«СЕВКАЗЭНЕРГО» экологиялық бақылауда: ең ірі ЖЭО Петропавл ауасына қалай әсер етеді

Солтүстік Қазақстан облысындағы өнеркәсіптік шығарындылар құрылымында ауаға ең үлкен жүктемені «СевКазЭнерго» АҚ (Петропавл ЖЭО-2) түсіреді. Кәсіпорын I және II санаттағы нысандардың стационарлық көздерінен шығатын ластаушы заттардың жиынтық көлемінің 70%-дан астамына жауап береді – бұл жылына 34,562 мың тоннадан 25,583 мың тонна.

«СЕВКАЗЭНЕРГО» АҚ қала мен облыстың едәуір бөлігін жылу және электр энергиясымен қамтамасыз етеді. Кәсіпорын – біртұтас технологиялық үдеріс арқылы біріктірілген өндірістік цехтар мен құрылыстар кешені. ЖЭО-2 өндірістік алаңы Петропавл қаласының өнеркәсіптік аймағының солтүстік-шығыс бөлігінде, Я. Гашек көшесі, 28 мекенжайында орналасқан және табиғат пайдаланудың I санаттағы нысандарына жатады.

Негізгі алаңнан бөлек, кәсіпорын құрылымына күл үйіндісі №2, 3-секция кіреді. Ол Малое Белое ауылының солтүстік-шығыс бағытында, шамамен 3,7 шақырым қашықтықта орналасқан. Жанармайды жағу нәтижесінде пайда болатын қалдықтар дәл осы алаңға шығарылып, станцияның қоршаған ортаға әсерін бағалауда ескеріледі.

Кәсіпорын қызметі экологиялық заңнама және арнайы рұқсат арқылы реттеледі. 2025 жылғы 3 маусымда берілген № KZ60VCZ11645325 экологиялық рұқсатқа сәйкес, «СЕВКАЗЭНЕРГО» АҚ-ға жылына 38 296,552 тоннадан аспайтын көлемде ластаушы заттарды атмосфераға шығаруға құқық берілген.

Кәсіпорын деректері бойынша, 2025 жылдың 3 тоқсанының қорытындысы бойынша фактілік шығарындылар көлемі 19 322,99 тоннаны құраған. Яғни тоғыз айдың қорытындысында белгіленген лимиттің шамамен жартысы пайдаланылған. Алайда осындай жоғары рұқсат етілген көлемнің өзінде дәл осы ЖЭО облыс орталығының ауа бассейніне түсетін негізгі экологиялық жүктеме көзі болып қала береді.

Экологиялық талаптар күшейген жағдайда эмиссияларды бақылаудың ашықтығы мен дәлдігі ерекше маңызды. Қазақстан Республикасының Экологиялық кодексіне сәйкес, I санаттағы барлық нысандар негізгі стационарлық шығарындылар көздерінде қоршаған ортаға эмиссиялардың автоматтандырылған мониторинг жүйесін (АМЖ) орнатуға міндетті.

АМЖ – эмиссия көрсеткіштерін нақты уақыт режимінде тіркеп, деректерді қоршаған ортаға эмиссияларды мониторингілеудің ақпараттық жүйесіне жолдайтын өндірістік экологиялық мониторингтің автоматтандырылған жүйесі. Бұл талап, оның ішінде, жылдық валдық шығарындылары 500 тоннадан асатын көздерге, сондай-ақ қуаты жоғары ірі энергетикалық станцияларға қолданылады.

«СЕВКАЗЭНЕРГО» АҚ – Солтүстік Қазақстан облысындағы аталған критерийлерге сай келетін кәсіпорындардың бірі. ЖЭО-2-де эмиссиялардың автоматтандырылған мониторинг жүйесін орнату және оны бірыңғай ақпараттық жүйеге қосу жұмыстары жүргізілді. Бұл негізгі мұржалардан шығатын ластаушы заттардың көлемі мен құрамын нақты уақыт режимінде тіркеуге және өндірістік экологиялық бақылауды неғұрлым дәл жүргізуге мүмкіндік береді.