Выступление руководителя Управления экономики и финансов г. Алматы Бауыржана Кудайбергенова об утверждении Плана развития города Алматы на 2026-2030 годы

Құрметті Дархан Амангелдіұлы!

Құрметті Мейіржан Батырбекұлы!

Құрметті депутаттар!

 

Бүгін Сіздердің назарларыңызға Алматы қаласының
2026-2030 жылдарға арналған даму жоспары ұсынылады.

5 жылдық жоспарды әзірлеу барысында қолданыстағы стратегиялық құжаттарға кешенді талдау жүргізілді, халықаралық тәжірибе мен қазіргі әлеуметтік-экономикалық даму динамикасы, сондай-ақ қаланың дамуына әсер ететін негізгі сын-қатерлер зерделенді.

Слайды 2 и 3. Алматы сегодня и Вызовы

Бүгінде Алматы – елдің ең ірі іскерлік, қаржылық, ғылыми және мәдени орталығы.

Қала елдің жалпы ішкі өнімінің 23%-ін және мемлекеттік бюджет кірістерінің 26%-тін қалыптастырады.

Қазіргі таңда қаламызда бірқатар өзекты проблемалар да бар, қаланың оңтүстік бөлігінде мәдениет нысандарының
90%-тен астамы және денсаулық сақтау объектілерінің
82%-і шоғырланған.

Халық өсімінің үштен екісіне сырттан келушілер құрап отыр. Алдағы 5 жылда қала тұрғындарының ресми саны 2,7 млн адамға дейін ал миграцияны есепке адғанда  3,3 млн адамға дейін өсуі мүмкін.

Күн сайын 650 мыңнан астам автокөлік қала жолдарына салмақ түсіріп, экологиялық жағдайды күрделендіруде.

 

Слайд 4. Приоритеты развития Алматы

С учётом текущих вызовов и трендов, в рамках Плана развития определены 7 приоритетов развития города:
(1) Устойчивый экономический рост, (2) Комплексное развитие транспортной системы, (3) Комфортная городская среда,
(4) Социальная устойчивость и стабильность, (5) Зелёный Алматы, (6) Смарт сити, (7) и Безопасный город.

 

Слайд 5. Устойчивый экономический рост

В рамках направления «Устойчивый экономический рост» мы ставим перед собой амбициозную задачу – при ежегодном темпе экономического роста не ниже 6% удвоить ВРП города до 70 трлн тенге в ближайшие 5 лет.

ВРП на душу населения увеличится на 33% –
до 39 тысяч долларов.

Инвестиции в основной капитал вырастут в 3,5 раза –
с 2 трлнов до 7 трлнов тенге в 2030 году, а прямые иностранные инвестиции составят 7 млрд долларов.

Для обеспечения интенсивного роста в Алматы будет реализован ряд крупных инфраструктурных и инвестиционных проектов.

Слайд 6. Устойчивый экономический рост. Поддержка и развитие МСБ

В течение 5 лет доля МСБ в структуре ВРП будет доведена до 65%, а доля среднего бизнеса увеличится
с 11,5% до 23% в 2030 году.

Будет расширен комплекс мер финансовой и нефинансовой поддержки, в том числе за счет местного бюджета.

Планируется поэтапное расширение Индустриальной зоны: до конца 2026 года на 194 гектара, до 2028 года еще на 440 гектаров.

Это позволит дополнительно разместить свыше 100 новых промышленных предприятий и создать порядка
15 тысяч рабочих мест.

В 2027 году завершается действие особого режима
Специальной экономической зоны «Парк инновационных технологий». С учетом актуальности данной зоны будет проработан вопрос расширения территории СЭЗ
и продления преференций до 2050 года.

В результате таких мер экспорт продукции обрабатывающей промышленности вырастет на 40% –
до 7 млрд долларов в 2030 году.

 

Слайд 7. Устойчивый экономический рост. Раскрытие потенциала туризма и экономики впечатлений

В рамках Комплексного плана развития Алматинского горного кластера на 2025-2029 годы предусмотрена реализация масштабных проектов по строительству туристической, транспортной и инженерной инфраструктуры.

Действующая пропускная способность горнолыжной инфраструктуры будет расширена в 5 раз.

К 2030 году в городе Алматы будет построено
60 объектов размещения общей емкостью 7 тысяч номеров,
в целом, номерной фонд города увеличится до 19 тысяч номеров.

Одним из ключевым фактором роста станет и модернизация Международного аэропорта Алматы. Пропускная способность аэропорта увеличится до 19 млн пассажиров к 2030 году

В целом ожидается рост общего количества туристов
до 2,8 млн человек к 2030 году, включая увеличение числа иностранных туристов до 1,1 млн человек.

 

Слайд 9. Комплексное развитие транспортной системы

В рамках развития дорожной инфраструктуры реализуются 14 крупных проектов по пробивке улиц,
со сроком завершения в 2027 году.

В южных и западных районах города ведется расширение улично-дорожной сети общей протяженностью более 100 км.

Для поддержания доли дорог в хорошем состоянии
на уровне 95% ежегодно будет проводиться средний ремонт 250 км дорожной сети.

Слайд 10. Комплексное развитие транспортной системы. Развитие общественного транспорта и микромобильной инфраструктуры

В числе ключевых приоритетов городского развития – расширение сети метро, запуск линий BRT и LRT, а также введение новых видов общественного транспорта.

На сегодня ведется работа по реализации новой линии LRT, которая соединит ТПУ «Барлык» и «Восточные ворота», проект будет реализован поэтапно до 2028 года

Расширяется и сеть метрополитена: в течение 3-х лет будет построена первая линия – от станции «Калкаман» до рынка «Барлык». Так же предусмотрена начало второй линии метро - от станции «Жибек Жолы» до аэропорта, а также третьей линии – от станции «Сайран» до города Алатау.

В течении 2 лет планируется создание 42 БРТ коридоров.         Параллельно будет расширена инфраструктура микромобильности: велодорожки, пешеходные маршруты и удобные пути для индивидуальных средств передвижения.

Реализация этих проектов позволит увеличить к 2030 году ежедневный пассажиропоток общественного транспорта
до 3 млн поездок.

 

Слайд 11. Комфортная городская среда. Полицентричное развитие

Қолайлы қалалық орта қалыптастыру қала дамуының негізгі басымдықтарының бірі. Құрылатын 5 қалалық полиорталық өз алдына дербес тартылыс нүктелері ретінде қалыптасып, тұрғындарды тұрақты инженерлік және әлеуметтік инфрақұрылыммен қамтамасыз етеді.

Негізгі басым бағыттар «Шығыс» қақпасы және «Батыс» полиорталықтарын дамыту болады. Мұнда халықты тартатын маңызды нысандардың құрылысы жоспарлануда.

 

Слайд 12. Комфортная городская среда. Развитие общественных пространств

Полиорталықтың дамуымен бірге Алматы жасыл және орнықты мегаполиске айналады. Көріктендіру стандарттарын тиімді іске асыру мақсатында қалалық урбанистика орталығы құрылды. 2026-2027 жылдары 38 қоғамдық кеңістікті құру және жаңғырту жоспарланған. Олардың қатарында: Тұңғыш Президент саябағы, әуежай, көл жағалауы, «Есентай», «Үлкен алматы» өзендері және басқа да маңызды демалыс аймақтары қарастырылған.  

«Қасбеттен қасбетке дейін» қағидаты бойынша 68 көше жаңғыртылады.

Қаланың тазалығын сақтау және жасыл қорды жүйелі дамыту үшін «Алматы Тазалық» мекемесінің жұмысы күшейтіліп, «Жасыл Алматы» бірыңғай операторы құрылды.

Слайд 13. Комфортная городская среда. Модернизация инженерной инфраструктуры

2026 жылдың соңына дейін қала тұрғындарын орталықтандырылған сумен 100%-ке қамту жоспарлануда.

Жыл сайын кемінде 10 км су бұру желілерін жаңарту жоспарланған.

Жылумен қамту саласында да жыл сайын кемінде 39 км жылу желісі жаңартылатын болады.

Сондай-ақ 7 қосалқы станцияны қайта жаңғырту және 300 км-ден астам электр желілерін жаңарту жоспарланған.

Жүйелі жүргізілетін жұмыстардың нәтижесінде 2030 жылға қарай инженерлік желілердің тозу деңгейі:

– сумен жабдықтау бойынша – қазіргі 50%-тен 40%-ке дейін;

– жылумен жабдықтау бойынша – 56%-тен 39%-ке дейін;

– кәріз жүйесі бойынша – 49%-тен 40%-ке дейін төмендейді.

Слайд 14. Социальная устойчивость и стабильность. Качественное образование

Қалада білім беру мен сауықтыру мекемелерінің желісін кеңейту жұмыстары жалғасатын болады.

5 жылда 16 балабақша пайдалануға тапсырылып, жекеменшік балабақшаларға 10 мың қосымша орынға мемлекеттік тапсырыс беріледі.

Бұл 2030 жылға қарай балаларды мектепке дейінгі біліммен қамтуды 99 %-ке дейін арттыруға мүмкіндік береді.

5 жыл ішінде оқушы орындарының тапшылығын
кезең-кезеңімен төмендету үшін «Алматы мектептерінің стандарты» негізінде 16 мектеп
және мектептерге жапсарлас 8 қосымша құрылыс салынады.

 

Слайд 15. Социальная устойчивость и стабильность. Доступная и качественная медицина для каждого

Денсаулық сақтау саласында 2030 жылға дейін қаланың 470 мың тұрғынын медициналық қызметпен қамтамасыз ететін
11 медициналық-санитарлық алғашқы көмек нысаны салынады.

3 перзентхана, 2 заманауи стационар, сондай-ақ,
250 орындық СПИД орталығы бар Хоспис салу жоспарлануда.

Медициналық инфрақұрылымды жаңғырту мақсатында
4 негізгі стационарға ауқымды жаңарту жүргізіліп,
2 клиникалық аурухана қайта жөндеуден өтеді.

1,5 млн тұрғынды қамтитын 16 жаңа жедел жәрдем қосалқы станциясы салынады, бұл шұғыл медициналық көмектің сапасын айтарлықтай жақсартады.

Кешенді жұмыстардың арқасында 2030 жылы алматылықтардың өмір сүру ұзақтығы 81 жасқа дейін артады.

 

 

 

Слайд 16. Социальная устойчивость и стабильность. Алматы – культурная столица

2028 жылға дейін Қазақ мемлекеттік циркі, Алматы зоопаркі, Сац атындағы мемлекеттік академиялық балалар театры және Қазақстан Жазушылар одағының ғимараты толық жаңғыртудан өтіп, заман талабына сай жаңа келбетке ие болады.

Сонымен қатар 2027 жылға қарай Жастар театры мен инклюзивті Мәдениет үйі ашылады.

2030 жылға дейін қалада 20 жаңа кітапхана іске қосылады.

Жыл сайын кемінде 40 ірі мәдени-көпшілік іс-шара өткізіліп, тұрғындарды мәдени өмірге кеңінен тарту жоспарланып отыр.

Осы бастамалардың нәтижесінде Алматыда біртұтас мәдени кеңістік қалыптасып, 2030 жылға қарай алматылықтардың мәдени өмір сапасы қазіргі 42 %-тен 55 %-ке дейін артады.

 

Слайд 17. Социальная устойчивость и стабильность. Физическая культура и спорт

Қала алдында 2030 жылға қарай жүйелі түрде спортпен шұғылданатын тұрғындардың үлесін 52%-ке дейін арттыру міндеті тұр.

Салауатты өмір салтын дамыту үшін біз спорттық инфрақұрылымды жаңғыртуды жалғастырамыз.

2027 жылға дейін «Медеу» биік таулы спорт кешенін жаңғырту жоспарланған.

 

Спорт саласындағы басты жобалардың бірі – жаңа стадион салу жобасы. Стадионның құрылысы 2027 жылы аяқталады деп жоспарлануда.

Сонымен қатар, 2030 жылға дейін «Алматы Арена», «Халық Арена», Балуан Шолақ атындағы Спорт сарайы, Орталық стадион және «Сұңқар» халықаралық трамплиндер кешені жаңартудан өтеді.

 

Слайд 18. Зелёный Алматы. Зелёный фонд города

Слайд 19. Зелёный Алматы. Улучшение качества атмосферного воздуха

Экология мәселелерін шешу үшін жылу көздері жаңғыртылып, газдандыру жұмыстары жүргізіледі, ал қалалық көлік кезең-кезеңімен экологиялық таза форматқа көшеді.

Сонымен қатар 2026 жылдан бастап қалада ағаш отырғызуды көбейту, заманауи суару жүйелерін енгізуді көздейтін ауқымды көгалдандыру бағдарламасы іске асырылады.

Нәтижесінде 2030 жылға қарай тұрғындардың экологиялық өмір сапасына қанағаттану деңгейі 65%-ке дейін өседі.

 

Слайд 20. Смарт сити

Цифрландыру Алматының орнықты дамуының басты бағыттарының бірі. 2030 жылға қарай қала жасанды интеллектке негізделген «ақылды қала» тұжырымдамасы негізінде заманауи басқару моделіне көшеді.

Осы мақсатты үдерістерді дәл модельдеуге инженерлік желілерге түсетін жүктемені болжауға және апаттардан келетін шығынды 20 пайызға азайтуға мүмкіндік беретін қаланың цифрлық егізі жасалады.

 Сондай-ақ қозғалысты басқарудың зияткерлік көлік жүйелері, қоғамдық көлік бағыттарын ақылды жоспарлау жүйесі енгізіледі.

Тұрғындардың өзара байланысы үшін біріңғай Super App қосымшасы іске қосылып, өтініштерге жауап беру уақыты 25 пайызға қысқарып, қала халқының кемінде 80 пайызы төтенше жағдайлар мен маңызды қалалық ақпарат бойынша дербес хабардар етіледі.

Слайд 21. Безопасный город. Правопорядок

Қауіпсіздік саласында әлеуметтік нысандар 100 % кешенді қауіпсіздік жүйесімен қамтылады.

2030 жылға қарай 100 мың бейнебақылау және 4,5 мың жол қозғалысын бақылау камерасы Бірыңғай мониторинг жүйесіне қосылады.

Бұл шаралар 2030 жылға қарай қылмыс деңгейін әр 10 мың тұрғынға шаққанда 140 жағдайға дейін төмендетуге мүмкіндік береді.

 

Слайд 22. Безопасный город. Готовность к ЧС

Алматы үшін төтенше жағдайларға дайындық ерекше өзекті мәселе болып табылады.

Алдағы 5 жыл ішінде энергия-, су-, жылумен қамтамасыз ету жүйелерінің кемінде 150 маңызды нысанына, 400 әлеуметтік объектіге және 200 көпқабатты тұрғын үйге сейсмикалық күшейту жұмыстары жүргізіледі.

2030 жылға дейін 15 жаңа өрт депосы салынып,
5 қолданыстағы депо жаңғыртылады, сондай-ақ қосымша
39 бірлік құтқару және өртке қарсы техника сатып алу жоспарлануда.

***

Құрметті депутаттар!

Бүгін біз Алматының даму жоспарын таныстырдық –
бұл құжат қазіргі жағдайдағы қаланы жаңғыртудың стратегиялық бағытын айқындайды және тұрғындардың негізгі сұраныстарына жауап беруге бағытталған.

Қолдауларыңызды сұраймын!