Мемлекеттік сатып алудың өмірлік циклі

Мемлекеттік сатып алу — бұл бір реттік әрекет емес, бірнеше кезеңнен тұратын тұтас процесс. Бюджет қаражаты ашық әрі тиімді жұмсалуы үшін әрбір сатып алу бірдей өмірлік циклден өтеді — жоспарлаудан бастап шартты орындауға дейін.

1. Жоспарлау
   Барлығы қажеттіліктен басталады. Ұйым (мектеп, аурухана, әкімдік) өзіне не қажет екенін анықтайды: азық-түлік, дәрі-дәрмек, техника, жөндеу қызметтері немесе құрылыс. Бұл қажеттіліктер жылдық сатып алу жоспарына енгізіліп, жүйеге жарияланады.
2. Сатып алуды жариялау
   Уақыты келгенде тапсырыс беруші мемлекеттік сатып алу порталында хабарландыру орналастырады. Онда сатып алу нысаны, қатысу шарттары, өтінім беру мерзімдері көрсетіледі. Осы сәттен бастап кез келген компания немесе ЖК құжаттармен танысып, қатысуға дайындала алады.
3. Өтінімдерді қабылдау және қарастыру
   Жеткізушілер өз ұсыныстарын электрондық түрде береді. Өтінімдерді комиссия немесе жүйе автоматты түрде (сатып алу тәсіліне байланысты) қарайды. Бұл кезеңде қатысушының талаптарға сәйкестігі, құжаттардың дұрыстығы, ұсыныстың тапсырыс берушінің қажеттілігіне сай болуы тексеріледі.
4. Жеңімпазды анықтау
   Сатып алу тәсіліне байланысты:

• аукционда ең төмен баға ұсынған жеңімпаз болады;
• конкурста баға ғана емес, сонымен қатар сапа, тәжірибе, орындау шарттары бағаланады;
• баға ұсыныстарын сұратуда қарапайымдылық пен талаптарға сәйкестік маңызды.
  Шешім хаттамаларда бекітіліп, жүйеде жарияланады және барлығына қолжетімді болады.

5. Шарт жасасу
   Жеңімпазбен мемлекеттік сатып алу порталы арқылы электрондық шарт жасалады. Онда мерзімдер, баға және тараптардың міндеттемелері көрсетіледі. Шарт ЭЦҚ-мен қол қойылған сәттен бастап заңды күшіне енеді.
6. Шартты орындау
   Бұл кезеңде жеткізуші өз міндеттемелерін орындайды: тауар жеткізеді, қызмет көрсетеді немесе жұмыс атқарады. Тапсырыс беруші өз кезегінде нәтижені қабылдап, оны бюджет есебінен төлейді.
7. Бақылау және аяқтау
   Шарт орындалғаннан кейін жабылады. Егер бұзушылықтар (мысалы, сапасыз тауар немесе мерзімдердің сақталмауы) анықталса, санкциялар қолданылады. Сондай-ақ уәкілетті органдар тарапынан шағымдар мен тексерулер болуы мүмкін.

Қорытынды:
Мемлекеттік сатып алудың өмірлік циклі — бұл ашық тізбек: қажеттілік → хабарландыру → өтінімдер → жеңімпаз → шарт → орындау → бақылау. Осы арқылы мемлекет қажетті тауарлар мен қызметтерге қол жеткізеді, ал бизнес ашық жағдайда жұмыс істеу мүмкіндігіне ие болады.