ҚазҰУ ғалымдары жаңа сүзгі материалын әзірледі
Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің ғалымдары сұйықтықтың жоғары қысым жағдайындағы көбіктену әдісімен аса жоғары молекулалы ашық кеуекті полиэтилен алу технологиясын әзірледі. Суды және техникалық немесе тағамдық сұйықтықтарды сүзуге арналған қолжетімді материал отандық өнімдердің сапасын арттыруға ықпал етеді.
Ғылыми жобаға Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-дың химия және химиялық технология факультетінің Дәрілік заттардың химиясы және органикалық синтез зертханасының меңгерушісі, PhD Ербол Ихсанов жетекшілік етеді. Ғалымның 100-ден астам ғылыми жарияланымдары мен бес авторлық куәлігі бар.
Жобада ҚазҰУ-дың химия және химиялық технология факультетінің Дәрілік заттардың химиясы және органикалық синтез зертханасының аға ғылыми қызметкері Анастасия Шевченко (50-ден астам ғылыми жарияланымдар мен үш авторлық куәлігі бар), Органикалық заттар, табиғи қосылыстар мен полимерлер химиясы және технологиясы кафедрасының аға оқытушысы Юлия Литвиненко (100-ден астам ғылыми жарияланымдар мен 10-нан астам авторлық куәлікке ие), коммерцияландыру жөніндегі маман, «Физика-химиялық талдау және зерттеу орталығы» ШЖҚ ЕМК директорының ӘШБ орынбасары Айбек Дүйсебаев және жоғары қысымдағы сұйықтық жүйелерін жобалау бойынша маман, бас конструктор Сергей Сошин сынды ғалымдар тобы жұмыс істейді.
ҚазҰУ ғалымдары әзірлеген аса жоғары молекулалық массасы бар ашық кеуекті полиэтилен – бұл химиялық төзімді, биоүйлесімді және сүзу қабілеті жоғары, жаңа үлгідегі материал.
Материал әртүрлі салаларда кеңінен қолдануға арналған. Мәселен, жанармай құю станцияларында, автокөліктің тікелей жанармай жүйесінде де сұйық отынды сүзгіден өткізуге пайдалануға болады. Мұндай жүйені енгізу айтарлықтай жаңартуды қажет етпейді және отын беру жүйесінде қосымша сүзгіні орнатумен немесе штаттық жүйені ауыстырумен ғана шектеледі. Сонымен қатар оны қатты қосындылардан алынған майлар мен басқа да сұйықтықтарды сүзу кезінде қолдануға болады. Екі нұсқада да сүзгі тесіктерінің мөлшеріне байланысты жоғары сүзу дәрежесі орта есеппен 2 мкр (екі микрон) құрайтын деңгейге жетеді.
Материалдың басты артықшылығы – аса жоғары молекулалық полиэтиленді қолдану арқылы сүзгі жоғары механикалық беріктікке ие. Сүзгіні жоғары қысымдағы сумен түрлі тазартқыш заттармен жуып, тазалап, кептіріп алуға болады. Жоғары механикалық беріктігі мен ашық тері тесігінің болуына байланысты материалды жүктелген түйіндерге майлау үшін де қолдануға болады.
Жоғары үйкеліске төзімділігі мен биологиялық инерттілігі бұл материалды имплантация материалы ретінде пайдалануға, атап айтқанда: күрделі сынықтардан кейін қалпына келтіру кезінде сүйек тінін ауыстыруға мүмкіндік береді. Алынған материал жоғары механикалық созылу және қысу беріктігіне байланысты бронды қорғаныс (сынықтарға қарсы қабат) элементтері ретінде де қолданылады.
«Жаңа үлгідегі материал арқылы күнбағыс майын сүзу бойынша жүргізген тәжірибелеріміз оң нәтиже көрсетті. Барлық қажетті зерттеулер мен сынақтар жүргізілді, сүзгі элементін алу үшін зертханалық қондырғы салынды, өнеркәсіптік қондырғы жобаланды, сүзгі станциясының жобасы дайындалды. Қазіргі уақытта жоба коммерциялық өнімге дейін жетілдірілуде. Суды және техникалық немесе тағамдық сұйықтықтарды сүзуге арналған жаңа қолжетімді материалдар отандық өнімдер мен өмір сүру сапасын арттырады», – дейді жоба авторы Ербол Ихсанов.