24 октября 2024

Сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне ішкі талдау жүргізу бойынша әдістемелік ұсынымдардың 32 тармағына сәйкес сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне шалдыққан лауазымдарды айқындау кезінде қолда бар лауазымдарды екі санатқа – басшылар мен орындаушыларға бөлуі тиіс. Шешімдер қабылдау және ұйымдық-шаруашылық функцияларды жүзеге асыру құқығының болуын ескере отырып, басшылардың барлық санаты жоғары сыбайлас жемқорлық тәуекелдерінің болуына жатады, сондықтан оларды функционалдық міндеттерін талдаусыз сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне ұшыраған лауазымдарға жатқызу керек. Орындаушылар лауазымдарының сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне ұшырау деңгейі функционалдық ерекшеліктерін ескере отырып, сыбайлас жемқорлық функцияларының тізімін негізге ала отырып айқындалады.

 Сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін ішкі талдау қорытындылары бойынша айқындалған

сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне шалдыққан лауазымдар тізілімі

Қазынашылық комитеті  (Ақмола облысы бойынша Қазынашылық департаменті)

№ р/с	Сыбайлас жемқорлық тәуекеліне шалдыққан лауазым	Сыбайлас жемқорлық тәуекелдері бар лауазымдық өкілеттіктер	Сыбайлас жемқорлық тәуекелдері
1	Ақмола облысы бойынша Қазынашылық департаменті басшысы	Ақмола облысы бойынша Қазынашылық департаменті басшысы А.Г.Щербактың лауазымдық нұсқаулығының 3.3.4. тармағы: өз құзіреті шегінде  Департаменттің  қызметін қамтамасыз етуге және бақылауға және Департаментке жүктелген мідеттердің орындалуына және оның функцияларын жүзеге асыруға дербес жауапты болу.	Мемлекеттік мекемелердің құжаттарын өңдеу барысында негізсіз қайтаруға жол беру мүмкіндігі
		Ақмола облысы бойынша Қазынашылық департаменті басшысы А.Г.Щербактың лауазымдық нұсқаулығының 3.3.7. тармағы:  Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес: Департаменттің қызметкерлерін, Департаменттің аумақтық органдар басшыларын және олардың орынбасарларын лауазымға тағайындауға және лауазымнан босату.	Нақты адамдарға ықтимал көрсету мүмкіндігі
2	Ақмола облысы бойынша Қазынашылық департаменті басшысының орынбасары	Ақмола облысы бойынша Қазынашылық департаменті басшысының орынбасары Б.К.Жапарованың лауазымдық нұсқаулығының 3.3. тармағы: Департамент қызметін өз құзіреті шегінде  қамтамасыз ету және өз функцияларын іске асыру.	Мемлекеттік мекемелердің құжаттарын өңдеу барысында негізсіз қайтаруға жол беру мүмкіндігі
		Ақмола облысы бойынша Қазынашылық департаменті басшысының орынбасары Б.К.Жапарованың лауазымдық нұсқаулығының 3.20. тармағы: Департамент басшысы жне Департамент басшысының орынбасарлары арасында міндеттерді бөлуге сәйкес, жетекшілік ететін құрылымдық бөлімшелер бойынша функцияларды жүзеге асыру.	Мемлекеттік мекемелердің құжаттарын өңдеу барысында негізсіз қайтаруға жол беру мүмкіндігі
3	Ақмола облысы бойынша Қазынашылық департаменті басшысының орынбасары	Ақмола облысы бойынша Қазынашылық департаменті басшысының орынбасары С.К.Кударовтың лауазымдық нұсқаулығының 3.3. тармағы: Департамент қызметін өз құзіреті шегінде  қамтамасыз ету және өз функцияларын іске асыру.	Мемлекеттік мекемелердің құжаттарын өңдеу барысында негізсіз қайтаруға жол беру мүмкіндігі
		Ақмола облысы бойынша Қазынашылық департаменті басшысының орынбасары С.К.Кударовтың лауазымдық нұсқаулығының 3.20. тармағы: Департамент басшысы және Департамент басшысының орынбасарлары арасында міндеттерді бөлуге сәйкес, жетекшілік ететін құрылымдық бөлімшелер бойынша функцияларды жүзеге асыру.	Мемлекеттік мекемелердің құжаттарын өңдеу барысында негізсіз қайтаруға жол беру мүмкіндігі

 

 

24 октября 2024

Сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне ішкі талдау жүргізу бойынша әдістемелік ұсынымдардың 32 тармағына сәйкес сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне шалдыққан лауазымдарды айқындау кезінде қолда бар лауазымдарды екі санатқа – басшылар мен орындаушыларға бөлуі тиіс.

Шешімдер қабылдау және ұйымдық-шаруашылық функцияларды жүзеге асыру құқығының болуын ескере отырып, басшылардың барлық санаты жоғары сыбайлас жемқорлық тәуекелдерінің болуына жатады, сондықтан оларды функционалдық міндеттерін талдаусыз сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне ұшыраған лауазымдарға жатқызу керек. Орындаушылар лауазымдарының сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне ұшырау деңгейі функционалдық ерекшеліктерін ескере отырып, сыбайлас жемқорлық функцияларының тізімін негізге ала отырып айқындалады.

 Сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін ішкі талдау қорытындылары бойынша айқындалған сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне шалдыққан лауазымдар тізбесі 

Алматы облысы бойынша Қазынашылық департаменті 

№ р/с	Сыбайлас жемқорлық тәуекеліне шалдыққан лауазым	Сыбайлас жемқорлық тәуекелдері бар лауазымдық өкілеттіктер	Сыбайлас жемқорлық тәуекелдері
1.	Персоналмен жұмыс істеу бөлімінің басшысы, қызметкерлері	Бос және уақытша бос орындарға конкурстық рәсімдерді ұйымдастыру;	Бос және уақытша бос орындарға арналған конкурс кезінде кандидаттарға   сұрақ - жауаптарын беру;
		Департаменттің және АҚҚБ қызметкерлеріне тәртіптік жаза қолдану туралы Департамент басшылығына ұсыныс енгізу;	Тәртіптік жазаларды тым қысқа мерзімде  алып тастауға ұсыныс беру;
2.	Электрондық депозитарий бөлімінің басшысы, қызметкерлері	Әлеуетті өнім берушілердің жұмыс тәжірибесін растайтын мәліметтер мен құжаттардың дұрыстығын растау үшін, әлеуетті өнім берушілермен веб-портал арқылы енгізілген мәліметтер мен құжаттарын қараған кезде дұрыс шешім қабылдау (растау туралы немесе растаудан бас тарту туралы)	Мемлекеттік сатып алу бойынша конкурсқа қатысқан кезде сатып алынатын көрсетілетін қызметтер нарығында жұмыс тәжірибесі бар әрбір жыл үшін бір пайыз (1%) мөлшерінде шартты жеңілдік берілуіне байланысты негізсіз жеңілдікке ие болу (расталған жағдайда), немесе шартты жеңілдікті  ала алмай қалу (растаудан бас тартқан кезде)
3.	Әкімшілік-құқықтық бөлімінің басшысы, қызметкерлері	Мемлекеттік мекемелерге код беру, шоттарды ашу туралы өтінім хаттарды қабылдау, тексеру және электрондық цифрлық қолтаңбалардың келісім шарттарын және олардың қосымшаларын тексеру	Мемлекеттік мекемелерге код беру, шоттарды ашу туралы өтінім хаттарды қабылдау, тексеру және электрондық цифрлық қолтаңбалардың келісім шарттарын және олардың қосымшаларын тексеру кезінде  адамдармен тікелей қарым-қатыныста болу, кейбір мемлекеттік органдарға айрықша көңіл бөлу мүмкіндігі

 

23 октября 2024

Дау түрі: салық даулары

Салық төлеушінің санаты: заңды тұлға

Салық түрі: КТС - трансферттік баға белгілеу, сенімсіз жеткізушілермен өзара есеп айырысу, салық салынатын айналымды анықтау

ҚР Қаржы министрлігі (бұдан әрі – уәкілетті орган) мұнай секторы ұйымдарынан (КТС) және қосылған құн салығынан түсетін түсімдерді қоспағанда, ірі кәсіпкерлік субъектілері - заңды тұлғалардан корпоративтік табыс салығын есептеу туралы Мемлекеттік кірістер аумақтық департаментінің (бұдан әрі-салық органы) тексеру нәтижелері туралы хабарламаға «I» компаниясының шағымын алды Қазақстан Республикасының аумағында өндірілген тауарлар, орындалған жұмыстар және көрсетілген қызметтер (ҚҚС).

Іс материалдарынан көрініп тұрғандай, салық органы 01.01.2020 ж. бастап 31.12.2022 ж. дейінгі кезең үшін салықтарды және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді дұрыс есептеу және уақтылы төлеу мәселесі бойынша «I» компаниясына кешенді салықтық тексеру жүргізді, оның нәтижелері бойынша 65 516,4 мың теңге сомасында КТС, 22 224,2 мың теңге өсімпұл және ҚҚС сомасы 8 194,7 мың теңге.

«I» компаниясы салық органының қорытындыларымен келіспей, апелляциялық шағыммен жүгінді, онда салық органының шешімінің күшін жоюды сұрайды және мынадай дәлелдер келтіреді.

1. Салық салу объектісін түзетуге байланысты КТС есептеуге қатысты

25.12.2017ж. Қазақстан Республикасының «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Кодексінің (Салық кодексі) 227-бабының 1-тармағын және 2020-2022ж.ж. сатудан түскен табысты айқындау кезінде 217 365,9 мың теңге сомаға трансферттік баға белгілеу туралы Заңды бұзу салықтың және өсімпұлдың тиісті сомасын есептеуге негіз болды.

Салық органының осы тұжырымдарымен «I» компаниясы экспортталатын өнімді өткізу бағасы экспортқа арналған келісімшартпен белгіленетіндігіне байланысты келіспейді, сондықтан экспорттық нарықтық бағаның күні келісімшарт күніне сәйкес келуі керек.

«I» компаниясының дәлелдерін тексеріп, салық органы ұсынған материалдарды зерттегеннен кейін уәкілетті орган мынадай қорытындыға келді.

2020-2022 жылдары трансферттік баға белгілеу мәселелері бойынша салықтық тексеру нәтижелері бойынша 43 473,2 мың теңге сомасына КТС есептелді.

Салық кодексінің 227 - бабының 1, 2 және 5-тармақтарына сәйкес Салық кодексінің 228-240-баптарына сәйкес жылдық жиынтық табысқа енгізілетін кірістерден, сондай-ақ Салық кодексінің 258-бабының 4-тармағында көрсетілген кірістерден басқа, тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді өткізу кезінде туындайтын табыстың сомасы сатудан түсетін табыс деп танылады. Салық кодексінің 258-бабының 1-тармағында көрсетілген шығыстар сомасынан аспайтын бөлігінде.

Сатудан түскен табыс оған қосылған құн салығы мен акцизді қоспай, өткізілген тауарлардың, жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің құны мөлшерінде айқындалады.

Қазақстан Республикасының трансферттік баға белгілеу туралы заңнамасында белгіленген жағдайларда және тәртіппен сатудан түскен табыс түзетуге жатады.

Трансферттік баға белгілеу туралы Заңның 3 - бабы 1-тармағының 1) тармақшасына сәйкес трансферттік баға белгілеу кезіндегі бақылау (бұдан әрі-бақылау) Халықаралық іскерлік операциялар бойынша жүзеге асырылады.

Бұл ретте осы тармақшаның мақсаттары үшін:

тауарлардың экспорты – Еуразиялық экономикалық одақтың және (немесе) Қазақстан Республикасының кеден заңнамасына сәйкес жүзеге асырылатын тауарларды Қазақстан Республикасының аумағынан әкету, сондай-ақ тауарларды Қазақстан Республикасының аумағынан Еуразиялық экономикалық одаққа мүше басқа мемлекеттің аумағына әкету.

Бұл жағдайда «I» компаниясы Өзбекстан Республикасына «О» ЖШҚ (Өзбекстан Республикасының резиденті) атына бидай экспорты бойынша мәмілелерді жүзеге асырды.

Трансферттік баға белгілеу туралы Заңның 4 - бабы 1-тармағының 3) тармақшасына сәйкес уәкілетті органдардың бақылауды жүзеге асыру мақсаттары үшін Мәмілелер мониторингін жүзеге асыруға құқығы бар.

Трансферттік баға белгілеу туралы Заңның 6-бабының 2, 3-тармағына сәйкес тізбесін уәкілетті орган бекітетін тауарлар (жұмыстар, көрсетілетін қызметтер) бойынша халықаралық іскерлік операциялар мәмілелер мониторингіне жатады.

Мәмілелер мониторингінің нәтижелері бойынша мәміле бағасының нарықтық бағадан ауытқуы анықталған жағдайда уәкілетті органдар трансферттік баға белгілеу мәселелері бойынша тексеру жүргізеді.

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 12.03.2009ж. №293 қаулысымен бекітілген" халықаралық іскерлік операциялары мәмілелер мониторингіне жататын тауарлардың (жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің) тізбесіне " бидай кіреді.

Бұл ретте трансферттік баға белгілеу туралы Заңның 10-бабының 1, 3-тармақтарында мәміле бағасының нарықтық бағадан ауытқу фактісі анықталған кезде тексерулер жүргізу барысында уәкілетті органдар салық салу объектілеріне және (немесе) салық салуға байланысты объектілерге осы Заңда және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген тәртіппен түзету жүргізетіні айқындалған.

Егер осы баптың 4-тармағында өзгеше көзделмесе, ауыл шаруашылығы өнімімен жасалатын мәмілелер бойынша салық салу объектілерін және (немесе) салық салуға байланысты объектілерді түзету мәміле бағасы нарықтық бағадан он пайыздан астам ауытқыған кезде жүргізіледі.

Трансферттік баға белгілеу туралы Заңның 18-бабының 1, 2-тармақтарына сәйкес тауардың (жұмыстың, көрсетілетін қызметтің) нарықтық бағасын және нарықтық бағаны айқындау әдістерін қолдану үшін қажетті өзге де деректерді айқындау үшін мынадай кезектегі ақпарат көздері пайдаланылатынын көрсету қажет:

1) нарықтық бағалар туралы ресми танылған ақпарат көздері;

2) биржалық баға белгілеулер туралы ақпарат көздері;

3) мәміле бағасының нарықтық бағадан ауытқуына әсер ететін бағалар, дифференциал, шығыстар және шарттар туралы Мемлекеттік органдардың, басқа мемлекеттердің уәкілетті органдарының және ұйымдардың деректері;

4) трансферттік баға белгілеу мақсатында пайдаланылатын ақпараттық бағдарламалар, мәмілелерге қатысушылар ұсынатын Ақпарат және өзге де ақпарат көздері.

Нарықтық бағалар ауқымын анықтау үшін ресми танылған ақпарат көздерінің тізбесінде нарықтық бағалар туралы бір немесе одан да көп ақпарат көзі болуға тиіс.

Бұл жағдайда дәнді дақылдар үшін Қазақстан Республикасы Үкіметінің 12.03.2009ж. №292 қаулысымен бекітілген нарықтық бағалар туралы ресми танылған ақпарат көздерінің тізбесіне «Қазақстанның Астық одағы» ЗТБ баспасының «Астық нарығына шолу» кіреді.

Баяндалғанмен қатар, Салық кодексінің 370-бабында көрсетілген салық салынбайтын айналымды қоспағанда, салық кодексінің 369-бабы 1-тармағының 1) тармақшасына сәйкес тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді өткізу бойынша қосылған құн салығын төлеуші жасайтын айналым салық салынатын айналым болып табылатынын атап өткен жөн.

Салық Кодексінің 386-бабының 1-тармағында салық кодексінің 394-бабында көзделген тауарларды өткізу жөніндегі айналымдарды қоспағанда, тауарларды экспортқа өткізу жөніндегі айналымға нөлдік мөлшерлеме бойынша салық салынатыны белгіленген.

Еуразиялық экономикалық одақтың кеден заңнамасына және (немесе) Қазақстан Республикасының кеден заңнамасына сәйкес жүзеге асырылатын тауарларды Еуразиялық экономикалық одақтың кедендік аумағынан әкету тауарлардың экспорты болып табылады.

Трансферттік баға белгілеу туралы Заңның 13-бабының 1-тармағына сәйкес тауардың (жұмыстың, көрсетілетін қызметтің) нарықтық бағасын айқындау кезінде осы тауарды (жұмысты, көрсетілетін қызметті) өткізу сәтіндегі Тауарларға (жұмыстарға, көрсетілетін қызметтерге) бағалар туралы ақпарат ескеріледі.

Бұл ретте, трансферттік баға белгілеу туралы Заңның 13 - бабының 2-тармағына сәйкес сатып алушыға меншік құқығының ауысу күні тауарды өткізу сәті болып табылады.

Трансферттік баға белгілеу туралы Заңның 13-бабының 2-тармағына сәйкес шарт шеңберінде тауардың әрбір құжатпен расталған жеткізілуі (орындалған жұмыс, көрсетілген қызмет) мәміле деп танылады, ал өткізу бағасын нарықтық бағамен салыстыру сатып алушының тіркелген еліне қарамастан тауарлардың (жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің) тиісті нарығымен ғана жүзеге асырылады.

Қаралып отырған жағдайда «I» компаниясы «O» ЖШҚ (Өзбекстан Республикасының резиденті) атына 39 040 тонна көлемінде 3 452 141,3 мың теңге жалпы сомаға Өзбекстан Республикасына 3 сыныпты бидай сатуды жүргізді.

Бұл ретте, тексеру барысында трансферттік баға белгілеу туралы Заңның 13-бабының 3-тармағына сәйкес 2020 жылдан 2022 жылға дейінгі кезеңде «O» ЖШҚ мекенжайына 2 448 136,8 мың теңге сомасына 28 584 тонна бидай экспорты кезінде мәміле бағасының нарықтық бағадан ауытқу фактісі анықталды, осыған байланысты, «O» ЖШС атына 2020 жылдан 2022 жылға дейін трансферттік баға белгілеу туралы Заңның 10-бабының 1, 3-бабында салық салу объектісіне жалпы сомасы 217 365,9 мың теңгеге түзету жүргізілді.

2020 жылдан 2022 жылға дейінгі кезеңде салық салу объектілерін түзету мәміле бағасының нарықтық бағадан он пайыздан астам ауытқуын ескере отырып, трансферттік баға белгілеу туралы Заңның 13-бабының 3-тармағына сәйкес жүргізілді.

2020 жылдан 2022 жылға дейінгі кезеңдегі тауардың (3-сыныпты бидай) нарықтық бағасы тексеру барысында «Қазақстанның Астық одағы» баспасының «Астық нарығына шолу" басылымында көрсетілген тауардың бағасы туралы ақпаратты ескере отырып, осы тауарды өткізу сәтінде Заңның 13-бабы 1-тармағының нормасына сәйкес айқындалғанын атап өткен жөн трансферттік баға белгілеу. Сонымен қатар, "Астана-1" АЖ деректері бойынша шағымды қарау барысында №11111111 және №2222222 тауарларына арналған декларацияларда 4-сыныпты бидай көрсетілгені анықталды, бұл ретте салық тексеру барысында салық салу объектілерін түзету 3-сыныпты бидай бойынша жүргізілді.

Көрсетілген декларациялар бойынша трансферттік баға белгілеу туралы Заңның 13-бабының 3-тармағына сәйкес мәміле бағасының нарықтық бағадан он пайыздан астам ауытқуын жүргізілген есептеу нәтижелері бойынша тауарларға салық салу объектілерін түзету 44 840,1 мың теңгені, КТС сомасы 8 968,0 мың теңгені құрады, бұл ретте салықтық тексеру нәтижелері бойынша көрсетілген декларациялар бойынша салық салу объектілерін түзету 47 295,6 теңгені құрады мың теңге, КТС сомасы 9 459,1 мың теңге.

Осылайша, салық кодексінің 227 - бабының және трансферттік баға белгілеу туралы Заңның 10-бабының 1, 3-тармақтарының нормаларын ескере отырып, салық салу объектісін 2 455,5 мың теңге сомасына түзету және салықтық тексеру нәтижелері бойынша 491,1 мың теңге сомасына 2020-2022 жж. КТС есептеу негізсіз болып табылады.

2. «А» компаниясымен өзара есеп айырысу бойынша шығыстарды шегеруден алып тастауға қатысты

Салық кодексінің 242-бабының 1, 3-тармақтарын 31 250,0 мың теңге сомасына «А» компаниясымен өзара есеп айырысу бойынша шығыстарды шегерімге жатқызу кезінде бұзу шағымданатын салық сомасын және өсімпұлдың тиісті сомасын есептеу үшін негіз болды.

Салық органының осы тұжырымдарымен «I» компания «I» компаниясы «А» компаниясымен 35 000,0 мың теңгеге сомасына 100,0 мың теңге тоннасына бағамен 350 тонна бидай жеткізуге шарт жасасқандығына жалпы келіспейді. Тауарды беру жүкқұжатқа сәйкес жүргізілді. Жүкқұжатқа «А» компаниясының лауазымды тұлғалары қол қояды, аталған жеткізушінің фирмалық мөрі бар. Төлем Қолма-қол ақшасыз банктік аударым арқылы жүзеге асырылады. Тексерушілерге элеватор берген және куәландырған астық қолхаттары бойынша болған тауарды беру мәселесі зерттелмеген, осы мәмілені жарамсыз деп тану туралы сот шешімдері де жоқ.

«I» компаниясының дәлелдерін тексеріп, салық органы ұсынған материалдарды зерттегеннен кейін уәкілетті орган мынадай қорытындыға келді.

Салық кодексіне сәйкес шегеруге жатпайтын шығыстарды қоспағанда, салық кодексінің 242 - бабының 1 және 3-тармақтарына сәйкес салық төлеушінің табыс алуға бағытталған қызметті жүзеге асыруға байланысты шығыстары салық кодексінің осы бабында және 243-263-баптарында белгіленген ережелер ескеріле отырып, салық салынатын табысты айқындау кезінде шегеруге жатады.

Шегерімдерді салық төлеуші өзінің табыс алуға бағытталған қызметіне байланысты осындай шығыстарды растайтын құжаттар болған кезде іс жүзінде жүргізілген шығыстар бойынша жүргізеді.

Салық кодексінің 190-бабының 3-тармағына сәйкес, егер осы баптың 4-тармағында өзгеше белгіленбесе, салық есебі Бухгалтерлік есеп деректеріне негізделетінін атап өту қажет. Бухгалтерлік құжаттаманы жүргізу тәртібі Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы заңнамасында белгіленеді.

Салық кодексінің 190-бабының 2-тармағында есепке алу құжаттамасы: бухгалтерлік құжаттаманы, салық нысандарын, салықтық есепке алу саясатын, салық салу объектілерін және (немесе) салық салуға байланысты объектілерді айқындау үшін, сондай-ақ салық міндеттемесін есептеу үшін негіз болып табылатын өзге де құжаттарды қамтитыны айқындалған.

«Бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы» Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі – Бухгалтерлік есеп туралы Заң) 6-бабының 1-тармағына сәйкес Бухгалтерлік есеп Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы заңнамасымен, сондай-ақ есеп саясатымен регламенттелген дара кәсіпкерлер мен ұйымдардың операциялары мен оқиғалары туралы ақпаратты жинаудың, тіркеудің және жинақтаудың реттелген жүйесін білдіреді.

Бухгалтерлік есеп туралы Заңның 7-бабының 1-тармағында бухгалтерлік құжаттама бастапқы құжаттарды, бухгалтерлік есеп регистрлерін, қаржылық есептілікті және есеп саясатын қамтитыны анықталды.

Бухгалтерлік жазбалар бастапқы құжаттар негізінде жүргізіледі.

Сондай-ақ, Бухгалтерлік есеп туралы Заңның 7-бабының 6) тармақшасына сәйкес қағаз және электрондық жеткізгіштердегі бастапқы құжаттарда міндетті деректемелер болуға тиіс, мұнда басқалармен қатар операция жасауға (оқиғаны растауға) жауапты адамдардың лауазымдарының атауын, тегін, аты-жөнін және қолын көрсету және оның (оның) дұрыстығы көзделген) ресімдеу.

Осылайша, тиісті растайтын құжаттар болған кезде және Салық кодексінің тиісті баптарында белгіленген талаптар сақталған кезде табыс алуға бағытталған Салық төлеушінің шығыстары шегерімге жатқызылуға жатады. Бұл ретте бастапқы есепке алу құжаттамасын жүргізу бухгалтерлік есеп туралы Заңның талаптарына сәйкес, оның ішінде операцияны не оқиғаны жасау фактісін тіркеу бойынша жүзеге асырылады.

2020 жылғы салықтық тексеру нәтижелері бойынша «А» компаниясымен өзара есеп айырысу бойынша шығыстарды шегерімдерден «I» компаниясы мен «А» компаниясы арасында қаржы-шаруашылық операцияларды нақты жасауының дәлелденбеуі себебінен 31 250,0 мың теңге сомасына алып тастау нәтижесінде 6 250,0 мың теңге сомасына КТС есептелді, бұл ретте есептеу мен Салық кодексінің 48 – бабының 2-тармағына сәйкес ескіру мерзімінің өтуіне байланысты 2020 жылғы 1-4 тоқсанға ҚҚС төлеудің уақтылығы тексерумен қамтылмаған.

Салық кодексінің 179 - бабы 5-тармағының 1) тармақшасына сәйкес «I» компаниясының шағымға мынадай құжаттарды қоса берді:

- «I» компаниясы мен «А» компаниясы арасында 350 тонна жұмсақ 3 - сыныпты бидайды сатуға жасалған сатып алу-сату шарты, ҚҚС-пен шарттың жалпы сомасы 35 000,0 мың теңге, жеткізу базисі-астық бойынша;

- 35 000,0 мың теңге сомасына электрондық шот-фактура, оның ішінде 3 750,0 мың теңге сомасындағы ҚҚС;

- 35 000,0 мың теңге сомасына 350 тонна мөлшерінде 3 сыныпты жұмсақ бидай, оның ішінде 3 750,0 мың теңге сомасында ҚҚС, «А» компаниясының жағына арналған қорларды босатуға арналған жүкқұжат;

- 35 000,0 мың теңге сомасына төлем тапсырмасы, шартқа сәйкес 3 сыныпты бидай үшін төлем;

- астық қабылдау кәсіпорны мен астық иесі («I» компаниясы) арасындағы астықты сақтауға арналған шарт;

- астық қолхаты (01.04.2020ж. бастап 30.04.2020ж. дейінгі кезеңдегі астықты есепке алу бойынша №36 нысан), оған сәйкес «I» компаниясы 350 тонна көлемінде «А» компаниясының астығын қайта ресімдеді;

- астық қолхатын ұстаушылардың мемлекеттік электрондық тізілімінен астық қолхаты бойынша үзінді көшірме, оған сәйкес астық қабылдау кәсіпорны «I» компаниядан 3-сыныпты жұмсақ жаздық бидайдың 350 тоннасының физикалық салмағын «А» компаниясының қызмет түрі-астық, тұқым және мал азығын көтерме сату есептеді, егін жинау жылы - 2019ж.

«А» компаниясы заңды мекенжайы бойынша болмауына байланысты ҚҚС бойынша есептен шығарылды. 01.04.2024ж. жағдай бойынша тәуекелдерді басқару жүйесі бойынша санат (ТБЖ) - тәуекелдің жоғары дәрежесі. Жоқ салық төлеуші болып табылады, 29.06.2016ж. бастап 02.03.2023ж. дейінгі кезеңде заңды мекенжайы бойынша салық төлеушінің жоқтығы туралы салықтық тексерулердің 9 актісі жасалды.

«I» компаниясымен өзара есеп айырысуды растау мақсатында МКБ-ға қарсы салықтық тексеру жүргізу үшін сұрау салу жіберілді, заңды мекенжайы бойынша салық төлеушінің болмауына байланысты сұрау салу тоқтатылды.

23.07.2024 ж. жағдай бойынша «А» компаниясының бюджетке берешегі 147 652,8 мың теңгені құрайды.

ЭШФ АЖ деректеріне сәйкес 01.01.2020ж. мен 31.12.2020ж. аралығындағы «А» компаниясының негізгі жеткізушілері сенімсіз кәсіпорындар «L» компаниясы, «P» компаниясы және «F» компаниясы болып табылады.

«L» компаниясы 31.12.2019ж. бастап 05.08.2020ж. аралығындағы кезеңде «А» компаниясының атына жалпы сомасы 182 775,0 мың теңгеге жұмсақ бидай, арпа, оның ішінде 19 583,0 мың теңгеге ҚҚС сатты.

Мамандандырылған ауданаралық экономикалық соттың (МАЭС) шешімімен «L» компаниясы мен «А» компаниясы арасындағы мәмілелер жарамсыз деп танылды.

«P» компаниясы 26.03.2020ж. мен 02.07.2020ж. аралығындағы кезеңде «А» компаниясының атына жалпы сомасы 741 255,0 мың теңгеге жұмсақ 3 класты бидайды, оның ішінде 79 420,2 мың теңгеге ҚҚС сатты.

МАЭС шешімімен «P» компаниясы мен «А» компаниясы арасындағы мәмілелер жарамсыз деп танылды.

«F» компаниясы 11.05.2019ж. мен 30.09.2019ж. аралығында «А» компаниясының атына жалпы сомасы 405 662,0 мың теңгеге жұмсақ бидай, арпа, оның ішінде 43 463,8 мың теңгеге ҚҚС сатты.

«F» компаниясына қатысты экономикалық тергеу департаменті Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің (ҚР ҚК) 216-бабы 3-бөлігі бойынша жалған шот-фактураларды жазып беру фактісі бойынша қылмыстық іс қозғағанын атап өткен жөн. Сотқа дейінгі талқылауды тоқтату туралы қаулыда «F» компаниясының директоры мемлекетке ірі залал келтірген мүліктік пайда алу мақсатында жұмыстарды нақты орындамай, қызметтер көрсетпей, тауарларды тиеп-жөнелтпей, шот-фактураларды жазып беру жөніндегі әрекеттерді жасай отырып, ҚР ҚК 216-бабының 1-бөлігінде көзделген қылмыстық құқық бұзушылықты қасақана жасағаны көрсетілген. Жалған шот-фактуралар контрагенттің – «А» компаниясының салық салынатын кірісін азайту мақсатында жазылды. Қылмыстық іс рақымшылық жасау актісінің салдарынан 35-бап 1-бөлім 3-тармақ бойынша тоқтатылды.

Бұл ретте МАЭС шешімімен «F» компаниясы мен «А» компаниясы арасындағы мәмілелер жарамсыз деп танылды.

Баяндалған фактілер мен мән-жайларды ескере отырып, «А» компаниясымен өзара есеп айырысу жөніндегі бастапқы құжаттар операцияларды көрсету үшін толық және шынайы ақпаратты, сондай-ақ бухгалтерлік жазбаларды барабар күшейтуді қамтамасыз ете алмайтыны, тиісінше, Қазақстан Республикасының Салық және бухгалтерлік заңнамасының ережелеріне сәйкес шығыстарды шегерімге жатқызу үшін негіз болып табылатыны жөн.

Осылайша, «А» компаниясымен 31 250,0 мың теңге сомаға өзара есеп айырысу бойынша шығыстарды шегеруден алып тастау және салықтық тексеру нәтижелері бойынша 2020 жылға 6 250,0 мың теңге сомаға КТС есептеу негізді болып табылады.

3. «В» компаниясымен өзара есеп айырысу бойынша шығыстарды шегеруден алып тастауға қатысты

Салық кодексінің 242-бабының 1, 3-тармақтарын «В» компаниясымен өзара есеп айырысу бойынша шығыстарды шегерімге жатқызу кезінде 15 766,9 мың теңге сомаға бұзу шағымданатын салық сомасын және өсімпұлдың тиісті сомасын есептеу үшін негіз болды.

«I» компания салық органының осы тұжырымдарымен «В» компаниясының қолданыстағы және заңды мекен-жайы бойынша орналасқандығына байланысты келіспейді. Қарсы салықтық тексеру нәтижелері бойынша «В» компаниясының басшысы бастапқы құжаттарын жоғалтқаны және оларды мемлекеттік кірістер органдарына ұсына алмағаны анықталды. Бұл ретте «I» компаниясы осы құжаттарды сақтап, тексерушіге ұсынды.

«I» компаниясының дәлелдерін тексеріп, салық органы ұсынған материалдарды зерттегеннен кейін уәкілетті орган мынадай қорытындыға келді.

2022 жылғы салықтық тексеру нәтижелері бойынша растайтын құжаттардың болмауы себебінен «В» компаниясымен өзара есеп айырысу бойынша шығыстарды шегерімдерден 15 766,9 мың теңге сомасына алып тастау нәтижесінде 3 153,4 мың теңге сомасына КТС есептелді. «В» компаниясы басшысының түсіндірмесіне сәйкес құжаттар сақталмаған.

«В» компаниясының қызмет түрі - тұқым шаруашылығын қоса алғанда, дәнді және дәнді-бұршақты дақылдарды өсіру. ҚҚС төлеуші болып табылмайды.

Салық кодексінің 179-бабы 5-тармағының 1) тармақшасына сәйкес «I» компаниясы шағымға мынадай құжаттарды қоса берді:

- «I» компаниясы мен «В» компаниясы арасында жасалған ҚҚС-сыз жалпы сомасы 15 766,9 мың теңгеге 3-сыныпты бидайды сатып алу-сатуға 225,2 тонна шарт;

- «В» компаниясының жағына қорларды босатуға арналған жүкқұжат, 15 766,9 мың теңге сомасына 225,2 тонна бидай, ҚҚС-сыз;

- 15 766,9 мың теңге сомасына төлем тапсырмасы, Шартқа сәйкес бидай үшін төлем;

- астық қабылдау кәсіпорнының 01.01.2022ж. мен 31.12.2022ж. аралығындағы кезеңде «I» компаниясының давальцтың дербес шоты, оған сәйкес «В» компаниясынан «I» компанияға 225,2 тонна мөлшерінде астық қайта ресімделді;

- астық қолхатын ұстаушылардың мемлекеттік электрондық тізілімінен астық қолхаты бойынша үзінді көшірмелер, оған сәйкес астық қабылдау кәсіпорны «I» компаниясынан 3-сыныпты жұмсақ жаздық бидайдың 225,2 тоннасының физикалық салмағы есепке алынды, егін жинау жылы - 2021ж.;

- ҚҚС-сыз 15 766,9 мың теңге сомасына электрондық шот-фактура.

«В» компаниясының егіс алаңы 2022 жылы 420 гектарды құрайды, оның ішінде бидай 280 гектар, арпа 80 гектар, зығыр 80 гектар.

Сонымен қатар, Салық кодексінің 181-бабы 5-тармағының 2) тармақшасына сәйкес шағымды қарау барысында «Ақпараттық-есепке алу орталығы» АҚ-ға 01.01.2022 ж. бастап 31.12.2022 ж. дейінгі кезеңде шығарылған астық қолхаттары, «В» компаниясының сатып алынған және өткізілген астық қолхаттары бойынша қозғалыс бойынша мәліметтер беру туралы сұрау салу жіберілді.

«Ақпараттық-есепке алу орталығы» АҚ-ның жауабына сәйкес жалпы салмағы 225,242 кг, жалпы сомасы 15 766,9 мың теңгеге 3-сыныпты бидайды «I» компаниядан сатып алғаны расталды.

Осылайша, Салық кодексінің 242 - бабы 1, 3-тармақтарының нормаларын ескере отырып, 15 766,9 мың теңге сомаға «В» компаниясымен өзара есеп айырысу бойынша шығыстарды шегеруден алып тастау және салықтық тексеру нәтижелері бойынша 3 153,4 мың теңге сомаға 2022 жылға КТС есептеу негізсіз болып табылады.

4. Жүктерді темір жол көлігімен тасымалдауға байланысты қызметтер бойынша салық салынатын айналымның ұлғаюына қатысты

Салық кодексінің 395-бабының 68 289,1 мың теңге сомасына «С» компаниясының атына вагондарды пайдалану жөніндегі қызметті ҚҚС-тан босату кезінде бұзылуы шағымданған салық сомасын және тиісті өсімпұл сомасын есептеу үшін негіз болды.

Салық органының осы тұжырымдарымен «I» Компания «I» Компанияның жүк вагондарының иесі болып табылатындығына келіспейді, ол коммерциялық ұйым бола отырып, кіріс алу үшін вагондарды пайдаланады. Табыс алу үшін серіктестік вагон операторының қызметтерін көрсетеді.

«Темір жол көлігі туралы» Қазақстан Республикасының 08.12.2001ж. Заңының 1-бабының 9) тармақшасына және 36-бабының 2-тармағына сәйкес (бұдан әрі-темір жол көлігі туралы Заң) вагондар (контейнерлер) операторы-тасымалдау процесіне тасымалдаушымен жасалған шарт негізінде қатысатын, меншік құқығында немесе өзге де заңды негіздерде вагондарды (контейнерлерді) иеленген тұлға вагондар (контейнерлер) операторының қызметтерін көрсету арқылы және тасымалдау құжаттарында көрсетілген.

Жүктерді темір жол көлігімен тасымалдау шарты темір жол көлік жүкқұжатын жасау арқылы ресімделеді.

Экспорттық тасымалдау кезінде СМГС жүкқұжаты (халықаралық теміржол жүк қатынасы туралы келісім), республикаішілік тасымалдау кезінде – ГУ-27 нысанындағы жүкқұжат ресімделеді.

Вагондардың меншік иесі (операторы), тасымалдаушы, жүк жөнелтуші және жүк алушы көрсетілген құжат (СМГС немесе ГУ-27) – бұл теміржол көлігінің жүкқұжаты.

Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің 2004.07.28 № 296-I бұйрығымен бекітілген экспедитор қызметтерін көрсету қағидаларында темір жол көлігімен жүк тасымалдауды жүзеге асыру кезінде тасымалдаушы мен экспедитор шартын жасасу көзделген. Заңнамада тасымалдаушымен екі нұсқадан басқа өзге шарттар жасасу көзделмеген:

1) тасымалдаушы мен экспедитордың шарты;

2) Теміржол көлігі жүкқұжаты.

«I» Компания оператор болып табылады және «ҚТЖ-Жүк тасымалы» ЖШС-мен тасымалдаушы мен экспедитор шартын жасасуға міндетті емес.

«I» компаниясының дәлелдерін тексеріп, салық органы ұсынған материалдарды зерттегеннен кейін уәкілетті орган мынадай қорытындыға келді.

Салық кодексінің 395-бабына сәйкес іске асыру орны Қазақстан Республикасы болып табылатын салық кодексінің 387 және 448-баптарына сәйкес халықаралық болып табылатын тасымалдарға байланысты мынадай жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді өткізу жөніндегі айналымдар қосылған құн салығынан босатылады:

тиеу, түсіру, қайта тиеу (төгу, құю, өнімді басқа магистральдық құбырларға беру, көліктің басқа түріне ауыстырып тиеу);

Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттердің кедендік шекарасын кесіп өту кезінде вагондарды арбаларға немесе басқа табан ені доңғалақ жұптарына ауыстыру;

Қазақстан Республикасының аумағынан экспортталатын, Қазақстан Республикасының аумағына импортталатын тауарларды, оның ішінде поштаны, сондай-ақ транзиттік жүктерді экспедициялау;

вагондар (контейнерлер)операторының қызметтері;

Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы заңнамасына сәйкес әуежай қызметінің құрамына кіретін тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді өткізу жөніндегі техникалық және аэронавигациялық қызмет көрсету қызметтері;

теңіз порттарының халықаралық рейстерге қызмет көрсету қызметтері; әмбебап пошта қызметтері;

Тіркелген пошта жөнелтілімдерін жіберу жөніндегі қызметтер.

Осы бөлімнің мақсаттарында вагондар (контейнерлер) операторының қызметтері жүктерді тасымалдауды ұйымдастыру мақсатында ол кешенде көрсететін және тасымалдау процесіне қатысушы ретінде тасымалдау құжатында көрсетілген вагондар (контейнерлер) операторы ұсынатын мынадай қызметтер болып табылады:

1) вагондарды (контейнерлерді) пайдалануға беру жоспарын қалыптастыру және оны тасымалдау процесіне қатысушылар арасында келісу;

2) вагондарды (контейнерлерді) пайдалануға беру;

3) тиелген және бос вагондардың (контейнерлердің) нақты қозғалысын орталықтандырылған жедел бақылау және қашықтан басқару жолымен диспетчерлеу.

Осылайша, вагондар операторының қызметтері, оның ішінде тиелген және бос вагондардың (контейнерлердің) нақты қозғалысын орталықтандырылған жедел бақылау және қашықтықтан басқару жолымен диспетчерлеу қызметтері Салық кодексінің 395-бабының 1), 2) тармақшаларында көзделген қызметтермен кешенді түрде ұсынылуы тиіс.

Теміржол көлігі туралы Заңның 1 - бабының 10), 11-1), 66) тармақшаларымен вагондар (контейнерлер) операторының қызметтері-уәкілетті орган белгілеген тәртіппен вагондармен (контейнерлермен) шарттық негізде қамтамасыз ету, вагондардың (контейнерлердің) қозғалысын бөлу және басқару жөніндегі қызметтер айқындалды.

Диспетчерлік реттеу-нақты уақыт режимінде тасымалдау процесінің операцияларын басқару және мониторингтеу процесі.

Экспедитор-жүк тасымалдауды ұйымдастыру жөнінде қызметтер көрсететін тұлға, ол тасымалдау құжаттарында көлік экспедициясы шартының негізінде тасымалдауды төлеуші ретінде көрсетілуі мүмкін.

Теміржол көлігі туралы Заңның 1-бабының 52) тармақшасына сәйкес тасымалдау құжаттары-ресімдеу жолымен тасымалдау шарты жасалатын құжаттар (жол жүру құжаты (билет), багаж және жүк-багаж түбіртектері, теміржол көлігі жүкқұжаты).

Қазақстан Республикасы Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 02.08.2019ж. №612 бұйрығымен бекітілген темір жол көлігімен жүктерді тасымалдау қағидаларының 11-тармағына сәйкес вагондар (контейнерлер) операторы тасымалдау процесіне қатысушыларды шарттық негізде вагондармен (контейнерлермен) қамтамасыз ету, вагондардың (контейнерлердің) қозғалысын бөлу және басқару жөнінде қызметтер көрсетеді, сондай-ақ шарт негізінде қатысады вагондар (контейнерлер) операторының қызметтерін көрсету жолымен тасымалдау процесінде тасымалдаушымен.

Сонымен қатар, Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің (бұдан әрі – Азаматтық кодекс) 708 - бабында көлік экспедициясы шарты бойынша бір Тарап (экспедитор) сыйақы үшін және екінші Тараптың (жүкті жөнелтуші клиент, жүкті алушы немесе экспедитордың қызметтеріне мүдделі өзге тұлға) есебінен экспедиция шартында айқындалған қызметтерді орындауға немесе орындауды ұйымдастыруға міндеттенетіні айқындалған, оның ішінде клиенттің атынан немесе өз атынан жүкті тасымалдау шартын (шарттарын) жасасу.

Қарастырылып отырған жағдайда «I» компаниясы оператордың және көлік экспедициясының қызмет көрсету шартына сәйкес 2021 жылдың 4 тоқсанынан 2022 жылдың 4 тоқсанына дейін «С» компаниясының атына жалпы сомасы 68 289,0 мың теңгеге жүктерді тасымалдау бойынша қызметтер көрсетті, бұл ретте Салық кодексінің 395-бабына сәйкес Қызметтерді өткізу бойынша көрсетілген айналым «I» компаниясы ҚҚС-тан босатылды.

Салық кодексінің 179 - бабы 5-тармағының 1) тармақшасына сәйкес «I» компания шағымға мынадай құжаттарды қоса берді:

- 2.1-тармаққа сәйкес «I» компаниясы (Оператор) мен «С» компаниясы (Клиент) арасында оператор және көлік экспедициясы қызметтерін көрсету шарты. оператор шарттың қолданылу мерзімі ішінде өз атынан сыйақы үшін және Клиент есебінен жөнелту пункттерінен клиент көрсеткен межелі пункттерге дейін клиенттің жүктерін темір жол көлігімен тасымалдауға байланысты осы шартта айқындалатын қызметтер кешенін көрсетуге немесе көрсетуді ұйымдастыруға міндеттенеді, оның ішінде:

2.1.1. Тараптармен келісілген клиенттің өтініміне, жөнелту жоспарына және Хаттамаға сәйкес клиенттің және/немесе оның жүк жөнелтушілерінің/жүк алушыларының жүктерін темір жолмен тасымалдауды жүзеге асыру үшін вагондар беру жөніндегі қызметтер;

2.1.2. жүктерді темір жол көлігімен тасымалдауды ұйымдастыру кезіндегі көліктік-экспедициялық қызметтер, оның ішінде:

2.1.2.1. төлем-қаржы қызметтері, оның ішінде теміржол тарифін ресімдеу және төлеу, тасымалдаушылармен және экспедиторлармен жүктерді тасымалдау үшін қажетті есеп айырысу операцияларын жүргізу (тасымалдау төлемдерін төлеу);

2.1.2.2. ақпараттық қызметтер. - шарт бойынша көрсетілген қызметтер тізілімі, оған сәйкес «С» компаниясының атына «I» компаниясы 01.03.2022ж. бастап 31.03.2022ж. дейінгі кезеңде жалпы сомасы 12 954,2 мың теңгеге шарт бойынша қызметтер көрсетті;

– клиенттің 2022 жылғы наурыз айында қызмет көрсетуге өтінімдері, оған сәйкес жөнелтілетін/баратын ел – Қазақстан/Өзбекстан, жөнелтуші – «М» компаниясы (Қазақстан Республикасы), жүк алушы – «O» ЖШҚ (Өзбекстан Республикасы), жүк атауы-бидай, көлемі - 1050 тонна;

- орындалған жұмыстар (көрсетілген қызметтер) актісі, вагондарды пайдалану, саны 15 дана, құны 12 954,2 мың теңге; - тасымалдауға өтінім (жоспар), оған сәйкес тасымалдаушы – «ҚТЖ-БП» ЖШС, жүк жөнелтуші – «М» компаниясы, жүк атауы-бидай, жол атауы - өзбек Аблык, баратын елі - Өзбекстан, жүк алушының атауы – «O» ЖШҚ, айына тонна саны - 490, вагондар саны ай - 7;

- СМГС жүкқұжатының телнұсқасы, оған сәйкес жөнелтуші – «М» компаниясы, алушы – «O» ЖШҚ, жөнелту станциясы - Атбасар, межелі станция - АБЛЫК Өзб ТЖ, жүк атауы - 3 сыныпты бидай, орын саны-үйінді, салмағы (кг) – 1 084 000;

- «С» компаниясы (Тапсырыс беруші) мен «Т» компаниясы (Орындаушы) арасында өтеулі қызметтер көрсету шарты, оның нысанасы Тапсырыс берушінің сұрау салуы бойынша шарт талаптарына сәйкес онлайн режимінде контейнерлер мен вагондарды қадағалау бойынша ақпараттық қызметтер көрсету болып табылады;

- «ҚТЖ ҰК» АҚ (Орындаушы) мен «Т» компаниясы (Тапсырыс беруші) арасында жүк вагондары туралы ақпарат беруге арналған шарт, оған сәйкес Тапсырыс беруші тапсырысшыға, ал орындаушы электрондық тізім негізінде тасымалдарды жедел басқарудың автоматтандырылған жүйесіндегі деректер бойынша Тапсырыс берушінің вагондарымен операциялар туралы ақпаратты беруге міндеттеме алады.

Салық кодексінің 395-бабының 3) тармақшасында көзделген «С» компаниясының атына тиелген және бос вагондардың (контейнерлердің) нақты қозғалысын орталықтандырылған жедел бақылау және қашықтан басқару жолымен диспетчерлеу қызметтерін «Т» компаниясы көрсететінін атап өткен жөн, бұл Салық кодексінің 395-бабының басқа қызмет түрлерімен кешенді қызметтер көрсету бөлігіндегі талаптарына қайшы келеді.

Осылайша, «С» компаниясының атына диспетчерлеу қызметтерін «I» компаниясымен Салық кодексінің 395-бабының 1), 2) тармақшаларында көзделген қызметтермен кешенді түрде көрсетпейтіні анықталды, осыған байланысты серіктестіктің вагондар (контейнерлер) операторының қызметтерін көрсетуін растайтын құжаттар Салық кодексінің 395-бабының шарттарына сәйкес келмейді.

Осылайша, Салық кодексінің 395-бабының нормаларын ескере отырып, салықтық тексеру нәтижелері бойынша «С» компаниясының атына Халықаралық болып табылатын тасымалдарға байланысты қызметтерді сатудан түскен айналымдар бойынша 8 194,7 мың теңге сомасында ҚҚС есептеу негізді болып табылады.

Бұдан басқа, «I» компанияның тексеру барысында 2020-2021 жж. арналған жылдық жиынтық кірісті түзету жүргізілмегені туралы дәлелдеріне қатысты, «I» компанияның пікірі бойынша Салық кодексінің 225-бабының 1-тармағын бұза отырып, тексеру барысында 2020ж. сомасына артық мәлімделген кіріс бойынша атап өткен жөн 279 223,5 мың теңге, 2021 жылы 240 054,7 мың теңге сомасына жылдық жиынтық кірісті түзету жүргізілмегенін.

Салықтық тексеру актісінен 2020 жылғы жиынтық жылдық табыс тексеру деректері бойынша 1 491 880,9 мың теңгені құрайтыны, 2021 жылғы 1 779 514,3 мың теңгені құрайтыны, бұл ретте 2020-2021 жылдардағы артық мәлімделген кіріс бойынша жиынтық жылдық табысты түзету тексеріс жүргізілмегені шығады.

Айта кету керек, «I» компанияны салықтық тексеру барысында бухгалтерлік және салықтық есептерді автоматтандыруға арналған пайдаланылатын бағдарламалық жасақтаманың деректерін қарауға рұқсат беру туралы талап қойылды "және" 1С бухгалтерлік есептің деректерін қарауға рұқсат берілмеді, шот карточкалары мен айналым сальдо ведомостары ұсынылды. 2021 жылға ұқсас жағдай.

Осылайша, «I» компаниясына Салық кодексінің 179-бабының 5-тармағына сәйкес салық төлеуші (салық агенті) өз талаптарын негіздейтін және тексеру барысында 1С Бухгалтерия деректерін қарауға қолжетімділік берілмеген мән-жайларды растайтын құжаттарды шағымға ұсынбағанын ескере отырып, «I» компанияның дәлелдері осы мәселе бойынша дәрменсіз.

Тексеру барысында жүргізілмеген 2021 – 2022жж. арналған тіркелген активтер бойынша шегерімдердің ұлғаюына қатысты «I» компаниясының пікірі бойынша Салық кодексінің 265-бабын бұза отырып, тексеру барысында 2021ж. тіркелген активтер бойынша шегерімдер 75 296,3 мың теңге сомасына, 2022ж. 42 471,5 мың теңге сомасына ұлғайтылмағанын атап өткен жөн.

Салықтық тексеру актісінен 2021 жылғы шегерімдердің (шығыстардың) жалпы сомасы тексеру деректері бойынша 1 721 730,4 мың теңгені, 2022 жылғы 799 568,2 мың теңгені құрайтыны, бұл ретте 2021 жылғы және 2022 жылғы тіркелген активтер бойынша шегерімдердің ұлғаюы тексеру жүргізілмегені шығады.

Салық кодексінің 36-бабы 2-тармағының 1-тармағына және 3) тармақшасына сәйкес, егер Салық кодексінде өзгеше белгіленбесе, салық төлеуші салық міндеттемесін орындауды дербес жүзеге асыратынын атап өткен жөн.

Салық міндеттемесін орындау үшін салық төлеуші салық салу объектілерін және (немесе) салық салуға байланысты объектілерді, салық базасы мен салық ставкаларын, бюджетке төленуге жататын салықтар мен төлемдердің сомаларын, сондай-ақ Салық Кодексінің ерекше бөлігіне сәйкес олар бойынша аванстық және ағымдағы төлемдерді негізге ала отырып есептейді.

Осылайша, салық есептілігінде көрсетілген мәліметтердің дұрыстығы мен толықтығы үшін жауапкершілік салық төлеушіге жүктеледі. Жоғарыда айтылғандарға байланысты, «I» компания Салық кодексінің 179-бабының 5-тармағына сәйкес салық төлеуші (салық агенті) өз талаптарын негіздейтін және тексеру барысында 1С Бухгалтерия деректерін, «I» компанияның дәлелдерін қарауға рұқсат берілмеген мән-жайларды растайтын құжаттарды шағымға ұсынбағанын ескере отырып, осы мәселе бойынша мәселе мүмкін емес. 

Салық Кодексінің 182-бабының 1-тармағына және 186-бабының 5-тармағына сәйкес шағымды қарау аяқталғаннан кейін уәкілетті орган апелляциялық комиссияның шешімін және тақырыптық тексеру нәтижелерін ескере отырып, дәлелді шешім шығарады. Апелляциялық комиссия отырысының нәтижелері бойынша «В» компаниясымен өзара есеп айырысулар бойынша шығыстарды шегеруден алып тастау және салық салу объектісін 2 455,5 мың теңге сомаға түзету бөлігінде тексеру нәтижелері туралы шағым жасалған хабарламаның күшін жою, ал қалған бөлігінде өзгеріссіз қалдыру туралы шешім қабылданды.

23 октября 2024

Спорт: салық даулары

Салық төлеушінің санаты: заңды тұлға

Салық түрі: резидентеместің табысынан төлем көзіндегі КТС

Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі (бұдан әрі-уәкілетті орган) ірі кәсіпкерлік субъектілерінен және мұнай секторы ұйымдарынан (КТС) түсетін түсімдерді қоспағанда, заңды тұлғалардан корпоративтік табыс салығын есептеу туралы Мемлекеттік кірістер аумақтық департаментінің (бұдан әрі – салық органы) тексеру нәтижелері туралы хабарламаға «W» Компаниясының апелляциялық шағымын алды.

Іс материалдарынан көрініп тұрғандай, салық органы 01.01.2018 ж. бастап 31.12.2021 ж. дейінгі кезең үшін салықтарды және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді дұрыс есептеу және уақтылы төлеу мәселесі бойынша кешенді салықтық тексеру жүргізді, оның нәтижелері бойынша КБК: 101110 заңды тұлғалардан - ірі кәсіпкерлік субъектілерінен корпоративтік табыс салығы, мұнай секторы ұйымдарын қоспағанда 321 693,2 мың теңге сомасында түсімдерді, 161 933,5 мың теңге сомасында өсімпұлды есептеу туралы тексеру нәтижелері туралы хабарлама шығарылды.

«W» Компаниясы салық органының қорытындыларымен келіспей, апелляциялық шағыммен жүгінді, онда 272 459,3 мың теңге сомасында КТС және 134 054,6 мың теңге сомасында өсімпұл есептеу бөлігінде салық органының шешімінің күшін жоюды сұрайды және мынадай дәлелдер келтіреді.

2018 жылғы 2, 4 тоқсандар үшін, 2020 жылғы 1, 4 тоқсандар үшін және 2021 жылғы 2 тоқсан үшін «W» Компаниясы 2017 жылғы 18.07. №369 қарыз шартына (бұдан әрі - Шарт) сәйкес құрылтайшысы «Т» компаниясына және 2021 жылғы 2 тоқсан үшін жаңа құрылтайшысы «E» Компаниясына 9 645 269 АҚШ доллары немесе 4 610 245,8 мың теңге сомасында қарыз бергені шағымданатын салық сомасын және өсімпұлдың тиісті сомасын есептеу үшін негіз болып табылды. Осы Шарт шеңберінде тексерілетін кезеңде аталған Компаниялар сыйақы төлеген жоқ. Сонымен қатар, 08.08.2022ж. «W» Компаниясы құрылтайшының атына қарыз бойынша борыш мөлшеріне және жалғыз қатысушының шешімі бойынша сыйақы сомасына өзара есеп айырысу арқылы дивидендтер есептелді.

Салық органының осы тұжырымымен «W» Компаниясы тәуекел дәрежесін бағалау негізінде ерекше тәртіппен жүргізілетін салықтық тексеруге 2017-2021 жылдарға арналған келісімшарттар, шарттар, бастапқы бухгалтерлік құжаттар, салық тіркелімдері, сыртқы экономикалық қызмет жөніндегі құжаттар, сертификаттар, банктік және кассалық құжаттар ұсынылғандығына байланысты келіспейді.

Шағымда салықтық тексеру нәтижелері бойынша резидентеместің табысынан жалпы сомасы 272 459,3 мың теңгеге, оның ішінде 2018 жылғы 2 тоқсанда 55 374,3 мың теңге сомасына, 2018 жылғы 4 тоқсанда 124 890,6 мың теңге сомасында, 2020 жылғы 1 тоқсанда төлем көзінен ұсталатын КТС есептелгені көрсетілген. 17 192,3 мың теңге сомасында, қазан айында (2020 жылғы 4 тоқсан) 10 697,1 мың теңге сомасында, 2021 жылғы 2 тоқсанда 64 305,0 мың теңге сомасында.

Шағымда салықтық тексеру актісіне сәйкес 2018 жылғы 2 тоқсаннан бастап 2021 жылғы 4 тоқсанға дейін «W» Компаниясы өзінің қатысушысы «T» Компаниясына және кейінгі қатысушысы «E» Компаниясына 18.07.2017 ж. қарыз шарты және оған қосымша келісім негізінде жалпы сомасы 4 839 900 АҚШ долларын құрайтын ақшалай қаражат аударылғаны атап өтілді.  Қарыз шартының шеңберінде көрсетілген кезеңдер үшін қарыз шартында көзделген сыйақы төленбеген. Осыған байланысты «W» Компаниясының қатысушыларына төленген ақшалай қаражат дивидендтер ретінде танылады.

«W» Компаниясы қарыз шартын жасасудың сыйақы алу түріндегі экономикалық пайдасы бар екенін көрсетеді, бұл Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің (ҚР АК) нормаларына қайшы келмейді. Мәселен, 31.08.2017 ж. бастап 31.12.2021 ж. дейінгі кезеңде қарыз шарты бойынша 1 227 978,14 АҚШ доллары сомасында 4,5% ставка бойынша сыйақы есептелді, ол жылдық жиынтық табысқа енгізілді және 20% ставка бойынша КТС есептелді. ҚР АК 718-бабының 4-тармағына сәйкес сыйақы төлеу тәртібі мен мерзімдері қарыз шартында белгіленеді.

Шағымнан «W» Компаниясының (Қарыз беруші) және оның қатысушысы – «Т» Компаниясымен  (қарыз алушы) 18.07.2017 ж. №369 қарыз шарты (бұдан әрі – қарыз шарты) жасалғаны шығады. Қарыз шартының талаптарына сәйкес «W» Компаниясы қарыз алушыға 950 000 АҚШ доллары сомасында қайтарымды негізде (уақытша қаржылық көмек) ұсынады. 11.09.2017 жылғы қосымша келісіммен қарыз сомасы 10 000 000 АҚШ долларына дейін ұлғайтылды. Әрі қарай, «W» Компаниясы, «T» Компаниясы және «E» Компаниясы арасында 11.10.2018 ж. №369/1 шарт жасалды, оған сәйкес «T» Компаниясының барлық құқықтары мен міндеттері «Е» Компаниясына ауысты. Қарыз шартында қарызды өтеудің белгіленген күні -31.08.2022 ж. дейін.

«W» Компаниясы «валюталық реттеу және валюталық бақылау туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 6-бабының 2-тармағында және 9-бабының 5-тармағында көзделген нормаларды келтіреді және «W» Компаниясы мен «Т» Компаниясы арасындағы қарыз шарты 06.10.2017 ж. Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Шығыс Қазақстан филиалында тіркелгенін және тіркеу №09.17.042 «Е», яғни валюталық шарт сараптамадан өтті, оның ішінде заңдық Шарт Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес уәкілетті органда тіркелді. Осыған байланысты Серіктестіктің қатысушының атына қарыз шарты бойынша төлеген ақша қаражатының сомасын салықтық тексеру нәтижелері бойынша дивидендтер төлеу ретінде тану негізсіз болып табылады.

Серіктестік «Жауапкершілігі шектеулі және қосымша жауапкершілігі бар серіктестіктер туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 40-бабының 1-тармағына сілтеме жасайды және Серіктестіктің есепке алу салық саясатына сәйкес дивидендтер төлеу қатысушылардың немесе жалғыз қатысушының жалпы жиналысының айрықша құзыреті болып табылатынын көрсетеді. Осыған байланысты қарыз шарты бойынша төленген қарызды дивидендтер деп тануға құқықтық негіз жоқ, өйткені 2018 жылдан 2021 жылға дейінгі кезеңде серіктестікке қатысушы таза табысты дивидендтер түрінде бөлу туралы шешім қабылдамаған.

Бұдан басқа, «W» Компаниясы 25.12.2017 ж. "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 1 - бабы 1-тармағының 16) тармақшасында көзделген нормаларды келтіреді және "дивидендтер" ұғымы акционерлердің, құрылтайшылардың және қатысушының пайдасына ақшалай қаражатты төлеуді қамтымайтынын көрсетеді. қарыз. Қайтарымды және өтеулі қарыз ретінде ақша қаражатын беру қарыз алушының өтеу мерзімі аяқталғанға дейінгі табысы болып табылмайды, өйткені қарыз шарты өтеулі болғандықтан, «W» Компаниясының қарыз қаражатын пайдаланғаны үшін сыйақы төленді. Сонымен қатар, мәмілені орындау, яғни «E» Компаниясының қарыз шартын өтеу жөніндегі міндеттемесі толық көлемде орындалды.

«W» Компаниясы қарыз шартын жасасу оған сыйақы алу түрінде экономикалық пайда әкеледі деп мәлімдейді. Мәселен, 31.08.2017 ж. бастап 31.12.2021ж. дейінгі кезеңде қарыз шарты бойынша «T» және «E» Компанияларының атына 1 227 978,14 АҚШ доллары сомасында сыйақы есептелді, ол МКҚ-ға енгізілді және КТС есептелді. Қарызды пайдаланғаны үшін сыйақы төлеу бюджетке аударылған 4,5% ставка, 20% ставка бойынша КТС есептеу бойынша жүргізілді.

«W» Компаниясының дәлелдерін тексеріп, салық органы ұсынған материалдарды зерттегеннен кейін уәкілетті орган мынадай қорытындыға келді.

«W» Компаниясы республикалық мониторингте тұрған ірі салық төлеуші болып табылады, 01.05.2016 ж.бастап ҚҚС төлеушімен тіркелген, негізгі қызмет түрлері – «Тас көмірдің көтерме саудасы».

Құрылтай құжаттарына сәйкес «W» Компаниясының құрылтайшысы 26.02.2016 ж.бастап 03.10.2018 ж. дейін «T» Компаниясы Амстердам, Нидерланды, 04.10.2018 ж. бастап «E» Компаниясы болғаны анықталды.

17.07.2017 ж. «T» Компаниясы «W» Компаниясының жалғыз қатысушысы 4,5% мөлшерінде сыйақы төлей отырып, 31.08.2022 ж. дейінгі мерзімге 950 000 (тоғыз жүз елу мың) АҚШ доллары сомасына қарыз шартын жасасу туралы шешім шығарғанын атап өткен жөн.

Бұдан әрі, «W» Компаниясы (Қарыз беруші) мен резидент емес "T" компаниясы (қарыз алушы) арасында 18.07.2017 ж. №369 қарыз шарты (бұдан әрі – 18.07.2017 ж. қарыз шарты) жасалды.

- «T» Компаниясы Нидерланды заңнамасына сәйкес 32155330 тіркеу нөмірімен құрылған және жұмыс істейтін, Нидерланды, Амстердам 1077хх, Strawinskylaan 1145 мекенжайы бойынша тіркелген, Қазақстан Республикасының азаматы, Алматы қ. мекенжайы бойынша тұратын, 28.08.2018 ж. сенімхат негізінде әрекет ететін жеке тұлға к. тұлғасында тіркелген, жауапкершілігі шектеулі жеке компания., болашақта «Сатушы» деп аталады және

- Нидерланды, Амстердам 1077хх, Strawinskylaan 1145 мекенжайы бойынша тіркелген, 28.08.2018 ж. сенімхат негізінде әрекет ететін, Алматы қ. мекенжайы бойынша тұратын Қазақстан Республикасының «У» азаматы атынан тіркелген, Нидерланды заңнамасына сәйкес 71909443 тіркеу нөмірімен құрылған және әрекет ететін жауапкершілігі шектеулі жеке компания «E» Компаниясы, болашақта «сатып алушы» деп аталады.

Бірлесіп «Тараптар» деп аталатындар төмендегілер туралы осы Шартты жасасты:

03.10.2018 ж. сатып алу-сату шартының 1-тармағына сәйкес Сатушы «W» Компаниясының (бұдан әрі – «сату мәні») жарғылық капиталына қатысу үлесінің 100% (жүз пайызын), Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес құрылған, Қазақстан Республикасы, Семей қ.мекенжайы бойынша тіркелген заңды тұлғаны сатады, ал Сатып алушы сатып алады.

Сату затының құны 589 АҚШ долларын құрайды, оны сатып алушы тараптардың келісімі бойынша сатушыға береді.

Бұдан басқа, «W» Компаниясы, «Т» Компаниясы және «E» Компаниясы (бұдан әрі - Тараптар) арасында 11.10.2018 ж. инновация шарты жасалды.

11.10.2018 ж. инновация шартының (а) тармағына сәйкес қарыз шарты бойынша борыштың өтелмеген бөлігінің жалпы сомасы осы Шартты жасасу күніндегі жағдай бойынша 4 578 281 (төрт миллион бес жүз жетпіс сегіз мың екі жүз сексен бір) АҚШ долларын (бұдан әрі–қарыздың өтелмеген бөлігі) құрайды, ол қарыздың негізгі сомасының қалдығын қамтиды 4 421 900 доллар және пайда болған сома 156 381 доллар.

11.10.2018 ж. жаңашылдық шартының (В) тармағына сәйкес жаңа қарыз алушы қарыз шартына сәйкес қолданыстағы қарыз алушының барлық құқықтары мен міндеттемелерін өзіне қабылдай отырып, қолданыстағы қарыз алушыны ауыстыруға өзінің ниетін білдіреді.

11.10.2018 ж. инновация шартының (С) тармағында тараптар қолданыстағы қарыз алушыны ауыстыруды жүзеге асыру және қарыз шарты бойынша көзделген қолданыстағы қарыз алушының барлық құқықтарын, міндеттері мен міндеттемелерін жаңа қарыз алушыға беру үшін осы шарт жасасқаны көзделген. Осы Шарт күшіне енген сәттен бастап, сондай-ақ оның қолданылуының басталу күнін қоса алғанда, қолданыстағы қарыз алушы жаңашылдық арқылы жаңа қарыз алушыға беруге өзінің ниетін білдіреді, ал жаңа қарыз алушы қарыз шарты бойынша қолданыстағы қарыз алушының барлық құқықтарын, міндеттемелері мен міндеттерін жаңашылдық жолымен тиісті табыстауды қабылдауға өзінің ниетін білдіреді, өйткені жаңа қарыз алушы мен Қарыз беруші өзара Қарыз туралы Келісім (Бұдан әрі – Қарыз туралы жаңа келісім) қарыз шартының талаптарына ұқсас шарттарда.

Бұдан әрі, «E» Компаниясы (қарыз алушы) мен «W» Компаниясы (Қарыз беруші) арасында 11.10.2018 ж. №369/1 қарыз шарты (бұдан әрі-11.10.2018 ж. №369/1 қарыз шарты) жасалды, оған сәйкес Қарыз беруші Қарыз алушыға 10 000 000 сомасында қарыз (қайтарымды негізде уақытша қаржылық көмек) беруге міндеттенеді (31.08.2022 жылға дейін он миллион) АҚШ доллары

11.10.2018 ж. №369/1 қарыз шартының 2.2-тармағында қарыз беруші жабдықты өндірістік мақсаттарда, сондай-ақ қажет болған жағдайда қосалқы бөлшектер мен осы жабдыққа байланысты жөндеу және өзге де қызметтерді сатып алуды қаржыландыру үшін қарыз беретіні белгіленген. Сатып алынатын жабдықтардың, қосалқы бөлшектер мен қызметтердің алдын ала тізбесі осы Шартқа №2 қосымшада келтірілген. Қарыз беруші Қарыз алушының осы шартта айқындалған тәртіппен және мақсаттарда алынған қарызды пайдалануын бақылауды жүзеге асыруға құқылы.

Қарыз шартының 2.4-тармағына сәйкес 11.10.2018 ж. №369/1 алынған қарыз сомасын қайтаруды қарыз алушы Қарыз мерзімі өткеннен кейінгі келесі күннен кешіктірмей жүзеге асырады.

11.10.2018 ж. №369/1 қарыз шартының 3-бөлімінде Қарыз берушінің құқылы екендігі көзделген:

- қарыз алушы қарыз сомасын қайтаруға байланысты Шарттың талаптарын бұзған кезде, сондай-ақ осы Шарттың талаптары орындалмаған/тиісінше орындалмаған өзге де жағдайларда қарызды дереу өтеуді талап етуге міндетті;

- қарыз алушының қаржылық жағдайын тексеру;

- егер қарыз алушы дұрыс емес есептілік пен іс жүргізу және өзінің қаржылық жағдайы туралы мәліметтерді ұсынған жағдайда, қарыз сомасын мерзімінен бұрын өндіріп алу.

Осылайша, «W» Компаниясының қарыз алушылары 18.07.2017 ж. №369 қарыз шартына және 18.07.2017 ж. №1 – «T» Компаниясы, 11.10.2018 ж. №369/1 қарыз шартына сәйкес – «E» Компаниясы болды. Көрсетілген қарыз шарттары «W» Компаниясының өндірістік мақсаттағы жабдықтарды, сондай-ақ осы жабдыққа байланысты қосалқы бөлшектер мен жөндеу және өзге де қызметтерді сатып алуды қаржыландыру үшін жылдық 4,5 пайыз мөлшерлеме бойынша 10 000 000 АҚШ доллары сомасында қарыз беруі туралы жасалды.

Бұл ретте, салық органының ақпаратына сәйкес, «W» Компаниясы 18.07.2017 ж. №369 қарыз шартына сәйкес 11.10.2018 ж. дейін 4 421 900 АҚШ доллары сомасында қарыз бергені және 156 381,29 АҚШ доллары сомасында сыйақы есептелгені, тиісінше «T» Компаниясының  «W» Компаниясы алдындағы қарызы көрсетілген күнге 4 құрады 578 281,29 доллар.

Осылайша, «W» Компаниясы табысқа 2018-2019жж. үшін есептелген сыйақылар 4420 «болашақ кезеңдердің кірістері» шотынан 6110 «сыйақылар бойынша кірістер» шотының карточкасына, 2020-2021жж. үшін 2050 «алуға ұзақ мерзімді сыйақылар» шотынан, яғни төленбеген сыйақылар жатқызылды.

Осылайша, «T» Компаниясы мен «E» Компаниясынан алынған қарыздар бойынша «W» Компаниясына сыйақы түскен жоқ. Бұл ретте «W» Компаниясы алынбаған, ал есептелген сыйақы декларацияланды және өз қаражаты есебінен салық төленді.

Бұдан басқа, салық органының ақпаратынан ҚР Ұлттық Банкінің мәліметтері бойынша «W» Компаниясы 2022 жылы «E» Компаниясының құрылтайшысының атына, яғни үш жылдық кезең өткеннен кейін дивидендтер түрінде 2 865 089,0 мың теңге сомасына ақшалай қаражат аударғаны шығады.

08.08.2022 ж. Амстердам, Нидерланды қаласында шығарылған «E» Компаниясының жалғыз қатысушысының шешіміне (бұдан әрі - шешім) сәйкес 31.12.2021 ж. аяқталған қаржы жылы үшін «W» Компаниясының жыл сайынғы қаржылық есептілігі бекітілді, ол 31.12.2021 ж. «W» Компаниясының бөлінбеген пайдасы 11 098 746,0 мың теңге соманы құрағанын анықталғанын айта кету керек, мұнда:

         - 3 733 514,0 мың теңге 31.12.2018 ж. бөлінбеген пайда сомасы;

         - 2 561 253,0 мың теңге «W» Компаниясының 2019 жылғы таза кірісі.;

         - 2 530 475,0 мың теңге «W» Компаниясының 2020 жылғы таза кірісі.;

         - 2 212 116,0 мың теңге «W» Компаниясының 2021 жылғы таза кірісі.      

         Осы шешіммен 08.08.2022 ж. жағдай бойынша №369/1 қарыз шарты бойынша жалғыз қатысушының «W» Компаниясы алдындағы берешегі 9 645 269 АҚШ доллары мөлшерінде тіркелді, бұл баламада 08.08.2022ж. арналған валюта бағамы бойынша 4 610 246,0 мың теңгені құрайды, жоғарыда көрсетілген сома 8 149 900 АҚШ доллары мөлшеріндегі негізгі борыш сомасын қамтиды (баламасы 3 895 489,0 мың теңге), есептелген сыйақы сомасы 1 495 369 АҚШ доллары (баламасы 714 757,0 мың теңге) (бұдан әрі - берешек).

         Шешімде сондай-ақ: «W» Компаниясының 2019-2020жж. таза табысының бір бөлігін жалғыз қатысушының пайдасына 4 610 245,8 мың теңге мөлшерінде бөлу және оны өзара талаптарды есепке алу туралы келісім негізінде қарсы біртекті талаптарды есепке алу жолымен қарыз шарты бойынша берешекті өтеуге жіберу көрсетілген.       

         Бұл ретте, «E» Компаниясы (1-Тарап) мен «W» Компаниясы (2-тарап) арасында 08.08.2022 ж. Семей қаласында өзара талаптарды есепке алу туралы келісім жасалды, оған сәйкес тараптар бір-бірінің алдындағы өзара міндеттемелерді мынадай шарттарда қарсы біртекті талаптарды есепке алуды жүргізу арқылы есепке алуға уағдаласты:

         1) «E» Компаниясы қарыз шарты бойынша «W» Компаниясының алдында борышкер болып табылады. 08.08.2022 ж. жағдай бойынша берешек сомасы 9 645 269 АҚШ долларын құрайды, бұл баламада 4 610 245,8 мың теңгені құрайды, оның ішінде 8 149 900 АҚШ доллары мөлшеріндегі негізгі борыш (3 895 489,0 мың теңге баламасы) және 1 495 369 АҚШ доллары мөлшерінде есептелген сыйақы (714 757,0 мың теңге баламасы) (бұдан әрі-берешек).

         2) «W» Компаниясы өзінің жалғыз қатысушысының 08.08.2022ж. шешіміне сәйкес «W» Компаниясының жалғыз қатысушысы болып табылатын «E» Компаниясының пайдасына 4 610 245,8 мың теңге мөлшерінде таза кіріс бөлуге тиіс. Осы сома осы Келісімнің негізінде қарыз шарты бойынша қарсы біртекті талаптардың берешегіне қарсы есептелуге жатады.   

3) Тараптар 9 645 269 АҚШ доллары сомасына қарсы біртекті талаптарды есепке алуды жүргізуге шешім қабылдады, бұл баламада 08.08.2022 жылға арналған валюта бағамы бойынша 1 АҚШ доллары үшін 477,98 мөлшерінде 4 610 245,8 мың теңгені құрайды.

         Осылайша, «W» Компаниясы мен «E» Компаниясы арасында 08.08.2022ж. «W» Компаниясының 2019-2020 жж. таза табысының бір бөлігін бөлу есебінен «E» Компаниясының «W» Компаниясы алдындағы қарыз шарты бойынша міндеттемелері есепке алынды.

         Көрсетілген фактілерден «E» Компаниясының құрылтайшысының қарыз және жалпы сомасы 9 645 269 доллар (4 610 245,8 мың теңге) есептелген сыйақы бойынша борышы «W» Компаниясының шотына қайтарылмағандығына байланысты қарыз түріндегі төлемдер іс жүзінде дивидендтер төлеу болып табылатыны шығады. «W» Компаниясының жалғыз қатысушысының шешімі бойынша 08.08.2022ж. қарыз бойынша борыш мөлшеріне және сыйақы сомасына өзара есеп айырысу жолымен құрылтайшыға дивидендтер есептелді.

         Салық кодексінің 1 – бабы 1 – тармағы 16) тармақшасының 10-абзацына сәйкес дивидендтер-осы Кодекстің 322-324-баптарында көрсетілген кірістерді және тауарларды, жұмыстарды өткізуден түскен кірістерді қоспағанда, заңды тұлға өзінің акционеріне, қатысушысына, құрылтайшысына немесе олардың өзара байланысты тарапына беретін кез келген мүлік пен материалдық пайданың табысы, қызметтер.

         Салық кодексінің 307 - бабы 1-тармағының 3) тармақшасына сәйкес төлем көзінен КТС салынатын табыстарға салық кодексінің 644-бабы 1-тармағының 10) тармақшасында көрсетілген "заңды-резиденттен, сондай-ақ Республиканың заңдарына сәйкес құрылған пай инвестициялық қорларынан алынатын дивидендтер түріндегі табыс" кірістері жатады Қазақстан".

         Салық кодексінің 644-бабы 1-тармағының 10) тармақшасында резидент емес заңды тұлғадан-резиденттен, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес құрылған инвестициялық пай қорларынан алынатын дивидендтер түріндегі кірістер Қазақстан Республикасындағы көздерден резидент доходстің кірістері деп танылатыны белгіленген.

         Салық кодексінің 645-бабының 1 – тармағына сәйкес қызметі Қазақстан Республикасында тұрақты мекеме құруға әкеп соқпайтын резидент емес заңды тұлғаның (бұдан әрі осы тараудың мақсатында-резидент емес) Қазақстан Республикасындағы көздерінен түсетін табыстарға шегерімдерді жүзеге асырмай төлем көзінен корпоративтік табыс салығы салынады.

         Салық кодексінің 645-бабының 7-тармағына сәйкес табыс төлеу деп ақшаны қолма-қол және (немесе) қолма-қол ақшасыз нысандарда, бағалы қағаздарды, қатысу үлесін, тауарларды, мүлікті беру, жұмыстарды орындау, қызметтер көрсету, есептен шығару және (немесе) есепке жатқызу көздерден кірістерді төлеу бойынша резидент нестің алдындағы берешекті өтеу есебіне жүргізілетін борыш талаптары түсініледі. Қазақстан Республикасына.

         Салық кодексінің 645 - бабы 9-тармағының 4) тармақшасымен, 01.01.2023 ж. дейін қолданыста болған редакцияда уәкілетті орган бекіткен тізбеге енгізілген жеңілдікті салық салынатын мемлекетте тіркелген тұлғаларға төленетіндерді қоспағанда, резидентеместің дивидендтер түріндегі табыстары салық салуға жатпайтыны, 10% ставка бойынша салық салуға жататындығы анықталды. Дивидендтер есептелген күні салық төлеуші үш жылдан астам уақыт бойы дивидендтер төленетін акцияларға немесе қатысу үлестеріне иелік етеді.

Салық кодексінің 646-бабы 1-тармағының 5) тармақшасына сәйкес резидентеместің Қазақстан Республикасындағы көздерден табыстарына төлем көзінен – 15 пайыз ставка бойынша салық салынуға жатады.

Жоғарыда баяндалған фактілерді ескере отырып, 2018 жылғы 2, 4 тоқсан, 2020 жылғы 1, 4 тоқсан және 2021 жылғы 2 тоқсан үшін КТС есептеу салықтық тексеру нәтижелері бойынша негізделген болып табылады. 

Салық Кодексінің 182-бабы 2-тармағының 1) тармақшасына, 1) тармақшасына сәйкес шағымды қарау аяқталғаннан кейін уәкілетті орган апелляциялық комиссияның шешімін және тақырыптық тексеру нәтижелерін ескере отырып, дәлелді шешім шығарады.

Апелляциялық комиссия отырысының нәтижелері бойынша – тексеру нәтижелері туралы шағым жасалған хабарламаны өзгеріссіз, ал шағымды қанағаттандырмай қалдыру туралы шешім қабылданды.

23 октября 2024

Дау түрі: салық даулары

Салық төлеушінің санаты: заңды тұлға

Салық түрі: ҚҚС

Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі (бұдан әрі-уәкілетті орган) Мемлекеттік кірістер аумақтық департаментінің есепке жатқызылатын қосылған құн салығының (ҚҚС) бюджетке төлеуге жатпайтын қайтаруға расталмаған есептелген салық сомасынан асып кету сомасы туралы тексеру нәтижелері туралы хабарламаға «Е» компаниясының шағымын алды.

Іс материалдарынан көрініп тұрғандай, Мемлекеттік кіріс органы қайтаруға ұсынылған ҚҚС сомаларының дұрыстығын растау мәселелері бойынша, сондай-ақ 01.07.2019ж. бастап 31.12.2023ж. дейінгі кезең үшін ҚҚС бойынша салық міндеттемесін орындау мәселелері бойынша тақырыптық салықтық тексеру жүргізді, оның нәтижелері бойынша есепке жатқызылатын ҚҚС есептелген салық сомасынан асып кеткен сомасы туралы хабарлама шығарылды, бюджетке төлеуге жатпайтын қайтаруға расталмаған, 2 464 783,9 мың теңге мөлшерінде.

«Е» компаниясы салық органының қорытындыларымен келіспей, апелляциялық шағыммен жүгінді, онда салық органының шешімінің күшін жоюды сұрайды.

ҚҚС «Пирамида» талдамалық есебін қалыптастыру нәтижесінде анықталған бұзушылықтарға, ҚҚС валюталық түсімінің түспеуіне, сондай-ақ ҚҚС асып кетуінің артық ұсынылған сомасына байланысты 2 464 783,9 мың теңге сомасында ҚҚС асып кетуін қайтарудан бас тарту үшін негіз болып табылады.

«Е» компаниясы 25.12.2017ж. «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 143-бабының нормаларына сілтеме жасай отырып Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2018 жылғы 19 наурыздағы №391 бұйрығымен бекітілген ҚҚС асып кетуін қайтару және ҚҚС асып кету сомасының дұрыстығын растау мақсатында тәуекелдерді басқару жүйесін қолдану қағидаларын, сондай-ақ тәуекел дәрежесінің өлшемшарттарын (бұдан әрі – №391 қағидалар) ескере отырып, қарсы тексерулер бойынша жіберілген сауалдарға жауаптар ҚҚС сомасының дұрыстығын толық растайды деп санайды есепке жатқызылған сомасы 474 472,4 мың теңге.

Сондай-ақ, «Е» компаниясының шағымынан Мемлекеттік кірістер департаменті салықтық тексеру актісінің 2.10-тармағында тікелей өнім берушілерде салық міндеттемелерін орындамау тәуекелі бойынша қорытындылар шығарғаны, онда сомасы 809 680,6 мың теңгені құрайды, алайда ҚҚС-тың расталған сомасы көрсетілмеген, ол ҚҚС-тың асып кету сомасын айқындау үлгісіне сәйкес есептеледі. №391 Қағидаларға 4-8-қосымшаларда келтірілген қайтаруға.

Бұл ретте, шағымда «Е» компаниясы 97 тікелей өнім беруші бойынша 1 169 669,6 мың теңге сомасында ҚҚС есепке жатқызылғаны көрсетілген, бұл ретте «Пирамида» қалыптастырылған Талдамалық есебіне сәйкес №391 Қағидалардың 46-тармағына сәйкес бұзушылықтар 799 218,1 мың теңге сомасына белгіленді, тиісінше, асып кету қайтарылуға жатады 370 451,5 мың теңге сомасында ҚҚС.

Бұдан басқа, «Е» компаниясы шағымда салықтық тексеру актісінде «Е» компаниясының салықтық артықшылықтар алу және салық төлемдерін азайту мақсатында өзінің заңсыз әрекеттерінен пайда алу тәуекелі бойынша қате қорытындылар шығарылғанын, онда сомасы 504 442,2 мың теңгені құрайтынын атап өтті. Бұл ретте, «Е» компаниясының шағымына 26 өнім беруші бойынша есеп айырысу кестесі қоса берілген, олар бойынша 282 990,1 мың теңге сомасында ҚҚС есепке жатқызылған, салық актісінде көрсетілген ТБЖ қолдану кезінде белгіленген бұзушылық сомасы 150 707,3 мың теңгені құрайды.

Демек, «Е» компаниясының пікірінше, салықтық тексеру нәтижелері бойынша 132 282,8 мың теңге мөлшерінде ҚҚС асып кеткен сома расталды (282 990,1 - 150 707,3), сондай-ақ 1 273 824,1 мың теңге сомасында импортқа ҚҚС есепке жатқызу есебінен құрылған ҚҚС асып кетуі қайтарылуға жатады.

Осылайша, «Е» компаниясы салықтық тексеру нәтижелері бойынша қайтаруға 2 251 030,9 мың теңге сомасында ҚҚС асып кеткені расталды деп есептейді (474 472,4 + 370 451,6 + 132 282,8 + 1 273 824,1), тиісінше, өткізу бойынша айналымға байланысты 1 619 104,1 мың теңге сомасындағы ҚҚС асып кетуін қайтаруды сұрайды, нөлдік мөлшерлеме бойынша салық салынады.

«Е» компаниясының дәлелдерін тексеріп, салық органы ұсынған материалдарды зерттегеннен кейін уәкілетті орган мынадай қорытындыға келді.

Салық кодексінің 152-бабында қосылған құн салығының асып кету сомасының дұрыстығын растау бойынша тақырыптық тексерулер жүргізу ерекшеліктері көзделген.

Салық кодексінің 152 - бабының 1-тармағына сәйкес қосылған құн салығының асып кету сомасының дұрыстығын растау бойынша тақырыптық тексеру салық төлеушіге қатысты тәуекелдерді басқару жүйесін қолдана отырып жүргізіледі:

осы Кодекстің 432 бабының 1 және 2 тармақтарын қолдануға байланысты салықтық өтініш;

қосылған құн салығы бойынша декларацияда көрсетілген қосылған құн салығының асып кету сомасын қайтару туралы талап (бұдан әрі – қосылған құн салығының асып кету сомасын қайтару туралы талап).

Қаралып отырған жағдайда «Е» компаниясы 2023 жылғы 4 тоқсандағы ҚҚС бойынша декларацияда (300.00-нысан) көрсетілген ҚҚС асып кету сомасын қайтару туралы 01.07.2019ж. бастап 31.12.2023ж. дейінгі кезеңде 2 464 783,9 мың теңге сомасында талап қойды.

Салық Кодексінің 429-бабының 2-тармағына сәйкес нөлдік ставка бойынша салық салынатын өткізу бойынша айналымдар жасалған салық кезеңінің соңында қалыптасқан қосылған құн салығының асып кетуі осы баптың 431-бабында айқындалған тәртіппен өткізу бойынша салық салынатын айналымдар мақсатында пайдаланылатын сатып алынған тауарлар, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтер бойынша қайтарылуға жататынын атап өткен жөн Егер бір мезгілде мынадай шарттар орындалса, Кодекстің:

1) қосылған құн салығын төлеуші нөлдік мөлшерлеме бойынша салық салынатын тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді тұрақты өткізуді жүзеге асырады;

 2) тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді тұрақты өткізу жүзеге асырылған салық кезеңі үшін нөлдік ставка бойынша салық салынатын өткізу жөніндегі айналым өткізу бойынша жалпы салық салынатын айналымда кемінде 70 пайызды құрайды.

Осы тармақтың мақсатында нөлдік ставка бойынша салық салынатын тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді тұрақты өткізуге әрбір тоқсанда кемінде бір рет қатарынан үш салық кезеңі ішінде жүзеге асырылатын, нөлдік ставка бойынша салық салынатын тауарларды өткізу, жұмыстарды орындау, қызметтер көрсету жатады. Бұл ретте аталған салық кезеңдерінің әрқайсысында мұндай іске асыру тұрақты іске асыру деп танылады.

Қаралып отырған жағдайда, салықтық тексеру актісінен көрініп тұрғандай, Салық Кодексінің 429-бабы 2-тармағының талаптары сақталмады, тиісінше, нөлдік ставка бойынша салық салынатын өткізу жөніндегі айналымға байланысты 2 464 783,9 мың теңге мөлшерінде қайтаруға ұсынылған ҚҚС асып кету сомасынан 1 371 375,8 мың теңге сомасы, оның ішінде:

бұрын тексерілген кезеңде 01.01.2023ж. бастап 31.12.2023ж. дейін – 1 257 236,1 мың теңге;

2023 жылғы 2 тоқсан - 57 652,9 мың теңге;

2023 жылғы 3 тоқсан-56 486,8 мың теңге.

Осыған байланысты, салықтық тексеру нәтижелері бойынша 1 371 375,8 мың теңге мөлшерінде қарауға жататын ҚҚС асып кету сомасы айқындалды.

Салық кодексінің 179-бабының 5-тармағына сәйкес шағымда шағым беруші тұлға өзінің талаптары мен осы мән-жайларды растайтын дәлелдемелерді негіздейтін мән-жайлар көрсетілетінін атап өткен жөн

Бұл жағдайда «Е» компаниясы шағымда нөлдік ставка бойынша салық салынатын, өткізу жөніндегі айналымға байланысты 1 371 375,8 мың теңге мөлшерінде ҚҚС асып кету сомасын айқындау бөлігінде осы мән-жайларды растайтын мән-жайлар мен құжаттар келтірмеген.

Демек, нөлдік ставка бойынша салық салынатын және салықтық тексеру нәтижелері бойынша 1 371 375,8 мың теңге сомасында қаралуға жататын өткізу жөніндегі айналымға байланысты ҚҚС асып кету сомасын айқындау негізді болып табылады.

Салық кодексінің 152-бабының 11-тармағына сәйкес салық төлеуші (салық агенті) ұсынған ҚҚС бойынша салық есептілігін және (немесе) ақпараттық жүйелердің мәліметтерін зерделеу және талдау негізінде салық органдары жүзеге асыратын бақылау нәтижелері «Пирамида» талдамалық есебі болып табылатынын атап өткен жөн.

Бұл ретте, Салық кодексінің 152 - бабы 12-тармағының 2) тармақшасына сәйкес тексерілетін салық төлеушінің өнім берушілері бойынша тақырыптық тексеру аяқталған күні «Пирамида» есебін талдау нәтижелері бойынша бұзушылықтар анықталған сомалар шегінде ҚҚС асып кетуін қайтару жүргізілмейді.

Тәуекелдерді басқару жүйесін қолдана отырып, ҚҚС асып кеткен сомаларды қайтару тәртібін Салық кодексінің 137-бабының 2-тармағына және 429-бабының 10-тармағына және «Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 10-бабының 1) тармақшасына сәйкес әзірленген №391 қағидалар белгілейтінін атап өткен жөн.

№391 Қағидалардың 38-тармағына сәйкес тәуекелдерді басқару жүйесі осы бұйрыққа 2-қосымшаға сәйкес тәуекел дәрежесінің өлшемшарттары бойынша балл берудің автоматтандырылған есебі негізінде тәуекел дәрежесін айқындайды, олар бойынша талдамалық есеп қалыптастырылатын тәуекел аймағындағы салық төлеушілер санатына жатқызылған салық төлеушілерді айқындау мақсатында тақырыптық тексерулер жүргізу кезінде АЖ-ны пайдалана отырып, ҚҚС асып кетуін растау мақсатында «Пирамида» және оңайлатылған тәртіппен қайтаруға жататын ҚҚС асып кету сомасын анықтау кезінде.

Бұл ретте №391 Қағидалардың 39-тармағында салық төлеушінің салық пайдасын (салық үнемдеуін) алу және салық төлемдерін азайту мақсатында өзінің заңсыз әрекеттерінен пайда алу тәуекелін айқындау үшін жария етуге жатпайтын құпия ақпарат болып табылатын, оның ішінде тәуекел дәрежесін (деңгейін) бағалау жүргізілген салық төлеушіге критерийлер қолданылатыны белгіленген.

№391 Қағидалардың 43-тармағына сәйкес, егер тәуекел дәрежесінің өлшемшарттарын пайдалана отырып бағалау нәтижелері бойынша балдардың жиынтық қорытындысы Қазақстан Республикасының Мемлекеттік кірістер комитеті белгілеген баллдар шегінен (350 балл) аспаса, онда мұндай салық төлеушілер бойынша «Пирамида» есебі қалыптастырылады.

Бұл ретте, №391 Қағидалардың 45-тармағына сәйкес «Пирамида» есебі Салық төлеуші ұсынған ҚҚС бойынша салық есептілігін және (немесе) АЖ мәліметтерін, сондай-ақ уәкілетті мемлекеттік органдардан, жергілікті атқарушы органдардан, уәкілетті тұлғалардан алынған мәліметтерді зерделеу және талдау негізінде көрсетілетін қызметті беруші жүзеге асыратын бақылау нәтижелері болып табылады. (немесе) салық төлеушінің қызметі туралы мәліметтер.

«Пирамида» есебі мыналарды ескере отырып қалыптастырылады:

салық міндеттемелерін орындамау тәуекелі және

№391 Қағидалардың 47-тармағында көрсетілген, оның ішінде жалған (бестоварлық) операцияларды пайдалана отырып жасалған тәуекелдер.

Бұдан басқа, №391 Қағидалардың 46-тармағына сәйкес өнім берушінің салық есептілігі мәліметтерін және АЖ мәліметтерін салыстыру нәтижесінде анықталған сәйкессіздіктер, сондай-ақ бюджетке ҚҚС есептеу және төлеу бойынша салық міндеттемелерінің орындалмағанын көрсететін басқа да мәліметтер салық міндеттемелерін орындамау тәуекелі деп танылады.

№391 Қағидалардың 52-тармағына сәйкес тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді берушілерде «пирамида» есебінің нәтижелері бойынша салық заңнамасын бұзушылықтар анықталған кезде, ҚҚС асып кету сомасының дұрыстығын растау талапта және (немесе) салық өтінішінде көрсетілген, өнім берушілерге тиесілі ҚҚС асып кету сомасына азайтылған сомалар шегінде жүргізілетінін көрсету қажет салық заңнамасын бұзушылықтар, оның ішінде өнім берушідегі ҚҚС бойынша салық есептілігінде көрсетілген мәліметтер және (немесе) ЭШФ АЖ және басқа да МҚҚ АЖ мәліметтері арасындағы алшақтықтар Белгіленген тауарлардың, жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің.

№391 Қағидалардың 53-тармағының 1), 2), 3) тармақшаларымен растауға жататын ҚҚС асып кету сомасының тәртібі айқындалған.

Салық кодексінің 152-бабының 10-тармағына сәйкес тақырыптық тексеру жүргізу барысында салық органы «Пирамида» талдамалық есебін талдау нәтижелері бойынша бұзушылықтар анықталған жағдайда өнім берушілердің атына салық кодексінің 114-бабы 2-тармағының 10) тармақшасында көзделген хабарламаны жібереді.

Бұл ретте, егер тексерілетін салық төлеушінің тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді берушісі басқа салық органында орналасқан жері бойынша тіркеу есебінде тұрса, тақырыптық тексеруді тағайындаған салық органы тиісті салық органына талдау нәтижелері бойынша анықталған тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді берушілердің бұзушылықтарды жою жөніндегі Салық кодексіне сәйкес шаралар қабылдау туралы сұрау салуды жібереді «пирамида» аналитикалық есебі.

Қарастырылып отырған жағдайда, салықтық тексеру актісінен көрініп тұрғандай, тәуекел дәрежесінің критерийлері бойынша балдарды Автоматтандырылған есептеу жүргізілді, бұл ретте балдардың жиынтық қорытындысы -17,282 балды құрады, бұл баллдар шегінен (350 балл) аспады, тиісінше «Пирамида» талдамалық есебі қалыптастырылды.

Салық кодексінің 120-1-бабының 1-тармағына сәйкес тәуекел дәрежесі жоғары бұзушылықтар бойынша салық органдары белгіленген мерзімде орындалмаған және (немесе) камералдық бақылау нәтижелері бойынша салық органдары анықтаған бұзушылықтарды жою туралы хабарлама орындалмаған деп танылған жағдайда электрондық шот-фактуралардың ақпараттық жүйесінде электрондық шот-фактуралардың жазылуын шектеуді жүргізетінін көрсету қажет.

Қаралып отырған жағдайда, №391 Қағидалардың 46-тармағына сәйкес салық міндеттемелерін орындамау тәуекелі бойынша «өнім берушілер бойынша Пирамида» талдамалық есебі қалыптастырылды. «Пирамида» қалыптастырылған Талдамалық есебіне сәйкес тексерілетін кезеңде 91 тікелей өнім беруші бойынша өнім берушідегі ҚҚС бойынша салық есептілігінде көрсетілген мәліметтер және (немесе) қайтарылуға жатпайтын ҚҚС ең аз сомасы 800 456,8 мың теңгені құрайтын ЭШФ АЖ мәліметтері арасындағы алшақтықтар бөлігінде бұзушылықтар анықталды, сондай-ақ 6 тікелей өнім беруші бойынша орындалмады бюджетке 9 223,8 мың теңге сомаға ҚҚС төлеу бойынша салық міндеттемелері, барлығы қарсы тексерулердің нәтижелерін ескере отырып, 809 680,6 мың теңге сомасында ҚҚС асып кетуі қайтарылуға жатпайды.

Салық кодексінің 158-бабы 1-тармағының 10) тармағына сәйкес салықтық тексерудің шағым жасалған актісінде талаптары бұзылған Қазақстан Республикасы заңнамасының тиісті ережелерін көрсете отырып, анықталған сәйкессіздіктер егжей-тегжейлі сипатталғанын атап өту қажет (салықтық тексеру актісінің 2.10-тармағы). Бұл ретте, Алматы қаласы бойынша Мемлекеттік кірістер департаментінің ақпаратынан көрініп тұрғандай, 91 тікелей өнім беруші бойынша анықталған бұзушылықтар бойынша өнім берушідегі ҚҚС бойынша салық есептілігінде көрсетілген мәліметтер және (немесе) ЭШФ АЖ мәліметтері арасындағы сәйкессіздіктер бөлігінде 60 тікелей өнім беруші бойынша орналасқан жері бойынша Мемлекеттік кірістер органдарына сұрау салулар жіберілді.

Салық міндеттемелерін орындамау тәуекелі бойынша қайтарылуға жатпайтын ҚҚС асып кету сомасын айқындау кезінде қарсы тексерулердің нәтижелері ескерілгенін атап өткен жөн.

Сондай-ақ, №391 Қағидалардың 47-тармағына сәйкес көрсетілетін қызметті алушының салықтық пайда алу (салықтық үнемдеу) және салық төлемдерін азайту мақсатында өзінің заңсыз әрекеттерінен пайда алу тәуекелі деп танылатынын атап өткен жөн:

1) салықтарды төлеуден жалтару схемаларын қолдану, оның ішінде тауарларды іс жүзінде жеткізбей, жұмыстарды орындамай, қызметтер көрсетпей ҚҚС сомаларын есепке жатқызу құқығын алу мақсатында мәмілелер жасасу және (немесе) тиісінше тауардың қосылған құнын ұлғайту, ҚҚС асып кетуін ұлғайту мақсатында мәмілелер жасасу;

2) ақша қаражатын көлеңкелі экономикаға шығаруға және ақша қаражатын қолма-қол ақшаға айналдыруға бағытталған іс-әрекеттер;

3) басқа мәмілені жабу мақсатында жасалған жалған мәмілелер (мәмілелердің бағасын айтарлықтай төмендету немесе асыра бағалау).

Осы тәуекелдерді белгілеу бөлігінде «Пирамида» есебі осы №391 Қағидалардың 46-тармағының 4), 5) және 6) тармақшаларында көрсетілген өнім берушілерді қоспағанда, өнім берушінің санатына және (немесе) мәртебесіне қарамастан қалыптастырылады.

Қаралып отырған жағдайда, салық төлеуден жалтару схемаларын қолдану тәуекелі бойынша, тауарларды іс жүзінде жеткізбей, жұмыстарды орындамай, қызметтер көрсетпей ҚҚС сомаларын есепке жатқызу құқығын алу мақсатында мәмілелер жасасуды көрсететін белгілердің болуы бойынша келесі деңгейдегі өнім берушілер бойынша бұзушылықтар (ЭШФ АЖ-да ЭШФ жазып беруін шектеу, мемлекеттік тіркеу/қайта тіркеу жарамсыз деп танылды) анықталды 27 қайтаруға жатпайтын ҚҚС ең аз сомасы 504 442,2 мың теңгені құрайтын тікелей жеткізушілер.

Салық кодексінің 158-бабы 1-тармағының 10) тармағына сәйкес салықтық тексерудің шағым жасалған актісінде талаптары бұзылған Қазақстан Республикасы заңнамасының тиісті ережелерін көрсете отырып, анықталған сәйкессіздіктер егжей-тегжейлі сипатталғанын көрсету қажет (салықтық тексеру актісінің 2.10-тармағы).

Осылайша, Салық кодексінің 152-бабының 12-тармағына және №391 Қағидаларға сәйкес салықтық тексеру нәтижелері бойынша 1 314 122,9 мың теңге сомасында ҚҚС асып кетуі қайтарылуға жатпайды (809 680,6 +504 442,2) салық міндеттемелерін орындамау тәуекелі және №391 Қағидалардың 47-тармағында көрсетілген тәуекел бойынша «Пирамида» Талдамалық есебінің нәтижелері бойынша, оның ішінде жалған (бестоварлық) операцияларды пайдалана отырып.

Жоғарыда көрсетілгендей, Салық кодексінің 179-бабының 5-тармағына сәйкес шағымда шағым беруші тұлға өзінің талаптары мен осы мән-жайларды растайтын дәлелдемелерді негіздейтін мән-жайлар көрсетіледі.

Бұл жағдайда «Е» компаниясы шағымда салық міндеттемелерін орындамау тәуекелі және №391 Қағидалардың 47-тармағында көрсетілген тәуекел бойынша «Пирамида» талдамалық есебін талдау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтар бөлігінде осы мән-жайды растайтын мән-жайлар мен құжаттар, сондай-ақ валюталық түсімнің түспеуіне байланысты 278 434,2 мың теңге көрсетілмеген.

«Е» компаниясының салықтық тексеру нәтижелері бойынша расталған 2 251 030,9 мың теңге мөлшерінде ҚҚС асып кетуін қайтару туралы 1 619 104,1 мың теңге сомасындағы дәлелдеріне қатысты атап өткен жөн.

Жоғарыда көрсетілгендей, «Е» компаниясы Салық Кодексінің 429-бабы 2-тармағының талаптарын сақтамаған, тиісінше, нөлдік мөлшерлеме бойынша салық салынатын өткізу бойынша айналымы бар 2 464 783,9 мың теңге мөлшерінде қайтаруға ұсынылған ҚҚС асып кету сомасынан қарауға жататын 1 371 375,8 мың теңге мөлшерінде ҚҚС асып кету сомасы байланысты.

Бұл ретте, салықтық тексеру нәтижелері бойынша қайтаруға 1 314 122,9 мың теңге сомасында ҚҚС асып кеткені расталмады (809 680,6 +504 442,2) салық міндеттемелерін орындамау тәуекелі және №391 Қағидалардың 47-тармағында көрсетілген тәуекел бойынша «Пирамида» Талдамалық есебінің нәтижелері бойынша, оның ішінде жалған (бестоварлық) операцияларды пайдалана отырып, сондай-ақ валюталық түсімнің түспеуіне байланысты 278 434,2 мың теңге, барлығы 1 592 557,1 мың теңге сомаға.

Жоғарыда айтылғандардың негізінде Салық кодексінің 152-бабы 12-тармағының нормаларын және №391 қағидаларды ескере отырып, салықтық тексеру нәтижелері бойынша 2 464 783,9 мың теңге сомасында ҚҚС асып кетуін қайтаруға растамау негізді болып табылады.

Салық Кодексінің 182-бабының 1-тармағына сәйкес шағымды қарау аяқталғаннан кейін уәкілетті орган апелляциялық комиссияның шешімін ескере отырып, дәлелді шешім шығарады.

Апелляциялық комиссия отырысының нәтижелері бойынша тексеру нәтижелері туралы шағым жасалған хабарламаны өзгеріссіз қалдыру туралы шешім қабылданды.

23 октября 2024

Дау түрі: салық даулары

Салық төлеушінің санаты: заңды тұлға

Салық түрі: КТС

Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі (бұдан әрі - уәкілетті орган) мұнай секторы ұйымдарынан түсетін түсімдерді қоспағанда, заңды тұлғалардан корпоративтік табыс салығының (КТС) есептеу туралы Мемлекеттік кірістер аумақтық департаментінің (бұдан әрі-салық органы) тексеру нәтижелері туралы хабарламаға «М» компаниясының апелляциялық шағымын алды.

Іс материалдарынан көрініп тұрғандай, мемлекеттік кіріс органы 01.01.2021ж. бастап 31.12.2021ж. дейінгі кезеңде салықтарды және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді құқық қолдану және өз жауапкершілігі мәселесі бойынша тақырыптық салықтық тексеру жүргізді, оның нәтижелері бойынша салық сомасы 15 571,9 мың теңге және өсімақы сомасы 6 736,1 мың теңге, ҚҚС сомасында КТС басталғаны туралы Кіріспе шығарылды салық 9 343,2 мың рубль. теңге және өсімпұл 4 344,5 мың теңге.

Салық кодексінің 242-бабының 3-тармағын және 400-бабының 1-тармағын бұзу шағымданатын салық сомасын және өсімпұлдың тиісті сомасын есептеу үшін негіз болды. Аталған баптарды бұза отырып, «J» компаниясы 2021 жылы 77 859,7 мың теңге сомасында шығыстарды және «V», «B», «M», «K» және «S» компанияларымен өзара есеп айырысулар бойынша 2021 жылғы 2-4 тоқсан үшін 9 343,2 мың теңге сомасында ҚҚС шегерімге жатқызды.

«J» компаниясы тексеру нәтижелері туралы шығарылған хабарламамен толық келіспейді және мынадай дәлелдер келтіреді.

«J» компаниясы шағымда «J» компаниясы салықтық тексеру жүргізу барысында тауарларды, материалдарды, қорларды (ТМҚ) сатып алу бойынша қолда бар барлық бастапқы құжаттар ұсынылғанын көрсетеді, олардың болуы сатып алынған ТМҚ өндіру процесінде нақты сатып алуды және пайдалануды толық дәлелдейді.

2021 жылы сатып алынған ТМЗ (портландцемент, балласт, ПГС, қиыршық тас) «J» компаниясы кейіннен әртүрлі контрагенттерге сатылған тауарлық бетон және іргелі тұтас блоктар өнімдерін өндіру процесінде пайдаланылды, бұл сатып алушы контрагенттермен өзара есеп айырысулармен, бастапқы құжаттармен және ЭШФ осы контрагенттеріне қойылған құжаттармен расталады.

«J «компаниясы шағымда ТМЗ сатып алу кезінде» «V», «B», «M», «K» және «S» компанияларының сенімсіздігі туралы ескертеді. мен білмедім және білуге мүмкіндігім болмады, өйткені мұндай мәліметтер еркін қол жетімді емес.

Сонымен қатар, «J» компаниясы шағымда осы жеткізушілер төлем жасағаннан кейін тапсырыс берілген материалдар (тапсырыс берілген және төленген мөлшерге, тиісті сапаға сәйкес) уақтылы жеткізілгенін, бастапқы құжаттама (ТТН, жүкқұжаттар) берілгенін, ЭШФ АЖ-да шот-фактуралар қойылғанын, осыған байланысты салық заңнамасын бұзу белгілері жоқ екенін көрсетеді.

Осылайша, «J» компаниясы осы шағымды қарауды және тексеру нәтижелері туралы хабарламаларды толық көлемде жоюды сұрайды.

«J» компаниясының дәлелдерін тексеріп, салық органы ұсынған материалдарды зерттегеннен кейін уәкілетті орган мынадай қорытындыға келді.

Салық кодексіне сәйкес шегеруге жатпайтын шығыстарды қоспағанда, салық кодексінің 242 – бабының 1, 3 және 4-тармақтарына сәйкес табыс алуға бағытталған қызметті жүзеге асыруға байланысты салық төлеушінің шығыстары салық кодексінің осы бабында және 243-263-баптарында белгіленген ережелерді ескере отырып, салық салынатын табысты айқындау кезінде шегерімге жатады.

Шегерімдерді салық төлеуші өзінің табыс алуға бағытталған қызметіне байланысты осындай шығыстарды растайтын құжаттар болған кезде іс жүзінде жүргізілген шығыстар бойынша жүргізеді.

Халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына және Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы заңнамасының талаптарына сәйкес айқындалатын болашақ кезеңдердің шығыстары олар жататын салық кезеңінде шегерілуге жатады.

Егер Салық кодексінің осы бабында және 243-263 – баптарында өзгеше белгіленбесе, осы бөлімнің мақсаттары үшін шығыстарды тану, оларды тану күнін қоса алғанда, халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына және Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы заңнамасының талаптарына сәйкес жүзеге асырылады.

Халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына және Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы заңнамасының талаптарына сәйкес шығыстарды тану тәртібі Салық кодексіне сәйкес шегерімдерді айқындау тәртібінен өзгеше болған жағдайда, көрсетілген шығыстар Салық кодексінде айқындалған тәртіппен салық салу мақсаттары үшін ескеріледі.

Салық кодексінің 400-бабының 1-тармағына сәйкес Салық кодексінің 367-бабы 1-тармағының 1) тармақшасына сәйкес қосылған құн салығын төлеуші болып табылатын тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді алушының есепке жатқызылатын ҚҚС сомасы, егер олар өткізу бойынша салық салынатын айналым мақсатында, сондай-ақ егер осы тармақтың 1) -4) тармақшаларында көрсетілген шарттар орындалса пайдаланылады немесе пайдаланылады.

Салық кодексінің 400-бабына сәйкес шот-фактура ҚҚС-ты есепке жатқызу үшін негіз болып табылатынын атап өткен жөн.

Бұл ретте барлық ҚҚС төлеушілер үшін міндетті құжат болып табылатын шот-фактураны жазып беру Салық кодексінің 412-бабының талаптарына сәйкес жүзеге асырылады.

Салық кодексінің 412-бабының 12-тармағына сәйкес шот-фактура салық төлеушінің бұйрығымен оған уәкілеттік берілген қызметкердің қолымен куәландырылуы мүмкін. Бұл ретте бұйрықтың көшірмесі тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді алушыларды көзбен таныстыру үшін қолжетімді болуға тиіс.

Салық кодексінің 190-бабының 2 және 3-тармақтарында есепке алу құжаттамасы: «бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы» Қазақстан Республикасының Заңына (бұдан әрі - бухгалтерлік есеп туралы Заң) сәйкес оны жүргізу бойынша міндет жүктелген тұлғалар үшін – бухгалтерлік құжаттаманы; тексерудің стандартты файлы - жеке тұлғалар үшін, осы файлды өз еркімен ұсынатын тұлғалар үшін-бастапқы есепке алу құжаттары; салықтық нысандар; салықтық есепке алу саясаты; салық салу объектілерін және (немесе) салық салуға байланысты объектілерді айқындау үшін, сондай-ақ салық міндеттемесін есептеу үшін негіз болып табылатын өзге де құжаттар.

Егер осы баптың 4-тармағында өзгеше белгіленбесе, салық есебі Бухгалтерлік есеп деректеріне негізделеді. Бухгалтерлік құжаттаманы жүргізу тәртібі Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы заңнамасында белгіленеді.

Бухгалтерлік есеп туралы Заңның 6-бабының 1-тармағына сәйкес Бухгалтерлік есеп Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы заңнамасымен, сондай-ақ есеп саясатымен регламенттелген дара кәсіпкерлер мен ұйымдардың операциялары мен оқиғалары туралы ақпаратты жинаудың, тіркеудің және жинақтаудың реттелген жүйесін білдіреді.

Бухгалтерлік есеп туралы Заңның 7-бабының 1-тармағына сәйкес бухгалтерлік құжаттама бастапқы құжаттарды, бухгалтерлік есеп регистрлерін, қаржылық есептілікті және есеп саясатын қамтиды.

Бухгалтерлік жазбалар бастапқы құжаттар негізінде жүргізіледі. Бастапқы құжаттар операция немесе оқиға жасалған сәтте не олар аяқталғаннан кейін тікелей жасалуы тиіс.

Бұдан басқа, Бухгалтерлік есеп туралы Заңның 7-бабының 6) тармақшасына сәйкес қағаз және электрондық жеткізгіштердегі бастапқы құжаттарда міндетті деректемелер болуға тиіс, мұнда басқалармен қатар операция жасауға (оқиғаны растауға) жауапты адамдардың лауазымдарының атауын, тегін, аты-жөнін және қолын көрсету және оның дұрыстығы көзделген (оның) ресімдеу.

Осылайша, салық төлеушінің шығыстары тауарлар, жұмыстар, көрсетілетін қызметтер бойынша шығыстар табыс алуға бағытталуы және салық салынатын айналым мақсатында пайдаланылуы тиіс, сондай-ақ басшы мен бас бухгалтер немесе салық төлеушінің бұйрығымен осыған уәкілеттік берілген қызметкер қол қойған тиісті құжаттармен расталған жағдайда, ҚҚС бойынша шегерімдерге және есепке жатқызылуға жатады. Бұл ретте Салық кодексінің нормаларына сәйкес салық есебі Бухгалтерлік есеп деректеріне негізделеді. Бухгалтерлік құжаттаманы жүргізу тәртібі Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы заңнамасында белгіленеді.

«V» Компаниясы

Салықтық тексеру нәтижелері бойынша «V» компаниясымен (портландцемент, құм-қиыршық тас қоспасы, қиыршық тас) өзара есеп айырысу бойынша 2021 жылғы 4 тоқсандағы есептен 30 838,3 мың теңге сомасында және ҚҚС шегерімдерден 3 700,6 мың теңге сомасында шығыстар алып тасталды.

«V» компаниясы әділет органдарында 21.09.2021 жылы тіркелген және «F» компаниясына қосылу, қосылу жолымен заңды тұлғаны қайта ұйымдастыру себебінен 27.01.2022ж. бұйрық негізінде тіркеу есебінен шығарылған.

«V» компаниясының жалғыз қызмет түрі «қандай да бір нақтылаусыз тауарлардың кең ассортиментін көтерме сату» болып табылады.

ҚР ИНИС сәйкес «V» компаниясының басшысы және құрылтайшысы 21.09.2021ж. бастап 21.10.2021ж. дейін М азаматы, 22.10.2021ж. бастап қазіргі уақытқа дейін А азаматы.

«V» компаниясы ҚҚС бойынша тіркеу есебінде 21.09.2021ж. бастап 19.01.2022ж. дейін тұрды, заңды тұлғаның орналасқан жері бойынша болмауы себебінен ҚҚС бойынша тіркеу есебінен алынды.

СОНО АЖ мәліметтеріне сәйкес:

- 2021 жылғы 4 тоқсандағы жеке табыс салығы және әлеуметтік салық бойынша декларацияда (200.00-нысан) 1 қызметкер көрсетілген.

- 2021 жылғы корпоративтік табыс салығы бойынша декларацияда (100.00-нысан) салық кезеңіндегі шығын 2 388,1 мың теңгені құрады.

- 2021 жылғы 4 тоқсандағы ҚҚС бойынша декларация (300.00-нысан) есепке жатқызылатын ҚҚС сомасы 264,5 мың теңге сомасында есептелген салық сомасынан асып түсе отырып ұсынылды.

Бұл ретте, 2021 жылғы 3-4 тоқсандағы ҚҚС (300.00-нысан) бойынша ұсынылған декаларациялардан 300.00.016 «ҚҚС төленген Импорт», 300.00.017 «тауарлардың босатылған импорты», 300.00.018 «ҚҚС төлеу мерзімі өзгертілген тауарлардың импорты» және «ҚҚС төленген тауарлардың импорты» жолдары шығады есепке алу әдісімен «толтырылмаған, тиісінше «V» компаниясы «J» компаниясының атына сатылған тауарларды импорттаушы болып табылмайды.

- пайдалы қазбаларды өндіруге салынатын салық бойынша декларациялар (590.00-нысан) ұсынылмайды, бұл «V» компаниясының жер қойнауын пайдаланушы болып табылмайтындығын көрсетеді.

- 2021 жылғы көлік құралдарына салынатын салық, жер салығы, мүлік салығы бойынша декларация (700.00-нысан) ұсынылмаған, тиісінше, «V» компаниясында жоғарыда аталған тауарларды «J» компаниясының атына тасымалдауға арналған көлік құралдары жоқ.

Жоғарыда айтылғандардан «V» компаниясының «J» компаниясының атына жеткізуді жүзеге асыру үшін материалдық-техникалық базасы жоқ екендігі шығады, бұл ретте ЦУЛС АЖ мәліметтеріне сәйкес осы кәсіпорын тіркелген сәттен бастап бюджетке КТС және ҚҚС төленбеген.

ЭШФ АЖ сәйкес «V» компаниясының негізгі жеткізушісі болып табылады 27.01.2022ж. бұйрығына сәйкес заңды тұлғаны біріктіру, «F» компаниясымен қосылу жолымен қайта ұйымдастыру себебінен тіркеу есебінен шығарылған «I» компаниясы.

Бұл ретте, ҚР ИНИС сәйкес «I» компаниясының басшысы және құрылтайшысы 22.10.2021ж. бастап 16.01.2022ж. дейін М азаматы болған, 17.01.2022ж. бастап қазіргі уақытқа дейін «V» компаниясының басшысы және құрылтайшысы А азаматы.

Тәуекелдерді басқару жүйесінің санаты бойынша «I» компаниясына жоғары тәуекел дәрежесі берілді.

«I» компаниясы орналасқан жері бойынша жоқ, ол 15.11.2021ж., 13.12.2021ж. және 27.01.2022ж. салық тексерулерінің актілерімен расталады.

Жоғарыда көрсетілгендей, «I» компаниясы «F» компаниясымен бірігу, қосылу жолымен қайта құрылды, онда 11.01.2022ж. бастап 09.02.2022ж. дейін құрылтайшысы және басшысы М азаматы болған.

Бұл қайта құру фактілері өзара есеп айырысудан кейін басқа кәсіпорынға қайта құру арқылы жауапкершіліктен жалтару мүмкіндігін көрсетеді.

Өз кезегінде, 2021 жылы «I» компаниясы атына ЭШФ жазылмаған, бұл «I» компаниясының жеткізушілері жоқ екенін көрсетеді.

«I» компаниясы қызметтің барлық кезеңінде ҚҚС бойынша ұсынған декларациялардан 300.00.016 «ҚҚС төленген Импорт», 300.00.017 «тауарлардың босатылған импорты», 300.00.018 «ҚҚС төлеу мерзімі өзгертілген тауарлардың импорты» және «ҚҚС есепке жатқызу әдісімен төленген тауарлардың импорты» жолдары толтырылмаған, бұл «I» компаниясы импорттаушы болып табылмайтындығын айғақтайды.

- пайдалы қазбаларды өндіруге салынатын салық бойынша декларациялар (590.00-нысан) ұсынылмайды, бұл «I» компаниясының жер қойнауын пайдаланушы болып табылмайтындығын көрсетеді.

- 2021 жылғы көлік құралдарына салынатын салық, жер салығы, мүлік салығы бойынша декларация (700.00-нысан) ұсынылмаған.

Жоғарыда айтылғандардан «I» компаниясында «V» компаниясымен өзара есеп айырысуды жүзеге асыру үшін материалдық-техникалық база жоқ екендігі шығады.

Сонымен қатар, 2018 жылғы 4 тоқсанда ҚҚС бойынша декаларацияға (300.00-нысан) сәйкес 26.12.2021ж. ұсынылған «I» компаниясы «А» компаниясының жеткізушісінен 3 779 830,8 мың теңге айналым сомасына тауарлар, жұмыстар, көрсетілетін қызметтер, 453 579,7 мың теңге сомасында ҚҚС сатып алды (көрсетілген бұл ретте 300.08-қосымшада 2018 жылғы КТС (100.00-нысан) бойынша декларацияда іске асыру көрсетілген.

Алайда, «А» компаниясы 2018 жылғы 4 тоқсандағы ҚҚС (300.00) бойынша декаларация ұсынылмаған, 2018 жылғы КТС (100.00-нысан) бойынша декларацияда сатудан түскен табыс 90 032,1 мың теңге сомасында көрсетілген (300.07-қосымшаға сәйкес сату үшінші тұлғаның атына жүргізілген). Осылайша, «А» компаниясы «I» компаниясының атына сатылғанын растамайды.

Осылайша, Салық кодексінің 242-бабының 3-тармағына және 400-бабының 1-тармағына сәйкес 2021 жылғы шығыстар шегерімдерінен 30 838,3 мың теңге сомасында және «V» компаниясымен өзара есеп айырысулар бойынша 3 700,6 мың теңге сомасында ҚҚС және «V» компаниясымен өзара есеп айырысулар бойынша көрсетілген бөлікте ҚҚС және ҚҚС тиісті есептеу салықтық тексеру нәтижелері негізді болып табылады.

«B» Компаниясы

Салықтық тексеру нәтижелері бойынша «B» компаниясымен (портландцемент, құм-қиыршық тас қоспасы, қиыршық тас) өзара есеп айырысу бойынша 2021 жылғы шығыстар 21 476,5 мың теңге сомасында және 2021 жылғы 3 тоқсандағы есептен ҚҚС шегерімдерден 2 577,2 мың теңге сомасында алып тасталды.

ҚР ИНИС сәйкес «B» компаниясының құрылтайшысы және басшысы 15.07.2021ж. бастап 11.11.2021ж. дейін К азаматы, 12.11.2021ж. бастап V азаматы болды.

«B» компаниясы 25.11.2021ж. бұйрығына сәйкес заңды тұлғаны біріктіру, «Р» компаниясына қосылу жолымен қайта ұйымдастыру себебінен тіркеу есебінен шығарылды.

Бұл ретте, «Р» компаниясының құрылтайшысы және басшысы 11.11.2021ж. тіркелген сәттен бастап 02.12.2021ж. дейін V азаматы, 03.12.2022ж. бастап – Р азаматы болды.

«B» компаниясының жалғыз қызмет түрі «қандай да бір нақтылаусыз тауарлардың кең ассортиментін көтерме сату» болып табылады.

«B» компаниясы заңды тұлғаның орналасқан жері бойынша болмауы себебінен 02.11.2021ж. бастап ҚҚС бойынша есептен шығарылды.

СОНО АЖ сәйкес:

- 2021 жылғы 4 тоқсандағы жеке табыс салығы және әлеуметтік салық бойынша декларацияда (200.00) 1 қызметкер - А азаматы көрсетілген.

- 2021 жылғы КТС (100.00-нысан) бойынша декларацияда 577,2 мың теңге шығын көрсетілген.

- 2021 жылғы 4 тоқсандағы ҚҚС бойынша декларация (300.00-нысан) есепке жатқызылатын ҚҚС сомасы 264,5 мың теңге сомасында есептелген салық сомасынан асып түсе отырып ұсынылды.

ҚҚС бойынша ұсынылған декларациялардан 300.00.016 «ҚҚС төленген Импорт», 300.00.017 «тауарлардың босатылған импорты», 300.00.018 «ҚҚС төлеу мерзімі өзгертілген тауарлардың импорты» және «ҚҚС есепке жатқызу әдісімен төленген тауарлардың импорты» жолдары толтырылмағаны шығады, бұл «B» компаниясы» импорттаушы емес.

- пайдалы қазбаларды өндіруге салынатын салық бойынша декларациялар (590.00-нысан) ұсынылмайды, тиісінше «B» компаниясы жер қойнауын пайдаланушы болып табылмайды.

- 2021 жылғы көлік құралдарына салынатын салық, жер салығы, мүлік салығы бойынша декларация (700.00-нысан) ұсынылмаған, тиісінше, «J» компаниясының атына тауарларды тасымалдауды жүзеге асыру үшін көлік құралдары жоқ.

Жоғарыда айтылғандардан «B» компаниясы «J» компаниясымен өзара есеп айырысуды жүзеге асыру үшін материалдық-техникалық базасы жоқ сенімсіз контрагент болып табылады. Сондай-ақ, «B» компаниясы ЦУЛС АЖ мәліметтеріне сәйкес тіркелген сәттен бастап бюджетке КТС және ҚҚС төлемегенін атап өткен жөн.

ЭШФ АЖ сәйкес «B» компаниясының жалғыз жеткізушісі «Т» компаниясы болып табылады, ол 25.11.2021ж. бұйрығына сәйкес заңды тұлғаны бірігу, «Р» компаниясына қосылу жолымен қайта ұйымдастыру себебінен тіркеу есебінен алынды.

Сондай-ақ, «Т» компаниясының құрылтайшысы және басшысы «В» компаниясы мен «Р» компаниясының құрылтайшысы және басшысы болып табылатын V азаматы болып табылатынын атап өткен жөн.

Бұл қайта құру фактілері өзара есеп айырысудан кейін басқа кәсіпорынға қайта құру арқылы жауапкершіліктен жалтару мүмкіндігін көрсетеді.

Өз кезегінде «Т» компаниясының атына ЭШФ жазылмайды, яғни «Т» компаниясының жеткізушілері жоқ.

«Т» компаниясы ЦУЛС АЖ мәліметтеріне сәйкес тіркелген сәттен бастап бюджетке КТС және ҚҚС төлеген жоқ.

Сондай-ақ, «Т» компаниясының қойылған хабарламасы негізінде сатып алудың болмауына байланысты ЭШФ үзінді көшірмесіне қолжетімділік шектелген.

СОНО АЖ сәйкес:

– 2021 жылғы 3 тоқсандағы жеке табыс салығы және әлеуметтік салық бойынша декларацияда (200.00-нысан) 1 қызметкер-азаматтар к көрсетілген.

- 2021 жылғы КТС бойынша декларацияда 167,0 мың теңге шығын көрсетілген.

Қызметтің барлық кезеңі үшін ҚҚС бойынша ұсынылған декларациялардан 300.00.016 «ҚҚС төленген Импорт», 300.00.017 «тауарлардың босатылған импорты», 300.00.018 «ҚҚС төлеу мерзімі өзгертілген тауарлардың импорты» және «ҚҚС есепке жатқызу әдісімен төленген тауарлардың импорты» жолдары толтырылмағаны шығады, бұл ҚҚС төленген тауарлардың «Т» компаниясы импорттаушы емес.

- пайдалы қазбаларды өндіруге салынатын салық бойынша декларациялар (590.00-нысан) ұсынылмайды, тиісінше «Т» компаниясы жер қойнауын пайдаланушы болып табылмайды.

- 2021 жылғы көлік құралдарына салынатын салық, жер салығы, мүлік салығы бойынша декларация (700.00-нысан) ұсынылмаған, тиісінше, «B» компаниясының атына тауарларды тасымалдауды жүзеге асыру үшін көлік құралдары жоқ.

Жоғарыда айтылғандардан «Т» компаниясы «B» компаниясымен өзара есеп айырысуды жүзеге асыру үшін материалдық-техникалық базасы жоқ сенімсіз контрагент болып табылады.

2021 жылы «Т» компаниясының атына ЭШФ жазылмаған, яғни «Т» компаниясының жеткізушілері жоқ.

2018 жылғы 4 тоқсандағы ҚҚС бойынша декларацияға (300.00-нысан) сәйкес 26.12.2021ж. ұсынылған «Т» компаниясы тауарлар, жұмыстар, көрсетілетін қызметтер айналымы сомасына 2 983 671,1 мың теңге, «С» компаниясы өнім берушіден 358 040,9 мың теңге сомасында ҚҚС сатып алды (300.08-қосымшада көрсетілген). Бұл сатып алу 2018 жылғы КТС (100.00-нысан) бойынша декларацияда да көрсетілген.

Алайда, «С» компаниясы 2018 жылғы 4 тоқсандағы ҚҚС бойынша декларацияларда (300.00-нысан) ҚҚС салынатын өткізу бойынша айналым 58 332,3 мың теңге сомасында көрсетіледі және «Т» компаниясы сатып алушылар тізімінде жоқ. 2018 жылғы КТС (100.00-нысан) бойынша декларацияда сатудан түскен кіріс 344 150,7 мың теңге сомасында көрсетілген. Осылайша, «S» компаниясы «Т» компаниясының атына сатылғанын растамайды.

Баяндалған фактілер мен мән-жайларды ескере отырып, «B» компаниясымен өзара есеп айырысу жөніндегі бастапқы құжаттар операцияларды көрсету үшін толық және шынайы ақпаратты, сондай-ақ бухгалтерлік жазбаларды барабар күшейтуді қамтамасыз ете алмайтыны, тиісінше Қазақстан Республикасының Салық және бухгалтерлік заңнамасының ережелеріне сәйкес шегерімдер мен ҚҚС-қа шығыстарды есепке жатқызу үшін негіз болып табылмайтыны жөн.

«М» Компаниясы

Салықтық тексеру нәтижелері бойынша 2021 жылғы шығыстар «М» компаниясымен (балласт және қиыршық тас) өзара есеп айырысу бойынша 2021 жылғы 2 тоқсандағы есептен 13 758,9 мың теңге және ҚҚС сомасында шегерімдерден алып тасталды.

ҚР ИНИС сәйкес «М» компаниясының құрылтайшысы және басшысы 27.04.2021ж. бастап 22.08.2021ж. дейін S азаматы, 23.08.2021ж. бастап 09.09.2021ж. дейін – Z азаматы, 10.09.2021ж. бастап – В азаматы.

«М» компаниясының жалғыз қызмет түрі - «қандай да бір нақтылаусыз тауарлардың кең ассортиментін көтерме сату».

«М» компаниясы ҚҚС төлеуші ретінде есептен шығару туралы өтініш беруіне байланысты 08.08.2021ж. бастап ҚҚС бойынша есептен шығарылды.

СОНО АЖ сәйкес:

– 2021 жылғы 2 тоқсандағы жеке табыс салығы және әлеуметтік салық бойынша декларацияда (200.00-нысан) 1 қызметкер-азамат s көрсетілген.

- 2021 жылғы КТС (100.00-нысан) бойынша декларацияда 14,4 мың теңге шығын көрсетілген.

ҚҚС бойынша ұсынылған декларациялардан (300.00 т.) қызметтің барлық кезеңі үшін 300.00.016 «ҚҚС төленген Импорт», 300.00.017 «тауарлардың босатылған импорты», 300.00.018 «ҚҚС төлеу мерзімі өзгертілген тауарлардың импорты» және «ҚҚС есепке жатқызу әдісімен төленген тауарлардың импорты» деген жолдар мынадай: толтырылған, бұл «М» компаниясы импорттаушы емес екенін көрсетеді.

- пайдалы қазбаларды өндіруге салынатын салық бойынша декларациялар (590.00-нысан) ұсынылмайды, тиісінше «М» компаниясы жер қойнауын пайдаланушы болып табылмайды.

- көлік құралдарына салынатын салық, жер салығы, мүлік салығы бойынша 2021 жылғы декларация ұсынылмаған, тиісінше, «J» компаниясының атына тауарларды тасымалдауды жүзеге асыру үшін көлік құралдары жоқ.

Жоғарыда айтылғандардан «М» компаниясы «J» компаниясымен өзара есеп айырысуды жүзеге асыру үшін материалдық-техникалық базасы жоқ сенімсіз контрагент болып табылады. Сондай-ақ, «М» компаниясы ЦУЛС АЖ мәліметтеріне сәйкес тіркелген сәттен бастап бюджетке КТС және ҚҚС төлемегенін атап өткен жөн.

ЭШФ АЖ сәйкес «М» компаниясының жалғыз жеткізушісі «Х» компаниясы болып табылады, оның басшысы мәмілелер жасалған кезде «М» компаниясының құрылтайшысы және басшысы болып табылатын S азаматы болды.

СОНО АЖ сәйкес:

– 2021 жылғы 2 тоқсандағы жеке табыс салығы және әлеуметтік салық бойынша декларацияда (200.00-нысан) 1 қызметкер-азамат s көрсетілген.

ҚҚС бойынша ұсынылған декларациялардан (300.00) қызметтің барлық кезеңі үшін 300.00.016 «ҚҚС төленген Импорт», 300.00.017 «тауарлардың босатылған импорты», 300.00.018 «ҚҚС төлеу мерзімі өзгертілген тауарлардың импорты» және «ҚҚС есепке жатқызу әдісімен төленген тауарлардың импорты» жолдары толтырылмағаны шығады, бұл «Х» компаниясы импорттаушы болып табылмайды.

- пайдалы қазбаларды өндіруге салынатын салық бойынша декларациялар (590.00-нысан) ұсынылмайды, бұл «Х» компаниясының жер қойнауын пайдаланушы болып табылмайтындығын көрсетеді.

- 2021 жылғы көлік құралдарына салынатын салық, жер салығы, мүлік салығы бойынша декларация (700.00-нысан) ұсынылмаған, тиісінше, «М» компаниясының атына тауарларды тасымалдауға арналған көлік құралдары жоқ.

Жоғарыда айтылғандардан «М» компаниясы мен «Х» компаниясы «J» компаниясымен өзара есеп айырысуды жүзеге асыру үшін материалдық-техникалық базасы жоқ сенімсіз контрагенттер болып табылады.

2021 жылы «Х» компаниясының атына ЭШФ жазылмаған, яғни «Х» компаниясының жеткізушілері жоқ.

08.08.2021ж. ұсынылған 2018 жылғы 3 тоқсандағы ҚҚС (300.00) бойынша декларацияға сәйкес «Х» компаниясы «В» компаниясының жеткізушісінен 2 883 135,7 мың теңге айналым сомасына тауарлар, жұмыстар, көрсетілетін қызметтер, 345 976,3 мың теңге сомасында ҚҚС сатып алды (300.08 қосымшада көрсетілген).

Алайда, «В» компаниясы 2018 жылғы 3 тоқсандағы ҚҚС бойынша декларацияны (300.00) нөлдік көрсеткіштермен ұсынды, 2018 жылғы КТС бойынша декларацияны (100.00-нысан) ұсынбады. Осылайша, «В» компаниясы «Х» компаниясының атына сатылғанын растамайды.

Баяндалған фактілер мен мән-жайларды ескере отырып, «М» компаниясымен өзара есеп айырысу жөніндегі бастапқы құжаттар операцияларды көрсету үшін толық және шынайы ақпаратты, сондай-ақ бухгалтерлік жазбаларды барабар күшейтуді қамтамасыз ете алмайтыны, тиісінше Қазақстан Республикасының Салық және бухгалтерлік заңнамасының ережелеріне сәйкес шегерімдер мен ҚҚС-қа шығыстарды есепке жатқызу үшін негіз болып табылмайтыны жөн.

«К» Компаниясы

Салықтық тексеру нәтижелері бойынша 2021 жылғы шығыстар «К» компаниясымен (балласт, қиыршық тас) өзара есеп айырысу бойынша 2021 жылғы 2 тоқсандағы есептен 6 026,8 мың теңге және ҚҚС сомасында шегерімдерден алып тасталды.

ҚР ИНИС сәйкес «К» компаниясы 25.11.2021ж. бұйрығына сәйкес заңды тұлғаны біріктіру, «У» компаниясына қосылу жолымен қайта ұйымдастыру себебінен тіркеу есебінен шығарылды.

Тіркелген сәттен бастап 26.01.2021ж. дейін басшы және құрылтайшы N азаматы болды, 29.06.2021 ж. бастап Z азаматы болып табылады.

«К» компаниясының жалғыз қызмет түрі «қандай да бір нақтылаусыз тауарлардың кең ассортиментін көтерме сату» болып табылады.

«К» компаниясы ҚҚС төлеуші ретінде тіркеу есебінен 01.06.2021 жылдан бастап, бірігуіне, қосылуына байланысты тіркеу есебінен ерікті түрде алу себебінен алынды.

«У» компаниясының басшысы және құрылтайшысы Z азаматы болып табылады, 14.09.2021 жылдан бастап құрылтайшысы және басшысы В азаматы болып табылады.

Бұл ретте, жоғарыда көрсетілгендей, Z азаматы да «К» компаниясының құрылтайшысы және басшысы болып табылады.

Айта кету керек, Мамандандырылған ауданаралық экономикалық сотының 28.10.2021ж. шешімімен «У» компаниясын 01.07.2021ж. мемлекеттік тіркеу жарамсыз деп танылды. Осы шешімнің дәлелді бөлігінде Z азаматының «У» компаниясын құруға қатысы жоқ екендігі, тіркеу алаяқтық жолмен жүргізілгені көрсетілген.

СОНО АЖ сәйкес:

– 2021 жылғы 2 тоқсандағы жеке табыс салығы және әлеуметтік салық бойынша декларацияда (200.00-нысан) 1 қызметкер-азамат N көрсетілген.

ҚҚС бойынша ұсынылған декларациялардан (300.00 т.) қызметтің барлық кезеңі үшін 300.00.016 «ҚҚС төленген Импорт», 300.00.017 «тауарлардың босатылған импорты», 300.00.018 «ҚҚС төлеу мерзімі өзгертілген тауарлардың импорты» және «ҚҚС есепке жатқызу әдісімен төленген тауарлардың импорты» деген жолдар мынадай: толтырылған, бұл «К» компаниясы импорттаушы емес екенін көрсетеді.

- пайдалы қазбаларды өндіруге салынатын салық бойынша декларациялар (590.00-нысан) ұсынылмайды, бұл «К» компаниясының жер қойнауын пайдаланушы болып табылмайтындығын көрсетеді.

- 2021 жылғы көлік құралдарына салынатын салық, жер салығы, мүлік салығы бойынша декларация (700.00-нысан) ұсынылмаған.

Жоғарыда айтылғандардан «К» компаниясы «J» компаниясымен өзара есеп айырысуды жүзеге асыру үшін материалдық-техникалық базасы жоқ сенімсіз контрагент болып табылады. Сондай-ақ, «К» компаниясы ЦУЛС АЖ мәліметтеріне сәйкес тіркелген сәттен бастап бюджетке КТС төлемегенін, бюджетке ҚҚС 21,5 мың теңге сомасында төленгенін атап өткен жөн.

ЭШФ АЖ сәйкес «К» компаниясының жалғыз жеткізушісі «Н» компаниясы болып табылады, ол сондай-ақ Алматы қаласының мамандандырылған ауданаралық экономикалық сотының 28.10.2021ж. шешімімен мемлекеттік тіркеуі жарамсыз деп танылған «У» компаниясына қосылу, қосылу жолымен заңды тұлғаны қайта ұйымдастыру себебінен 25.11.2021ж. тіркеу есебінен алынды.

Бұл ретте, «Н» компаниясының басшысы және құрылтайшысы 19.02.2021ж. бастап 28.06.2021ж. дейін N азаматы, 10.08.2021ж. бастап Z азаматы («К» компаниясының басшысы және құрылтайшысы болған) болғанын атап өткен жөн.

Бұл қайта құру фактілері өзара есеп айырысудан кейін басқа кәсіпорынға қайта құру арқылы жауапкершіліктен жалтару мүмкіндігін көрсетеді.

СОНО АЖ сәйкес:

- 2021 жылғы 2 тоқсандағы жеке табыс салығы және әлеуметтік салық бойынша декларацияда (200.00-нысан) 1 қызметкер-азамат N көрсетілген.

- ҚҚС бойынша ұсынылған декларациялардан (300.00) қызметтің барлық кезеңі үшін 300.00.016 «ҚҚС төленген Импорт», 300.00.017 «тауарлардың босатылған импорты», 300.00.018 «ҚҚС төлеу мерзімі өзгертілген тауарлардың импорты» және «ҚҚС есепке жатқызу әдісімен төленген тауарлардың импорты» жолдары толтырылмағаны, «Н» компаниясы импорттаушы болып табылмайтындығын айғақтайды.

- пайдалы қазбаларды өндіруге салынатын салық бойынша декаларациялар (590.00-нысан) ұсынылмайды, бұл «Н» компаниясының жер қойнауын пайдаланушы болып табылмайтындығын көрсетеді.

- 2021 жылғы көлік құралдарына салынатын салық, жер салығы, мүлік салығы бойынша декларация (700.00-нысан) ұсынылмаған, тиісінше, «К» компаниясының атына тауарларды тасымалдауды жүзеге асыру үшін көлік құралдары жоқ.

Жоғарыда айтылғандардан «Н» компаниясы «J» компаниясымен өзара есеп айырысуды жүзеге асыру үшін материалдық-техникалық базасы жоқ сенімсіз контрагент болып табылады. Сондай-ақ, «Н» компаниясы 2018 жылдан бастап ЦУЛС АЖ мәліметтеріне сәйкес бюджетке КТС және ҚҚС төлемегенін атап өткен жөн.

2021 жылы «Н» компаниясының атына ЭШФ жазылмаған, яғни «Н» компаниясының жеткізушілері жоқ.

03.06.2021ж. ұсынылған 2018 жылғы 2 тоқсандағы ҚҚС (300.00) бойынша декларацияға сәйкес «Н» компаниясы өнім берушіден 2 611 400,9 мың теңге айналым сомасына тауарлар, жұмыстар, көрсетілетін қызметтер, «L» компаниясы 313 368,1 мың теңге сомасында ҚҚС сатып алды (300.08 қосымшада көрсетілген).

Алайда, «L» компаниясы 2018 жылғы 2 тоқсандағы ҚҚС бойынша декаларацияны (ф.300.00) нөлдік көрсеткіштермен ұсынды, 2018 жылғы КТС бойынша декларацияда (ф.100.00) сатудан түскен табыс 828,3 мың теңге сомасында көрсетілді.  Осылайша, «L» компаниясы «Н» компаниясының атына сатылғанын растамайды.

Баяндалған фактілер мен мән-жайларды ескере отырып, «К» компаниясымен өзара есеп айырысу жөніндегі бастапқы құжаттар операцияларды көрсету үшін толық және шынайы ақпаратты, сондай-ақ бухгалтерлік жазбаларды барабар күшейтуді қамтамасыз ете алмайтыны, тиісінше Қазақстан Республикасының Салық және бухгалтерлік заңнамасының ережелеріне сәйкес шегерімдер мен ҚҚС-қа шығыстарды есепке жатқызу үшін негіз болып табылмайтыны жөн.

«S» компаниясы

Салықтық тексеру нәтижелері бойынша 2021 жылғы шығыстар «S» компаниясымен (портландцемент, құм-қиыршық тас қоспасы, қиыршық тас) өзара есеп айырысу бойынша 2021 жылғы 3 тоқсандағы есептен 5 759,2 мың теңге және ҚҚС сомасында 691,1 мың теңге шегерімдерден алып тасталды.

ҚР ИНИС сәйкес «S» компаниясы 25.11.2021ж. бұйрығына сәйкес заңды тұлғаны біріктіру, «Р» компаниясына қосылу жолымен қайта ұйымдастыру себебінен тіркеу есебінен шығарылды.

16.11.2021ж. дейін тіркелген сәттен бастап басшы және құрылтайшы K азаматы болды, 16.11.2021 ж. бастап V азаматы болып табылады.

«S» компаниясының жалғыз қызмет түрі «қандай да бір нақтылаусыз тауарлардың кең ассортиментін көтерме сату» болып табылады.

СОНО АЖ сәйкес:

– 2021 жылғы 2 тоқсандағы жеке табыс салығы және әлеуметтік салық бойынша декларацияда (200.00-нысан) 1 қызметкер - К азаматы көрсетілген.

ҚҚС бойынша ұсынылған декларациялардан (300.00 т.) қызметтің барлық кезеңі үшін 300.00.016 «ҚҚС төленген Импорт», 300.00.017 «тауарлардың босатылған импорты», 300.00.018 «ҚҚС төлеу мерзімі өзгертілген тауарлардың импорты» және «ҚҚС есепке жатқызу әдісімен төленген тауарлардың импорты» деген жолдар мынадай: толтырылған, бұл «S» компаниясы импорттаушы емес екенін көрсетеді.

- пайдалы қазбаларды өндіруге салынатын салық бойынша декларациялар (590.00-нысан) ұсынылмайды, тиісінше «S» компаниясы жер қойнауын пайдаланушы болып табылмайды.

- 2021 жылғы көлік құралдарына салынатын салық, жер салығы, мүлік салығы бойынша декларация (700.00-нысан) ұсынылмаған, тиісінше, «J» компаниясының атына тауарларды тасымалдауды жүзеге асыру үшін көлік құралдары жоқ.

Жоғарыда айтылғандардан «S» компаниясы «J» компаниясымен өзара есеп айырысуды жүзеге асыру үшін материалдық-техникалық базасы жоқ сенімсіз контрагент болып табылады. Сондай-ақ, «S» компаниясы ЦУЛС АЖ мәліметтеріне сәйкес тіркелген сәттен бастап бюджетке КТС және ҚҚС төлемегенін атап өткен жөн.

ЭШФ АЖ сәйкес «S» компаниясының жалғыз жеткізушісі «Т» компаниясы болып табылады, ол сондай-ақ «Р» компаниясына қосылу, қосылу жолымен заңды тұлғаны қайта ұйымдастыру себебінен 25.11.2021ж. бұйрығына сәйкес тіркеу есебінен алынды.

Бұл қайта құру фактілері өзара есеп айырысудан кейін басқа кәсіпорынға қайта құру арқылы жауапкершіліктен жалтару мүмкіндігін көрсетеді.

Сондай-ақ, «Т» компаниясының басшысы және құрылтайшысы V азаматы болып табылатынына назар аударған жөн.

«Т» компаниясы ЦУЛС АЖ мәліметтері бойынша тіркелген сәттен бастап бюджетке КТС және ҚҚС төлеген жоқ.

Сондай-ақ, «Т» компаниясының қойылған хабарламасы негізінде сатып алудың болмауына байланысты ЭШФ үзінді көшірмесіне қолжетімділік шектелген.

СОНО АЖ сәйкес:

– 2021 жылғы 3 тоқсандағы жеке табыс салығы және әлеуметтік салық бойынша декларацияда (200.00-нысан) 1 қызметкер- К азаматы көрсетілген.

- 2021 жылғы КТС бойынша декларацияда 167,0 мың теңге шығын көрсетілген.

ҚҚС бойынша ұсынылған декларациялардан (300.00) қызметтің барлық кезеңі үшін 300.00.016 «ҚҚС төленген Импорт», 300.00.017 «тауарлардың босатылған импорты», 300.00.018 «ҚҚС төлеу мерзімі өзгертілген тауарлардың импорты» және «ҚҚС есепке жатқызу әдісімен төленген тауарлардың импорты» жолдары толтырылмағаны шығады, бұл «Т» компаниясы импорттаушы болып табылмайды.

- пайдалы қазбаларды өндіруге салынатын салық бойынша декларациялар (590.00-нысан) ұсынылмайды, бұл «Т» компаниясының жер қойнауын пайдаланушы болып табылмайтындығын көрсетеді.

- 2021 жылғы көлік құралдарына салынатын салық, жер салығы, мүлік салығы бойынша декларация (700.00-нысан) ұсынылмаған.

Жоғарыда айтылғандардан «Т» компаниясы «J» компаниясымен өзара есеп айырысуды жүзеге асыру үшін материалдық-техникалық базасы жоқ сенімсіз контрагент болып табылады.

2018 жылғы 4 тоқсандағы ҚҚС бойынша декаларацияға (300.00-нысан) сәйкес 26.12.2021ж. ұсынылған «Т» компаниясы «С» компаниясының жеткізушісінен 2 983 671,1 мың теңге айналым сомасына тауарлар, жұмыстар, қызметтер, 358 040,9 мың теңге сомасында ҚҚС сатып алды (300.08 қосымшада көрсетілген).

Алайда, «С» компаниясы ҚҚС бойынша декаларацияларда (300.00-нысан) 2018 жылғы 4 тоқсанда ҚҚС бойынша айналым 58 332,3 мың теңгені құрайды және «Т» компаниясы сатып алушылар тізімінде жоқ. 2018 жылғы КТС (100.00-нысан) бойынша декларацияда сатудан түскен кіріс 344 150,7 мың теңге сомасында көрсетілген. Осылайша, «С» компаниясы «Т» компаниясының атына сатылғанын растамайды.

Баяндалған фактілер мен мән-жайларды ескере отырып, «S» компаниясымен өзара есеп айырысу жөніндегі бастапқы құжаттар операцияларды көрсету үшін толық және шынайы ақпаратты, сондай-ақ бухгалтерлік жазбаларды барабар күшейтуді қамтамасыз ете алмайтыны, тиісінше Қазақстан Республикасының Салық және бухгалтерлік заңнамасының ережелеріне сәйкес шегерімдер мен ҚҚС-қа шығыстарды есепке жатқызу үшін негіз болып табылмайтыны жөн.

Осылайша, «V», «B», «M», «K» және «S» компанияларымен өзара есеп айырысулар бойынша есептен шығыстар мен ҚҚС шегерімдерінен алып тастау және салықтық тексеру нәтижелері бойынша көрсетілген бөлікте КТС және ҚҚС тиісті есептеу негізді болып табылады.

Салық Кодексінің 182-бабының 1-тармағына сәйкес уәкілетті орган апелляциялық комиссияның шешімін ескере отырып, дәлелді шешім шығарады.

Апелляциялық комиссия отырысының нәтижелері бойынша – тексеру нәтижелері туралы шағым жасалған хабарламаны өзгеріссіз, ал шағымды қанағаттандырмай қалдыру туралы шешім қабылданды.

23 октября 2024

Дау түрі: салық даулары

Салық төлеушінің санаты: заңды тұлға

Салық түрі: ҚҚС

 Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі (бұдан әрі-уәкілетті орган) Мемлекеттік кірістер аумақтық департаментінің есепке жатқызылатын қосылған құн салығының (ҚҚС) бюджетке төлеуге жатпайтын қайтаруға расталмаған есептелген салық сомасынан асып кету сомасы туралы тексеру нәтижелері туралы хабарламаға «В» компаниясының шағымын алды.

Іс материалдарынан көрініп тұрғандай, Мемлекеттік кіріс органы қайтаруға ұсынылған ҚҚС сомаларының дұрыстығын растау мәселелері бойынша, сондай-ақ 01.01.2023ж. бастап 31.03.2024ж. дейінгі кезең үшін ҚҚС бойынша салық міндеттемесін орындау мәселелері бойынша тақырыптық салықтық тексеру жүргізді, оның нәтижелері бойынша есепке жатқызылатын ҚҚС есептелген салық сомасынан асып кеткен сомасы туралы хабарлама шығарылды, бюджетке төлеуге жатпайтын қайтаруға расталмаған, 64 288,0 мың теңге мөлшерінде.

«В» компаниясы салық органының қорытындыларымен келіспей, апелляциялық шағыммен жүгінді, онда салық органының шешімінің күшін жоюды сұрайды.

Резидент емес сатып алушы тауарларды әкелу және жанама салықтарды төлеу туралы өтініштерде көрсеткен тауарға ілеспе құжаттардың нөмірлерінің сәйкес келмеуі ҚҚС қайтарудан бас тартуға негіз болды (328.00-нысан).

«В» компаниясы салық органының осы қорытындыларымен келіспейді, себебі «В» компаниясы жазып берген шот – фактураларда көрсетілген көліктік (тауарға ілеспе) құжаттардың (бұдан әрі-ілеспе құжат) сериясы мен нөмірі 64 288,0 мың теңге сомасындағы ҚҚС асып кеткенін растамау үшін негіз болды, тауарларды әкелу және жанама салықтарды төлеу туралы өтініштерде резидент емес Сатып алушы көрсеткен серия мен нөмірге сәйкес келмейді (328.00-нысан).

Бұл ретте, «В» компаниясы шағымда электрондық шот-фактуралар (ЭШФ) 1С-Бухгалтерия базасында автоматты түрде қалыптастырылатынын, «тауарлар мен көрсетілетін қызметтерді жеткізуді растайтын құжаттардың деректемелері» F бөлімінде ЭШФ 32.1-тармағында тауарларға ілеспе жүкқұжаттардың (ТНТ) тіркеу нөмірлері, ал ЭШФ 32.2-тармағында көрсетілген бағдарламаның өзі автоматты түрде ЭШФ-ға енгізілетін ТНТ-ны тіркеу күні көрсетіледі. Тиісінше, ЭШФ-да халықаралық көлік жүкқұжатының (CMR) сериясы мен нөмірі көрсетіле алмайды, өйткені бұл құжатты тасымалдаушы қалыптастырады.

«В» компаниясы СТН тауарға ілеспе құжат болып табылады және ЭШФ 32.1-бағанында CMR нөмірі заңнамамен бекітілмеуі тиіс деген талаптар деп санайды. CMR және SNT көлік (тауарға ілеспе) құжаттары болып табылады.

Сондай-ақ, «В» компаниясы резидент емес Сатып алушы ұсынған әкелу туралы өтініштерді резидент емес сатып алушының тіркелген жері бойынша салық органы қабылдағанын көрсетеді.

Бұдан басқа, бейрезидент сатып алушы 24.05.2024ж. мамандандырылған ауданаралық әкімшілік сотының (СМАС) шешіміне сілтеме жасайды, оған сәйкес 01.03.2024ж. тексеру нәтижелері туралы хабарлама тауарға ілеспе құжаттардың сәйкес келмеуі себебінен 56 462,2 мың теңге мөлшерінде ҚҚС асып кетуін қайтаруды растаудан бас тарту бөлігінде жойылды.

Жоғарыда көрсетілген СМЭС шешімі әкімшілік істер жөніндегі сот алқасының 22.08.2024ж. қаулысымен өзгеріссіз қалдырылды, баяндалғанға байланысты «В» компаниясы 64 288,0 мың теңге сомасында ҚҚС асып кетуін қайтаруға растамауды негізсіз деп санайды.

«В» компаниясының дәлелдерін тексеріп, салық органы ұсынған материалдарды зерттегеннен кейін уәкілетті орган мынадай қорытындыға келді.

Салық кодексінің 152-бабының 5-тармағына сәйкес тауарлар экспортталған жағдайда Салық кодексіне сәйкес қайтарылуға жататын қосылған құн салығының сомасын айқындау кезінде тауарларды Еуразиялық экономикалық одақтың кедендік аумағынан әкету фактісін растайтын кеден органының мәліметтері экспорттың кедендік рәсімінде ескеріледі.

Салық кодексінің 447 - бабының 1-тармағына сәйкес тауарлардың экспортын растайтын құжаттар:

 1) өзгерістерді, толықтыруларды және оларға қосымшаларды ескере отырып, шарттар (келісімшарттар) (бұдан әрі - тауарлар экспорты жүзеге асырылатын шарттар (келісімшарттар), ал тауарлар лизингі немесе заттар түрінде қарыз берілген жағдайда-лизинг шарттары (келісімшарттары), заттар түрінде қарыз беруді көздейтін шарттар (келісімшарттар), тауарларды дайындауға арналған шарттар (келісімшарттар);

 2) аумағына тауарлар импортталған Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттің салық органының белгісі бар тауарларды әкелу және жанама салықтарды төлеу туралы, жанама салықтарды төлеу және (немесе) босату және (немесе)төлеудің өзге де тәсілі туралы өтініш (қағаз жеткізгіште түпнұсқада немесе көшірмеде не электрондық нысанда);

 3) тауарлардың Еуразиялық экономикалық одаққа мүше бір мемлекеттің аумағынан Еуразиялық экономикалық одаққа мүше екінші Мемлекеттің аумағына өткізілуін растайтын тауарға ілеспе құжаттардың көшірмелері.

Салық кодексінің 443-бабының 3-тармағында тауарлардың экспорты мен импорты, жұмыстарды орындау, Еуразиялық экономикалық одақта қызметтер көрсету кезінде ҚҚС салудың ерекшеліктерін реттейтін 50-тараудың мақсаттары үшін тауарға ілеспе құжаттар деп: халықаралық автомобиль жүкқұжаты, теміржол көлігі жүкқұжаты, тауар-көлік жүкқұжаты, бірыңғай үлгідегі жүкқұжат, багаж ведомосы, пошта ведомосы, багаж түбіртегі, авиакомпания жүкқұжаты, коносамент, сондай-ақ құжаттар, тауарларды құбыр көлігімен және электр беру желілері арқылы өткізу кезінде пайдаланылатын өзге де құжаттар және акцизделетін тауарлардың жекелеген түрлерін өткізу кезінде пайдаланылатын өзге де құжаттар, сондай-ақ ҚР заңдарында және ҚР қатысушысы болып табылатын халықаралық шарттарда көзделген тасымалдау кезінде ілеспе тауарлар мен көлік құралдары; шот-фактуралар, ерекшеліктер, тиеп-жөнелту және буып-түю парақтары, сондай-ақ басқа да құжаттар, тауарлар туралы мәліметтерді, оның ішінде тауарлардың құнын растайтын және ҚР қатысушысы болып табылатын халықаралық шарттарға сәйкес пайдаланылатын мәліметтер.

Салық кодексінің 387-бабына сәйкес Қазақстан Республикасының аумағынан экспортталатын және Қазақстан Республикасының аумағына импортталатын тауарларды, оның ішінде пошта жөнелтілімдерін тасымалдау халықаралық тасымалдау деп танылады.

Егер тасымалдауды ресімдеу Салық кодексінің 387-бабының 4-тармағында белгіленген бірыңғай халықаралық тасымалдау құжаттарымен жүзеге асырылса, осы тараудың мақсаттары үшін тасымалдау халықаралық болып саналады.

Салық кодексінің 387-бабының 4-тармағына сәйкес халықаралық тасымалдарды растайтын құжаттар Халықаралық автомобиль қатынасында жүктерді тасымалдау кезінде – тауар-көлік жүкқұжаты болып табылады.

Бұдан басқа, «ТМД-ға қатысушы мемлекеттердің халықаралық автомобиль жүк тасымалдары саласындағы өзара іс-қимылы туралы келісімді бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 11 тамыздағы №833 қаулысының 8-тармағында осы Келісімде көзделген жүктерді тасымалдау тауар-көлік жүкқұжаты (CMR) бойынша жүзеге асырылатыны көрсетілген.

Тауар-көлік жүкқұжатында (CMR) көрсету үшін қажетті мәліметтер жүктерді тасымалдау қағидаларына 1-қосымшада көрсетілген

ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 2021.06.16 №307 бұйрығымен бекітілген Автомобиль көлігімен.

Тауар-көлік жүкқұжаты негізгі тасымалдау құжаты болып табылады, ол бойынша жүк жөнелтуші жөнелтілетін жүкті есептен шығару және оны жүк алушының кірісіне алу жүргізіледі.

Жүкті тапсырған кезде жүргізуші жүк алушыға тауар-көлік жүкқұжатының үш данасын (қағаз жеткізгіште ресімделген жағдайда) көрсетеді, ол жүкті қабылдауды тауар-көлік жүкқұжатының әрбір данасында өзінің қолымен және мөрімен (мөртабанымен) куәландырады және тауар-көлік жүкқұжатының барлық даналарында автокөлік құралының келу және кету уақытын көрсетеді.

«Тауарларды әкелу және жанама салықтарды төлеу туралы өтініш (328.00-нысан) «салық есептілігін толтыру және ұсыну қағидаларының 2-тарауына сәйкес тауарларды импорттау кезінде жанама салықтардың сомаларын айқындау үшін салық төлеуші кесте толтырады, оның 9-бағанында көлік (тауарға ілеспе) құжаттарының сериясы, нөмірі көрсетіледі.

Қарастырылып отырған жағдайда «В» компаниясы 05.10.2022ж. және 11.12.2023ж. келісімшарттарды орындау шеңберінде резидент емес сатып алушының (Ресей Федерациясы) атына тауарлар (азаматтық авиацияға арналған шиналар) жеткізілді.

Резидент емес сатып алушы тауарларды әкелу және жанама салықтарды төлеу туралы өтініштердің «Көлік (тауарға ілеспе) құжаты» 9-бағанында (328.00-нысан) мынадай деректер көрсетілген:

16.08.2023 ж. №19 ілеспе құжат 10.07.2023 ж. №12, ал CMR №2023011 рәсімделді;

16.08.2023 ж. №20 ілеспе құжат 10.07.2023 ж. №11, ал CMR №2023010 рәсімделді;

16.08.2023 ж. №21 ілеспе құжат 18.07.2023 ж. №13, ал CMR №2023012 рәсімделді;

16.08.2023 ж. №22 ілеспе құжат 18.07.2023 ж. №14, ал CMR №2023012 рәсімделді;

16.08.2023 ж. №23 ілеспе құжат 27.07.2023 ж. №15, ал CMR №2023013 рәсімделді;

12.12.2023 ж. №29 07.11.2023 ж. №17 ілеспе құжат көрсетілді, ал №2023016 CMR ресімделді;

12.12.2023 ж. №30 07.11.2023 ж. №16 ілеспе құжат көрсетілді, ал №2023015 CMR ресімделді;

14.12.2023 ж. №31 22.11.2023 ж. №19 ілеспе құжат көрсетілді, ал CMR № 2023017 рәсімделді;

14.12.2023 ж. № 32 22.11.2023 ж. №18 ілеспе құжат көрсетілді, ал CMR № 2023017 рәсімделді;

18.01.2024 ж. №2 25.12.2023 ж. №21 ілеспе құжат көрсетілді, ал CMR № 2023018 рәсімделді;

12.02.2024 ж. № 3 04.01.2024 ж. №1 ілеспе құжат көрсетілді, ал №2023019 CMR ресімделді;

12.02.2024 ж. № 4 ілеспе құжат 04.01.2024 ж. №2, ал CMR №2023019 рәсімделді;

12.02.2024 ж. №5 15.01.2024 ж. №44 ілеспе құжат көрсетілді, ал №655 0155 6365 авиажүк жүкқұжаты ресімделді;

12.02.2024 ж. №6 12.01.2024 ж. №3 ілеспе құжат көрсетілді, ал №655 0155 6365 авиажүк жүкқұжаты ресімделді;

12.02.2024 ж. № 7 ілеспе құжат 26.01.2024 ж. №5, ал CMR №2024001 рәсімделді;

12.02.2024 ж. №8 ілеспе құжат 26.01.2024 ж. №5, ал CMR №2024001 рәсімделді;

12.02.2024 ж. №9 ілеспе құжат 26.01.2024 ж. №6, ал CMR №2024001 рәсімделді;

12.02.2024 ж. №10 ілеспе құжат 26.01.2024 ж. №7, ал CMR №2024001 рәсімделді

ілеспе құжаттардың нөмірлері халықаралық көлік жүкқұжаттарының нақты нөмірлеріне сәйкес келмейтін жерде.

Тиісінше, тауарларды әкелу және жанама салықтарды төлеу туралы жоғарыда көрсетілген өтініштерде көрсетілген ілеспе құжаттардың нөмірлері (328.00-нысан) халықаралық көлік жүкқұжаттарының нақты нөмірлеріне сәйкес келмейді, осыған байланысты салықтық тексеру нәтижелері бойынша қайтаруға 121 992,9 мың теңге сомасында ҚҚС асып кеткені расталмады.

Салық кодексінің 36-бабы 2-тармағының 1-тармағына, 3) тармақшасына сәйкес, егер Салық кодексінде өзгеше белгіленбесе, салық төлеуші салық міндеттемесін орындауды дербес жүзеге асыратынын атап өту қажет.

Демек, салық есептілігінде көрсетілген мәліметтердің дұрыстығы мен толықтығы үшін жауапкершілік салық төлеушіге жүктеледі.

Сонымен қатар, Салық кодексінің 211-бабының ережелері Салық кодексінің 48-бабында белгіленген талап қою мерзімін ескере отырып, осы өзгерістер мен толықтырулар жататын салық кезеңі үшін қосымша салық есептілігін жасау жолымен салық төлеушінің салық есептілігіне өзгерістер мен толықтырулар енгізуді көздейді.

Салық кодексінің 179-бабының 5-тармағына сәйкес шағымда шағым беруші тұлға өзінің талаптары мен осы мән-жайларды растайтын дәлелдемелерді негіздейтін мән-жайлар көрсетілетінін атап өту қажет.

«В» компаниясы 03.09.2024ж. тексеру нәтижелері туралы хабарламаға толық шағымданады, алайда 1 607,5 мың теңге сомасында ҚҚС асып кетуін қайтаруға растамауға қатысты дәлелдер келтірілмеген, тиісінше салықтық тексеру нәтижелері бойынша көрсетілген бөлікте ҚҚС асып кетуін қайтаруға растамау негізді болып табылады.

01.01.2023 ж. бастап 31.03.2023ж. дейінгі кезеңде ҚҚС асып кетуін қайтару туралы талапта көрсетілген қайтаруға ұсынылған ҚҚС асып кету сомасы 64 288,0 мың теңгені құрайтынын, бұл ретте салықтық тексеру нәтижелері бойынша бұзушылықтар 123 600,4 мың теңге сомасына белгіленгенін көрсету қажет (121 992,9 + 1 607,5).

Осылайша, Салық кодексінің 152-бабының және №391 Қағидалардың нормаларын ескере отырып, салықтық тексеру нәтижелері бойынша 64 288,0 мың теңге сомасында ҚҚС асып кеткенін қайтаруға растамау негізді болып табылады.

Салық Кодексінің 182-бабының 1-тармағына сәйкес шағымды қарау аяқталғаннан кейін уәкілетті орган апелляциялық комиссияның шешімін ескере отырып, дәлелді шешім шығарады.

Апелляциялық комиссия отырысының нәтижелері бойынша тексеру нәтижелері туралы шағым жасалған хабарламаны өзгеріссіз қалдыру туралы шешім қабылданды.

23 октября 2024

Дау түрі: салық даулары

Салық төлеушінің санаты: заңды тұлға

Салық түрі: ҚҚС

 Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі (бұдан әрі - Уәкілетті орган) аумақтық Мемлекеттік кірістер департаментінің (бұдан әрі - Салық органы) ҚҚС және есепке жатқызылатын ҚҚС асып кеткен сомасын қайтаруға жатпайтын, расталмаған есептелген салық сомасынан тексеру нәтижелері туралы хабарламаға «K» Компаниясының апелляциялық шағымын алды бюджетке төлеу.

Істің материалдарына сәйкес, салық органы 01.01.2023 жылдан бастап қайтаруға ұсынылған қосылған құн салығы (ҚҚС) сомаларының дұрыстығын растау мәселелері бойынша тақырыптық салықтық тексеру жүргізді. 31.12.2023ж. бойынша, оның нәтижелері бойынша 5 004,1 мың теңге сомасында бюджетке төлеуге жатпайтын, қайтаруға расталмаған, есептелген салық сомасынан есепке жатқызылған ҚҚС асып кету сомасы туралы хабарлама шығарылды.

«K» Компаниясы салық органының қорытындысымен келіспей, салық органы шешімінің күшін жоюды өтінген апелляциялық шағыммен жүгінді.

1. Валюталық түсімнің толық түспеуіне байланысты 256,3 мың теңге сомасында ҚҚС асып кетуін қайтаруға растамауға қатысты

Салық кодексінің 152-бабы 7-тармағының бұзылуы валюталық түсімнің толық түспеуіне байланысты қайтаруға 256,3 мың теңге сомасында ҚҚС асып кетуі расталмаған.

Салық органының осы қорытындысымен «К» Компаниясы тауарлар экспорты «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Қазақстан Республикасының 25.12.2017 жылғы Кодексінің (Салық кодексі) 447-бабы 1-тармағының 1), 2) және 3) тармақшаларында белгіленген құжаттармен расталғандықтан келіспейді.

«K» Компаниясының валюталық түсімнің түсуі бөлігіндегі шағымына «F» Компаниясының «A» Компаниясы бойынша (04.04.2023ж. 04.04.2023ж., 05.04.2023ж. дейін 05.04.2023ж. дейін, 24.07.2023ж. бастап 24.07.2023ж. дейін, 18.10.2023ж. бастап 18.10.2023ж. дейін), «AP» Компаниясы (22.05.2023ж. 22.05.2023ж. дейін, 08.08.2023ж. бастап 08.08.2023ж. дейін, 03.10.2023ж. бастап 03.10.2023ж. дейін), «U» Компаниясы (21.07.2023ж. 21.07.2023ж. дейін).

Компанияның «K» дәлелдерін тексеріп, салық органы ұсынған материалдарды зерттеп, уәкілетті орган мынадай қорытындыға келді.

Салық кодексінің 152-бабы 7-тармағына сәйкес ҚҚС сомасын айқындау кезінде тауарларды экспорттаған жағдайда, Қазақстан Республикасының аумағындағы екінші деңгейдегі банктердегі салық төлеушінің банк шоттарына валюталық түсім түскен тауарлардың экспорты есепке алынады, Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалған тәртіппен ашылған не тауарларды Қазақстан Республикасының аумағына ic жүзінде әкелу жүзеге асырылған сатып алушы сыртқы сауда тауар алмасу (бартерлік) операциялары бойынша экспортталған тауарларды ҚҚС төлеушіге жеткізген.

Валюталық түсімнің түсуі туралы қорытындыны салық органдарына беруді Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі және екінші деңгейдегі банктер Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкімен келісім бойынша уәкілетті орган бекіткен тәртіппен және нысан бойынша жүзеге асырады.

Осы қорытындыны алу үшін салық органдары осындай қорытынды жасалған күнгі жағдай бойынша валюталық түсімнің түсуі туралы тиісті сұрау салу жібереді.

Бұл ретте, Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 21.02.2018ж, бұйрығымен бекітілген Валюталық түсімнің түсуі туралы қорытындыны ұсыну ережесінің 2-тармағына сәйкес. № 260 (бұдан әрі - №260 Ереже), валюталық түсімнің түсуі туралы қорытындыны Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің аумақтық филиалдары немесе екінші деңгейдегі банктер сұрау салуды алған күннен бастап он жұмыс күні ішінде мемлекеттік кірістер органдарына ұсынады.

Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 19.03.2018ж., бұйрығымен бекітілген Қосылған құн салығының асып кетуін қайтару ережесінің 65-тармағына сәйкес көрсетілуге тиіс. №391 (бұдан әрі - №391 Ереже) тауарларды экспорттау кезінде қайтаруға жататын ҚҚС сомасын айқындау кезінде Қазақстан Республикасының аумағындағы екінші деңгейдегі банктердегі көрсетілетін қызметті алушының банк шоттарына валюталық түсім түскен не сатып алушы экспортталған тауарларды ҚҚС төлеушіге берген тауарларды Қазақстан Республикасының аумағына іс жүзінде әкелуді жүзеге асырған тауарлардың экспорты ескеріледі сыртқы сауда тауар алмасу (бартерлік) операциялары бойынша.

Валюталық түсім жете түспеген кезде барлық келісімшарттар бойынша расталмаған ҚҚС жалпы сомасы ескеріледі.

Осылайша, тауарлар экспорты жағдайында қайтаруға жататын ҚҚС сомасын айқындау кезінде Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі жүзеге асырған осындай қорытынды жасалған күнгі жағдай бойынша валюталық түсімнің түсуі туралы қорытындымен расталған салық төлеушінің Қазақстан Республикасының аумағындағы екінші деңгейдегі банктердегі банктік шоттарына валюталық түсім түскен тауарлардың экспорты ескеріледі екінші деңгейдегі банктер.

Қаралып отырған жағдайда, Мемлекеттік кірістер департаменті 15.04.2024ж. 22.04.2024ж. жауабынан «F» Компаниясына сұрау салу жіберілді. Жеткізу шарттары бойынша 16.05.2023ж., 26.05.2023ж., 02.06.2023ж., 13.06.2023ж. және 27.03.2023ж. Бұл ретте, жоғарыда көрсетілген шарттар бойынша «К» Компаниясы жалпы сомасы 4 226,9 мың теңгеге тауарлар экспортына жөнелтілді.

Сәйкесінше, салықтық тексеру нәтижелері бойынша 256,3 мың теңге сомасында ҚҚС асып кетуі қайтарылатыны расталған жоқ.

Салық кодексінің 158-бабы 1-тармағының 10) тармағына сәйкес шағым жасалған салықтық тексеру актісінде талаптары бұзылған Қазақстан Республикасы заңнамасының тиісті ережелерін көрсете отырып, анықталған алшақтықтар егжей-тегжейлі сипатталғанын көрсету қажет (салықтық тексеру актісінің 2.8-тармағы).

Осылайша, Салық кодексінің 152-бабы 7-тармағының және №391 Ереженің 65-тармағының нормаларын ескере отырып, салықтық тексеру нәтижелері бойынша валюталық түсімнің толық түспеуіне байланысты 256,3 мың теңге сомасында ҚҚС асып кетуін қайтаруға растамау негізделген болып табылады.

2. «Пирамида» талдамалық есебінің нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарға байланысты ҚҚС асып кетуін қайтаруға растамауға қатысты.

Салық кодексінің 152-бабы 12-тармағы 2) тармақшасының және №391 Ереженің 52-тармағының бұзылуы «Пирамида» талдамалық есебін талдау нәтижелері бойынша алшақтықтардың анықталуына байланысты тікелей жеткізушілер бойынша ҚҚС асып кетуін қайтаруға жатпайды, бұл ретте қайтаруға расталмаған сома шағым жасалған салық сомасын есептеу үшін негіз болып табылады ҚҚС 1 117,5 мың теңгені құрайды. Мемлекеттік кірістер басқармасына ҚҚС растау бойынша бұзушылықтарды жоюға сұрау салу жіберілген жеткізушіде ҚҚС бойынша салық есептілігінде көрсетілген мәліметтер мен ЭШФ АЖ мәліметтері арасында алшақтық анықталған (3 жеткізуші бойынша).

Сондай-ақ, салықтық тексеру нәтижелері бойынша жеткізушіде ЭШФ АЖ-де ЭШФ үзіндісін шектеудің 6-деңгейі болуына байланысты 3 279,0 мың теңге мөлшерінде ҚҚС асып кетуі қайтарылғаны расталған жоқ.

Тиісінше салықтық тексеру нәтижелері бойынша «Пирамида» талдамалық есебінің нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарға байланысты 4 396,5 мың теңге (1 117,5 + 3 279,0) сомасында ҚҚС асып кетуі қайтаруға расталған жоқ.

Салық органының осы қорытындысымен «К» Компаниясы салықтық тексеру нәтижелері бойынша 1 117,5 мың теңге сомасында ҚҚС асып кетуін қайтарудан негізсіз бас тартылғандықтан келіспейді, өйткені іс жүзінде ҚҚС есебіне мыналар бойынша жатқызылды:

- «С» Компаниясы 17,1 мың теңге сомасында;

- «P» Компаниясы 1 180,5 мың теңге сомасында;

- «L» Компаниясы 4,5 мың теңге сомасында.

Бұл ретте, «K» Компаниясының шағымында мемлекеттік кірістер органы сұрау салуларға жауаптардың алынбағанына сілтеме жасай отырып, қайтарудан бас тартатыны көрсетілген.

Сондай-ақ, шағымда «К» Компаниясы салықтық тексеру нәтижелері бойынша тәуекелдерді басқару жүйесін қолдану кезінде «К» Компаниясына қатысты 6-деңгейге жататын өнім беруші бойынша бұзушылықтар заңсыз қойылғанын атап көрсетеді.

«К» Компаниясының дәлелдерін тексеріп, салық органы ұсынған материалдарды зерттеп, уәкілетті орган мынадай қорытындыға келді.

Салық кодексінің 152-бабына сәйкес қосылған құн салығының асып кеткен сомасының дұрыстығын растау бойынша тақырыптық тексерулер жүргізу ерекшеліктері көзделген.

Бұл ретте, Салық кодексінің 152-бабының 1-тармағына сәйкес ҚҚС асып кеткен сомасының дұрыстығын растау бойынша тақырыптық тексеру ҚҚС бойынша декларацияда көрсетілген ҚҚС асып кеткен сомасын қайтару туралы талап (бұдан әрі - ҚҚС асып кеткен сомасын қайтару туралы талап) ұсынған салық төлеушіге қатысты тәуекелдерді басқару жүйесін (ТБЖ) қолдана отырып жүргізіледі.

Салық кодексінің көрсетілген бабының 2-тармағымен тексерілетін кезеңге қосылған құн салығы бойынша декларация табыс етілген салық кезеңін қоса алғанда, ҚҚС асып кеткен сомасын қайтару туралы талап қойылған салық кезеңінен бастап салық кезеңі қосылады.

Сондай-ақ, №391 Ереженің 44-тармағында «Пирамида» талдамалық есебін қалыптастыру мақсатында ҚҚС бойынша ұсынылған салық есептіліктері және (немесе) ҚҚС асып кетуін қайтаруға талап берілген тоқсанның үшінші айының жиырмасыншы күніне деректердің өзектілігімен тексерілетін салық кезеңі үшін ақпараттық жүйелердің мәліметтері пайдаланылатыны көзделген.

Қаралатын жағдайда, «К» Компаниясы 2023 жылдың 4-тоқсанына ҚҚС бойынша декларацияда көрсетілген ҚҚС-ның асып кеткен сомасын (н.300.00) 01.01.2023ж. 31.12.2023ж. дейін 5 004,1 мың теңге сомасында.

Салық кодексінің 152-бабы 11-тармағына сәйкес «Пирамида» талдамалық есебі салық төлеуші (салық агенті) ұсынған ҚҚС бойынша салық есептілігін және (немесе) ақпараттық жүйелердің мәліметтерін зерделеу және талдау негізінде салық органдары жүзеге асыратын бақылау нәтижелері болып табылатынын көрсету қажет.

Бұл ретте, Салық кодексінің 152-бабы 12-тармағының 2) тармақшасына сәйкес тексерілетін салық төлеушінің жеткізушілері бойынша тақырыптық тексеру аяқталған күні «Пирамида» есебін талдау нәтижелері бойынша бұзушылықтар анықталған сомалар шегінде ҚҚС асып кетуін қайтару жүргізілмейді.

Тәуекелдерді басқару жүйесін қолдана отырып, ҚҚС асып кеткен сомасын қайтару тәртібін Салық кодексінің 137-бабының 2-тармағына және 429-бабының 10-тармағына және «Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 10-бабының 1) тармақшасына сәйкес әзірленген № 391 ереже белгілейтінін атап өткен жөн.

№391 Ереженің 38-тармағына сәйкес тәуекелдерді басқару жүйесі салық төлеушілерді айқындау мақсатында тақырыптық тексерулер жүргізу кезінде АЖ пайдалана отырып ҚҚС асып кетуін растау мақсатында осы бұйрыққа 2-қосымшаға сәйкес тәуекел дәрежесінің критерийлері бойынша баллдарды берудің автоматтандырылған есебі негізінде тәуекел дәрежесін айқындайды. «Пирамида» талдамалық есебі қалыптастырылатын және оңайлатылған тәртіппен қайтарылуға жататын ҚҚС асып кеткен сомасын айқындау кезінде тәуекел аймағындағы салық төлеушілер санатына жатқызылған салық төлеушілер санатына жатқызылады.

№391 Ереженің 43-тармағына сәйкес, егер тәуекел дәрежесінің критерийлерін пайдалана отырып бағалау нәтижелері бойынша баллдардың жиынтық қорытындысы Қазақстан Республикасы Мемлекеттік кіріс комитеті белгілеген балл шегінен аспаса, онда осындай салық төлеушілер бойынша «Пирамида» есебі қалыптастырылады.

25.11.2022ж. «Тәуекел дәрежесінің критерийлерін есептеудің кейбір мәселелері туралы» МКК Төрағасының № 693 бұйрығымен 350 балл мөлшерінде тәуекел дәрежесінің критерийлерін пайдалана отырып бағалау нәтижелері бойынша балл шегі белгіленді.

Бұл ретте, Қағидалардың 45-тармағына сәйкес №391 «Пирамида» есебі салық төлеуші ұсынған ҚҚС бойынша салық есептілігін және (немесе) АЖ мәліметтерін, сондай-ақ уәкілетті мемлекеттік органдардан, жергілікті атқарушы органдардан, уәкілетті тұлғалардан алынған мәліметтерді, сондай-ақ басқа да құжаттарды және (немесе) мәліметтерді зерделеу және талдау негізінде көрсетілетін қызметті беруші жүзеге асыратын бақылау нәтижелері болып табылады салық төлеушінің қызметі

«Пирамида» есебі қайтаруға ұсынылған ҚҚС асып кеткен сомаларының дұрыстығын айқындау және мынадай тәуекелдерді анықтау мақсатында қалыптастырылады:

салық міндеттемелерін орындамау тәуекелі;

жеткізушілердің салықтарды төлеуден жалтару схемаларын қолдану тәуекелі.

Әрбір салық кезеңі үшін көрсетілетін қызметті алушы мен әртүрлі деңгейдегі өнім берушілер арасындағы өзара есеп айырысулардың жиынтық кестесі «Пирамида» есебін қалыптастыру нәтижесі болып табылады.

Қарастырылып отырған жағдайда, тексеру барысында тәуекел дәрежесінің критерийлері бойынша баллдарды автоматтандырылған есептеу жүргізілді, бұл ретте баллдардың жиынтық қорытындысы 103,5 баллды құрайды, бұл балл шегінен (350 баллдан) аспады, тиісінше «Пирамида» талдамалық есебі қалыптастырылды.

2.1 Салық міндеттемелерін орындамау тәуекелі бойынша ҚҚС асып кетуін қайтаруға растамауға қатысты

№391 Ереженің 46-тармағына сәйкес жеткізушінің салық есептілігі мәліметтерін және АЖ мәліметтерін салыстыру нәтижесінде анықталған алшақтықтар, сондай-ақ бюджетке ҚҚС есептеу және төлеу бойынша салық міндеттемелерінің орындалмауын (толық орындалмауын) көрсететін басқа да мәліметтер салық міндеттемелерін орындамау тәуекелі деп танылады.

№391 Ереженің 52-тармағына сәйкес «Пирамида» есебінің нәтижелері бойынша тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді жеткізушілерде салық заңнамасын бұзушылықтар анықталған кезде ҚҚС-ның асып кеткен сомасының дұрыстығын растау. (немесе) мынадай фактілерді ескере отырып, бірақ олармен шектелмей, салық заңнамасын бұзушылықтары анықталған тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді жеткізушілерге келетін ҚҚС асып кеткен сомасына азайтылған салықтық өтініште, оның ішінде өткізілген тауарлар, жұмыстар, көрсетілетін қызметтер бойынша ҚҚС сомасын төмендету жеткізушіде ҚҚС және. (немесе) жеткізушінің жазып берілген шот-фактуралары бойынша электрондық шот-фактуралардың АЖ (бұдан әрі - ЭШФ) мәліметтерімен.

№391 Ереженің 53-тармағына сәйкес растауға жататын ҚҚС асып кеткен сомасы мынадай тәртіппен анықталатынын атап өту қажет:

1) №391 Қағидалардың 52-тармағында көрсетілген фактілерді ескере отырып, салық заңнамасын бұзу сомасы шегінде әрбір салық төлеушіден бастап, ҚҚС қайтару туралы талапты және (немесе) салықтық өтінішті ұсынған көрсетілетін қызметті алушыға дейін тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді жеткізушілер есепке жатқызған ҚҚС сомасының ең азы белгіленеді;

2) жиынтығында мынадай сомалардың ең азы белгіленеді:

осы тармақтың 1) тармақшасына сәйкес айқындалған ҚҚС сомасынан жиынтық қалыптасқан ҚҚС сомасы;

тікелей өнім берушіден ҚҚС қайтару туралы талапты немесе салықтық өтінішті ұсынған көрсетілетін қызметті алушы есепке жатқызған ҚҚС сомасы;

3) ҚҚС қайтару туралы талапта немесе салықтық өтініште көрсетілген ҚҚС асып кеткен сомасынан осы тармақтың 2) тармақшасында көрсетілген тәртіппен айқындалған ҚҚС сомасы шегеріледі.

Тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді жеткізудің әртүрлі кезеңдерінде бұзушылықтар қайталанған кезде, ҚҚС шегерілетін сомасы осындай бұзушылықтар сомасы шегінде айқындалады.

Салық кодексінің 152-бабы 10-тармағына сәйкес тақырыптық тексеру жүргізу барысында салық органы «Пирамида» талдамалық есебін талдау нәтижелері бойынша бұзушылықтар анықталған жағдайда жеткізушілердің атына Салық кодексінің 114-бабы 2-тармағының 10) тармақшасында көзделген хабарламаны жібереді.

Бұл ретте, егер тексерілетін салық төлеушінің тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді жеткізушісі басқа салық органында орналасқан жері бойынша тіркеу есебінде тұрса, тақырыптық тексеруді тағайындаған салық органы тиісті салық органына осындай жеткізушілердің талдамалық есепті талдау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарды жою бойынша Салық кодексіне сәйкес шаралар қабылдау туралы сұрау салу жібереді «Пирамида».

Салық кодексінің 152-бабы 12-тармағының 2) тармақшасына сәйкес салық тексеруі аяқталған күнге тексерілетін салық төлеушінің жеткізушілері бойынша «Пирамида» талдамалық есебін талдау нәтижелері бойынша бұзушылықтар анықталған сомалар шегінде қосылған құн салығын қайтару жүргізілмейді.

Қаралып отырған жағдайда, «Пирамида» талдамалық есебінің нәтижелері бойынша салықтық тексеру актісінде анықталғандай, жеткізушінің салық есептілігі мәліметтерін және ЭШФ АЖ мәліметтерін салыстыру нәтижесінде алшақтықтар анықталды. сондай-ақ қайтаруға расталмаған ҚҚС асып кету сомасы 1 117,5 мың теңгені құрайтын тікелей жеткізушілер бойынша басқа да мәліметтер, оның ішінде «С» Компаниясы бойынша 1 098,1 мың теңге, «P» Компаниясы бойынша 15,9 мың теңге, «L» Компаниясы бойынша 3,5 мың теңге.

Бұл ретте, жеткізушінің салық есептілігінің мәліметтерін және ЭШФ АЖ мәліметтерін, сондай-ақ басқа да мәліметтерді салыстыру нәтижесінде алшақтықтар анықталған жеткізушілер бойынша жоғарыда көрсетілген кәсіпорындардың орналасқан жері бойынша мемлекеттік кірістер органдарына сұрау салу жіберілді. Салықтық тексеру аяқталған сәтте бұзушылықтар жойылмаған.

Сонымен қатар, шағымды қарау барысында «К» Компаниясының есебіне жатқызылған сомаларға талдау жүргізілді және жоғарыда көрсетілген жеткізушілердің анықталған бұзушылықтарын жою:

1) «К» Компаниясы «С» Компаниясынан 17,1 мың теңге сомасында ҚҚС есебіне нақты жатқызылды, онда өткізілген тауарлар, жұмыстар, қызметтер бойынша ҚҚС бойынша Декларацияда көрсетілген және ИС-да көрсетілген жазып берілген шот-фактуралар бойынша ҚҚС төмендету түріндегі камералдық бақылау нәтижелері бойынша бұзушылық анықталды ЭШФ-мен 1 098,1 мың теңге сомасына

Тиісінше, «С» Компаниясының тікелей жеткізушісі бойынша 17,1 мың теңге сомасындағы ҚҚС асып кетуі қайтаруға жатпайды немесе салықтық тексеру нәтижелері бойынша 1 081,0 мың теңге (1098,1-17,1) артық бас тартылды.

2) «К» Компаниясы «Р» Компаниясынан 4,5 мың теңге сомасында ҚҚС есебіне іс жүзінде жатқызылды, онда өткізілген тауарлар, жұмыстар, қызметтер бойынша ҚҚС Декларациясында көрсетілген және ИБ көрсетілген жазып берілген шот-фактуралар бойынша ҚҚС төмендету түріндегі камералдық бақылау нәтижелері бойынша бұзушылық анықталды ЭШФ-мен 15,9 мың теңге сомаға.

Тиісінше, «С» Компаниясының тікелей жеткізушісі бойынша 4,5 мың теңге сомасындағы ҚҚС асып кетуі қайтаруға жатпайды немесе салықтық тексеру нәтижелері бойынша 11,4 мың теңге (15,9-4,5) артық бас тартылды

да ҚҚС есебіне жатқызылды, онда өткізілген тауарлар, жұмыстар, қызметтер бойынша ҚҚС бойынша декларацияда көрсетілген және осы Кодексте көрсетілген жазып берілген шот-фактуралар бойынша ҚҚС төмендету түріндегі камералдық бақылау нәтижелері бойынша бұзушылық анықталды 3,5 мың теңге сомаға ЭШФ АЖ.

Тиісінше, «С» Компаниясының тікелей жеткізушісі бойынша 3,5 мың теңге сомасындағы ҚҚС асып кетуі қайтаруға жатпайды.

Осылайша, жалпы сомасы 25,1 мың теңгеге «Пирамида» талдамалық есебінің нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтар нәтижесінде салық міндеттемелерін орындамау тәуекелі бойынша ҚҚС асып кетуі қайтаруға жатпайды

Жоғарыда баяндалғанның негізінде салықтық тексеру нәтижелері бойынша «Пирамида» талдамалық есебін талдау нәтижелері бойынша салық міндеттемелерін орындамау тәуекелі бойынша анықталған бұзушылықтарға байланысты 1 092,4 мың теңге (1 117,5-25,1) сомасында ҚҚС асып кетуін қайтаруға растамау негізсіз болып табылады.

2.2 Жеткізушілердің салық төлеуден жалтару схемаларын қолдану тәуекелі бойынша ҚҚС асып кетуін қайтаруға растамауға қатысты

№391 Ереженің 47-тармағына сәйкес жеткізушілердің салық төлеуден жалтару схемаларын қолдану тәуекелімен тауарларды іс жүзінде жеткізусіз, жұмыстарды орындаусыз, қызметтерді көрсетусіз ҚҚС сомаларын есепке алуға құқық алу мақсатында мәмілелер жасасуды көрсететін белгілердің болуы танылады.

Мұндай белгілерге әртүрлі деңгейдегі жеткізушілердің болуы жатады:

Салық кодексінің 120-1-бабына сәйкес электрондық шот-фактуралардың ақпараттық жүйесінде электрондық шот-фактуралардың үзінді көшірмесі шектелген;

заңды күшіне енген сот шешімінің негізінде оларды тіркеу (қайта тіркеу) жарамсыз деп танылған;

Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 216-бабы бойынша сотқа дейінгі тергеп-тексерудің бірыңғай тізілімінде тіркелу фактісі бар;

сот жарамсыз деп таныған мәмілелер.

Салық кодексінің 120-1-бабының 1-тармағына сәйкес салық органдары тәуекел дәрежесі жоғары бұзушылықтар бойынша белгіленген мерзімде орындалмаған және (немесе) камералдық бақылау нәтижелері бойынша салық органдары анықтаған бұзушылықтарды жою туралы хабарлама орындалмаған деп танылған жағдайда электрондық шот-фактуралардың ақпараттық жүйесінде электрондық шот-фактуралардың үзінділерін шектеуді жүргізетінін көрсету қажет.

Қаралатын жағдайда, жеткізушілердің салықтарды төлеуден жалтару схемаларын қолдану тәуекелі бойынша салықтық тексеру актісінен келіп шығатыны, ТБЖ қолдану нәтижесінде анықталған бұзушылықтардың болуына байланысты қайтаруға жатпайтын ҚҚС сомасы 01.01.2023ж. 31.12.2023ж. бойынша 3 279,0 мың теңгені құрайды.

Мәселен, «К» Компаниясы «Т» Компаниясы бойынша 3 279,0 мың теңге сомасында ҚҚС есебіне жатқызылды, бұзушылық ЭШФ АЖ-де ЭШФ үзінді көшірмесіне шектеу қойылған «CF» Компаниясының 6-деңгейдегі жеткізушісінде анықталды, бұл ретте ҚҚС ең аз сомасы 3 279,0 құрайды мың теңге.

Сонымен қатар, шағымды қарау барысында Серіктестіктің ҚҚС есебіне нақты 4 208,4 мың теңге сомасында «О» Компаниясының 2-деңгейдегі жеткізушісі «Т» Компаниясы бойынша жатқызылғаны анықталды. (ҚҚС 76 979,4 мың теңге сомасында) «А» Компаниясының 3-деңгейдегі жеткізушісінен ҚҚС есебіне жатқызылды (ҚҚС 198 749,6 мың теңге сомасында), «F» Компаниясының 4-деңгейдегі жеткізушісі (ҚҚС 25 358,5 мың теңге сомасында), «O» Компаниясының 5-деңгейдегі жеткізушісі (ҚҚС 29 991,8 мың теңге сомасында), «CF» Компаниясының 6-деңгейдегі жеткізушісі (10 055,3 мың теңге сомасындағы ҚҚС), ол бойынша ЭШФ АЖ ЭШФ үзінді көшірмесі шектелген, тиісінше қайтаруға жатпайтын ҚҚС асып кетуінің ең аз сомасы 4 208,4 мың теңгені құрайды.

Осылайша, жеткізушілердің салық төлеуден жалтару схемаларын қолдану тәуекелі бойынша ТБЖ қолдану нәтижесінде анықталған бұзушылықтардың болуына байланысты қайтаруға жатпайтын ҚҚС сомасы 01.01.2023ж. 31.12.2023ж. бойынша 4 208,4 мың теңгені құрайды.

Жоғарыда баяндалғанның негізінде, Салық кодексінің 152-бабы 1 және 12-тармақтарының және № 391 Ереженің нормаларын ескере отырып, «Пирамида» талдамалық есебінің нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарға байланысты 4 233,5 мың теңге сомасында ҚҚС асып кетуін қайтаруға растамау (4208,4 + 25,1) салықтық тексеру нәтижелері бойынша негізделген болып табылады, бұл ретте, 163,0 мың теңге (4 396,5-4 233,5) сомасында ҚҚС асып кетуін қайтаруға растамау салықтық тексеру нәтижелері бойынша негізсіз болып табылады.

3. Басқа себептер бойынша ҚҚС асып кеткен сомасын қайтаруға растамауға қатысты

Салық кодексінің 152-бабы 12-тармағының бұзылуы Ресей Федералдық салық қызметінің Ауданаралық инспекциясына сұрауларға жауаптың болмауына байланысты 5 004,1 мың теңге сомасында ҚҚС асып кетуін қайтару расталмаған.

Салық органының осы қорытындысымен «К» Компаниясы мемлекеттік кірістер органының сұрау салуларға жауаптардың алынбағандығына және экспорттың расталмағандығына сілтеме жасай отырып, қайтарудан бас тартатындығына келіспейді.

«К» Компаниясы шағымда тауарлар экспорты 30.06.2023ж., 27.03.2023ж., 27.03.2023ж., 26.05.2023ж., 13.06.2023ж., 16.05.2023ж., 02.06.2023ж., 29.08.2023ж. және тауарларды (автокөлік құралдарына арналған қосалқы бөлшектер, аксессуарлар мен өзге де керек-жарақтар) жеткізуге арналған «U» Компаниясымен, «А» Компаниясымен және «АР» Компаниясымен жасалған 27.03.2023ж. жеткізу шартына қосымша келісім.

«К» Компаниясының дәлелдерін тексеріп, салық органы ұсынған материалдарды зерттеп, уәкілетті орган мынадай қорытындыға келді.

Салық кодексінің 152-бабы 12-тармағына сәйкес салық тексеруі аяқталған күні олар бойынша:

өнім берушімен өзара есеп айырысулардың дұрыстығын растау үшін қарсы тексерулер жүргізуге арналған сұрау салуларға жауаптар алынбаған;

тексерілетін салық төлеушінің жеткізушілері бойынша «Пирамида» талдамалық есебін талдау нәтижелері бойынша бұзушылықтар анықталған;

қосылған құн салығы сомасының дұрыстығы расталмаған;

үстеме тексеру жүргізудің мүмкін еместігіне байланысты қосылған құн салығы сомасының дұрыстығы расталмаған, оның ішінде:

жеткізуші орналасқан жері бойынша болмаған;

жеткізушінің есепке алу құжаттамасы жоғалған.

Осыған ұқсас нормалар № 391 Ереженің 67-тармағында көзделген.

Осылайша, салық заңнамасында тақырыптық тексеру жүргізу барысында ҚҚС асып кетуін қайтаруды растамау бойынша жағдайлардың толық тізбесі көзделген.

Сонымен қатар, Салық кодексінің 155-бабы 1-тармағының 2), 5) тармақшаларына сәйкес салықтық тексеру жүргізу кезінде салық органының лауазымды тұлғалары: мемлекеттік органдардан тексеру жүргізу үшін қажетті құжаттар мен мәліметтерді, оның ішінде коммерциялық, банктік, салықтық және басқа да құжаттарды сұратуға және алуға құқылы Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес заңмен қорғалатын өзге де құпияны сақтауға, салықтық тексеру барысында туындаған мәселелер бойынша шет мемлекеттердің мемлекеттік және өзге де органдарына (ұйымдарына) сұрау салулар жіберуге құқылы.

Ресей Федерациясының Үкіметі мен Қазақстан Республикасының Үкіметі арасындағы 30.09.1998 жылғы келісімге сәйкес анықталған бұзушылықтарға байланысты, сондай-ақ «К» Компаниясы қайтаруға ұсынған ҚҚС асып кеткен сомаларының дұрыстығын растау мақсатында «Салық заңнамасын сақтау мәселелері бойынша ынтымақтастық және өзара көмек туралы» мемлекеттік кірістер органы Ресей Федералдық салық қызметінің Ауданаралық инспекциясына (29.05.2024ж.) «К» Компаниясының «U» Компаниясымен, «А» Компаниясымен, «АР» Компаниясымен қаржылық-шаруашылық өзара қарым-қатынастары туралы ақпарат ұсынуға қатысты сауалдар жолдады салықтық тексеру аяқталған сәтте көрсетілген сұрау салулар бойынша жауаптар алынбаған.

Салық кодексінің 152-бабы 12-тармағының 3) тармақшасына сәйкес салық тексеруі аяқталған күні ҚҚС сомасының дұрыстығы расталмаған сомалар шегінде ҚҚС қайтару жүргізілмейді.

Осылайша, Салық кодексінің 152-бабы 12-тармағының және № 391 Ереженің нормаларын ескере отырып, жоғарыда көрсетілген сауалдарға жауаптардың Ресейдің Федералдық салық қызметінің Ауданаралық инспекциясына түспеуіне байланысты 5 004,1 мың теңге сомасында ҚҚС асып кетуі қайтаруға жатпайды.

Жоғарыда баяндалғанның негізінде, шағымды қарау нәтижелері бойынша қайтаруға жатпайтын ҚҚС асып кеткен сомасы 9 493,9 мың теңге (256,3 + 4 233,5 + 5 004,1) мөлшерінде айқындалды, бұл ретте «К» Компаниясы тиісінше 5 004,1 мың теңге сомасында ҚҚС асып кеткен сомасын қайтару туралы талап қойды салықтық тексеру нәтижелері бойынша ҚҚС асып кетуін қайтаруға растамау негізделген болып табылады.

Апелляциялық комиссия отырысының нәтижелері бойынша шағым жасалған тексеру нәтижелері туралы хабарламаны өзгеріссіз, ал шағымды қанағаттандырусыз қалдыру туралы шешім қабылданды.

23 октября 2024

Дау түрі: салық даулары

Салық төлеушінің санаты: заңды тұлға

Салық түрі: ҚҚС

 Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі (бұдан әрі – уәкілетті орган) «S» компаниясының Мемлекеттік кірістер аумақтық департаментінің (бұдан әрі - Мемлекеттік кірістер органы) қосылған құн салығын (ҚҚС) есептеу және азайтылған залал сомасы туралы тексеру нәтижелері туралы хабарламасына апелляциялық шағым алды.

Іс материалдарынан көрініп тұрғандай, Мемлекеттік кіріс органы 01.01.2019ж. бастап 31.12.2021ж. дейінгі кезеңде корпоративтік табыс салығын (КТС), қосылған құн салығын (ҚҚС) есептеудің дұрыстығы және уақтылы төлеу мәселесі бойынша «S» компаниясына тақырыптық салықтық тексеру жүргізді, оның нәтижелері бойынша 106 157,1 мың теңге сомасында ҚҚС 66 572,3 мың теңге сомасында өсімпұл есептеу және 2 506 729,7 мың теңге сомасында азайтылған шығын сомасы туралы хабарлама шығарылды.

«S» компаниясы Мемлекеттік кірістер органының қорытындыларымен келіспей, апелляциялық шағыммен жүгінді, онда мемлекеттік кірістер органының шешімінің күшін жоюды сұрайды.

25.12.2017ж. Қазақстан Республикасының «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Кодексінің (Салық кодексі) 242, 264 және 403-баптарын бұзу, яғни «К» компаниясымен өзара есеп-айырысу бойынша сот тарапынан жарамсыз деп танылған мәміле бойынша 2019ж. үшін 1 200 625,0 мың теңге сомасында шығыстар шегерімге және 2019 жылғы 2-4 тоқсанда 106 157,1 мың теңге сомасында ҚҚС есепке жатқызылғаны есептеуге негіз болды.

Мемлекеттік кірістер органының осы тұжырымымен «S» компаниясы ҚҚС есептеуді және залалды азайтуды негізсіз деп санайтындығына байланысты келіспейді.

«S» компаниясының дәлелдерін тексеріп, Мемлекеттік кірістер органы ұсынған материалдарды зерттегеннен кейін уәкілетті орган мынадай қорытындыға келді.

Салық кодексінің 264-бабының 5) тармақшасына сәйкес заңды күшіне енген сот шешімі негізінде жарамсыз деп танылған мәміле бойынша шығыстар шегеруге жатпайды.

Салық кодексінің 403-бабының 2) тармақшасына сәйкес бұрын қосылған құн салығы ретінде танылған, заңды күшіне енген сот шешімі негізінде жарамсыз деп танылған мәміле бойынша есепке жатқызылатын қосылған құн салығы алып тасталуға тиіс.

Осылайша, заңды күшіне енген сот шешімі негізінде жарамсыз деп танылған мәміле бойынша шығыстар мен ҚҚС есепке жатқызуға жатпайды

Қаралып отырған жағдайда, салықтық тексеру нәтижелері бойынша 03.01.2019ж. тасымалдау қызметтерін көрсету шарты бойынша 2019 жылғы қызметкерлерді тасымалдау жөніндегі қызметтер бойынша «К» компаниясымен өзара есеп-айырысу бойынша есептен 1 200 625,0 мың теңге сомасында шығыстар және 2019 жылғы 2 - 4 тоқсандағы есептен  106 157,1 мың теңге сомасында ҚҚС алып тасталды, бұл ретте салықтық тексеру нәтижелері бойынша есептен шығыстар мен ҚҚС шегерімдерінен алып тастау үшін Нұр-Сұлтан қ. МАЭС-тың 27.07.2019ж. шешімі негіз болды.

22.02.2021ж. «К» компаниясы «P» компаниясына қосылу жолымен қайта ұйымдастыру жүргізілгенін атап өткен жөн.

Бұдан басқа, 19.09.2022 ж. «S» компаниясы атауы «А» компаниясынан «S» компаниясына өзгертілді.

Нұр-сұлтан қ. МАЭС-тың 27.07.2019ж. шешімінен тиісті бухгалтерлік құжаттама, оның ішінде шот-фактуралар, шарттар, жүкқұжаттар, сондай-ақ көрсетілген қызметтер мен орындалған жұмыстардың актілері сотқа тиісті көлемде берілмегені, сол арқылы салық есептілігінде көрсетілген шот-фактуралар мен ұсынылған жекелеген құжаттарды жауапкерлер арасындағы өзара есеп айырысулардың салыстырмалы, жол берілетін және шынайы дәлелдемелері деп тануға болмайды, «К» компаниясының, бұрын «P» компаниясының тиісті материалдық және еңбек ресурстары болмаған жағдайда, бұл салық есептілігімен расталады. Сотқа кері дәлелдемелер ұсынылмаған. Осыған байланысты, сот азаматтық істі мәлімделген талап-арыздар шеңберінде және сотқа ұсынылған құжаттар мен дәлелдемелер көлемінде ғана қарайды. Сот мәмілелердің мазмұны оларды орындау тәсіліне сәйкес келмейді деп санайды. Жоғарыда көрсетілген талаптарды сақтамау жауапкерлер арасындағы мәмілелер Қаржы-шаруашылық операцияларды жүзеге асырудың көрінісін жасау және салық жүктемесін оңтайландыру мақсатында жасалғанын көрсетеді. Сонымен қатар, «P» компаниясында күзет қызметінің қызметкерлерін тасымалдау бойынша қызметтерді көрсету үшін қажетті активтердің болуы туралы мәліметтер жоқ, бұл істе бар құжаттардың жоқтығымен расталады. Тараптар басқа жеткілікті дәлелдер келтірген жоқ. Осылайша, шот-фактураларды жазып беру және жекелеген құжаттарды ұсыну туралы деректердің болуы ғана Қаржы-шаруашылық операциялардың нақты жасалғанын куәландырмайды.

Бұдан әрі Нұр-Сұлтан қ. МАЭС-тың 27.07.2019ж. шешімінен «Бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы» Қазақстан Республикасы Заңының талаптарын тиісінше сақтамау жауапкерлер арасындағы мәмілелер қаржы-шаруашылық операцияларды жүзеге асырудың көрінуін жасау және салық жүктемесін оңтайландыру мақсатында жасалғанын айғақтайды. Осылайша, сот мәмілелердің мазмұны оларды орындау тәсіліне сәйкес келмейді деп санайды.

27.07.2019ж. Нұр-Сұлтан қ. МАЭС шешімінің қарар бөлігінде «S» компаниясы мен «К» компаниясы арасында жасалған 03.01.2019ж. тасымалдау қызметтерін көрсету шарты жарамсыз деп танылғаны көрсетілген.

Сондай-ақ, Астана қ. сотының азаматтық істер жөніндегі сот алқасының 04.10.2022ж. қаулысымен Нұр-Сұлтан қ. МАЭС-тың 27.07.2019ж. шешімі өзгеріссіз, ал «S» компаниясының апелляциялық шағымы қанағаттандырусыз қалдырылғанын атап өту қажет.

Бұдан басқа, Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының азаматтық істер жөніндегі сот алқасының 20.02.2023ж. Қаулысымен «S» компаниясы өкілінің Е. азаматтың Нұр-Сұлтан қ. МАЭС-тың 27.07.2022ж. шешімін, Астана қ. азаматтық істер жөніндегі сот алқасының 04.10.2022ж. қаулысын қайта қарау туралы өтінішхатын беру үшін сот алқасының сот отырысында қарау үшін азаматтық істер Қазақстан Республикасы Жоғарғы сотынан бас тартылды.

Қазақстан Республикасы Азаматтық-процестік кодексінің 21-бабының 2-бөлігіне сәйкес заңды күшіне енген сот шешімдері, ұйғарымдары, қаулылары мен бұйрықтары, сондай-ақ соттар мен судьялардың заңды өкімдері, талаптары, тапсырмалары, шақырулары және басқа да өтініштері барлық мемлекеттік органдар, жергілікті өзін-өзі басқару органдары, қоғамдық бірлестіктер үшін міндетті екенін көрсету қажет, басқа заңды тұлғалардың, лауазымды адамдар мен азаматтардың және Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында мүлтіксіз орындалуға жатады.

Баяндалғанның негізінде, Салық кодексінің 264-бабы 5) тармақшасының және 403-бабы 2) тармақшасының нормаларын ескере отырып, «S» компаниясының «К» компаниясымен өзара есеп айырысуы бойынша шығыстар мен ҚҚС шегерімдерінен алып тастау негізді.

Салық Кодексінің 182-бабының 1-тармағына сәйкес шағымды қарау аяқталғаннан кейін уәкілетті орган апелляциялық комиссияның шешімін ескере отырып, дәлелді шешім шығарады.

Апелляциялық комиссия отырысының нәтижелері бойынша тексеру нәтижелері туралы шағым жасалған хабарламаны өзгеріссіз қалдыру туралы шешім қабылданды.

23 октября 2024

Дау: салық даулары

Салық төлеушінің санаты: заңды тұлға

Салық түрі: ҚҚС

 Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі (бұдан әрі – уәкілетті орган) Мемлекеттік кірістер департаментінің (бұдан әрі-салық органы) есепке жатқызылатын ҚҚС бюджетке төлеуге жатпайтын қайтаруға расталмаған есептелген салық сомасынан асып кеткен сомасы туралы тексеру нәтижелері туралы хабарламаға «К» Компаниясының апелляциялық шағымын алды.

Іс материалдарынан көрініп тұрғандай, салық органы 01.04.2022ж. бастап 31.12.2023ж. дейінгі кезеңде қайтаруға ұсынылған қосылған құн салығы (ҚҚС) сомаларының дұрыстығын растау мәселелері бойынша тақырыптық салықтық тексеру жүргізді, оның нәтижелері бойынша есепке жатқызылатын ҚҚС қайтаруға расталмаған есептелген салық сомасынан асып кеткен сомасы туралы хабарлама шығарылды бюджетке төленуге жатпайтын 131 372,5 мың теңге мөлшерінде.

«К» Компаниясы салық органының қорытындыларымен келіспей, апелляциялық шағыммен жүгінді, онда салық органының шешімінің күшін жоюды сұрайды. 25.12.2017ж. «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 152-бабының 12-тармағын бұзу салықтың шағымданатын сомасын есептеуге негіз болды. Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2018 жылғы 19 наурыздағы №391 бұйрығымен бекітілген қосылған құн салығының асып кетуін қайтару қағидалары (бұдан әрі – №391 қағидалар) 1 380,0 мың теңге сомасына қолдану (ТБЖ) нәтижесінде анықталған бұзушылықтардың болуына және сұрауларға жауаптардың болмауына байланысты қайтарылуға жатпайтын ҚҚС сомасы белгіленді Ресей Федерациясының Федералды салық қызметінен 131 372,5 мың теңге сомаға.

Салық органының осы қорытындыларымен «К» Компаниясы «Пирамида» талдамалық есебін пайдалана отырып анықталған контрагенттерде бұзушылықтардың болуы ҚҚС сомаларын қайтармауға негіз болғандығына байланысты сәйкес келмейді.

«К» Компаниясының шағымында жеткізушілерде үшінші тұлғалармен мәмілелер бойынша бұзушылықтардың болуы немесе болмауы «ҚҚС қайтару» мемлекеттік қызметін көрсетуге әсер етпеуі тиіс екендігі көрсетілген.

Сонымен, «К» Компаниясы шағымда көрсетілген ҚҚС сомасын қайтаруды растамаудың себебі Ресей Федерациясының Федералды салық қызметінен жіберілген сұрауларға жауаптардың болмауы екенін көрсетеді.

Сондай-ақ, сұрау салуды жіберудің негіздемесі жоқ екенін атап өтті, өйткені тексеру жүргізу кезеңінде тауарлардың экспортын растайтын құжаттар ұсынылды.

Шағымды қарау барысында мыналар анықталды. Салық кодексінің 152-бабында қосылған құн салығының асып кету сомасының дұрыстығын растау бойынша тақырыптық тексерулер жүргізу ерекшеліктері көзделген. Салық кодексінің 152 - бабының 1-тармағына сәйкес қосылған құн салығының асып кету сомасының дұрыстығын растау бойынша тақырыптық тексеру салық төлеушіге қатысты тәуекелдерді басқару жүйесін қолдана отырып жүргізіледі: - осы Кодекстің 432-бабының 1 және 2-тармақтарын қолдануға байланысты салықтық өтініш; - қосылған құн салығы бойынша декларацияда көрсетілген қосылған құн салығының асып кету сомасын қайтару туралы талап (бұдан әрі - қосылған құн салығының асып кету сомасын қайтару туралы талап).

Бұл ретте, Салық кодексінің 152 - бабы 12-тармағының 2) тармақшасына сәйкес тексерілетін салық төлеушінің өнім берушілері бойынша тақырыптық тексеру аяқталған күні «Пирамида» есебін талдау нәтижелері бойынша бұзушылықтар анықталған сомалар шегінде ҚҚС асып кетуін қайтару жүргізілмейді.

Салық кодексінің 152 - бабының 11-тармағына сәйкес салық төлеуші (салық агенті) ұсынған ҚҚС бойынша салық есептілігін және (немесе) Ақпараттық жүйелер мәліметтерін зерделеу және талдау негізінде салық органдары жүзеге асыратын бақылау нәтижелері «Пирамида» талдамалық есебі болып табылады.

Тәуекелдерді басқару жүйесін қолдана отырып, ҚҚС асып кеткен сомаларды қайтару тәртібін Салық кодексінің 137-бабының 2-тармағына және 429-бабының 10-тармағына және «Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 10-бабының 1) тармақшасына сәйкес әзірленген №391 қағидалар белгілейтінін атап өткен жөн.

№391 Қағидалардың 38-тармағына сәйкес тәуекелдерді басқару жүйесі осы бұйрыққа 2-қосымшаға сәйкес тәуекел дәрежесінің өлшемшарттары бойынша балл берудің автоматтандырылған есебі негізінде тәуекел дәрежесін айқындайды, олар бойынша талдамалық есеп қалыптастырылатын тәуекел аймағындағы салық төлеушілер санатына жатқызылған салық төлеушілерді айқындау мақсатында тақырыптық тексерулер жүргізу кезінде АЖ-ны пайдалана отырып, ҚҚС асып кетуін растау мақсатында «Пирамида» және оңайлатылған тәртіппен қайтаруға жататын ҚҚС асып кету сомасын анықтау кезінде.

Бұл ретте №391 Қағидалардың 39-тармағында салық төлеушінің салық пайдасын (салық үнемдеуін) алу және салық төлемдерін азайту мақсатында өзінің заңсыз әрекеттерінен пайда алу тәуекелін айқындау үшін жария етуге жатпайтын құпия ақпарат болып табылатын, оның ішінде тәуекел дәрежесін (деңгейін) бағалау жүргізілген салық төлеушіге критерийлер қолданылатыны белгіленген.

№391 Қағидалардың 43-тармағында егер тәуекел дәрежесінің өлшемшарттарын пайдалана отырып бағалау нәтижелері бойынша балдардың жиынтық қорытындысы мемлекеттік кірістер комитеті белгілеген баллдар шегінен асып кетсе, мұндай салық төлеушілер бойынша «Пирамида» есебі қалыптастырылмайтыны анықталды.

Егер тәуекел дәрежесінің өлшемшарттарын пайдалана отырып бағалау нәтижелері бойынша балдардың жиынтық қорытындысы мемлекеттік кірістер комитеті белгілеген баллдар шегінен аспаса, онда мұндай салық төлеушілер бойынша "Пирамида"есебі қалыптастырылады.

«Тәуекел дәрежесінің өлшемшарттарын есептеудің кейбір мәселелері туралы» Мемлекеттік кірістер комитеті Төрағасының 25.11.2022ж. №693 бұйрығымен тәуекел дәрежесінің өлшемшарттарын пайдалана отырып бағалау нәтижелері бойынша 350 балл мөлшерінде балл шегі белгіленді. «К» Компаниясы қызметінің көрсеткіштерін бағалау бойынша тәуекел дәрежесі критерийлері бойынша балдарды автоматтандырылған есептеуге сәйкес жиынтық қорытынды 102,15 балды құрады.

Салық кодексінің 152-бабының 12-тармағына сәйкес салықтық тексеру аяқталған күнге олар бойынша сомалар шегінде қосылған құн салығын қайтару жүргізілмейді:

өнім берушімен өзара есеп айырысудың дұрыстығын растау үшін қарсы тексерулер жүргізуге сұрау салуларға жауаптар алынған жоқ; тексерілетін салық төлеушінің жеткізушілері бойынша «Пирамида» талдамалық есебін талдау нәтижелері бойынша бұзушылықтар анықталды;

қосылған құн салығы сомаларының дұрыстығы расталмаған;

қарсы тексеру жүргізу мүмкін болмауына байланысты, оның ішінде себеппен қосылған құн салығы сомаларының дұрыстығы расталмаған: орналасқан жері бойынша жеткізушінің болмауы;

өнім берушінің есептік құжаттамасының жоғалуы.

Осыған ұқсас нормалар №391 Қағидалардың 67-тармағында көзделген.

Осылайша, салық заңнамасында тақырыптық тексеру барысында ҚҚС асып кетуін қайтаруды растамау жөніндегі жағдайлардың толық тізбесі көзделген. Қаралып отырған жағдайда «К» Компаниясы 2023 жылғы 4 тоқсандағы ҚҚС бойынша декларацияда көрсетілген ҚҚС асып кетуін қайтару туралы талап қойды (300.00 т.) 01.04.2022ж. бастап 31.12.2023ж. дейінгі кезеңде 131 372,5 мың теңге сомасында.

Салық кодексінің 152-бабы 2-тармағының 3-бөлігіне сәйкес тексерілетін кезеңде салықтың осы түрі бойынша тексерулер жүргізілмеген және Салық кодексінің 48-бабында белгіленген талап қою мерзімінен аспайтын салық кезеңдері де енгізіледі.

Сонымен қатар, Салық кодексінің 155-бабы 1-тармағының 2), 5) тармақшаларына сәйкес салықтық тексеру жүргізу кезінде салық органының лауазымды адамдарының: мемлекеттік органдардан тексеру жүргізу үшін қажетті, оның ішінде коммерциялық, банктік, салықтық және өзге де қорғалатын құжаттар мен мәліметтерді сұратуға және алуға құқығы бар екенін атап өткен жөн Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес құпия; салықтық тексеру барысында туындаған мәселелер бойынша шет мемлекеттердің мемлекеттік және өзге де органдарына (ұйымдарына) сұрау салулар жіберу.

«К» Компаниясы қызметінің көрсеткіштерін бағалау бойынша жоғарыда көрсетілгендей, тәуекел дәрежесі критерийлері бойынша балдарды автоматтандырылған есептеуге сәйкес жиынтық қорытынды 102,15 баллды құрайды, осыған байланысты «Пирамида» талдамалық есебі қалыптастырылды, оның нәтижелері бойынша ТБЖ қолдану кезінде 1380,0 мың теңге сомасына 12 тікелей өнім беруші бойынша бұзушылықтар анықталды және ТБЖ қолданылмаған Ресей Федерациясының Федералдық салық қызметінен 131 372,5 мың теңге сомасына сұрауларға жауаптар алынды.

«Пирамида» Талдамалық есебінің нәтижелері бойынша сәйкессіздіктердің анықталуына байланысты қайтаруға расталмаған ҚҚС ең аз сомасы келесі 12 тікелей жеткізуші бойынша 1 380,0 мың теңгені құрайды.

Сондай-ақ, Мемлекеттік кірістер басқармасына ҚҚС-ты растау бойынша бұзушылықтарды жоюға сауалдар жолданды. Салық кодексінің 158-бабы 1-тармағының 10) тармағына сәйкес салықтық тексерудің шағым жасалған актісінде талаптары бұзылған Қазақстан Республикасы заңнамасының тиісті ережелерін көрсете отырып, анықталған сәйкессіздіктер егжей-тегжейлі сипатталғанын көрсету қажет (салықтық тексеру актісінің 2.11-тармағы).

Анықталған бұзушылықтарға байланысты, сондай-ақ Ресей Федерациясының Үкіметі мен Қазақстан Республикасының Үкіметі арасындағы «Салық заңнамасын сақтау мәселелері бойынша ынтымақтастық және өзара көмек туралы» 30.09.1998 жылғы Келісімге сәйкес «К» Компаниясына қайтаруға ұсынылған ҚҚС асып кету сомаларының дұрыстығын растау мақсатында мемлекеттік кіріс органы өзара есеп айырысуларды растау тұрғысында сұрау салулар жолдады:

- «К» ЖШҚ-дан Мәскеу қаласы бойынша №46 Федералдық салық қызметінің 04.06.2024 ж. №МКД ауданаралық инспекциясына-07-01/9179-және;

- «О» ЖШҚ-дан Мәскеу қаласы бойынша №46 Федералдық салық қызметінің 04.06.2024 ж. №МКД ауданаралық инспекциясына-07-01/9177-және;

- «Е» ЖШҚ-дан Мәскеу қаласы бойынша №5 Федералдық салық қызметінің 04.06.2024 ж. №МКД ауданаралық инспекциясына-07-01/9181-и.

Сонымен қатар, салықтық тексеру актісінде көрсетілгендей, жоғарыда аталған сұрауларға салықтық тексеру аяқталған кезде Мәскеу қаласы бойынша №46 және 5 федералды салық қызметінің ауданаралық инспекциясынан жауаптар түскен жоқ.

Жоғарыда айтылғандардың негізінде Салық кодексінің 152-бабы 1 және 12-тармақтарының және №391 Қағидалардың нормаларын ескере отырып, салықтық тексеру нәтижелері бойынша 131 372,5 мың теңге сомасында ҚҚС асып кетуін қайтаруға растамау негізді болып табылады.

Апелляциялық комиссия отырысының нәтижелері бойынша тексеру нәтижелері туралы шағым жасалған хабарламаны өзгеріссіз қалдыру туралы шешім қабылданды.