Су айдындарын аэрациялау
Су айдындарында тұрақты мұз жамылғысының пайда болуымен суға оттегінің кіруі тоқтатылады. Осыған байланысты ихтиофауна өкілдерінде гипоксияның (ағзадағы оттегінің төмендеуі) пайда болу қаупі туындайды, бұл өз кезегінде олардың жаппай өліміне әкелуі мүмкін.
Аққайың ауданының аумағындағы резервтік су айдындарында мұндай оқиғалардың алдын алу мақсатында аңшылық мамандары мен орман қорғау қызметкерлері олардың жай-күйіне мониторинг жүргізеді.
Ол үшін су айдындарынан су сынамалары талдауға алынады. Оттегінің аз болуы анықталған жағдайда балық ресурстарын сақтау үшін мелиорациялық жұмыстар жүргізіледі: ойықтар бұрғыланады және кескіндеме ойғызылады, сондай-ақ мотопомпаның көмегімен су айдалады. Ойықтардың саны орта есеппен бір гектарға 3-5 ойықты құрайды. Бұл ретте кскіндемелер су айдынының ортасында немесе оның периметрі бойынша ойғызылады. Балықтың қырылып қалуы көбінесе қаңтар мен наурыз айлары аралығында болады.
2023 жылдың наурыз айының басында «Аққайың орман шаруашылығы» КММ аңшылық мамандары және орман күзету қызметкерлері Жалтыр көлінде аэрациялау жұмыстарын жүргізді. Жұмыстарды орындау кезінде 2 бірлік техника және қажетті құрал-жабдықтары бар 5 адам (сүймен, мұзбұрғы, мотопомпа, күректер) жұмылдырылды.
Табиғатқа қамқорлық жасау әр адамның, әсіресе табиғатты қорғау қызметкерлерінің міндеті болып табылады және су айдындарын аэрациялау іс-шаралары қоршаған ортаны қорғау ісінің өте маңызды бөлігі болып табылады.
«Аққайың орман шаруашылығы» КММ
аңшылық маманы
Добранский С. А.
Су айдынын аэрациялау – бұл биологиялық процестерді дұрыс жүргізу үшін қажет суды оттегімен байыту, өйткені оттегі ихтиофауна өкілдерінің тыныс алуы үшін ғана емес, сонымен қатар органикалық материалдардың ыдырауы үшін де қажет. Мұндай процедураны жыл бойы жүргізу керек, бірақ аэрация әсіресе қыс мезгілінде өзекті болады.
Аэрация, ең алдымен, ойпаттары бар терең су айдындарында жүргізілуі керек. Өйткені бұл жерлерде су массивтерінің айналымының болмауына байланысты су борсып, тұнбамен тартылып, су айдынындағы балық өле бастайды. Балықтың қырылуы оның ыдырауымен бірге жүреді, бұл өз кезегінде айдынның бүкіл экожүйесіне зиян келтіреді. Мұндай жағдайда балық өсуді және ұрпақ беруді тоқтатады.
Тиісті жұмыс жүргізілмеген су айдыны бірнеше жылдан кейін жансыз батпаққа айналуы мүмкін. Аэрация жұмыстарын орындау судағы ауаның дұрыс айналымын қамтамасыз етеді, шіру процестерін болдырмайды, су айдыны тұрғындарының өмір сүру сапасын жақсартады және оның табиғи, таза сұлулығын сақтайды.
Аэрация - бұл өте күрделі процедура, өйткені оны жүзеге асыру кезінде арнайы жабдық қолданылады. Оны орындау тәртібі келесідей: аэраторды таңдағаннан кейін шлангтар суға батырылады, ал компрессор жағалауда қалады. Егер аэрация қыста жүргізілсе, онда бұл жағдайда батпалы жабдықтар қажет, өйткені ол оттегін мұз астына біркелкі таратады. Су бетінде айналатын ауа мұз қабығының өсуіне жол бермейді. Бірақ мұз қабаты қалыптасып үлгерген болса да, су айдынының оттегімен қанықтылығы оның тұрғындарына қысқы кезеңнен өтуге көмектеседі.
2023 жылдың наурыз айының басында «Мамлют орман шаруашылығы» КММ мамандары Белое және Мамлют көлдерінде аэрация бойынша іс-шаралар өткізді, оған орман күзетінің 4 маманы қатысты және 2 бірлік техника-Беларус тракторы мен Уаз автомашинасы жұмылдырылды. Облыстың су айдындарындағы балық ресурстарын құтқару жұмыстары соңғы мұз ерігенге дейін жалғасады.
«Мамлют орман шаруашылығы» КММ
аңшылық маманы
Р. Р. Мунаев