АҒЫМДАҒЫ ЖАҒДАЙ

Қазіргі уақытта Қазақстанда электрондық өнеркәсіп өнімдерін өндіретін 80-ге жуық кәсіпорын бар. Электрондық өнеркәсіп саласында жұмыс істейтін қызметкерлер саны 2 000-нан астам адам.

Электрондық өнеркәсіп технологиялық егемендікті қамтамасыз ету және жоғары технологиялық өндірістерді дамыту тұрғысынан ел үшін стратегиялық маңызды салалардың бірі болып табылады.

Ұлттық статистика бюросы ҚР СЖжРА электрондық өнеркәсіп саласындағы ресми деректеріне сәйкес 2022 жылы мынадай нәтижелерге қол жеткізілді:

1. өнім өндіру көлемі 63,4 миллиард теңгеге жетті - өткен жылмен салыстырғанда 71,1% - ға артық. Алдыңғы жылдары кәсіпорындар 34-38 миллиард теңге көлемінде компьютерлер, түрлі электрондық және оптикалық жабдықтар шығарды.

2023 жылғы қаңтар - ақпанда электрондық өнеркәсіп 7,2 миллиард теңгеге тауар өндірді, оған қоса өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 39%.

2. өнеркәсіптік кір жуғыш машиналар (бес есе), электромеханикалық тұрмыстық аспаптар, араластырғыштар, электротехника (үш есе), Теледидарлар (жеті есе) сияқты тауарлардың экспорты ұлғайды. Минус тек желдеткіштер мен бейнекамералар болды: сәйкесінше 61% және 96,1%.

Ұлттық статистика бюросы ҚР СЖжРА және ҚР ҚМ МКК ақпараты бойынша 2022 жылы электрондық өнеркәсіп өнімінің экспорты шамамен
1 триллион теңгені құрады, бұл электрондық өнеркәсіп өнімінің кері экспортына байланысты өткен жылдан 245%-ға артық, отандық өнімнің экспорты 1,8 миллиард теңгені құрайды.

Өсім тұрмыстық электрондық техниканың (19-дан 90 миллиард теңгеге дейін), коммуникациялық жабдықтың (162-ден 202 миллиард теңгеге дейін) және өлшеу аспаптарының (18-ден 48 миллиард теңгеге дейін) кері экспортының арқасында орын алды.

3. Тауарлардың басым бөлігінің импорт көлемі 12% -15% - ға өсті және шамамен 4 триллион теңгені құрайды.
4. 2022 жылы республикалық және жергілікті бюджетке түсетін салық түсімдерінің көлемі 7,8 миллиард теңгені құрады, бұл 2021 жылға қарағанда 52% - ға артық (5,1 миллиард теңге).

Справочно:

Бұл көрсеткіштердің өсуі жергілікті өндірістегі компьютерлік техниканы Ұлттық режимнен алып қоюды белгілеу туралы ҚР ҮҚ қабылдаған компьютерлік техника өндірісінің көлемінің өсуімен байланысты (салықтардың өсуі 2 есе 1,3 миллиардтан 2,6 миллиард теңгеге дейін). Сондай-ақ, 82% және 45% - ға квазимемлекеттік секторды сатып алу шеңберінде отандық кәсіпорындардың қолдауымен және бәсекелестерге қарағанда логистикасы жақсы Жергілікті тауарларға сұраныспен байланысты байланыс жабдықтары мен өлшеу құралдары мен аспаптарының өндірісі өсті.

ИМПОРТТЫ АЛМАСТЫРУ

1. «Мемлекеттiк сатып алу туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 14-бабына сәйкес, сондай-ақ Қазақстан Республикасының ішкі нарығын қорғау, ұлттық экономиканы дамыту және отандық тауар өндірушілерді қолдау мақсатында есептеу машиналары мен олардың блоктарына "ұлттық режимнен алып қоюды белгілеу туралы" ҚР Үкіметінің 20.05.2022 жылғы №322 қаулысына қол қойылды. Ұлттық режимнен (ЕАЭО шеңберінде) алынуға жататын тауарлар тізбесіне компьютерлік техниканы енгізу екі жыл ішінде тек отандық өндірушілерден (индустриялық сертификаты бар) мемлекеттік сатып алу рәсімдері шеңберінде компьютерлік техниканы сатып алуға мүмкіндік береді.
2. Мемлекеттік органдарда ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету және электрондық өнеркәсіп өнімдері мен бағдарламалық қамтамасыз етудің отандық өндірушілерін дамыту үшін жағдайлар жасау мақсатында электрондық өнеркәсіп пен бағдарламалық қамтамасыз етудің сенімді өнімдерінің тізілімі (бұдан әрі – тізілім) құрылды.

«Ақпараттандыру туралы» ҚРЗ-ға және Қаржы министрлігінің кейбір бұйрықтарына тізілімнен ақпараттық-коммуникациялық қызметтерді басым тәртіппен сатып алу бөлігінде өзгерістер енгізілді.

Оңтайландыру, сондай-ақ өнімдерді тізілімге(лерге) енгізу/шығару уақытын қысқарту мақсатында «Е-лицензиялау» МБ-да» АЖ-да тізілімді қалыптастыру және жүргізу процестері автоматтандырылған.

Анықтама: осылайша, өнімді Тізілімге енгізу процесінің қадамдары 64-тен 17 қадамға дейін (73,43%), ал бизнес рөлдері 14-тен 6-ға дейін (57,14%) қысқарды.

Бүгінгі таңда тізілімде 126 отандық өндірушілер бар (370 электрондық өнеркәсіп өнімі және 107 БҚ) және 481 өнім атауы бар.

Бүгінгі таңда 2020-2022 жылдар аралығында тізілімнен 21,8 миллиард теңгеге өнім сатып алынды, оның ішінде:

2022 жылы – 12,5 миллиард теңге, 2021 жылы – 7,9 миллиард теңге, 2020 жылы – 1,4 миллиард теңге

3. It Prom инфотехнология өндірушілері мен инфокоммуникация субъектілері Одағының мүшесі «Dell» компаниясымен серверлерді, сондай-ақ ноутбуктерді құрастыруға келісімге қол қойды.
4. QazaqTechnology «Lenovo» компаниясымен есептеу машиналарын құрастыруға келісімге қол қойды.
5. XFinity Solutions компаниясы «Acer» компаниясымен Ноутбуктер, моноблоктар және жүйелік блоктарды құрастыру туралы дистрибьютерлік келісімге қол қойды.
6. Американдық Honeywell компаниясы елде газды есепке алу құралдары мен су жоспарларын өндіруді локализациялады.

ҒЫЛЫМИ ӘЛЕУЕТТІ ДАМЫТУ

«Өнімді инновацияларды ынталандыру» жобасын іске асыру шеңберінде Министрлік Дүниежүзілік банкпен бірлесіп, конкурс қорытындысы бойынша электрондық өнеркәсіп саласындағы құзыреттердің салалық орталығының E-industry сигналды цифрлық өңдеу Модулінің және радиожиілік Модулінің 5G станцияларына арналған жабдықтарды әзірлеу және өнеркәсіптік өндіріске енгізу" жобасы қаржыландырылады (іске асыру мерзімі: 2022-2024 жылдар).

Салалық орталық сонымен қатар жоғары оқу орындарының электрондық өнеркәсіп және ақпараттық технологиялар кәсіпорындарымен ынтымақтастығы үшін Платформа құру жөніндегі жобаны іске қосу бойынша жұмыс жүргізуде. Платформа Astana it University ақпараттық ресурсының негізінде құрылды.

Бүгінгі таңда Гумилев атындағы ЕҰУ, С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университетінің 10 студенті «Элтекс Алатау» ЖШС дипломдық жұмыстарының тақырыптарын таңдады.

АДАМИ КАПИТАЛДЫ ДАМЫТУ

Бүгінгі таңда Қазақстанда электрондық өнеркәсіп саласында мамандар даярлау 30-дан астам жоғары оқу орындарында (мемлекеттік және жеке) жүзеге асырылады.

Министрлік «Атамекен» ҚР ҰКП-мен бірлесіп, 5 кәсіпке арналған «радиотехникалық, электрондық бұйымдарды дайындау» Электрондық өнеркәсіп саласындағы еңбек нарығын ескере отырып, кәсіби стандартты әзірледі және бекітті («Атамекен» ҚР ҰКП-ның 2019 жылғы 30 желтоқсандағы № 269 Бұйрығы), оның негізінде ҚР БҒМ Жоғары оқу орындары мен колледждердің білім беру бағдарламаларын жаңартты.

Сонымен қатар, Премьер-Министрдің орынбасары Е.Л. Тоғжановтың төрағалығымен өткен кеңестің қорытындысы бойынша кадрларды даярлау мәселелері бойынша тапсырманы орындау шеңберінде 2022 жылға арналған электрондық өнеркәсіп бағыты бойынша кәсіби стандарттың 3 жобасы өзектендірілді: «роботтарға қызмет көрсету және бағдарламалық сүйемелдеу», «hardware сүйемелдеу және жөндеу» және «электрониканы техникалық сүйемелдеу».

Сенім білдірілген бағдарламалық қамтылымның және электрондық өнеркәсіп өнімінің тізілімі