің күшімен Жайық өзенінің арнасын кеңейту және Махамбет, Жаңаталап, Талқайран, Есбол, Еңбекші, Аққайың, Ақтоғай, Жалғансай, Құрылыс, Индербор және Өрлік елді мекендерінің аумағын нығайту жұмыстарын жүргізуде. Маңғыстау облысының аумақтық қорғаныс бригадасы Құлсары қаласындағы бөгетті қалпына келтіруге көмектесіп жүр.
Батыс Қазақстан облысына 66597, 18404, 61993 әскери бөлімдерінің және аумақтық қорғаныс бригадаларының әскери қызметшілері жұмылдырылды. Орал қаласының «Куриный» шағын ауданының және Бумакөл және Рубежинский елді мекендерінің бойымен ағатын Жайық өзенінің жағалауын күшейту жұмыстары жүргізілуде. Подстепное, Магистральное, Байқоңыс, Дарьинское, Бударин, Жаңабұлақ және Чапаев ауылдарындағы бөгеттер де нығайтылуда.
Солтүстік Қазақстан облысында 68665 және 31775 әскери бөлімдерінің әскери қызметшілері қапшықтарға құм толтырып, төсеумен айналысуда. Аталмыш іс-әрекеттер «Қызылжар су» су арнасының жанында және Бескөл ауылында жүргізілуде.
27 наурыз бен 15 сәуір аралығында іс-шараларға барлығы 5 441 әскери қызметші көмектесіп, 211 бірлік автомобиль техникасы, 11 тікұшақ, 2 ұшқышсыз басқарылатын құрылғы және 5 әскери-көлік ұшағы жұмылдырылды. 469 мыңнан астам қап дайындалып, төселді.
ҚР Қарулы күштерінің жүзге жуық запастағы қатардағы жауынгері, сержанты мен офицері 99255 әскери бөліміне он күндік оқу-жаттығу жиындарына аттанды. Іс-шара Астана қаласының қорғаныс істері жөніндегі департаментінің алаңында өтті.
Әскери жиынға шақырылған азаматтар он күн бойы казармада тұратын болады. Олар теориялық білімдерін бекітіп, оқу полигонында атыс дайындығынан өтетін практикалық сабақтарға қатысады.
Астана қаласының қорғаныс істері жөніндегі департаментінің өкілі запастағы полковник Ғани Артықов атап өткендей, жиындардан өту кезінде жұмыс істейтін азаматтар республикалық бюджет қаражаты есебінен орташа айлық жалақысын сақтай отырып, қызметтен босатылады. Жұмыссыз азаматтар еліміз бойынша белгіленген ең төменгі жалақы есебінен төлем алады.
– Бүгін біз жоспарлы түрде әскери міндеттілерді Астана қаласының аумақтық бригадасына әскери жиындарға жіберіп отырмыз. Жиын барысында жұмылдырылған ресурстарды жергілікті аумақтық бригадаға құлақтандыру, қабылдау, шақыру және жеткізу мәселелері іс жүзінде пысықталатын болады. Сондай-ақ, жиын кезінде 99255 әскери бөлімінің елорда әкімдігінің құрылымдық бөлімшелерімен өзара іс-қимыл деңгейін арттыруға да назар аударылмақ, – деп атап өтті Ғ. Артықов.
ҚР Парламенті Мәжілісі аппаратының қызметкері запастағы лейтенант Саурық Әбірбек бұған дейін 2015 жылы Қазақ гуманитарлық заң университетінің әскери кафедрасында әскери жиындарға қатысқанын айтты.
– Әлемдегі қазіргі геосаяси жағдай аясында әскери жиындардан өту әрбір қазақстандық үшін қажеттілік деп санаймын. Азаматтар елдің қорғаныс қабілетін нығайтуға қатысуы тиіс, – деп атап өтті С.Әбірбек.
«Мемлекеттік техникалық қызмет» АҚ-ның қызметкері запастағы капитан Аян Қайыповтың айтуынша, әскери жиындар – бұл әскери дағдыларды қолдау үшін тамаша мүмкіндік.
Іс-шараға әскери міндетті Мадияр Сейітжағыпар да түсіністікпен қарайды.
– Мен 30 жастамын. Заң департаментінің бастығы болып жұмыс істеймін. 2020 жылы коронавирустық инфекцияның өршуі кезінде арнайы жасақтың еріктісі болдым. Бір айдан астам уақыт әкімдіктің жедел штабында жұмыс істедім. Міне, 4 жылдан кейін жиынға қайта келіп отырмын. Біздің әрқайсымыз елді қорғауға дайын болуымыз керек, – деді ол.
Елордада әскери міндеттілерді жинау шарасы дәстүрлі түрде әр көктем мен күзде өткізіліп тұрады. Әскери жиындар бағдарламасын сәтті игергендер кезекті әскери атаққа ұсынылатын болады.