2025 жылдың «Алтай ауданы әкімінің аппараты» ММ қызметіндегі сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін ішкі талдау нәтижелері туралы аналитикалық анықтама

2025 жылдың «Алтай ауданы әкімінің аппараты» ММ қызметіндегі сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін ішкі талдау нәтижелері туралы аналитикалық анықтама

Алтай  қ.                                                                             2025 жылғы 11 маусым

«Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 8-бабының 5-тармағына, Қазақстан Республикасы мемлекеттік қызмет істері және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі төрағасының 2016 жылғы 19 қазандағы №2 бұйрығымен бекітілген сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне ішкі талдау жүргізудің үлгілік қағидаларына, 2025 жылғы 7 наурыздағы облыстық басқармалардың және Шығыс Қазақстан облысы қалалары мен аудандары әкімдіктерінің сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне ішкі талдау жүргізу кестесіне сәйкес «Алтай ауданы әкімінің аппараты» ММ (бұдан әрі-Аппарат) және Алтай ауданының атқарушы органдарында сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне ішкі талдау жүргізілді.

Сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне ішкі талдау (бұдан әрі-талдау) 2025 жылғы 14 мамыр мен 11 маусым аралығында бірінші басшылардың актілерімен құрылған жұмыс топтарымен (Алтай ауданы әкімі аппараты басшысының 2025 жылғы 05 мамырдағы №34 бұйрығымен Алтай ауданы әкімі аппаратының жұмыс тобы құрылды) жүргізілді.

Сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін талдау келесі бағыттар бойынша жүзеге асырылды:

         1) ауданның жергілікті атқарушы органдарының қызметіне қатысты нормативтік құқықтық актілерде сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін анықтау;

2) ауданның жергілікті атқарушы органдарының ұйымдастырушылық-басқарушылық қызметінде сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін анықтау.

Талдау жүргізу кезінде:

ҚР Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің төрағасы 2022 жылғы 30 желтоқсандағы №488 бекіткен сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне ішкі талдау жүргізу бойынша әдістемелік ұсынымдар пайдаланылды.

Жергілікті атқарушы органдар Қазақстан Республикасының Заңдарының, мемлекеттік бағдарламалар мен ұлттық жобалардың орындалуын және іске асырылуын қамтамасыз етуді жүзеге асыратын Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдары болып табылады. Мемлекеттік органдар өз қызметін Қазақстан Республикасының Конституциясына және заңдарына, Қазақстан Республикасының Президенті мен Үкіметінің актілеріне, өзге де нормативтік құқықтық актілерге және мемлекеттік орган туралы ережелерге сәйкес жүзеге асырады.

Талдау объектісі:

- Алтай ауданы әкімінің аппараты;

- Алтай қаласы әкімінің аппараты;

- Серебрянск қаласы әкімінің аппараты;

- Жаңа Бұқтырма кенті әкімінің аппараты;

- Зубовск кенті әкімінің аппараты;

- Прибрежный кенті әкімінің аппараты;

- Октябрьск кенті әкімінің аппараты;

- Тұрғысын ауылдық округі әкімінің аппараты;

- Средигорное ауылдық округі әкімінің аппараты;

- Полянское ауылдық округі әкімінің аппараты;

- Малеевка ауылдық округі әкімінің аппараты;

- Парыгино ауылдық округі әкімінің аппараты;

- Соловьево ауылдық округі әкімінің аппараты;

- Чапаево ауылдық округі әкімінің аппараты;

- Никольск ауылдық округі әкімінің аппараты;

- Северное ауылдық округі әкімінің аппараты;

- Отдел сельского хозяйства и земельных отношений;

-Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі, автомобиль жолдары және тұрғын үй инспекциясы бөлімі;

- Экономика және бюджеттік жоспарлау бөлімі;

- Сәулет, қала құрылысы және құрылыс бөлімі;

- Ішкі саясат бөлімі;

- Мәдениет, тілдерді дамыту, дене шынықтыру және спорт бөлімі;

- Қаржы бөлімі;

- Кәсіпкерлік, өнеркәсіп және туризм бөлімі;

- Жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар бөлімі.

2024 жылы сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне ішкі талдау жүргізудің алдыңғы кезеңінде «Алтай ауданы әкімінің аппараты» мемлекеттік мекемесі мен Алтай ауданының атқарушы органдарының қызметінде 11 сыбайлас жемқорлық тәуекелі анықталды.

Сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін ішкі талдау нәтижелері бойынша анықталған сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтарды жасауға ықпал ететін себептер мен жағдайларды жою жөніндегі іс-шаралар жоспарына сәйкес Алтай ауданының жергілікті атқарушы органдары мен ведомстволық бағынысты ұйымдарында мүдделі мемлекеттік органдарға 11 бастамашыл хат жолданды.
          Оның ішінде 4 сыбайлас жемқорлық тәуекелі бұрынғы күйінде қалдырылды және өзгертілмеді, 4 тәуекел жойылды, 3 тәуекел ішінара жойылды (2024 жылы анықталған сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін жою бойынша талдау қоса беріледі). 

Талдау жүргізу барысында 9 сыбайлас жемқорлық тәуекелі анықталды.

 

  1. Индикаторлармен мемлекеттік қызметтер көрсету бағыты бойынша сыбайлас жемқорлық тәуекелдері:

құжаттарды қабылдау және мемлекеттік қызметтерді көрсету нәтижелерін тікелей көрсетілетін қызметті беруші арқылы беру.

Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2020 жылғы 1 қазандағы № 301 бұйрығымен бекітілген «Жер учаскесін жалға алу мерзімін ұзарту»  мемлекеттік қызмет көрсету қағидаларына сәйкес жер учаскесін жалға алу мерзімін ұзартуға өтінішті қабылдау көрсетілетін қызметті берушінің кеңсесі арқылы не портал арқылы жүзеге асырылады.

Алайда, осы уақытқа дейін «Электрондық үкімет» веб-порталында www.egov.kz, www.elicense.kz бұл қызметті электронды түрде алу мүмкіндігі жоқ.

Осылайша, көрсетілетін қызметті алушының қызметті «Электрондық үкімет» веб-порталында электрондық түрде алуға мүмкіндігі жоқ www.egov.kz, www.elicense.kz.

Ұсыныстар:

«Жер учаскесін жалға алу мерзімін ұзарту» мемлекеттік қызметін электрондық түрде алу үшін www.egov.kz, www.elicense.kz. «Электрондық үкіметтің» ақпараттық жүйесін дамыту туралы «ҰАТ» АҚ тиісті хат жолдау.

 

  1. Дискрециялық өкілеттіктердің кеңдігі.

Индикатор болып табылады:

лауазымды адамның және/немесе объектінің құзыреті шеңберінде шешім қабылдау үшін тізбеде көзделмеген қосымша құжаттарды сұрату мүмкіндігі.

Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2020 жылғы 1 қазандағы № 301 бұйрығымен (жаңа редакцияда-ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 01.08.2023ж. № 287 бұйрығымен) бекітілген «Сауда-саттықты (аукциондарды) өткізуді талап етпейтін, мемлекет меншігіндегі жер учаскелеріне құқықтар алу» мемлекеттік қызмет көрсету қағидаларына сәйкес ғимараттарды пайдалану және күтіп ұстау үшін оларға меншік құқығымен және (немесе) өзге де заттық құқықтармен тиесілі, оның ішінде ғимараттарды (құрылыстарды) кеңейту және реконструкциялау үшін,) Қазақстан Республикасының сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы заңнамасында белгіленген тәртіппен бекітілген сәулет-қала құрылысы және (немесе) құрылыс құжаттамасына сәйкес іргелес аумақта:

Бірінші кезеңде:

1) Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша сауда-саттықты (аукциондарды) өткізуді талап етпейтін, мемлекеттік меншіктегі жер учаскелеріне құқықтарды сатып алуға арналған өтініш;

2) сұралып отырған жер учаскесінің сызбасы (жоспары).

Екінші кезеңде:

Бекітілген жерге орналастыру жобасы және жерге орналастыру жобасын бекіту туралы бұйрық.

Портал арқылы жүгінген жағдайда тізбеде көрсетілген құжаттар электрондық көшірмелерде ұсынылады. Жеке басты куәландыратын құжат туралы, заңды тұлғаны тіркеу (қайта тіркеу) туралы, дара кәсіпкерді тіркеу туралы не дара кәсіпкер ретінде жылжымайтын мүлікке меншік құқығын растайтын қызметтің басталуы туралы, жер учаскесіне құқық белгілейтін және сәйкестендіру құжаттары туралы мәліметтерді көрсетілетін қызметті беруші тиісті мемлекеттік ақпараттық жүйелерден талап етеді.

Сонымен қатар, ҚР Жер Кодексінің 43-бабының 7-1-тармағына сәйкес облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың, ауданның, облыстық маңызы бар қаланың жергілікті атқарушы органының, аудандық маңызы бар қала, кент, ауыл, ауылдық округ әкімінің (бұдан әрі - көрсетілетін қызметті беруші) жер учаскесіне құқық беру туралы шешімінің жобасында жер учаскесінің сатып алу бағасы немесе жер учаскесін ақыға берген жағдайда жер пайдалану құқықтары, жер учаскесін сатып алу-сату шарттарын жасасу мерзімдері мен талаптары көрсетіледі.                              

Осыған байланысты, жер учаскесіне құқық беру туралы өкімді қабылдау үшін көрсетілетін қызметті алушы ХҚКО-да жер учаскесінің бағалау кадастрлық құнын айқындау актісіне тапсырыс беруі және жер учаскесін беруге арналған өкімдегі бағалау құнының сомасын көрсету үшін оны көрсетілетін қызметті берушіге ұсынуы қажет. Мұндай жағдайларда көрсетілетін қызметті берушінің қаулыны (өкімді) қабылдау мерзімі де ұлғаяды, өйткені бағалау құнын айқындау актісі бірнеше жұмыс күні ішінде дайындалады, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2020 жылғы 1 қазандағы № 301 бұйрығымен бекітілген «Сауда-саттықты (аукциондарды) өткізуді талап етпейтін мемлекеттік меншіктегі жер учаскелеріне құқықтарды сатып алу» мемлекеттік қызмет көрсету қағидаларына 2-қосымшаның 8-тармағында көзделмеген қосымша құжаттар сұратылады.

 

Ұсыныстар:

Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2020 жылғы 1 қазандағы № 301 бұйрығымен (екінші кезеңде) бекітілген «Сауда-саттықты (аукциондарды) өткізуді талап етпейтін, мемлекет меншігіндегі жер учаскелеріне құқықтар алу» мемлекеттік қызмет көрсету қағидаларына өзгерістер енгізуге қатысты Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігіне хатқа бастама жасай отырып өтініш беруші жер комиссиясының оң қорытындысы болған кезде жер учаскесінің сатып алу құны туралы мәліметтерді ұсынуы тиіс.

 

  1. Артық әкімшілік кедергілердің болуы

Индикатор болып табылады: 

талдау объектісінде көрсетілген мәліметтердің болуына байланысты талап етілуі орынсыз құжаттарды, ақпаратты және басқа да деректерді ұсыну міндетін жеке және заңды тұлғаларға жүктеу Не талдау объектісі осы мәліметтерді қажетті көздерден дербес талап етуге уәкілетті.

Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2020 жылғы 1 қазандағы № 301 бұйрығымен бекітілген «Республикалық маңызы бар қала, астана, облыстық және аудандық маңызы бар қалалар шегінде жер учаскесіне құқықтар алу» мемлекеттік қызмет көрсету қағидаларына сәйкес мемлекеттік қызмет «Электрондық үкіметтің» веб-порталы арқылы сұралып отырған жер учаскесін бөлу жария кадастрлық картада схеманы дербес қалыптастыра отырып ұсынылады

Бұл ретте, Шығыс Қазақстан облысы Алтай ауданының Березовское ауылы Шығыс Қазақстан облысы әкімдігінің 2013 жылғы 15 сәуірдегі № 90 қаулысы және Шығыс Қазақстан облыстық мәслихатының 2013 жылғы 17 сәуірдегі № 11/126-V «Шығыс Қазақстан облысы Өскемен және Риддер, Зырян қалаларының, Бородулиха, Көкпекті және Ұлан аудандарының әкімшілік-аумақтық құрылысына өзгерістер енгізу туралы» шешімі негізінде  (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 2939 болып тіркелген) Зырян ауданының Зырян қаласына әкімшілік және аумақтық бағынысқа берілді (2019 жылы Алтай қаласы Алтай ауданы болып өзгертілді).

«Республикалық маңызы бар қаланың, астананың, облыстық және аудандық маңызы бар қалалардың шегінде жер учаскесіне құқықтарды сатып алу» өтінішін беру кезінде Березовское ауылында сұралып отырған жер учаскесін бөлу схемасын жария кадастрлық картада қалыптастыру-техникалық тұрғыдан мүмкін емес.

Осылайша, мемлекеттік қызметтерді көрсету кезінде пайдаланылатын ақпараттық жүйелердің тиісінше жұмыс істемеуі белгіленген тәртіптің бұзылуына әкеп соғады, сондай-ақ көрсетілетін қызметті алушының көрсетілетін қызметті берушімен тікелей байланысу мүмкіндігі туады.

Ұсыныстар:

Березовское ауылын Алтай қаласының аумақтық бағынысына енгізе отырып, «Республикалық маңызы бар қала, астана, облыстық және аудандық маңызы бар қалалар шегінде жер учаскесіне құқықтар алу» мемлекеттік қызметін іске асыру қажеттілігі туралы «Азаматтарға арналған үкімет» КЕАҚ-ға хат жолдасын.

 

  1. Құқықтық-лингвистикалық белгісіздік

         Индикатор болып табылады:

         түсініксіз немесе екі мағыналы және осылайша заңсыз түсіндірулерге мүмкіндік беретін позициядағы тұжырымдама.

«Мемлекеттік сатып алу туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 2-бабының 3) тармақшасына сәйкес әлеуетті өнім берушінің үлестес тұлғасы - шешімдерді айқындауға және (немесе) осы әлеуетті өнім беруші қабылдайтын шешімдерге, оның ішінде жазбаша нысанда жасалған мәмілеге байланысты ықпал етуге құқығы бар кез келген жеке немесе заңды тұлға, сондай-ақ кез келген жеке немесе заңды тұлға осы әлеуетті өнім берушінің өзіне қатысты осындай құқығы бар заңды тұлға.

Осы тұжырымдамаға сәйкес «Жазбаша түрде жасалған мәміле» шарттардың барлық түрлеріне жатады. 

 Мысалы, «Алтай ауданының қаржы бөлімі» ММ бірыңғай ұйымдастырушы ретінде №13336313-1 «Парыгино ауылдық округінде автомобиль жолдарын ұстау» ашық конкурсы тәсілімен мемлекеттік сатып алу жүргізілді.

2024 жылғы 17 желтоқсандағы қорытындылар туралы хаттамаға сәйкес №72510871-ОК1 лот бойынша рұқсат етілген жалғыз әлеуетті өнім беруші ЖК М.К.Маджанов болып табылады, бұл ретте сатып алу өтпеді деп танылған, №72510985-ОК1 және №72510782-ОК1 лоттары бойынша жеңімпаз болып ЖК М.К.Маджанов танылған, екінші орын алған әлеуетті өнім беруші –«Зырян Тәртіп» ЖШС.

Конкурстың аффилиирлену бөлігіндегі қорытындыларына «Зырян Тәртіп» ЖШС өтініш берушісі Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі Ішкі мемлекеттік аудит комитетінің Шығыс Қазақстан облысы бойынша ішкі мемлекеттік аудит департаментіне (ДВГА) шағымданған.

ЖК М.К.Маджанов пен ЖК Р.Е.Нургалиевтың арасында материалдық ресурстардың болуын растау үшін көлік құралына жалдау шарты жасалған.

Қарау нәтижесі бойынша өтініш берушінің шағымы қанағаттандырылды.

2025 жылғы 10 қаңтарда ДВГА камералдық бақылау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарды жою туралы № 631010000-4-6-318842 хабарлама шығарды, оған ЖК М.К.Маджанов пен ЖК Р.Е.Нургалиевқа жоғарыда көрсетілген негіздер бойынша үлестестігін белгіледі, осыған байланысты Заңның 6-бабының 2-тармағы және Қағидалардың 238-тармағының 3-тармақшасына сілтеме жасай отырып олардың конкурсқа қатысуға жіберілуінің негізсіздігін және олардың конкурсқа қатысудан ауытқу қажеттігін көрсетті.

Аталған камералдық хабарламаға «Алтай ауданының қаржы бөлімі» ММ апелляциялық комиссияға оң нәтижемен шағымданған.

Жоғарыда айтылғандарға сүйене отырып, «Әлеуетті өнім берушінің үлестес тұлғасы» деген ұғым «жазбаша нысанда жасалған мәмілелер» бөлігінде толық ашылмаған.

Аффилиирленуге жататын шарттардың түрлерін нақтылау қажет, өйткені барлық шарттар әлеуетті өнім берушінің шешім қабылдауында әсер ете алмайды деп есептейміз.

Бұдан басқа, мемлекеттік сатып алуды жүзеге асыру қағидаларына 6-қосымшаның 44-тармағының 2) тармақшасына сәйкес үлестес тұлға болып табылатын өнім берушіні веб-портал автоматты түрде қабылдамауға тиіс.  

2025 жылғы 1 қаңтардан бастап мемлекеттік сатып алудың жаңа заңнамасы қолданылады, онда 2024 жылғы 9 қазандағы № 667 мемлекеттік сатып алуды жүзеге асыру қағидаларының 76, 77-тармақтарында материалдық ресурстарды жалдау шарттарына қатысты неғұрлым нақты регламенттелген.

Ұсыныстар:

Мемлекеттік сатып алуды жүзеге асыру кезінде әлеуетті өнім берушінің шешім қабылдауына әсер ететін шарттардың түрлерін нақтылау қажеттілігі туралы Қазақстан Республикасының мемлекеттік сатып алу заңнамасы Департаментіне мемлекеттік сатып алу туралы заңнаманы әзірлеушілерге өтінішхат енгізу.

 

 

  1. Құқықтық алшақтық

Индикатор болып табылады:

         азаматтың немесе ұйымның әкімшілік рәсімді өткізу барысына ықпалын қамтамасыз ететін іс жүргізу тәртібі жоқ.

Алтай ауданының аумағында жеке негіздер бойынша түскен мүлікпен және мүлікпен жұмыс жөніндегі уәкілетті орган «Алтай ауданының қаржы бөлімі» ММ болып табылады.

«Мемлекеттік мүлікті басқару жөніндегі уәкілетті орган немесе аудандардың, облыстық маңызы бар қалалардың жергілікті атқарушы органдары өздеріне қатысты есепке алуды, сақтауды және одан әрі пайдалануды жүзеге асыратын жекелеген негіздер бойынша мемлекеттік мүліктің құрамына түскен мүлік түрлерін айқындау туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2015 жылғы 4 маусымдағы № 404 қаулысының 2-қосымшасына сәйкес сот шешімі бойынша ауданға мемлекет кірісіне алкоголь өнімі келіп түседі, онда кейіннен осы тәркіленген мүліктің одан әрі тағдыры туралы шешім қабылданады, атап айтқанда, жою немесе іске асыру. Сонымен қатар, кейбір жағдайларда сәйкестік сараптамасын жүргізу қажет.

Мүлікті тәркілеу бөлігінде қылмыстық іс бойынша сот үкімінің негізінде не мүлікті мемлекетке беру туралы шешімнің (Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2015 жылғы 30 наурыздағы № 227 бұйрығы) негізінде тыйым салынған мүлікті өткізу немесе пайдалану қағидаларының 3-тарауының 9-тармағының 1) тармақшасына сәйкес мүлікті өткізу мынадай тәртіппен жүзеге асырылады:

  • Мемлекеттік сатып алу туралы шарт (комиссия) негізінде сауда ұйымдары арқылы ол болған кезде: жарамдылық (сақтау) мерзімі шектеулі азық-түлік тауарлары өткізіледі;
  • пайдалануда болған өнеркәсіптік тауарлар (көлік құралдарынан, антикварлық бұйымдар мен тауарлардан басқа).

«Этил спирті мен алкоголь өнімінің өндірісі мен айналымын мемлекеттік реттеу туралы» Қазақстан Республикасының Заңы мынадай ұғымды береді: алкоголь өнімі – тамақ шикізатынан өндірілген этил спиртін және (немесе) этил спиртінің көлемдік үлесі 0,5 пайыздан асатын құрамында спирті бар тамақ өнімін пайдаланбай немесе пайдалана отырып дайындалған тамақ өнімі, өнімді қоспағанда,  оған Еуразиялық экономикалық одақтың техникалық регламентінің (бұдан әрі – техникалық регламент) талаптары қолданылмайды.

«Агроөнеркәсіптік кешенді және ауылдық аумақтарды дамытуды мемлекеттік реттеу туралы» Қазақстан Республикасының Заңы-7) азық - түлік тауарлары-ауыл шаруашылығы, балық өнімдері және оларды қайта терең өңдеу өнімдері, сондай-ақ адам тұтынуға арналған ауыз су мен тұз.

Жоғарыда айтылғандардың негізінде алкоголь өнімі азық-түлік тауарларына жатады.

Осылайша, алкоголь өнімін «Мемлекеттік мүлік тізілімі» порталы арқылы өткізу мүмкін емес, тек мемлекеттік сатып алу арқылы өткізу жөніндегі қызметті сатып алу қажет.

Тәркіленген мүліктің осы түрін сату тәжірибесі «Мемлекеттік мүлік тізілімі» арқылы қалыптасқан кезде, сатып алынған мемлекеттік сатып алу қызметі арқылы сату жүзеге асырылмайды.

Сонымен қатар, салық заңнамасына сәйкес алкогольді сату үшін лицензия қажет.

Жоғарыда айтылғандарды негізге ала отырып, алкоголь өнімін өткізу кезінде уәкілетті органның іс-қимылының нақты регламенті жоқ, бұл сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне әкеліп соғады.

Ұсыныстар:

Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің мемлекеттік мүлік және жекешелендіру комитетіне жекелеген негіздер бойынша келіп түскен алкоголь өнімін өткізу кезінде заңнама нормаларына түсініктемелер беру және іс жүргізу тәртібін нақты айқындау қажеттілігі туралы өтінішхат енгізу.

 

  1. Құқықтық алшақтық

Индикаторы болып табылады: құқықтық акт немесе ішкі құжат талдау объектісінің лауазымды тұлғасының шешім қабылдауының толық негіздері мен тәртібін белгілемейді.

         «Тұрғын үй қатынастары туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 97 - бабының 5-тармағына сәйкес тұрғын үй көмегін көрсетудің мөлшері мен тәртібін тұрғын үй көмегін көрсету қағидаларының негізінде Республикалық маңызы бар қалалардың, астананың, аудандардың, облыстық маңызы бар қалалардың жергілікті өкілді органдары айқындайды.

Тұрғын үй көмегін көрсету Қағидалары Қазақстан Республикасы Өнеркәсіп және құрылыс министрінің 2023 жылғы 8 желтоқсандағы № 117 (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 33763 тіркелген) бұйрығымен бекітілген аз қамтылған отбасыларға (азаматтарға) тұрғын үй көмегін тағайындау тәртібін айқындайды.

Тұрғын үй көмегін тағайындау үшін аз қамтылған отбасы (Азамат) (не оның өкілі сенімхатқа, заңнамаға, сот шешіміне не әкімшілік актіге негізделген өкілеттікке байланысты) тоқсанына бір рет «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясына (бұдан әрі – Мемлекеттік корпорация) немесе «электрондық үкімет» веб-порталына мыналарды ұсына отырып жүгінеді, қажетті құжаттар:

1) жеке басын куәландыратын құжаттың не өтініш берушінің цифрлық құжаттар сервисінен электрондық құжаттың (түпнұсқасы жеке басын сәйкестендіру үшін ұсынылады);

2) отбасының табысын растайтын құжат (тиісті мемлекеттік ақпараттық жүйелерден алынатын мәліметтерді қоспағанда);

3) жұмыс орнынан анықтама не жұмыссыз адам ретінде тіркелгені туралы анықтама (тиісті мемлекеттік ақпараттық жүйелерден алынатын мәліметтерді қоспағанда);

4) балаларға және басқа да асырауындағы адамдарға арналған алименттер туралы мәліметтер;

6) банктік шот;

7)тұрғын үйді (тұрғын ғимаратты) күтіп-ұстауға арналған ай сайынғы жарналардың мөлшері туралы шоттар;

8) коммуналдық қызметтерді тұтынуға арналған шоттар;

9) түбіртек-телекоммуникация қызметтері үшін шот немесе байланыс қызметтерін көрсетуге арналған шарттың көшірмесі;

10) жергілікті атқарушы орган ұсынған жеке тұрғын үй қорынан жергілікті атқарушы орган жалдаған тұрғын үйді пайдаланғаны үшін жалдау ақысының мөлшері туралы шот.

Жоғарыда көрсетілген тізбеде көзделмеген құжаттарды талап етуге жол берілмейді. Көрсетілетін қызметті беруші өздеріне меншік құқығында тиесілі тұрғын үйдің (Қазақстан Республикасы бойынша) болуы немесе болмауы туралы мәліметтерді ақпараттық жүйелер арқылы алады.

Қайта жүгінген кезде көрсетілетін қызметті алушы (не нотариалды куәландырылған сенімхат бойынша оның өкілі) көрсетілетін қызметті берушінің мемлекеттік қызметті тағайындаудан бас тартуын қоспағанда, өтініш бергенге дейін өткен тоқсан үшін отбасының табысы туралы растайтын құжаттарды және коммуналдық шығыстарға арналған шоттарды ғана ұсынады.

Отбасының нақты құрамын анықтау мүмкіндігінің болмауы, өйткені АЖ-да тұрғылықты жері бойынша тіркелген адамдар туралы мәліметтер жоқ. Тұрғын үй көмегін есептеу өтініш берушілер өтініште көрсеткен отбасы құрамы туралы мәліметтер негізінде жүргізіледі.

Құжаттар тізбесінде алимент туралы мәліметтер отбасының табысын растайтын құжаттардан бөлек бөлінген. Алайда, қайта жүгінген кезде алимент туралы мәліметтерді ұсыну көзделмеген, бұл отбасының жиынтық табысын дұрыс есептемеуге әкеліп соғады.

Ұсыныстар:

Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігіне құжаттарды электрондық форматқа көшіру және қайта жүгінген кезде құжаттар тізбесін кеңейту мәселесі бойынша Қағидаларға өзгерістер енгізу туралы хатқа жолдау.

 

  1. Құқықтық алшақтық.

Индикатор болып табылады:

азаматтың немесе ұйымның әкімшілік рәсімді өткізу барысына ықпалын қамтамасыз ететін іс жүргізу тәртібі жоқ;

         13-тармақ «Құрылыс-монтаждау жұмыстарының сапасы және орындалған жұмыстардың жобаға сәйкестігі туралы қорытындылардың нысандарын, сәйкестік туралы декларацияны бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2017 жылғы 24 сәуірдегі № 235 бұйрығымен бекітілген 3-қосымшада көзделген: «Халықтың аз қозғалатын топтары үшін қолжетімділік қамтамасыз етілді, мұны әлеуметтік қорғау органдары растайды Халықты әлеуметтік қорғау органдары халықтың мобильділігі төмен топтары үшін қолжетімділікті нақты қамтамасыз етуді растайды.

Бұл функция Еңбекмині Еңбек, әлеуметтік қорғау және көші-қон комитеті төрағасының және ИИДМ Құрылыс және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық істері комитеті төрағасының орынбасарының хатында көрсетілген Жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар бөліміне жүктелген - облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар саласындағы жергілікті атқарушы органының, мүгедектердің қоғамдық бірлестіктерінің өкілдерін қабылдау жөніндегі мемлекеттік қабылдау комиссиясының құрамына қатысусыз тұрғын үй-азаматтық және коммуналдық мақсаттағы объектілерді пайдалануға беруге жол берілмейді.

Бүгінгі таңда әлеуметтік қорғау органдары үшін әлеуметтік инфрақұрылым объектілерін пайдалануға беру жөніндегі декларацияны орындаудың бірыңғай алгоритмі жоқ, нормативтік актілер, стандарттар, ережелер және т. б. жоқ. Бұл ретте мемлекеттік қызметтер тізіліміне енгізу үшін мынадай белгілер бар:

- жеке тәртіппен жүзеге асырылады;

- көрсетілетін қызметті алушының өтініші бойынша жүзеге асырылады;

- жергілікті атқарушы органның функцияларын іске асыруға бағдарланған.

Ұсыныстар:

Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігіне «Азаматтарға арналған үкімет» МК арқылы қызмет көрсете отырып, әлеуметтік инфрақұрылым объектілерін пайдалануға беру жөніндегі қағидаларды әзірлей отырып, мемлекеттік көрсетілетін қызметтер тізіліміне енгізу туралы хат жолдау.

 

  1. Құқықтық алшақтық

Индикатор болып табылады: 

құқықтық акт немесе ішкі құжат талдау объектісінің лауазымды адамының шешім қабылдауының толық негіздері мен тәртібін белгілемейді.

Қазақстан Республикасы Әкімшілік рәсімдік-процестік кодексінің 40-бабының 1-тармағына сәйкес өз қызметін ұйымдастыру және ішкі тәртіп мәселелері бойынша мемлекеттік орган регламентті қабылдайды.

         «Алтай ауданы әкімінің аппараты» мемлекеттік мекемесінің бекітілген регламентін Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасының талаптарына сәйкес келтіру талап етіледі. Аудан әкімі аппаратында өткізу режимін регламенттеуді қосымша көздеу, әкімдік қаулыларын, әкім өкімдерін келісу рәсімін қайта қарау, жұмыс режиміне өзгерістер енгізу, бөлімдердің атауларын өзгерту және т. б.

         Ұсыныстар:

«Алтай ауданы әкімінің аппараты» мемлекеттік мекемесінің регламенті жаңа редакцияда әзірленсін және бекітілсін..

 

  1. Адамға тиесілі құқықты іске асыру үшін қойылатын жоғары талаптар

Индикатор болып табылады:

азаматтар мен ұйымдарға белгісіз, орындалуы қиын талаптарды қою.

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2015 жылғы 20 наурыздағы № 235 бұйрығымен бекітілген «Ағаштарды кесуге рұқсат беру» мемлекеттік қызмет көрсету қағидаларына сәйкес мемлекеттік қызметті алу кезінде барлық жағдайларда «Өтемдік отырғызу жоспары» құжаты көзделген.

Шығыс Қазақстан облыстық мәслихатының 2024 жылғы 12 сәуірдегі №12/98-VIII «Шығыс Қазақстан облысы елді мекендерінің жасыл екпелерін құру, күтіп-ұстау және қорғау қағидаларын бекіту туралы» шешімінің (бұдан әрі-қағидалар) 55-тармағында ағаштарды кесуге рұқсат алған кезде қалпына келтірілетін ағаштарды отырғызуды азаматтар мен заңды тұлғалар өз қаражаты есебінен он есе мөлшерде өтеуі қажет.

Сонымен қатар, бұл Ережелерде «Ағаш», «Инвазиялық түрлер», «Өскін» ұғымдары жоқ.

Мәселен, Шығыс Қазақстан облысы Алтай ауданының аумағында күл жапырақты үйеңкі өседі. Қазіргі уақытта көптеген елдерде инвазиялық түр болып табылады.   Биологиялық әртүрлілікке қауіп төндіреді. Оның басқа түрлерге қарағанда жылдамырақ көп деңгейлі қопаларды қалыптастыру қабілеті жергілікті ағаш түрлерінің қайта өнуін қиындатады. Өте жоғары экологиялық икемділігіне байланысты ол орман аймағындағы ең агрессивті ағаш арамшөптерінің бірі болып табылады.

Күл жапырақты үйеңкі ағашын кесу кезінде өтемдік отырғызу да қарастырылған, бұл онымен күресті едәуір қиындатады, өйткені 1 шаршы метрге жас үйеңкі ағаштарының 10 өсіндісі өсе алады. Нәтижесінде жер учаскелері осы ағаш түрімен толып кетеді.

Алтай ауданының өз жер учаскелері мен іргелес аумақтарын тиісті қалыпқа келтіргісі келетін жеке және заңды тұлғалары көрсетілген Ережелерге сәйкес ағаштарды кесуге рұқсат алған кезде 1-ден 10-ға дейін есебінен ағаш отырғызуға міндетті.

Ұсыныстар:

 «Шығыс Қазақстан облысы елді мекендерінің жасыл екпелерін құру, күтіп-ұстау және қорғау қағидаларын бекіту туралы» Шығыс Қазақстан облыстық мәслихатының 2024 жылғы 12 сәуірдегі    № 12/98-VIII шешіміне «Ағаш», «Инвазиялық түрлер», «Өскін» ұғымдарын енгізу бөлігінде өзгеріс енгізу жөнінде тиісті ұсыныстар енгізу. 

Уәкілетті органның рұқсатынсыз немесе өтемді отырғызусыз инвазиялық ағаштарды кесуді көздеу.

 

 

Ұйымдастыру жұмысы

бөлімінің басшысы

 

Г. Касенова

Персоналды басқару

қызметі бөлімі басшысының

міндетін атқарушы

 

 

 

 

М. Досымжанқызы

Заң бөлімінің басшысы

Д. Козлов

 

 

Цифрландыру, ақпараттық технологиялар және

мемлекеттік қызметтерді мониторингілеу

бөлімінің басшысы

 

 

А. Нуркасынова

 

 

 

Қаржы-шаруашылық

қызметі бөлімінің басшысы

 

 

Н. Новохатская

 

 

 

Құжаттық қамтамасыз ету

бөлімінің басшысы

 

М. Советбекова