Тұтынушылардың құқықтары жиі бұзылады. Осының арқасында кейбір сатушылар мен қызмет жеткізушілері өз кірістерін көбейтуге тырысады, тіпті сәтті болады. Мұндай жосықсыз бизнесті жүргізудің жарқын мысалдарының бірі-сатып алушыға қосымша тауарларды немесе қызметтерді мәжбүрлеу.
Мысалы, автосалонның клиенті көлік сатып алмақшы. Ол тауармен және оның құнымен таныстырылады, сатып алушы барлық сипаттамалармен келіседі және белгіленген соманы төлеуге дайын. Бірақ бұл кезеңде оған сатып алушы осы көлікке бірнеше қымбат құрылғыларды сатып алуы керек деп айтады, олар осы қосымша тауарларды сатып алмай-ақ, сізге ұнайтын көлікті сатып алу мүмкін емес деп дәлелдейді.
Мұндай жағдайлар басқа дүкендер мен қызмет көрсету компанияларында да болуы мүмкін. Мысалы, кез-келген техниканы сатып алу кезінде қосымша кепілдік сертификатын сатып алуға мәжбүр болған кезде және т.б.
Тұтынушылардың құқықтарының бұзылуына жол бермеу мақсатында Департамент назарыңызды "тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы" ҚР Заңының (бұдан әрі – Заң) 8-1-бабы 2-тармағының 3-тармақшасына сәйкес шарт жасасу кезінде тұтынушылардың құқықтарын бұзатын және (немесе) оларға қысым жасайтын шарттарға, оның ішінде тұтынушының қосымша жүктелген міндеттерді белгілеуіне өтеулі тауарларға (жұмыстарға, көрсетілетін қызметтерге) сатушы (орындаушы, дайындаушы) жатқызады.
Заңның 28-бабының 1-тармағына сәйкес сатушы (дайындаушы, орындаушы) сатушының (дайындаушының, орындаушының) жұмыс режимін ескере отырып, тұтынушыға қолайлы уақытта тиісті сападағы тауарды (жұмысты, көрсетілетін қызметті) еркін таңдауды қамтамасыз етуге міндетті. Тұтынушыны өзіне қажет емес мөлшерде және (немесе) ассортиментте тауар (жұмыс, қызмет) сатып алуға мәжбүрлеуге тыйым салынады.
Тұтынушыға тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) еркін таңдау құқығының бұзылуы салдарынан келтірілген залалды (залалды) сатушы (дайындаушы, Орындаушы) толық көлемде өтейді.
ҚР Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес мәжбүрлі ассортименті бар тауарды өткізу (сатып алу) ҚР Әкімшілік құқық бұзушылық туралы Кодексінде көзделген жосықсыз бәсекелестікке жатады.
Кәсіпкерлік кодекс сонымен қатар "мәжбүрлі ассортименті бар тауарды сату (сатып алу)" ұғымына не кіретінін түсіндіреді. Бұл сатушының немесе сатып алушының мәміле тақырыбына қатысты емес қосымша шарттар мен талаптарды белгілейтін кез келген әрекеті.
Есіңізде болсын, Сіз тауарлар мен қызметтерді еркін таңдауға құқығыңыз бар!
Тұтынушылар өздерінің тұтынушылық құқықтарын қорғау мәселелері бойынша ШҚО сауда және тұтынушылардың құқықтарын қорғау департаментіне (Өскемен қаласы, Крылов көшесі, 114, телефон 8(7232)267207) мекенжайы бойынша жүгіне алады.
Өз құқықтарыңызды қорғаңыз және сауатты тұтынушы болыңыз!