Қожа Ахмет Ясауи - 930 жыл.

Қожа Ахмет Ясауи - 930 жыл.

Қожа Ахмет Ясауи (1093-1166) - қазақ халқының байырғы мәдениетінің тарихында айрықша орны бар ұлы ақын, сопылық поэзияның негізін салушы, күллі күншығыс мұсылмандарының рухани ұстазы болған ұлы ойшыл, діни қайраткер.
Оның артында Орталық Азиядағы әр түрлі халықтардың мәдениетіне енген көптеген рухани туындылар қалды. Ол өмірінің барлық жылдарын көшпенділерге рухани даналық пен мәдениетті беруге арнады.
Қожа Ахмет Ясауи 1093 немесе 1094 жылдары көне Исфиджаб (Сайрам) қаласы Отырар қаласының ауданында дүниеге келген. Ахмет тұлғасының қалыптасуы ясы қаласымен байланысты (Түркістан қаласының бұрынғы атауларының бірі. Оның ұстазы Арыстан-баба (немесе Баб Арыстан) - белгілі ислам уағызшысы ..
Түркі әлемінде Қожа Ахмет исламның негізгі таратушысы болды.
Ал оның арқасында Ясы қаласы Түркістан күллі түркілердің рухани орталығына айналды. Бірақ Ахмед Ясауи тек діни қайраткер болған жоқ. Оның философиялық және поэтикалық шығармалары танымал және құрметті болды. Сауатсыз көшпенділер оның өлендерін, салған суреттерін жатқа айтып, ұрпақтан-ұрпаққа жеткізіп отырған. Ал оның философиялық мұрасы бүгінгі күнге дейін өзектілігін жоймаған адам ойының інжу-маржаны саналады. Ахмед Яасауи өзінің бүкіл өмірін, бар күшін туысқан халықтарды біріктіруге, көптеген діни ағымдар аясында рухани бірлік құруға арнады. 63 жылдан кейін өмірінің соңына дейін жерастында өмір сүрді. Оны Яассауи былай түсіндіреді: «Мен пайғамбар жасына келдім, алпыс үшке келдім, бұл маған жетеді, пайғамбар берген уақыттан артық өмір сүрудің қажеті жоқ». Дәл осы арада қылуетте Ахмет Яссауи өмірінің соңына дейін өтіп, 13-15 ғасырлардағы көшірмелер түрінде бүгінгі күнге дейін жеткен.