2025 жылғы қаңтар-наруыздағы есепті деректерге сәйкес Жалпы ішкі өнімнің нақты көлем индексі 2024 жылғы тиісті кезеңмен салыстырғанда 105,6% құрады. ЖІӨ құрылымында тауарларды өндіру үлесі –34,9%, қызметтерді өндіру үлесі – 58,5%.
Ең жоғары өсім Көлік және қойма – 121,2%, Құрылыс – 116,9%, Өңдеу өнеркәсібі – 108,8%, Тау-кен өндіру өнеркәсібі және карьерлерді қазу – 106,2%, салаларында байқалды.
ЖІӨ-ге ең үлкен салымды Өнеркәсіп – 1,92%, Көлік және жинақтау – 1,27 %, Көтерме және бөлшек саудада сату; автомобильдерді және мотоциклдерді жөндеу – 1% салалары қосты.
.png)
.png)
ЖІӨ – нарықтық бағалардағы өндіруші-резиденттердің өндірістік қызметінің түпкілікті нәтижесі болып табылады. ЖІӨ-нің НКИ экономикада нақты кезеңдегі тауарлар мен қызметтер өндірісі көлемінің өзгерісін сипаттайды.
Жұмысқа ЭЫДҰ табиғи-экономикалық шоттар бөлімшесінің басшысы Роберто Астольфи, ЭЫДҰ сарапшысы Сантаро Саката, сондай-ақ Қазақстанның мемлекеттік органдарының – энергетика, қаржы, көлік, экология және табиғи ресурстар министрліктерінің, Ұлттық Банктің, «Жасыл Даму» АҚ өкілдері қатысады.
Ұлттық статистика бюросы Ұлттық шоттар жүйесін одан әрі дамытуды жоспарлап отыр. 2026 жылдан бастап ресми статистикада «табиғи-экономикалық есеп жүйесі» атты жеке бөлім пайда болады. Бұл экологиялық деректерді мемлекеттік органдарға, бизнеске, зерттеушілерге және қоғамға қолжетімді ете түседі.
«ЭЫДҰ қатысуымен өтіп жатқан шара экологиялық статистиканың сапасын арттырудағы маңызды қадам. Біз климаттың сын-қатерлі кезеңінде салмақты шешімдер қабылдауға көмектесетін деректерді қалыптастыратын боламыз», – деп атап өтті статистика бюросының басшысы Мақсат Тұрлыбаев.
«Мемлекеттік қызмет жоғары кәсіби дайындықты, адалдықты және ел игілігі үшін тынбай еңбек етуді талап етеді. Сіздер ұлттық статистиканы дамытуға, қоғамды сапалы әрі шынайы деректермен қамтамасыз етуге үлес қосып келесіздер. Сіздерге денсаулық, отбасына амандық және қызметте табысқа жете беруіңізді тілеймін» – деді М.Тұрлыбаев.
Бюро тұрмыс деңгейі бойынша 12 мың үй шаруашылығы арасында жүргізілген іріктемелі зерттеу нәтижесінде І тоқсандағы азық-түлік тұтыну көрсеткіші бойынша жиналған деректерді жариялады.
Өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда азық-түлік тауарларының барлық негізгі топтары бойынша тұтынудың өсуі байқалады. Тұтынудың ең жоғары өсімі жемістер (+3,5%), балық және теңіз өнімдері (+2,2%) бойынша байқалды.
Азық-түлік өнімдерінің жекелеген түрлері бойынша халықтың жан басына шаққандағы орта есеппен бір айда тұтынуы: картоп – 3,7 кг, 1-сұрыпты ұннан жасалған бидай наны – 2,3 кг, сиыр еті – 2 кг, алма – 1,6 кг, құмшекер – 1,5 кг, күріш – 1,3 кг, шикі сүт – 0,9 л, жұмыртқа – 17,1 дана, макарон өнімдері – 0,9 кг, енді ауланған немесе салқындатылған балық – 0,6 кг құрады.
Өңірлер арасында нан өнімдері мен жармаларды тұтыну көрсеткіші Түркістан облысында ең жоғары (жан басына шаққанда айына 14,1 кг), ең аз тұтыну Маңғыстау облысында (жан басына шаққанда айына 7,9 кг). Балық пен теңіз өнімдері Шығыс Қазақстан тұрғындарының рационында көбірек (жан басына айына 1,7 кг), ең азы шымкенттіктерде – 0,5 кг. Көкөністерді тұтыну көрсеткіші Түркістан облысында жоғары (жан басына айына 7,3 кг), ең азы Абай облысында (жан басына айына 4,5 кг).
Орташа жан басына шаққандағы негізгі тамақ өнімдерін тұтыну – қарастырылып отырған уақыт ішінде үй шаруашылығының бір мүшесінің орташа тұтынған тамақ өнімдерінің (әрбір өнімнің түрі бойынша бөлек) саны. Ол азық-түлік тауарларының жекелеген түрлерін тұтынудың көлемін үй шаруашылығының бар мүшелерінің санына бөлу жолымен есептеледі. Ірілендірілген топтар бойынша тұтыну құрамдастарды бастапқы өнімге қайта есептеу есебімен анықталады.
Ұлттық статистика бюросының Ақтөбе облысы бойынша департаменті Еріктілер кеңесі ұйымдастырған "Өзгеге жылу сыйла" қайырымдылық акциясына қатысты.
Акция аясында қызметкерлер балаларға арналған ойыншықтар, кеңсе тауарлары, киім-кешек, аяқ киім жинап, мұқтаж отбасыларға табыстады.
Департамент жыл сайын осындай бастамаларды қолдап, әлеуметтік маңызы бар жобаларға қатысып, қиын өмірлік жағдайға тап болған балалар мен отбасыларға көмек көрсетуге атсалысады.
Женевада өтіп жатқан Еуропалық статистиктер конференциясының 73-ші пленарлық сессиясы аясында Ұлттық статистика бюросының басшысы Мақсат Тұрлыбаев «Қазақстанда үй шаруашылықтарына сауалнама жүргізудегі өзгерістер мен жаңашылдықтар» тақырыбында баяндама жасады.
Бюро басшысы өз сөзінде Қазақстанның дәстүрлі іріктемелі зерттеулерден мемлекеттік және баламалы деректердің әртүрлі көздерін интеграциялауға көшудің стратегиялық маңызына назар аударды. Ол 2022 жылы қабылданған Мемлекеттік статистиканы және ұлттық деректер экожүйесін дамыту тұжырымдамасы еліміздің әлеуметтік-экономикалық даму серпінін дәл көрсете алатын неғұрлым икемді, тиімді және заманауи статистика жүйесін қалыптастыруға негіз болғанын атап өтті.
Мақсат Тұрлыбаев статистиканың тиімділігін арттыру үшін Қазақстан қазірдің өзінде деректерді жинау мен өңдеудің жаңа тәсілдерін енгізіп жатқанын атап өтті. Үй шаруашылықтарын дәстүрлі іріктеп зерттеумен қатар, Бюро салық қызметінің, зейнетақы қорының, банк транзакцияларының және Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің электрондық жүйелерінің әкімшілік деректерін пайдаланып келеді.
Бюро басшысы сондай-ақ медианалық табысты анықтау үшін «Отбасының цифрлық картасы» деректерін қолданудың алғашқы табысты тәжірибелері туралы айтып берді, бұл әлеуметтік қолдаудың неғұрлым нақты бағытталуына ықпал етеді. Қазақстанның жетекші банктерімен жүргізілген эксперименттік зерттеулер банк транзакциялары деректерінің дәстүрлі зерттеулермен салыстырмалылығын растады, бұл халықтың кірістері мен шығыстары статистикасын қалыптастыру үшін жаңа перспективалар ашады.
Мақсат Тұрлыбаев мұндай инновациялық тәсілдерді тиімді пайдалану үшін технологиялық қайта жарақтандыру ғана емес, мамандардың біліктілігін арттыру, сондай-ақ ресми статистиканың халықаралық стандарттарына сәйкес келетін деректердің сапасын бақылаудың ашық жүйесін құру қажет екенін атап өтті.
Естеріңізге сала кетейік, Женевада 16-18 маусым аралығында Еуропалық статистиктер конференциясының (CES 2025) 73-ші сессиясы өтіп жатыр, онда ресми статистиканы дамытудың негізгі бағыттары талқылануда. Сондай-ақ конференция алаңында Қазақстанның статистика бюросы Сербия республикасының статистика басқармасымен статистика саласындағы әріптестік туралы меморандумға қол қойды.