ҚОСЫЛУ ЖЕҢІЛДЕТІЛДІ

Біздің мемлекетте бизнесті дамыту үшін жағдайларды жасауда. Электрмен жабдықтау жүйесін де реформалар қатысты. Бүгін ол жөнінде Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігі Атомдық және энергетикалық қадағалау мен бақылау комитетінің Жамбыл облысы бойынша аумақтық департаменті басшысының Куатбеков Айдар Илесбекович айтады.

Электр энергетикаға қатысты заңнамалық актілерінде, өзгерістер мен толықтырулар енгізілді. Мысалға, Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2015 жылғы 25 ақпандағы №143 бұйрығымен бекітілген, электр энергиясын пайдалану Қағидаларына сәйкес, электрмен жабдықтау жүйесіне қосылуға техникалық шарттарын беру мерзімі қысқартылған.

Айдар Илесбекович, тағы не өзгергенің айтыңызшы?
Құрылыс-монтаж жұмыстарына рұқсат алу қажеттілігі жоқ. Енді жобалаушыға мемлекеттік сәулет-құрылыс бақылауы басқармасына жұмыс басталуы туралы хабарландыруды электрондық нысанда жолдау жеткілікті. Сонымен қатар, энергетикалық қадағалау мен бақылау мемлекеттік бойынша органынан электр жүйесіне қосылу үшін рұқсат алу қажеттілігін алып тастаған. Энергиямен жабдықтау ұйымымен электрмен жабдықтау үшін апталық шарт жасасу мерзімі үш күнге дейін қысқартылды. Қазақстан аумағында энергия өндіретін, энергия беруші ұйымдары мен тұтынушылары электорлық энергиясын пайдалану реті жоғарыда көрсетілген қағидаларымен анықталатының белгілейміз.

Энергетикалық сараптаудан өткізу қажет па?

Желіге қосу алдында энергетикалық сараптауды өткізу қажетті емес.
Электорлық желіге қатынауды қалай алуға болады?
Энергия беруші немесе энергия өндіруші ұйым электр желісіне рұқсат алу үшін көп пәтерлі құрылыстарда тұратын тұтынушыларды қоспағанда әрбір тұтынушыға техникалық шарттар береді. Қағиданың 12-тармағына сәйкес, энергия беруші немесе энергия өндіруші ұйым қосылу үшін техникалық шарттарды мынадай жағдайларда: энергия беруші (энергия өндіруші) ұйымның электр желілеріне жаңа енгізілген немесе жаңартылған электр қондырғыларын қосқанда; тұтынылатын электр қуаты бұрын берілген техникалық шарттарда белгіленген қуаттан артқанда; электрмен сырттай жабдықтау схемасы өзгергенде; тұтынушының электр энергиясы қабылдағыштарын электрмен жабдықтау сенімділігінің санаты өзгергенде береді.
Техникалық шарт қандай мерзімде беріледі?

Тұтынушыға электр желілеріне қосылу үшін техникалық шарттар нысан бойынша өтінім негізінде беріледі. «Табиғи монополиялар туралы» Қазақстан Республикасының 2018 жылғы 27 желтоқсандағы № 204-VІ ҚРЗ Заңының (әрі қарай - Заң) 11-тармағына сәйкес, табиғимонополия субъектісінің желілеріне қосуға немесе реттеліп көрсетілетін қызметтіңкөлемін ұлғайтуға арналған техникалық шарттарды беруге өтініш бес жұмыс күніішінде қаралады, техникалық шарттарды алу мерзімі 14 күннен 5 жұмыс күніне қысқартылды.

Салынып жатқан объектілерге техшарттары қажет пе?
Салынып жатқан объектілерді электрмен жабдықтау үшін тұтынушыға құрылыс кезінде уақытша техникалық шарттар беріледі.
Техшарттарды беруден бас тарту қарастырылған ба?
Энергия беруші ұйымның электрлік желілеріне немесе энергия өндіруші ұйымның электр қондырғыларына қосылуға техникалық мүмкіндігі жоқ кезде техникалық шарттардың берілуі мүмкін емес.
Бұдан басқа, Қазақстан Республикасының «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы» Кодексі 301-1 – бабында электр және жылу желілеріне қосылу үшін техникалық шарттардың берілуі және (немесе) құжаттарды қабылдаудан бас тартқаны, беру мерзімі мен талаптардың негізін бұзғаны үшін әкімшілік жауапкершілік алдын ала ескертілген.
Техшарттарды алу және қайта рәсімдеу үшін ақы алынатыны техникалық шарттарда көрсетілген бе?
Қайта рәсімдеу техникалық шарттарында ақы алынбайды.

Қағиданың 17-тармағында тұтынушы энергия беруші ұйымның электр желілеріне немесе энергия өндіруші ұйымның электр қондырғыларына жалғауға берілетін техникалық шарттар мәтініндегі мазмұнында талаптар белгіленген. Электрлік желіге қосылу үшін өтінім берген тұтынушыларға Қағиданың 17-тармағында көрсетілгеннен басқа қосымша талап ету заңсыз екендігін белгілейміз.

Жобалау құжаттамасына келісім алу мерзімі қандай?
Сондай-ақ, 10-тармағының 6-тармақшасына сәйкес,реттеліп көрсетілетін қызметке қолжетімділік ұсынылған кезде табиғимонополия субъектісіне: құрылыс жобасының табиғи монополия субъектісінің желілеріне қосуға немесереттеліп көрсетілетін қызметтің көлемін ұлғайтуға арналған техникалық шарттарғасәйкестігіне келісуді талап етуге тыйым салынады.
Жеке тұлға үшін электр қондырғыларына жобалау құжаттамасы қажет пе?
Тұтынушыға (жеке тұлға) өтініш кезінде энергия беруші ұйымына электр қондырғыларына кернеуі беру туралы жобалау құжаттамасы басқа жағдайда, (құрылыс, жобалау, инженерлік инфраструктурасындағы объектілер реконструкциясы сәулет, қала құрылысы және (немесе) құрылыс қызметіне жататын жұмысын (қызметін) орындаған кезде,) Қазақстан Республикасының Заңы «Қазақстан Республикасындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы» шарттасылған талаптарындағы қажеттілігінде қажет емес.

Сондықтан энергия беруші ұйымы жобалау құжаттамасы жоқ кезде, егер оның міндетті болуы Заңда ескертілмеген болса тұтынушыға (жеке тұлға) кернеу беруіне бас тарту заңсыз әрекет.

Тұтынушыны энергия беруші ұйымы электр желілеріне қандай мерзімде қосады?
Тұтынушы анықталған кемшіліктерді жойғаннан кейін энергия беруші (электр өндіруші) ұйым электр қондырғыларын үнемі пайдалану үшін өзінің электр желілеріне қосады.

Энергия беруші ұйым тұтынушылардың электр қондырғыларын пайдалануға қосу барысында төмендегі мерзімде кернеу жібереді:

энергия беруші (энергия өндіруші) ұйым сырттай қосылу және электр энергиясын коммерциялық есепке алу жүйесін пайдалануға беру туралы қорытындымен, тұтынушы электр қондырғыларын қосуға материалдар ұсынғаннан кейінгі 1 (бір) жұмыс күнінің ішінде тексеріп байқайды;
энергиямен жабдықтаушы ұйым энергия беруші (энергия өндіруші) ұйымды электрмен жабдықтау шартын жасасу туралы 1 (бір) жұмыс күнінің ішінде хабарлайды;
энергия беруші (энергия өндіруші) ұйым электрмен жабдықтау шартына қол қойылған күннен кейінгі 1 (бір) жұмыс күнінің ішінде тұтынушының электр қондырғыларына кернеу жібереді.

Тұтынушыға электр энергиясын қосу және жіберу тек коммерциялық есепке алу жүйесі болған кезде ғана жүзеге асырылады.

Сонымен қатар, қазіргі уақытта «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне сауда қызметін реттеу мәселелері және бизнес-орталығын дамыту сұрақтары бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Заңының жобасы қарастырылуда. Бұл жобада ашық ұсыныс принципі бойынша электрмен жабдықтау келісім шарты жасалып, тұтынушыға электрмен жабдықтау келісім шартына қол қою қажеттілігін алып тасталынады, келісім шарт жасау құжаттары энергия беруші ұйымдарымен жолданыпжәнеэлектр энергиясын іс жүзінде пайдалану кезінен бастап күшіне енетін болып есептелінеді.

«Қазақстан Республиксы

Энергетика министрлігі Атомдық

және энергетикалық қадағалау мен бақылау

комитетінің Жамбыл облысы

бойынша аумақтық департаменті» ММ

басшысы