Қысқа анықтама: Қожабергенжырау (1663-1763) — ақын, сазгер, батыр, қолбасшы. Тәукеханның серiктесi, 25 жасынан ханның барлық әскерiн басқарған. Тәукенiң «Жетiжарғы» заңын шығаруғ ақатысып, қазақ халқының қоғамдық, әлеуметтiк жағдайы туралы баяндайтын «Жетiжарғы» тарихы дастанын жазған. Сондай-ақ ол көп жылдар бойы халық ән iболып есептелген «Елiм-ай» әнiнiң авторы. «Елiм-ай» Қожабергеннiң ең әйгiлiжәнебасты шығармасы.
Аңыз: Қожаберген қазiргi Солтүстiк Қазақстан облысына қарасты Жамбыл ауданы Благовещенка ауылының жанында қазiр Богдановка деп аталатын Күлтөбе деген жерде дүниеге келген. Әкесi Толыбай сыншының (1603-0680) кезiнде Барлық Орта жүздiң әскерiн басқарған атақты батыр болған.
Қожабергендi бала кезiнен ағасы батыр — Жалантос тәрбиелеген.
Қожаберген Самарқанд, Бұхара менУургенч қалаларында дiни бiлiм беретiн медреселерде оқып араб пен парсы тiлдерiн меңгердi, ислам дiнi, сондай-ақ шығыс әдебиетi бойынша бiлiм алды. 13 жастан ақындықпен айналысқан батыр 17 жасында «Ата тек» дастанын шығарды. Шығыс тiлдерiн жетiк бiлгендiгiне байланысты ол Әз-Тәукенiң сенiмдi елшiлерiнiң бiрi болған.
Сыртқы жаулармен жүргiзiлген соғыстарға қатысып, өзiн дарынды қолбасы ретiнде танытты. 1688 жылдың маусым айында Түркiстан шаһары маңында Әз-Тәуке бастаған барша қазақ жақсылары 25 жастағы Қожабергендi Ордабасы, яғни хан ордасының бас қолбасшысы етiп сайлайды. Оның ерлiгi туралы көптеген дастандар мен өлеңдер жазылды.
Қожаберген қызметiнде Тәуке ханның «Жетi жарғы» заң жинағын шығаруға қытысқаны ерекше орын алады. Бұл жарғыны шығаруға қазақтың атақты билерi Төле би, Қазыбекби, Айтекеби және басқалар қатысқаны мәлiм. Қожабергеннiң «Жетi жарғы» атты дастанында қазақ халқының қоғамдық, әлеуметтiк жағдайы сипатталған.
Орналасқан жерi: СҚО, Жамбыл ауданы, Благовещенка ауылы
Ақпарат көздерi: Карибаев B. История создания Казахского ханства — «Казах», 1995.6; Керей правда xan.- "
«22 наурыз 1997; Z. xan.- "Егемен Казахстан", 14 маусым 1997 жыл.
Kekilbaev B. И геройство kïesi.- "Егемен Казахстан", 14 наурыз 1997ж.
Каратаев Т. Äbilxayırtanwdıñ некоторые "трагично" betteri.- "казахской литературы", 11 желтоқсан 1998 жыл.
Salğaraulı. Ак Орда, Синяя Орда ma.- «Родной язык», 2 апреля, у обезьян.
А. амбар. «Казах» izimen.- название книги: «История казахского», А., 1997, стр 353- 398.
Сейдимбека А. Эли родился er.- «ЖасАлаш», 8 сентября 1998 года.
Saginbekovich Р. Духовное питание. "Алматы" Акшамы, 1996, 7 по 9 октября.Nurjekeulı B. . Bass назад и казахская tarïxıкнигиистории: «Казахстанские». А., 1997, стр 427- 455.
Нурпеисов Т. Через три столетия otarlaw.- "Родной язык", 7 ноября 1996.
Ïsabay. Хайрхан, который принял Казахская ustatqan.- "ZamanQazaqstan," 6 февраля 1998.
Буркитбаи B. Saqname.- "Егемен Казахстан", 1998, 1, 24 января; 13 февраля.
Baybatsha. т. б. Qozıbası — Казахское ханство флаг сшитые земли. "Егемен Казахстан", 18 июня 1997.
Yeleuovich М. Shu:. Мифы и Тарих университет Bulletin (историческая серия). А., 1996,3, стр. 6-12
Aqatay С. и др Казахская Орда: Восход и tegi.- "Заман", 27 декабря 1996.
Абильдаев B. Anyrakayşayqası.- "Казахские герои," 1991.10.
Хасенов. Казахская история 5000 лет выпуска. A., 1996.
Кенжебаи B. Проблемы в истории казахской литературы. А., 1973.
Akinzhanov М. Казахская происхождения. А., 1957