Қазақстан Республикасының мемлекеттік сатып алуына кімдер қатысуға рұқсат етілмейді?

Қазақстан Республикасының (ҚР) «Мемлекеттік сатып алу туралы» Заңының 6-бабында жекелеген әлеуетті өнім берушілердің мемлекеттік сатып алу процесіне қатысуына кедергі келтіретін бірқатар шектеулер бар. Бұл шектеулер мемлекеттік сатып алу жүйесіндегі ашықтық пен адалдықты қамтамасыз етуге, сондай-ақ мемлекет пен қоғамның мүдделерін қорғауға бағытталған.
Осы бапқа сәйкес әлеуетті өнім беруші белгілі бір критерийлерге сәйкес келсе, мемлекеттік сатып алуға қатысуға құқығы жоқ. Мұндай критерийлерге мыналар жатады:
1. Адал емес қатысушылардың тізілімі: Мемлекеттік сатып алуға адал емес қатысушылардың тізіліміне енгізілген өнім берушілер тендерлерге қатыса алмайды. Бұл тізілім бұрын жасалған шарттар бойынша міндеттемелерді орындамау сияқты жосықсыз мінез-құлық фактілері негізінде қалыптастырылады.
2. Борыштық мiндеттемелер: Мемлекет немесе басқа ұйымдар алдында берешегі бар өнім берушілер де мемлекеттік сатып алуға қатысушылар тізімінен шығарылады. Бұл ереже жеке тұлғаларға да, заңды тұлғаларға да қолданылады.
3. Тоқтатылған қызмет: Егер өнім берушінің қызметі қандай да бір себептермен, мысалы, заңнаманың бұзылуына байланысты немесе сот шешімі бойынша тоқтатылса, ол мемлекеттік сатып алуға қатыса алмайды.
4. Терроризммен байланыс: террористік топтармен немесе мемлекеттің қауіпсіздігіне нұқсан келтіретін іс-әрекеттермен байланысы бар ұйымдар мен жеке тұлғалар да мемлекеттік сатып алуға қатысудан шеттетілуге ​​жатады. Бұл ереже терроризмді қаржыландырудың алдын алуға және ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге бағытталған.
5. Оффшорлық аймақтар: Оффшорлық аймақтарда тіркелген жеткізушілердің де мемлекеттік сатып алуларға қатысуға құқығы жоқ. Бұл шектеу қаржылық ағындардың ашықтығын арттыру және салық төлеуден жалтарумен күресу қажеттілігімен түсіндіріледі.
6. Филиалдар: Жеткізушімен аффилиирленген тұлғалар да мемлекеттік сатып алуға қатысудан шеттету үшін негіз бола алады. Бұл ереже мүдделер қақтығысының алдын алуға және адал бәсекелестікті қамтамасыз етуге бағытталған.
Сонымен қатар, егер әлеуетті өнім беруші немесе оның қызметкері тапсырыс берушіге мемлекеттік сатып алуды дайындау бойынша қызмет көрсеткен болса, ол да тендерлерге қатыса алмайтынын ескерген жөн. Бұл ереже жеткізуші сатып алу процесі туралы білімін өз пайдасына пайдалануы мүмкін, осылайша адал бәсекелестік қағидаттарын бұзатын жағдайларды болдырмау үшін енгізілген.
Осылайша, Қазақстан Республикасының «Мемлекеттік сатып алу туралы» Заңының 6-бабында белгіленген шектеулер мемлекеттік сатып алудың әділдігі мен ашықтығын қамтамасыз етудің маңызды құралы болып табылады. Бұл шаралар мемлекет пен қоғамның мүдделерін қорғауға, сондай-ақ жеткізушілер арасында адал бәсекелестік үшін жағдай жасауға бағытталған.