Сібір жарасы (Түйнеме)

Сібір жарасы (Түйнеме)

Сібір жарасы (Түйнеме)

Сібір жарасы-  адам және жануарлардың жоғары өлімімен өтетін аса қауіпті жұқпалы ауру. Сібір жарасының қоздырғышы қоршаған ортаға төзімді болып келеді топырақта ол ондаған жылдар бойы сақтала алады.. Сібір жарасының үш түрі бар: терілік, өкпелік және ішекті. Терілік түрі басым, сирек — сепсис құбылыстары (шіруі) бар өкпе және ішек түрі. Бұл ауру адамға ауру жұқтырылған жануардың терісімен және жүнімен жанасудан немесе залалданған етті тұтынудан жұғуы мүмкін.

Сібір жарасын адамға жұқтырушы ол– үй жануарлары (ірі қара мал,  қой, ешкі, түйе, шошқа) болып табылады. Адамға аурудың жұғу жолы көбінесі жанасу арқылы (малды сою кезінде терісін түсіруде немесе мал терісін өңдеуде)  және бактерияның спораларымен ластанған  тағамдар мен ауыз суын ішп-жеуде және ластанған топырақты егістікте қолдануда жұғуы мүмкін. 

Инфекцияның берілу жолдары:

  1. Байланысты - ауру жануарларға күтім жасау кезінде зақымдалған тері немесе шырышты қабықтар арқылы:ұшаны өңдеу, терісін алу және өлген жануарлардың өлекселерін көму кезінде; сібір жарасы даулары бар топырақпен жұмыс істеген кезде;
  2. Алиментарлы - ауру малдардан алынған ет тағамдарын дайындау және тұтыну жолы арқылы.
  3. Аэрогенді (ауа — шаң) - спорды ингаляциялау жолымен.
  4. Трансмиссивті-жәндіктердің шағуы (соқыр, шыбын, масалар) арқылы.

Сібір жарасының белгілері

Аурудың инкубациялық кезеңінің орташа ұзақтығы 2-3 күнді құрайды,бірнеше сағаттан 8-14 тәулікке дейін ауытқуы мүмкін.

Ауру тез басталады: алғашқы сағатта - дене температурасы 38-40 градусқа дейін күрт жоғарылайды және әлсіздік пайда болады. Қан (сепсис) жұқтырудың кез келген әдісі нәтижесінде дамиды.

Симптомдары:

- қатты бас ауруы;

- жоғары дене қызуы;

- жалпы әлсіздік;

- ісіну мен қышудың тез өсуімен карбункул (тері зақымданғанда);

- кеуде ауыруы (өкпе түрі жағдайында);

- тұншығу (өкпе түрінде);

- қан қоспасы бар диарея (ішек түрі жағдайында);

- іштің түйілу аурулары (ішек жағдайында);

- қан қоспасы бар құсу (ішек түрі жағдайында).

Егер емдеу уақытында басталса, науқастар сауығады. Сирек жағдайларда ауру ағымы ішек, өкпе немесе септикалық түрлермен асқынады. Аурудың ауыр ағымы бар және ол науқастың өліміне әкелуі мүмкін. Сондықтан сібір жарасына күдікті болса, дереу дәрігерге хабарласыңыз. Емдеу тек стационар жағдайында жүргізіледі.

 

Алдын алудың негізгі шаралары

1.Үй жануарларының күтімі кезеңінде жеке қорғаныс құралдарын қолдану(резеңке қолқаптар,плащтар және т.б);

  1. Сібір жарасы қарсы үй жануарларвына профилактикалық вакцинация жасау;

3.Ауылшаруашылық жануарларын сату және сою кезінде санитарлық ережелерді сақтау;

  1. Жануарларды алдын ала ветеринарлық тексеруден кейін сою;
  2. Ет пен басқа да жануарлардың өнімдерін тек ветеринарлық куәландырудан кейін сату;
  3. Кездейсоқ тұлғалардан ет пен сүт өнімдерін сатып алмау;
  4. Сібір жарасы індетіне қарсы қасапшылар, ет және ет өнімдерін жинау, сақтау, тасымалдау, өңдеу және сатумен айналысатын тұлғалар, сонымен қатар түйнеме індетінің қолайсыз аумақтарында жұмыс істейтіндер алдын алу екпелерді алуы қажет.
  5. Жануарларды сібір жарасына қарсы егу.

 

Байзақ аудандық санитариялық-эпидемиологиялық бақылау басқармасының басшысы: Рита Өмірханқызы Алтынбасова