Биыл 5 жасөспірім деструктивті әрекеті үшін сотталды

Фильмде экстремистік видео таратқаны үшін Қылмыстық кодекстің 256-бабымен сотталған 16 жастағы кейіпкер теріс ағымның арбауына қалай түскенін баяндайды.

«Telegram-да «Кавказ уәлаяты» дейтін топқа кірдім. Сонда Ахмад деген баламен таныстым. Ол айтты, «жихадқа шығушыларға арнап видео сал» деді. Telegram-нан чатын іздедім. TikTok-қа кіріп, чатты таптым. Чатқа кіріп, таныстым. Танысқаннан кейін каналға «Дауль-атуль-ислам» деген тақырыппен видео жүктедім. Ойым Сирияға барып, жихадқа шығу болды. Сол жақта жихад жасағым келді», - дейді кейіпкер.

Фильмде «сотталған баланың анасы» деп сипатталған әйел ұлы Telegram-нан біреулердің адам басын кесіп жатқан сәті бар видео көрсеткенін, оған аса мән бермегенін айтады.

ҰҚК жедел қызметкері кейіпкер айтып отырған видеода ДАИШ халықаралық террористік ұйымының содырларының әрекеті бейнеленгенін айтады.

«Арнайы қызмет адамдарын ұстап, «кәпір» ретінде аяусыз өлтірген бейнелерді жүктеп отырды. Сонымен қатар үйінің маңында араб ұлтына тән киіммен видео түсіріп, араб музыкасының сүйемелдеуімен жихадқа шақыратын, өзінің де жихадқа баратын ойы бар екені туралы жазбалар қалдырды», - дейді жедел қызметкер.

Кейіпкердің анасы наурыздан бастап баласы TikTok арқылы танысқан адамдармен тікелей кездесе бастағанын айтады.

Кейіпкердің өзі TikTok-тан топ ашып, Telegram-ға жүктеген видеоларының сілтемесін қалдырып отырғанын, топтағы оқырмандары ол ұсынған контентті сол сілтемелер арқылы көргенін айтады. Өйткені қатыгездік сипаттағы видеоны тікелей TikTok-қа салу мүмкін емес еді.

Саясаттанушы Елдос Молдахметов жастардың осындай мазмұндағы ақпаратқа тез елтіп, арбалуын тіл білмеуден көреді.

«Діни ғұламалардың арабша айтқан уағыздары интернетте көп. Тіл білмеген адамға олардың шын мәнінде не айтып жатқанын ұғу мүмкін емес. Ал деструктивтік мақсаттағы адамдар сол видеолардың кез келген жерінен қиып алып, орысша «аударма» жасап таратады. Ол «аудармада» жихадқа шақырған ұрандар айтылады. Осыған көп жастар арбалып қалады», - дейді ол.

2023 жылдың басынан бері деректі фильмнің кейіпкері сияқты деструктивті әрекеті үшін сотталған жасөспірімнің саны 7-ге жеткен.

«2023 жылы 42 адам деструктивтік әрекеттері үшін қылмыстық жазаға тартылды. Оның екеуі кәмелетке толмаған балалар. Ал биыл 68 адам сотталды. Оның бесеуі жасөспірім. Бұл санақты артында адамдардың тағдыры мен өмірі тұрғаны алаңдатады», - дейді Ұлттық қауіпсіздік комитеті баспасөз қызметі бастығының орынбасары Майгүл Айнабекова.