Меню

Страницы

Статья

Сәбит Мұқановтың әдеби-мемориалдық музей үйi

С. Мұқанов 1900 жылы 26 сәуiрде Преснов, қазiргi Жамбыл ауданында кедей отбасында дүниеге келген. 7-жасында жетiм қалып, жеке өмiрiн бастады. Ауыл молдасынан бiлiм алды. Он бес жасында өз бетiмен шығыс классиктерiнiң шығармаларының, Абай, Г. Тукая өлендерiнiң оқып, өз өлендерiн жаза бастады және ауыл айтыскерлерiмен айтысты. 1918-1919 жылдары Омскiде мұғалiм курстарында оқып, ауылда ұстаздық еттi. 1919-1922 жылы С. Мұқанов — азамат соғысында, ЧОНА отрядында қызметте болды. Институт бiтiрген соң, 1936 ж. Алматыға келдi,аздаған үзiлiспен кейiн Қазақстан Одағының Жазышылар басшысы, 1951 жылдан бастап шығармашылық жұмыстармен айналысты.

Алғашқы жинағы Сәбит Мұқановтың 1926 жылы жарық көрдi. Олармен жазған көптеген әңгiмелер, эсселер, романдар «Жарық махаббат», «Өмiр мектебi», «Балуан Шолақ», «Сырдария», «Дала толқындары», «Ботагөз» және т.б. Драматург ретiнде опералары мен либреттосы белгiлi «Жеңiс күндерi», «Ариана оюы», «Сәкен Сейфуллин».

С. Мұқанов тек көрнектi жазушы, ақын және драматург ғана емес, сонымен қатар iрi қоғамдық және саяси қайраткер болды. Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесiнiң депутаты болып сайланды, Қазақстан Ғылым академиясының мүшесi болды.

Марапатталған екi белгiсiмен Еңбек Қызыл Ту және Құрмет орденi, 1967 жылы Қазақ КСР Мемлекеттiк сыйлығының лауреаты атанды.

Сәбит Мұқановтың мұражайы жазушының туған жерiнде орналасқан. 1990 жылы ағасының үйiнде ашылған.

Мұражай қарағай бөренелерiнен жасалған бiрқабатты ағаштан салынған ғимарат болып табылады. Оның ауданы 180 шаршы метр, ол бес бөлмеден тұрады: жатын бөлме, қонақжай, зал, ас үй, дәлiз және жалғастыра салынған пластикалық дәлiз. Мекен территориясында 247 шаршы метрдi құрайтын саябақ бар, онда жаз күркесi орналасқан. Мұражайдың iргелес аумағының көлемi 2472,7 м2 құрайды. 1958 жылы С. Мұқанов Благовещенка селосындағы көпестiң ағаш үйiн сатып алып, оны Сәбит ауылына бұзып әкелдi. 1959 жылы С. Мұқанов немере ағасы Ш. Мұстафинмен сол үйдi тұрғызды, 1990 жылы үйде жазушының мемориалдық мұражайы ашылды. Мұражайдың экспозициясы жазушы өмiрiнiң негiзгi кезеңдерiн көрсетедi және оған қазақ халқының тұрмысы бойынша жалпы экспозиция кiредi. Бөлмелерде жазушының заттары мен кiтаптары орналастырылған. Қорларда С. Мұқановтың әдеби шығармашылығына қатысты бiрегей құжаттар сақталған. Ғимараттың алдында жазушының мүсiнi тұр.

Орналасқан жерi: Солтустiк Қазақстан облысы, Жамбыл ауданы, Сәбит аулы, Сәбит к-сi 25,

Ақпарат көздерi: Северо-Казахстанская область. Энциклопедия. Алматы, 2004, с. 396
Отчет. Археологические исследования на территории Северного Казахстана в 2004 году. Петропавловск 2005, с. 19.

Петропавловск 2005, с. 19.

Дата публикации
01 февраля 2021
Дата обновления
01 февраля 2021
Тип

Сейчас читают

15 сентября 2025
«Ұлттық қор - балаларға» бағдарламасы аясында жас отандастарымыз 19,04 млн АҚШ долларын пайдаланды
11 сентября 2025
«БЖЗҚ» АҚ-да (БЖЗҚ) «Ашық есік күні»
Пайдалы ақпарат
04 сентября 2025
Хабарландыру

Социальные медиа

Меню подвал

Экран дикторы
Өмірлік жағдайлар
ҚР Президенті жанындағы Орталық коммуникациялар қызметі
ҚР Президентінің жолдаулары
ҚР Мемлекеттік рәміздері
ҚР Премьер-Министрінің сайты
ҚР Президентінің сайты
Терминдер мен қысқартулар
Тұрақты даму мақсаттары
Цифрлық трансформация тұжырымдамасы