Төлем қабілетсіздігін реттеудің негізгі тәсілдері
«Банкроттық және оңалту туралы» Қазақстан Республикасы Заңына сәйкес борышкердің немесе кредитордың оңалту рәсімін қолдану туралы немесе берешекті қайта құрылымдау рәсімін қолдану туралы сотқа өтініш беруі үшін борышкердің уақытша төлем қабілетсіздігі негіз болып табылады.
Егер борышкер барлық кредиторлармен төлем қабілетсіздігін реттеу туралы (мысалы, дисконт, берешекті төлеуді кейінге қалдыру жолымен және өзге де жолмен) келісуге қабілетті болса, берешекті қайта құрылымдау перспективалы болуы мүмкін.
Рәсім борышкердің сотқа жүгінуін қарастырады, сот 10 жұмыс күні ішінде шешім шығарады және борышкерге кредиторлармен берешекті реттеу туралы келісімге қол жеткізу үшін екі ай мерзім береді.
Егер борышкер екі ай мерзімде кредиторлармен келісім жасаса, келісім соттың бекітуіне беріледі, одан кейін борышкер, басқалармен қатар, келісімнің қолданылу кезеңінде кредиторлардың талаптарынан қорғауды алады, тұрақсыздық айыбынан, сыйақыдан босатылады, тыйым салынады, борышкерге қатысты сот актілерінің орындалуы тоқтатылады және т.б.
Қайта құрылымдау рәсімі борышкерге келісімді орындау барысында берешекті өтеуге мүмкіндік береді. Келісімді бұзу оның бұзылуына әкеп соғады, бұл борышкерді аталған қорғау шараларынан айырады.
Оңалту процедурасы борышкер әр несие берушімен қарызды реттеу туралы келісе алмайтын жағдайда пайдалы болуы мүмкін, бірақ егер мұндай шешім борышкердің қарызының көп бөлігі бар несие берушілерді қолдауға дайын болса.
Осы рәсімге сәйкес борышкер немесе несие беруші сотқа өтінішпен жүгінеді. Сот талқылауы барысында борышкерге қатысты оңалту рәсімін енгізу үшін негіздердің болуы/болмауы туралы мәселе шешіледі. Бұл үшін уақытша әкімші тартылады, ол борышкердің қаржылық жағдайын зерделейді және борышкерді оңалту үшін негіздердің болуына/болмауына қатысты пікірін білдіреді.
Егер сот арызды қанағаттандырса, борышкерге және кредиторларға оңалту жоспарын жасау және бекіту үшін үш ай мерзім беріледі (жоспарда берешекті өтеу үшін борышкер қолданатын шаралар, сондай-ақ кредиторлар алдындағы берешекті өтеу мерзімдері көзделген). Оңалту жоспары кредиторлардың көпшілік дауысымен бекітіледі (бір теңге қағидаты бойынша – бір дауыс). Оңалту жоспарын бекітпеу оңалту рәсімін тоқтатуға әкеп соғады.
Оңалту рәсімі шеңберінде борышкер кредиторлардан қорғауды алады. Өсімпұлдарды, айыппұлдарды есептеу, сондай-ақ борышкерге қатысты сот актілерінің орындалуы тоқтатыла тұрады. Борышкерге талаптар тек оңалту рәсімі шеңберінде ғана қойылуы мүмкін. Борышкер оңалту жоспарына сәйкес қызметін жалғастыру мүмкіндігіне ие болады. Сонымен қатар, оған елеулі шектеулер қойылады, мысалы, жаңа мәмілелер жасасу.
Толық ақпарат алу үшін Сіз тел. 8-7152-46-73-32 «ҚР ҚМ МКК СҚО бойынша Мемлекеттік кірістер департаменті» РММ-ге (оңалту және банкроттық бөліміне) жүгіне аласыз.
«СҚО бойынша Мемлекеттік кірістер департаменті» РММ
Берешектермен жұмыс басқармасы