Тыйым салынған қайың шырыны!

Оң температураның басталуымен көптеген ағаш түрлерінің шырын ағу маусымы басталды. Ең танымал және ең көп қолданылатын ағаш шырыны - қайың, ол көктемде сергітетін сусын ретінде тұтынылады. Алайда қайың шырынын өндіру екпелердің бүлінуіне теңестіріледі және 10 АЕК (39 320 теңге) мөлшерінде әкімшілік айыппұл салынады.

Жылы ауа-райының басталуымен қайың шырынын сүйетіндер балталармен және басқа да импровизацияланған құралдармен қаруланған орманға барады. Өкінішке орай, халықтың жекелеген санатындағы тұтынушылардың толқуы көбінесе ақыл-ой мен жауапкершілік сезімін алады, нәтижесінде мыңдаған қайыңдар варварлық түрде нашарлайды, олардың көпшілігі ауруға және тез өлуге ұшырайды, қайыңдағы жаралар ұзақ уақыт бойы өсіп кетпейді, бұл жерлерде ағаш шіри бастайды, қауіпті инфекциялардың қоздырғыштары жаралар арқылы ағашқа енеді, бұл қауіпті инфекциялардың қоздырғыштары әрі қарай ақ ағаштың діңі сұлулықтың өліміне әкеледі. Сонымен қатар, қайың шырыны маңызды функцияны орындайды-бұтақтарға қажетті қоректік заттарды алып жүреді, осылайша ағаш қысқы ұйқыдан оянып, өсіп, жапырақтары гүлдейді.

Мемлекеттік орман қоры учаскелерінде қайыңның ағаш шырындарын дайындау жақын арада жоспарлармен кесуге тағайындалатын піскен және қураған сүрекдіңдерде жүзеге асырылады. Заңнамада белгіленген тәртіппен кесу жоспарларын бекітпей Қайыңды ағызу тағайындалмайды. Негізгі мақсатта кесуге арналған екпелерде, бірақ оларды кесуден бес жыл бұрын емес, шырындарды дайындау, шайыр, ағаш шырындары және екінші реттік ресурстарды дайындау ережелеріне сәйкес, қайың шырынын дайындау кесу жылы басқа да кесуге бөлінген учаскелерде де жүргізілуі мүмкін.

Шырын дайындау кезінде заңды тұлғалар мен жеке кәсіпкерлерде мемлекеттік орман шаруашылығы жазып берген орман билеті болуы тиіс. Қайың шырынын дайындауды жүзеге асыруға болатын орман учаскелері туралы қажетті ақпаратты алу үшін тұрғылықты жері бойынша орман шаруашылығына жүгіну қажет, онда орман заңнамасында белгіленген тәртіппен қажетті ақпаратты алуға болады және қайың шырынын заңды түрде дайындау үшін қандай рұқсат құжаттары қажет. Жеке тұлғаларға қайың шырынын заңсыз жинағаны үшін айыппұл 10 АЕК (39 320 теңге), лауазымды тұлғаларға, шағын кәсіпкерлік субъектілеріне - 30 АЕК (117 960 теңге), орта кәсіпкерлік субъектілеріне - 50 АЕК (196 600 теңге), ірі кәсіпкерлерге - 100 АЕК (393 200 теңге) құрайды.

Орман шаруашылығы және ЕҚТА бөлімінің статистигі
С. Е. Сүлейменова