Ерекше білім беру қажеттіліктері бар балаларды инклюзивті оқыту үшін жағдай жасау туралы
Білім беру саласында біздің алдымызға қойылған маңызды міндеттердің бірі ерекше балаларға білім алу үшін тең мүмкіндіктер жасау болып табылады.
Осыған байланысты, Шығыс Қазақстан облысының білім басқармасы арнайы психологиялық-педагогикалық қолдау және ерте түзету бойынша білім беру қызметтері мен қызметтерін алуға ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалардың құқықтарын сақтау бойынша мақсатты жұмыс жүргізуде.
Қазіргі уақытта облыста ерекше білім беру қажеттіліктері бар 10896 (оның ішінде 2340 мектепке дейінгі, 8556 мектеп жасындағы) балалар тұрады.
Дамуында проблемалары бар балаларды тексеру үшін 3 психологиялық-медициналық-педагогикалық консультация жұмыс істейді.
Оңалту және бейімдеу бойынша түзету көмегін көрсету үшін психологиялық-педагогикалық түзетудің 8 кабинеті, оңалту орталығы, аутизм орталығы және жалпы білім беру ұйымдарында 73 логопедиялық пункт жұмыс істейді. Қазіргі уақытта түзету кабинеттерінде, оңалту орталығында, аутизм орталығында және логопедиялық пункттерде оңалту және бейімдеу қызметтерін 2 мыңнан астам бала алады.
Балаларды арнайы бағдарлама бойынша оқыту 7 (6 мемлекеттік, 1 жеке меншік бастауыш мектеп) арнайы жалпы білім беретін, 7 (5 мемлекеттік, 2 жеке меншік) арнайы мектепке дейінгі білім беру ұйымдарында жүзеге асырылады.
2022-2023 оқу жылында Өскемен қаласында «Ғажайыптар елі «Арнайы мектебі» ЖШС, «Мархабат» түзету балабақшасы енгізілді. Екі мекеме де мемлекеттік білім беру тапсырысын алады.
Бүгінгі таңда арнайы ұйымдарда 1562 (мектептерде 1042, мектепке дейінгі ұйымдарда 520) бала оқытумен қамтылды.
Осы санаттағы балаларға түзету қолдауын көрсету мақсатында 51 мектепте инклюзияны қолдау кабинеттері, ресурстық орталықтар (оның 4-і аутизм спектрі бұзылған балаларды оқытуда қолдаудың тірек кабинеттері болып табылады), 3-і мектепке дейінгі ұйымдарда ашылды.
Инклюзивті білім беру жағдайында психологиялық-педагогикалық қолдауды жүзеге асыру үшін жалпы білім беру ұйымдарында дефектологтардың 138 (оның ішінде мектепке дейінгі ұйымдарда 62) ставкалары, 117 педагог-ассистенттер (оның ішінде мектепке дейінгі ұйымдарда 17) енгізілді.
Бұдан басқа, ерекше балаларды оқытуға педагогтарды даярлау мақсатында жыл сайын инклюзивті білім беру бойынша мұғалімдердің біліктілігін арттыру бойынша жұмыс жүргізіледі. Жалпы, инклюзив бойынша біліктілікті арттыру курстарынан өткен мектепке дейінгі және орта білім беру ұйымдары педагогтерінің үлесі 2018-2022 жылдар кезеңінде 1% - дан (105) 45% - ға (2894) дейін ұлғайды.
Кәсіптік-техникалық білім беру жүйесінде, 3 колледжде (Өскемен қызмет көрсету саласы колледжі, Глубокое техникалық колледжі, Өскемен көпсалалы колледжі) инклюзивті білім беру бойынша оқыту жүргізіледі (ерекше білім беру қажеттіліктері бар 149 студент).
«Глубокое техникалық колледжі» КММ-де инклюзивті оқыту бойынша мамандар даярлау «Ғимараттар мен құрылыстарды салу пайдалану» мамандығы бойынша жүргізіледі («Суретші-сылақшы», «Тас қалаушы» біліктілігі), онда мүмкіндігі шектеулі 47 студент оқиды.
«Өскемен қызмет көрсету саласы колледжі» КММ Инклюзивті оқыту бойынша мамандарды даярлау келесі мамандықтар бойынша жүргізіледі: «Есептеу техникасы және бағдарламалық қамтамасыз ету» түрлері бойынша («ЭЕМ операторы» біліктілігі), «Тігін өндірісі және киімді модельдеу» («Сәнгер-пішуші» біліктілігі), «Жиһаз өндірісі» (түрлері бойынша) («Ағаш ұстасы және жиһаз өндірісінің шебері» біліктілігі), «Шаштараз өнері және сәндік косметика» («шаштараз-сәнгер» біліктілігі), онда осы санаттағы 30 студент оқиды.
«Өскемен көпсалалы колледжі» мекемесінде мамандарды даярлау «Ғимараттар мен құрылыстарды салу пайдалану» («Сылақшы», «Столяр» біліктілігі), «Тігін өндірісі және киімді модельдеу» («Сәнгер- пішуші» біліктілігі) мамандықтары бойынша жүргізіледі, онда мүмкіндігі шектеулі 72 студент оқиды.
Осылайша, бүгінгі күні қабылданған шаралар ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалар оқытылатын жалпы білім беретін мектептердің 100% -. инклюзивті оқыту мен тәрбиелеу үшін жағдай жасауға мүмкіндік берді. Жалпы, инклюзивті оқытуды қажет ететін барлық 6196 бала үшін жағдай жасалған.
Сонымен қатар, оңалту және бейімдеу бойынша мемлекеттік қызмет алуға балалардың кезектілігін жою мақсатында Алтай қаласында, Тарбағатай ауданы Ақжар ауылында, Самар ауданы Самар ауылында психологиялық-педагогикалық түзеу кабинеттерін, Өскемен қаласында психологиялық-медициналық-педагогикалық консультациясын ашуды жоспарлап отырмыз.
Жалпы, балаларды ерте түзетумен қамтуды қамтамасыз ету және ерекше білім беру қажеттіліктері бар балаларды оқыту үшін жағдайларды одан әрі жақсарту жөніндегі жұмыс жалғастырылатын болады.