ҚРҰБ және УИП басқаруындағы инвестициялық портфельдер: 2025 жылғы 1 қыркүйектегі қорытындылар

"БЖЗҚ" АҚ (бұдан әрі - БЖЗҚ) Сайтта Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің (бұдан әрі - ҚРҰБ) және инвестициялық портфельді басқарушылардың (бұдан әрі - УПИ) зейнетақы активтерін басқару туралы есепті ұсынады enpf.kz "көрсеткіштер-инвестициялық қызмет" бөлімінде.

2025 жылғы 1 қыркүйектегі жағдай бойынша ҚРҰБ және УПИ басқаруымен зейнетақы активтерінің жалпы көлемі 25 083,08 млрд теңгені құрады. Осы күнгі жағдай бойынша міндетті зейнетақы жарналары (бұдан әрі - МЗЖ), міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары (бұдан әрі - МКЗЖ), ерікті зейнетақы жарналары (бұдан әрі - ЕЗЖ) есебінен қалыптастырылған ҚРҰБ сенімгерлік басқаруындағы БЖЗҚ зейнетақы активтері шамамен 24 463,47 млрд теңгені құрады[1]. ҚРҰБ сенімгерлік басқаруындағы жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарналары (бұдан әрі - МЗЖ) есебінен қалыптастырылған зейнетақы активтерінің көлемі - 551,25 млрд теңге.

УПИ басқаруындағы зейнетақы активтері 68,36 млрд теңгеден асты.

ҚРҰБ басқаруындағы зейнетақы активтерінің инвестициялық портфелі

Ұлттық Банк БЖЗҚ зейнетақы активтерін сенімгерлікпен басқарушы ретінде теңгерімді Инвестициялық саясат жүргізеді: валюталар, елдер, секторлар және эмитенттер бойынша қаржы құралдарының әртүрлі түрлеріне Инвестициялар салады.

2025 жылғы 1 қыркүйекке МЗЖ, МКЗЖ, ЕЗЖ есебінен қалыптастырылған зейнетақы активтерін инвестициялаудың негізгі бағыттары мынадай: ҚР Қаржы министрлігінің мемлекеттік бағалы қағаздары – 42,58%, квазимемлекеттік компаниялардың облигациялары – 8,85%, Қазақстан Республикасының екінші деңгейдегі банктерінің облигациялары – 2,78%, ҚРҰБ депозиттері-2,14%, акциялар және депозитарлық ҚР эмитенттерінің қолхаттары-1,77%, МҚҰ – 1,20%.

2025 жылғы 1 қыркүйектегі жағдай бойынша МЗЖ, МКЗЖ, ЕЗЖ есебінен сатып алынған қаржы құралдары номинацияланған валюталар бөлінісіндегі инвестициялық портфель мынадай: ұлттық валютадағы Инвестициялар – 57,33%, АҚШ долларымен – зейнетақы активтері портфелінің 42,67%.

Алынған кірістің құрылымын талдаудан бағалы қағаздар бойынша сыйақы түріндегі табыс, оның ішінде орналастырылған салымдар мен "кері РЕПО" операциялары бойынша табыс 1 277,10 млрд теңгені, сыртқы басқарудағы активтерді қоспағанда, шетел валютасын қайта бағалаудан түскен табыс - 139,12 млрд теңгені, сыртқы басқарудағы активтер бойынша табыс болғандығы шығады оның ішінде бағамдық қайта бағалауды ескере отырып - 456,19 млрд теңге, өзге кірістер-5,16 млрд теңге. Бағалы қағаздарды нарықтық қайта бағалау теріс болды.

2024 жылғы қыркүйектен бастап 2025 жылғы тамызға дейінгі соңғы 12 айда есептелген инвестициялық кіріс мөлшері шамамен 2,74 трлн теңгені құрады, осы кезеңдегі кірістілік - 12,20% мөлшерінде инфляция кезінде 12,60%.

2025 жылғы 1 қыркүйектегі МЗЖ инвестициялау бағыттары келесідей: ҚР Қаржы министрлігінің мемлекеттік бағалы қағаздары – 97,58%, ҚРҰБ депозиттері – 2,22%, инвестициялық шоттардағы ақшалай қаражат – 0,20%.

МЗЖ есебінен инвестициялық портфель тек ұлттық валютада номинацияланған қаржы құралдарын қамтиды.

2025 жылғы 1 қыркүйектегі жағдай бойынша ОПВР-ның табыстылығы соңғы 12 айда 7,64% құрады.

Естеріңізге сала кетейік, зейнетақы жинақтары – ұзақ мерзімді инвестициялар. Сондықтан инвестициялық кірістің мөлшерін кем дегенде бір жыл ішінде талдаған жөн. Жекелеген кезеңдерде шетел валюталары бағамдарының құбылмалылығына, қаржы құралдарының нарықтық құнының өзгеруіне, сондай-ақ инфляцияның ықпалына байланысты кірістіліктің төмендеуі байқалуы мүмкін. Инвестициялық портфельді әртараптандыру, кейбір құралдар бойынша кіріс басқа құралдар бойынша уақытша шығындарды жабатын болса, ұзақ мерзімді перспективада зейнетақы жинақтарының сақталуын және орнықты табыстылығын қамтамасыз етеді. Мәселен, соңғы 3 жылдағы динамикадағы инвестициялық табыс тұрақты өсуді көрсетеді, зейнетақы активтерінің табыстылығы инфляция деңгейінен асып түседі.

Эмитенттерді көрсете отырып, ҚРҰБ басқаруындағы қаржы құралдарының инвестициялық портфелінің егжей-тегжейлі құрылымы және инвестициялық қызметке шолу БЖЗҚ-ның ресми сайтында орналастырылған. Сондай-ақ сайтта enpf.kz МЗЖ есебінен қалыптастырылған зейнетақы активтері бойынша портфель құрылымы туралы ақпарат орналастырылды.

Инвестициялық портфельді басқарушылар

УПИ басқаруындағы зейнетақы активтерінің жалпы көлемі 68,36 млрд теңгеден асады.

            01.09.2025 ж.жағдай бойынша "Alatau City Invest" АҚ сенімгерлік басқаруындағы зейнетақы активтері 12,74 млрд теңгені құрады.

            Компанияның негізгі инвестициялары: ҚР ҚМ МБҚ – 18,59%, Exchange Traded Funds (ETF) пайлары-16,76%, ҚР Екінші деңгейдегі банктерінің облигациялары-16,29%, РЕПО – 16,14%, ҚР квазимемлекеттік ұйымдарының облигациялары-11,33%, шетелдік эмитенттердің корпоративтік облигациялары – 6,17%, МҚҰ-5,90%, эмитенттердің корпоративтік облигациялары ҚР-5,82%, шет мемлекеттердің МБҚ-2,77%. Айта кетейік, портфельдің 75,09% – ы теңгемен, 23,47% – ы АҚШ долларымен, 1,43% - ы басқа валюталармен ұсынылған.

2025 жылғы 1 қыркүйектегі жағдай бойынша салымшылардың (алушылардың) шоттарына бөлінген соңғы 12 айдағы БЖЗҚ зейнетақы активтерінің кірістілігі 10,94% -. құрады.

Эмитенттерді көрсете отырып, "Alatau City Invest" АҚ басқаруындағы қаржы құралдарының инвестициялық портфелінің егжей-тегжейлі құрылымы БЖЗҚ сайтында ұсынылған.

01.09.2025 ж.жағдай бойынша "Halyk Global Markets" ақ сенімгерлік басқаруындағы зейнетақы активтері 6,42 млрд теңгені құрады.

Портфель құрылымындағы негізгі инвестициялар: РЕПО (90 күнтізбелік күннен аспайтын) – 44,31%, ҚР Қаржы министрлігінің мемлекеттік бағалы қағаздары – 10,41%, шетелдік эмитенттердің корпоративтік облигациялары – 9,54%, ҚР Екінші деңгейдегі банктерінің облигациялары – 8,73%, шетелдік эмитенттердің үлестік құралдары (ETF пайлары) – 7,49%, корпоративтік облигациялар ҚР ұйымдары-5,25%, ҚР квазимемлекеттік ұйымдарының облигациялары – 4,99%, мемлекеттік мәртебесі бар, шет мемлекеттердің орталық үкіметтері шығарған бағалы қағаздар – 3,84%.

Ұлттық валютадағы Инвестициялар портфельдің 76,27% - 2, АҚШ долларымен-23,73% -. құрады.

2025 жылғы 1 қыркүйектегі жағдай бойынша салымшылардың (алушылардың) шоттарына бөлінген соңғы 12 айдағы БЖЗҚ зейнетақы активтерінің кірістілігі 12,59% -. құрады.

Эмитенттерді көрсете отырып, "Halyk Global Markets" ақ басқаруындағы қаржы құралдарының инвестициялық портфелінің егжей-тегжейлі құрылымы БЖЗҚ сайтында ұсынылған.

01.09.2025 ж.жағдай бойынша "BCC Invest" АҚ сенімгерлік басқаруындағы БЖЗҚ зейнетақы активтері 7,67 млрд теңгені құрады.

Инвестициялардың негізгі бағыттары: ҚР ЕДБ облигациялары – 25,92%, ҚР квазимемлекеттік ұйымдарының облигациялары - 16,53%, ҚР ҚМ МБҚ – 15,71%, РЕПО – 12,33%, ҚР резидент эмитенттерінің корпоративтік облигациялары-12,25%, шетелдік эмитенттердің корпоративтік облигациялары – 11,61%.

Ұлттық валютадағы Инвестициялар портфельдің 74,12% - 2, АҚШ долларымен-25,88% -. құрады.

  2025 жылғы 1 қыркүйектегі жағдай бойынша салымшылардың (алушылардың) шоттарына бөлінген соңғы 12 айдағы БЖЗҚ зейнетақы активтерінің кірістілігі 12,85% -. құрады. 

Эмитенттерді көрсете отырып, "BCC Invest" АҚ басқаруындағы қаржы құралдарының инвестициялық портфелінің егжей-тегжейлі құрылымы БЖЗҚ сайтында ұсынылған.

01.09.2025 ж.жағдай бойынша "Сентрас Секьюритиз" АҚ сенімгерлік басқаруындағы БЖЗҚ зейнетақы активтері 2,98 млрд теңгені құрады.

  ҚР квазимемлекеттік ұйымдарының облигацияларына 17,81%, ҚР ЕДБ облигацияларына – 17,48%, ҚР эмитенттерінің корпоративтік облигацияларына – 16,33%, ҚР ҚМ МБҚ – 16,05%, РЕПО – 9,30%, АҚШ Мемлекеттік облигацияларына – 5,40%, шетелдік эмитенттердің акциялары мен Депозитарлық қолхаттарына – 3,83%, резидент эмитенттердің акциялары мен Депозитарлық қолхаттарына инвестицияланды ҚР-3,42%.

Ұлттық валютадағы Инвестициялар портфельдің 69,03% – 3, АҚШ долларымен-30,97% -. құрады.

2025 жылғы 1 қыркүйектегі жағдай бойынша салымшылардың (алушылардың) шоттарына бөлінген соңғы 12 айдағы БЖЗҚ зейнетақы активтерінің кірістілігі 16,14% -. құрады.

"Сентрас Секьюритиз" АҚ басқаруындағы қаржы құралдарының инвестициялық портфелінің егжей-тегжейлі құрылымы эмитенттерді көрсете отырып, БЖЗҚ сайтында ұсынылған.

01.09.2025 жылғы жағдай бойынша "Halyk Finance "Қазақстан Халық Банкіне дейін" ақ сенімгерлік басқаруындағы зейнетақы активтері 38,55 млрд теңгені құрады.

Портфель құрылымындағы негізгі инвестициялар келесідей: ҚР ҚМ МБҚ – 23,31%, РЕПО – 16,96%, ҚР Екінші деңгейдегі банктерінің облигациялары – 9,78%, шетелдік эмитенттердің корпоративтік облигациялары – 9,52%, шет мемлекеттердің МБҚ – 8,59%, МҚҰ – 8,47%, Exchange Traded Funds (ETF) пайлары – 6,51%, ҚР эмитенттерінің корпоративтік облигациялары-5,62%, ҚР квазимемлекеттік ұйымдарының облигациялары – 3,14%, шетелдік эмитенттердің акциялары мен депозитарлық қолхаттары – 2,79%, ҚР эмитенттерінің акциялары мен депозитарлық қолхаттары – 2,70%.

Ұлттық валютадағы құралдарға портфельдің 59,33%, АҚШ долларымен – 40,67% инвестицияланды.

2025 жылғы 1 қыркүйектегі жағдай бойынша салымшылардың (алушылардың) шоттарына бөлінген соңғы 12 айдағы БЖЗҚ зейнетақы активтерінің кірістілігі 13,25% -. құрады.

"Halyk Finance "Қазақстан Халық Банкіне дейін" ақ басқаруындағы қаржы құралдарының инвестициялық портфелінің егжей-тегжейлі құрылымы эмитенттерді көрсете отырып, БЖЗҚ сайтында ұсынылған.

Естеріңізге сала кетейік, 2023 жылғы 1 шілдеден бастап салымшылар инвестициялық портфельді басқарушының (УИП) ең төменгі жеткіліктілік шегін есепке алмай, міндетті зейнетақы жарналары (МЗЖ) және міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары (МКЗЖ) есебінен зейнетақы жинақтарының 50% - дан аспайтын бөлігін сенімгерлік басқаруға бере алады. Ерікті зейнетақы жинақтары бар салымшылар оларды УПИ-ге 100% көлемінде бере алады.