Кәсіподақ – еңбек адамы үшін сенімді қорған

Кәсіподақ – еңбек адамы үшін сенімді қорған
Биыл еліміздегі кәсіподақтар қозғалысының құрылғанына 120 жыл және Кәсіподақтар федерациясының құрылғанына 35 жыл толып отыр. Осы екі маңызды дата Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев жариялаған «Жұмысшы мамандықтары жылымен» қатар келіп отыр.

Осы жылдар аралығында еліміздің кәсіподақтары еңбекшілердің игілігі үшін белсенді жұмыс істеп, әлеуметтік және еңбек реформаларын іске асыруға үлес қосты және қосып келеді. Бүгінгі таңда кәсіптік одақтар түрлі салалардағы 2,5 миллионнан аса қызметкердің басын біріктіретін, елдегі ең үлкен қоғамдық бірлестікке айналған.

Тарихқа көз жүгіртетін болсақ, еліміздегі кәсіподақ қозғалысының тарихы ХХ ғасырдың басынан бастау алады.

Қазіргі Қарағанды облысының аумағында 1905 жылы 6 желтоқсанда құрылған Успен мыс кеніші жұмыскерлерінің одағы ресми түрде елдегі алғашқы кәсіподақ ұйымы болып саналады.

Кеңес одағы тұсында Қазақстан Республикасының барлық кәсіподақтарының қызметін 1948 жылы Бүкілодақтық Орталық Кәсіподақтар Кеңесінің XIX Пленумының қаулысы негізінде құрылған бірыңғай орталық орган – Қазақ кәсіподақтар кеңесі басқарған.

1990 жылы 10 қазанда Қазақстан кәсіподақтарының XIV съезінде Қазақ кәсіподақтар кеңесінің заңды мұрагері – Қазақ КСР кәсіподақтар федерациясының құрылуы туралы декларация қабылданды.

Федерация – кәсіподақтардың іс-әрекеттерін біріктіру, кәсіподақ мүшелерінің әлеуметтік-экономикалық, еңбек құқықтары мен мүдделерін білдіру және қорғау, кәсіподақтардың құқықтары мен бостандықтарын қамтамасыз етуді өз қызметінің басты мақсаты ретінде белгілеп, мемлекеттік органдардан, жұмыс берушілерден және саяси партиялардан тәуелсіздігін жариялады.

1992 жылдың 3 наурызынан бастап Қазақ КСР Кәсіподақтар федерациясын Қазақстан Республикасының Кәсіподақтар федерациясы деп өзгерту туралы шешім қабылданды.

Осы жылдар ішінде қоғам дамуы мен мемлекеттің қалыптасуында кәсіподақтар айтарлықтай ықпалды әрі ең пәрменді ұйым болған. Кеңес үкіметі кезінде елдегі жұмысшылардың 95 пайызы кәсіподақтарға мүше еді. Ол дәуір өтті, кетті. Қазір заман бөлек, талап ерекше. Кеңес үкіметі құлағаннан кейін барлық Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы елдерінің кәсіподақтары секілді Қазақстанның кәсіподақтары да еліміз нарықтық экономикаға көшкенде талай қиыншылықтарды бастан өткерді, шектеу шаралары да жүргізілді.