ЖАМБЫЛ АУДАНЫ ӘКІМІНІҢ АХАТ ЖӨНІНДЕГІ БАС ИНСПЕКТОРЫ ТҮСІНІКТЕМЕ БЕРЕТІН «АТЫН, ӘКЕСІНІҢ АТЫН, ТЕГІН АУЫСТЫРУДЫ ТІРКЕУ» МЕМЛЕКЕТТІК ҚЫЗМЕТІ БОЙЫНША ЖИІ ҚОЙЫЛАТЫН СҰРАҚТАР
ТЕГІН, АТЫН ЖӘНЕ ӘКЕСІНІҢ АТЫН ҚАЛАЙ ӨЗГЕРТУГЕ БОЛАДЫ?
Адамның аты-жөні, тегі немесе әкесінің аты ұнамайтын кездер болады. Ол өз атын басқасына өзгерте ала ма? Ол үшін қайда бару керек? Аты өзгерген кезде азаматтың міндеттемелері мен құжаттарында не болады? Тегін, атын және әкесінің атын ауыстыру туралы мәселе қандай мерзімде шешілуде?
АЗАМАТТЫҢ ТЕГІН, АТЫН ЖӘНЕ ӘКЕСІНІҢ АТЫН ӨЗГЕРТУ МҮМКІН БЕ?
Азамат тегі мен атын, сондай - ақ қалауы бойынша-әкесінің атын қамтитын өз атымен құқықтар мен міндеттер алады және оларды жүзеге асырады.
Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің (жалпы бөлім) 15-бабының 4-тармағына сәйкес азамат заң актілерінде белгіленген тәртіппен өз атын өзгертуге құқылы.
Аталған баптың 3-тармағында азаматтың туған кезде алған есімі, сондай-ақ есімін өзгерту азаматтық хал актілерін тіркеу туралы заңнамада белгіленген тәртіппен тіркелуге жатады деп көзделген.
Азаматтық хал актілерін мемлекеттік тіркеуді, азаматтық хал актілері жазбаларына өзгерістер енгізуді, қалпына келтіруді, жоюды ұйымдастыру Қағидаларының (бұдан әрі-қағидалар) 146-тармағының 8-тармақшасы тегін, атын және әкесінің атын ауыстырған кезде азаматтық хал актілері жазбаларына өзгерістер, толықтырулар мен түзетулер енгізу негіздерінің бірін көздейді.
АТАУДЫҢ ӨЗГЕРУІ МІНДЕТТЕМЕЛЕРДІҢ ТОҚТАТЫЛУЫНА ӘКЕЛЕДІ МЕ?
Азаматтық кодекстің 15-бабының 4-тармағына сәйкес есімін өзгерту оның бұрынғы есімін, жасырын немесе бүркеншік атпен алған құқықтары мен міндеттерін тоқтатуға немесе өзгертуге негіз болып табылмайды.
Азаматтық кодекстің 15-бабының 5-тармағына сәйкес азамат өзінің борышкерлері мен несие берушілеріне өз есімін өзгерткені туралы хабарлау үшін қажетті шаралар қолдануға міндетті және бұл адамдарда оның есімін өзгерткені туралы мәліметтердің болмауынан туындаған зардаптарға тәуекел етеді.
Осылайша, азаматтың аты өзгерген кезде оның басқа адамдар алдындағы міндеттемелері тоқтатылмайды, сонымен қатар, аты өзгерген кезде азамат бұл туралы несие берушілеріне хабарлауға міндетті.
ТЕГІН, АТЫН, ӘКЕСІНІҢ АТЫН ӨЗГЕРТУ ҮШІН ҚАЙДА ЖҮГІНУ КЕРЕК?
Көрсетілген Қағидалардың 144-тармағына сәйкес азаматтық хал актілері жазбаларына өзгерістер, толықтырулар мен түзетулер енгізу үшін көрсетілетін қызметті алушы кез келген тіркеуші органға, қаладағы аудандардың, аудандық маңызы бар қалалардың ЖАО, кенттердің, ауылдардың, ауылдық округтердің әкімдеріне не Мемлекеттік корпорацияға (ХҚО) қалауы бойынша жазбаша түрде немесе портал арқылы электрондық түрде жүгінеді.
ТЕГІ, АТЫ, ӘКЕСІНІҢ АТЫ ҚАНДАЙ НЕГІЗДЕР БОЙЫНША ӨЗГЕРТІЛУІ МҮМКІН?
Қазақстан Республикасының Неке (ерлі-зайыптылық) және отбасы туралы Кодексінің 257-бабына сәйкес атын, әкесінің атын, тегін ауыстыру мынадай дәлелді себептер болған кезде жүргізіледі:
* атының, әкесінің атының, тегінің сәйкессіздігі;
* атын, әкесінің атын, тегін айту қиындығы;
* егер некені (ерлі-зайыптылықты) мемлекеттік тіркеу кезінде некеге дейінгі тектерде қалса, жұбайының жұбайымен ортақ текті иеленгісі келеді;
* егер неке (ерлі-зайыптылық) бұзылған кезде бұл туралы мәлімделмеген болса, некеге дейінгі тегін алуға тілек білдіру;
- ортақ текте болғысы келуі балалармен алдыңғы некені (ерлі-зайыптылықты);
* жұбайы қайтыс болған жағдайда некеге дейінгі тегін алғысы келеді;
* жұбайы қайтыс болған жағдайда және егер өтініш беруші некеге дейінгі фамилияда болса, балалармен ортақ фамилияны алғысы келеді;
* өтініш беруші таңдаған ата-анасының бірінің ұлтына сәйкес келетін атын және (немесе) тегін алғысы келуі (ата-анасының ұлты әртүрлі болған жағдайда);
* іс жүзінде өмірде қалыптасқан, құжаттағы есімнен өзгеше атау алғысы келеді
* егер некеге отыру (ерлі-зайыпты болу) кезінде жұбайының тегі қабылданса, некеге дейінгі тегін алуға тілек білдіру;
* ұлттық дәстүр бойынша әкесінің немесе атасының аты бойынша тегін алып жүруге тілек білдіру;
* өтініш берушіні нақты тәрбиелеген адамның тегі мен аты бойынша тегі мен әкесінің атын алуға тілек білдіру;
* жынысты хирургиялық жолмен өзгерту кезінде таңдалған жынысына сәйкес келетін атын, әкесінің атын, тегін алғысы келеді.
Осылайша, тегін, атын, әкесінің атын өзгерту үшін олардың иесінің бір тілегі жеткіліксіз. Жоғарыда көрсетілген дәлелді себептердің бірі болуы қажет.
«Атын, әкесінің атын, тегін ауыстыруды тіркеу, оның ішінде азаматтық хал актілері жазбаларына өзгерістер, толықтырулар мен түзетулер енгізу» мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартына сәйкес мемлекеттік қызметті көрсету үшін ҚАЖЕТТІ ҚҰЖАТТАР ТІЗБЕСІ:
1) Қағидаларға 22-қосымшаға сәйкес нысан бойынша атын, әкесінің атын, тегін ауыстыруды мемлекеттік тіркеу туралы өтініш;
2)жеке басын куәландыратын құжат (жеке басын сәйкестендіру үшін);
3) Қазақстан Республикасынан тыс жерлерде берілген азаматтық хал актілерін тіркеу туралы куәліктер;
4) көрсетілетін қызметті алушының көлемі 3*4 см екі фотосуреті.;
5) ЭҮТШ арқылы төленген жағдайларды қоспағанда, бюджетке мемлекеттік баждың төленгенін растайтын құжат;
6) қажет болған жағдайда көрсетілетін қызметті берушінің қызметкері көрсетілетін қызметті алушының атын, әкесінің атын, тегін ауыстыруды өтінуіне байланысты себептерді растайтын қосымша құжаттарды талап етеді.
Порталға жүгінген кезде:
1) көрсетілетін қызметті алушының ЭЦҚ-мен куәландырылған немесе ұялы байланыс операторы ұсынған көрсетілетін қызметті алушының абоненттік нөмірін тіркеген және порталдың есептік жазбасына қосқан жағдайда бір реттік парольмен куәландырылған электрондық өтініш;
2) азаматтық хал актілерін мемлекеттік тіркеу туралы мәліметтер.
Қажет болған жағдайда өтініш берушінің атын, әкесінің атын, тегін ауыстыруды өтінуіне байланысты себептерді растайтын қосымша құжаттар талап етіледі.
Атын, әкесінің атын, тегін ауыстыру туралы акт жазбасына өзгерістер, толықтырулар мен түзетулер енгізу үшін қажетті құжаттар тізбесі:
1) Қағидаларға 24-қосымшаға сәйкес нысан бойынша өзгерістер, толықтырулар мен түзетулер енгізу туралы өтініш;
2) жеке басын куәландыратын құжат (жеке басын сәйкестендіру үшін);
3) азаматтық хал актісінің жазбасына өзгеріс, толықтыру және түзету енгізуге байланысты айырбастауға жататын азаматтық хал актісін мемлекеттік тіркеу туралы куәліктің түпнұсқасы, куәліктің түпнұсқасы жоғалған жағдайда оның жоғалғаны туралы және азаматтық хал актісін тіркеу туралы мәліметтерді көрсету қажет;
4) азаматтық хал актісі жазбасына өзгерістер, толықтырулар мен түзетулер енгізу үшін негіздеменің болуын растайтын құжат;
5) көрсетілетін қызметті алушының өкілі жүгінген жағдайда нотариалды куәландырылған сенімхат.
Мемлекеттік қызметті көрсету кезінде көрсетілетін қызметті алушыдан алынатын төлем мөлшері және Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген жағдайларда оны алу тәсілдері:
1) атын, әкесінің атын, тегін ауыстыруды тіркегені үшін – 2 АЕК;
2) атын, әкесінің атын, тегін ауыстыру туралы акт жазбасын өзгертуге, толықтыруға, түзетуге және қалпына келтіруге байланысты куәлік бергені үшін – 0,5 АЕК.
ӨТІНІШТІ ҚАРАУ МЕРЗІМДЕРІ
- көрсетілетін қызметті берушіге немесе Мемлекеттік корпорацияға - 5 (бес) жұмыс күні;
- азаматтық хал актісі жазбасына өзгерістер, толықтырулар мен түзетулер енгізу - 5 (бес) жұмыс күні
ҚҰЖАТТАРҒА ӨЗГЕРІСТЕР ЕНГІЗУ
Азаматтық кодекстің 15-бабының 6-тармағына сәйкес есімін өзгерткен азамат өзінің бұрынғы атына ресімделген құжаттарға тиісті өзгерістер енгізуді талап етуге құқылы.
Туындаған сұрақтар бойынша Жамбыл ауданы әкімінің аппаратына 7-90-28 телефоны бойынша хабарласуларыңызды сұраймыз.