Меню
Жалпы мәлімет
Батыс Қазақстан облысы немесе БҚО – Қазақстанның солтүстік-батыс аймағы болып табылады. Оның аумағының басым бөлігі географиялық тұрғыдан Шығыс Еуропаға жатады. Облыстың 1500 шақырымнан астам бөлігі Ресей Федерациясының бес аймағымен шекараласады. Ішкі шекараға келетін болсақ, БҚО оңтүстігінде Атырау облысымен, шығысында Ақтөбе облысымен шектеседі.
Батыс Қазақстан облысының аумағы 151,3 мың км2 құрайды. Халықтың орналасу тығыздығы 1 км2 4,1 адамнан келеді. Бұл – елдегі орташа көрсеткіштен төмен нәтиже.
Аймақта 688,5 мың адам тұрады. Ауыл және қала тұрғындарының үлесін тең деуге болады. Олар 50,2 % және 49,8 %-ды құрайды.
Батыс Қазақстан облысы тұрғындарының этникалық құрамына келетін болсақ, қазақтар - 77,8 %, орыстар – 18 %, ал қалған басқа ұлт өкілдері 1,6 % көрсеткішпен түйіндеп тұр.
Әкімшілік бөлінісі
Батыс Қазақстан облысының әкімшілік орталығы Орал қаласы. Облыс 12 ауылдық әкімшілік ауданға, олар 4 кенттік және 155 ауылдық әкімшілік округтерге бөлінген.
Халық саны 322,7 мың адамды құрайтын Орал қаласынан басқа БҚО-да 33,6 мың тұрғын мекендейтін Ақсай қаласы бар.
Облыс орталығы
Орал қаласы Батыс Қазақстан облысының солтүстігінде орналасқан. Ол Жайық (Орал) өзенінің оң және Шаған өзенінің сол жағалауында тұр.
Ресми түрде қаланың негізі 1613 жылы қаланған. Бұған дейін қазіргі Оралдың орнында қорған ретінде салынған Жайық (Яицкий) қалашығы қоныс тепкен.
1773-1775 жылдары бұл аумақ Ресей империясында Емельян Пугачевтың жетекшілігімен өткен патшайым Екатерина ІІ қарсы шаруалар көтерілісінің орталығы болған. 1775 жылы көтеріліс басылғаннан кейін, Екатеринаның жарлығымен Яицкий қалашығы Уральск, ал Жайық (Яик) өзенінің ресми атауы Урал болып өзгертілген. 1864 жылы Орал Ресей империясының ірі қалаларының тізіміне енген, ал 1868 жылдан бастап Орал облысының орталығына айналған. Сол кезден бастап қала көлік және өнеркәсіп орталығы ретінде дамыған.
1992 жылы Орал облысының атау Батыс Қазақстан облысы болып өзгертілді. Ал Орал қаласы облыстың әкімшілік орталығына айналды.
Облыс тарихы
Әу баста Батыс Қазақстан облысы Орал облысы деп аталды. Облыс 1867-1868 жылдары Ресей империясының құрамындағы жеке әкімшілік-аумақтық бірлік ретінде құрылды. 1920 жылы облыс Қазақ АКСР құрамында Орал губерниясы болып өзгертілді. 1932 жылдың 10 наурызында облыс атауы Батыс Қазақстан облысы болып ауыстырылды. 1962 жылы аймақ қайтадан Орал облысы болып аталды. Ал 1992 жылы Қазақстан Парламентінің шешімімен қазіргі атауы ресми бекітілді.
Табиғи-климаттық жағдайы
Облыс аумағының басым бөлігі Каспий ойпатында орналасқан. Облыстың солтүстігінде және солтүстік шығысында Жалпы сырт қыраты мен Орал алды үстіртінің тау сілемдері бар. Оңтүстікте Каспий ойпатында Нарынқұм құмдақ алқабымен шектеседі.
Облыстың өзендері Каспий теңізі алабына жатады. Ең ірісі – Жайық (Орал) . Оның Қазақстан аумағындағы ұзындығы 1084 шақырымды құрайды. Басқа ірі өзендер: Сарыөзен, Қараөзен, Қалдығайты, Өленті, Бұлдырты, Шыңғырлау.
Ірі көлдер: Шалқар, Аралсор, Боткөл, Жалтыркөл, Сұлукөл және басқалары.
Батыс Қазақстан облысының аумағында астық тұқымдас, жусан және жусан-тұқымдас өсімдік түрлері көп.
Жайықтың және басқа да өзендердің алқаптарында терек, көктерек, шегіршін, емен және талдар мен бұталар өседі. Аймақта бөкен, бұлан, елік, қабан сияқты тұяқтылар және түлкі, қасқыр, күзен сынды жыртқыштар мекендейді.
Облыстың ауарайы континенталды, жыл бойы қатты жел соғады, жазда үнемі аңызғақ тұрады. Қаңтардағы орташа температура -11-14ºС, шілде айының орташа температурасы – 22-25 ºС. Алайда температура ауытқып отырады. Төменгі температура -40 ºС, ал жоғары температура – +40 ºС көрсетеді.
Облыстың жер қойнауы мұнай мен газ конденсатына бай. Ел бойынша осы екінші шикізаттың 90 % қоры осында орналасқан. Қарашығанақ – әлем бойынша ең бай кен орны. Сондай-ақ аймақта әктас, цемент шикізаты және керамзит сазының қоры шоғырланған.
Экономикасы
Аймақтың экономикалық құрылымын табиғи қазба байлықтары қамтамасыз етеді.
Облыста ірі көлемде өнеркәсіптік өнім өндірісін қамтамасыз ететін «Қарашығанақ Петролеум Оперейтинг», «Конденсат» холдингі, «Жайықмұнай», «Зенит» зауыты», «Гидромаш-Орион-МЖБК» және т.б. өңдеу өнеркәсібінің кәсіпорындары бар.
Ауыл шаруашылығының жалпы ішкі өнімі 91,8 млрд. теңгені құрайды, оның ішінде 63,5 % мал шаруашылығының үлесінде.
Туризм
Батыс Қазақстан облысында бизнестің туристік саласын дамыту үшін ең кең мүмкіндіктері бар аумақ бар.
Соңғы 5 жылда келу және ішкі туризмге келушілер санының 15% - ға артқаны байқалады. Келушілердің көбеюі 2021 жылы 84% - ды құрады, ал 2022 жылдың 3 тоқсанында 52,3% - ға артып, 78,5 мың адамды құрады. Бүгінгі күні келушiлерді орналастырумен шұғылданатын орналастыру орындарының саны 89 бірлікті құрады, ондағы орналастыру орындары саны 2 183 бөлме, бұл ретте біржолғы сыйымдылық 4 456 төсек-орынды құрайды. Олармен 78,5 мың адамға қызмет ұсынылды және 2 681,4 млн. теңге сомасына қызмет көрсетілді. Қонақүйлердің толтырылуы 19,5 % құрады.
Анықтама: 2021 жылдың қорытындысы бойынша келушілер саны 84%-ға артып, 76 180адамды құрады (ішкі-69 592, келу – 6 588).
Орал қаласының мәдениеті де қарқынды дамып келеді, бүгінде қалаға 400 жылдан астам уақыт бар. Тарихи қалада XIX ғасырдан бері көптеген ғимараттар сақталған: көпестер Ванюшиндер үйі, Тухватуллиндер үйі, Е.Пугачевтің үй-мұражайы, Гагарин атындағы кинотеатр ғимараты, қасиетті Вирджинаны қорғау үшін ғибадатхана, Қызыл мешіт, Карев үйі және басқалар. Әр жылдары Оралда А.С. Пушкин, М.А. Шолохов, В.А. Жуковский, В.И. Даль, Л.Н. Толстой, И.А. Крылов және басқа да көптеген көрнекті мәдениет, ғылым және өнер қайраткерлері болды. Қазақстан Республикасының туристік саласын дамытудың 2019 – 2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы шеңберінде туристификациялаудың өңірлік картасының ТОП-50-не Хан Ордасы Батыс Қазақстан тарихи-мәдени, сәулет-этнографиялық музей-қорығы және балалар-жасөспірімдер туризмінің кластері енгізілді.
Хан Ордасы мұражай-қорығы, мемлекеттік бағдарламаны іске асыру бойынша Батыс Қазақстанның негізгі тарихи – мәдени объектісі болып табылатын Хан Ордасы мұражай-қорығында визит орталығының құрылысы бойынша жұмыс басталды, туристердің келуі жылына 50 000 туристке дейін артады (2019 жылы – 21 635 турист, 2020 жылы - 4 492 турист, 2021 жылы - 21 846 турист), іске асыру мерзімі 2023 жыл. Жоба құны - 431 млн. теңге 20 жаңа жұмыс орнын құрумен.
«Хан Ордасы» мұражай-қорығы нысандары негізінде Бөкей хандығының тарихи ареалын қалпына келтіру» жобасы әзірленді.
Музей-қорық құрамындағы 16 нысан Республикалық маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштерінің тізіміне енгізілген және ҚР Мәдениет және спорт министрінің 2020 жылғы 14 сәуірдегі №88 бұйрығына сәйкес мемлекеттің қорғауында.
Этнографиялық және экологиялық туризм мәдениетін дамытуға да көп көңіл бөлінеді. «Sayat» этно-туристік орталығының кең кеңістігінде бір сәтке ежелгі көшпенділер әлеміне енуге және ұлттық ат спорты түрлерімен айналыса отырып, атқа міну дағдыларын игеруге мүмкіндік беріледі. Шынайы рухани ләззат этнотуризмді және ерекше табиғаттың ерекше бұрыштарын ашатын танымдық экскурсияларды білетіндерге беріледі. Облыстағы туристік демалыстың сүйікті түрі-жазғы және қысқы балық аулау. Туристердің назарына бірнеше балық аулау кешені ұсынылған. Бұл «Дөңгелек» балықшысының үйі және бекітілген көл мен Жайық өзенінде тоғыз айлағы бар «Саят» демалыс базасы.
Балалар мен жасөспірімдер туризмі мен экологияны табысты дамытуға жәрдемдесу ерекше басымдық болып табылады. Жас ұрпақ әсіресе бала кезінен туған өлкенің таңғажайып пейзаждарын белсенді білуге қызығушылық танытады. Бұған бүкіл республика бойынша балалар мен жасөспірімдер туризмінің көшбасшылық жағдайы дәлел. 2016 жылы өзінің кіші отанына шын ғашық туристердің бірнеше буынын тәрбиелеген өлкетану орталығына ЮНЕСКО клубы жоғары мәртебесі берілді.
Туризмді насихаттау мақсатында қонақтар мен тұрғындар үшін туристік өнімдер әзірленді: www.visit-uralsk.kz сайты жаңартылды, «Облыс туризмінің интерактивті 3D картасы», туристік және киелі объектілер бойынша Виртуалды турлар, қоғамдық орындарда орнатылған ақпараттық-туристік терминалдар, виртуалды промоутер, облыс және Орал қаласының виртуалды дүңгіршегі, туркарта, туристік бағыттар, мұражайлар және т. б. туралы трифолдерлер бар.
Аймақтағы туризмді дамыту мүмкіндіктерін көрсету, сондай-ақ туристік әлеуетті зерттеу үшін 27-ден астам туристік маршрут дайындалды. Атап айтқанда, Бөкей хандығына Экскурсия, Жұмбақ Ешкі тау, ең кіші сарқырама, «Ақжайық», Шыңғырлау ауданына Джип тур, қорықты Теректі, Дала көлі, БҚО киелі нысандары және басқалары. Туристік маршруттар тізілімі туралы қосымша ақпарат www.visit-uralsk.kz. сайтында орналастырылған.
2022 жылы 3,3 млрд. теңге сомасына 108 жаңа жұмыс орнын құрумен 5 жобаны іске асырылды:
- Теректі ауданында қонақ үй құрылысы (жоба 2023 жылы желтоқсан айында іске қосылды, «Nurbergen Health Resort» ЖШС);
- «Green Park» демалыс және су ойын-сауық саябағын салу (1-кезең) (жоба 2022 жылы тамыз айында іске асырылды, «БатысСтройМонтаж» ЖШС);
- Ат спорты кешенін салу (жоба 2022 жылы қыркүйек айында іске қосылды, «БатысСтройПлюс» ЖШС);
- Орал қаласында Шолу дөңгелегінің құрылысы (жоба 2022 жылы шілде айында іске қосылды, «Риа Мир» ЖШС);
- Шыңғырлау ауданындағы «В» сыныпты кемпинг құрылысы (жоба 2022 жылы желтоқсан айында іске қосылды, «Жомарт» ЖШС).
Сондай - ақ, перспективада 2022-2025 жылдарға арналған жобаларды іске асыру жоспарланған: Ақсай қаласында «IntercontinentalHotelGroup – HolidayInn» халықаралық франшизасы бойынша қонақ үй салу, 4 жұлдызды қонақ үй кешенін салу, Шалқар көлінде туристік қызметті ұйымдастыру және Қазақстан Республикасының Өңірлік туристификациялау картасының ТОП-50 енгізілген Хан Ордасы музей-қорығының визит-орталығын салу.
Мәдениет
Батыс Қазақстан облысында 678 мәдениет және өнер мекемелері қызмет етеді, оның ішінде 2 драма театр, 2 концерттік мекеме, 360 кітапхана, 258 клуб, 5 автоклуб, 5 кинотеатр (с.і. 3- жеке), 15 киноқондырғы, 23 музей (с.і. 2-жеке), 3 саябақ, 1 көрме залы, 2 орталық (облыстық халық шығармашылығы орталығы, Қ.Мырзалиев атындағы мәдениет және өнер орталығы), «Атамекен» өнер ордасы және тарихи-мәдени ескерткіштерді қорғау жөніндегі мемлекеттік инспекция.
2021 жылы КПО б.в қаржысы есебінен Орал қаласында 900 орындық «Атамекен» өнер ордасының құрылысы аяқталып, қазан айында пайдалануға берілді. 2021 жылы 4 мәдениет нысанына құрылыс жұмыстары жүргізілді.
«Ауыл ел бесігі» бағдарламасы аясында Сырым ауданы Жымпиты ауылындағы музей ғимаратының реконструкциясы, «Жұмыспен қамту-2021» жол картасы бойынша Шыңғырлау ауданы Тасмола Мәдениет Үйінің құрылысы жүргізілді. «Рухани жаңғыру» бағдарламасының «Туған жер» арнайы жобасы аясында мектеп түлектері демеушілігімен Казталов ауданы Жалпақтал ауылында саябақ пайдалануға берілді.
Кітапханалар
Облыс бойынша 360 кітапхана қызмет етеді, олардың 333-і ауылдық жерлерде орналасқан. 2021 жылы кітапханаға келушілер саны 2244696 бірлік болса (2020 жылы – 2189187), оқырмандар саны 268516 болып, өткен жылға қарағанда 23811-ға артық. Кітап берілімі 4943107 дананы құрап, өткен жылмен салыстырғанда 7 %-ға арттырылды.
2021 жылы Ж.Молдағалиев атындағы облыстық әмбебап ғылыми кітапханасының 150 жылдың мерейтойы аясында «Тәуелсіз Қазақстан: әлеуметтік және мәдени кеңістіктегі кітапханалардың орны» атты халықаралық конференция өтті.
Облыс кітапханаларының қоры 5 875 292 дананы (2020 жылы - 5866390 дана) құраса, олардың 1760914 қазақ тіліндегі әдебиеттер. «Цифрлы Қазақстан» бағдарламасы аясында 5131 дана кітап қоры сандық форматқа айналдырылды. Сонымен қатар «Оқитын қала» жобасы жүзеге асырылып, (қоғамдық орындарда, аялдамалар, оқу орындарында QR-кодтар орнатылды), Орал қаласының № 6,37, 45 и 51 мектептерінде және Ж.Досмұхамбетов атындағы педагогикалық колледжінің кітапханасы мен І, ІІ-ші қабаттарының фоесінде QR-код орнатылды.
«Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» бағдарламалық мақаласы аясында кітапханаларды модернизациялау бағытында жұмыстар жүргізіліп, пайдаланушылар жаңа форматтағы ақпараттық кітапханалық қызмет алу мүмкіндігіне ие болды. 2018 жылдан бері 13 коворкинг орталықтар ашылып (Ақжайық ауданы- 4 ауылдық кітапханада, Бәйтерек ауданында-2, Теректі ауданында-2, Бөрлі ауданында- 1, Шынгырлау ауданында -1, Орал қ. -2, және Х.Есенжанов ат ОБЖК) 46 моделді кітапханалар жаңа заманауи ақпараттық ресурстармен толықтырылды.
Музейлер
Облыста тарихи-мәдени мұраны сақтау мен насихаттау мақсатында 23 музей (облыстық тарихи-өлкетану музейі 17 бөлімімен, Хан Ордасы музей-қорығы, Бәйтерек және Казталов аудандық музейлері және Орал қаласында 2 жеке музей) халыққа қызмет көрсетеді. Бүгінде облыстық музейлердің қорында жалпы саны 206 331 жәдігер сақтаулы, оларды цифрлы форматқа аудару жұмыстары жүргізілуде.
2021 жылы музейлерде 303 шара өткізіліп (2020 жылы-205 шара), оларға 89663 адам (2020 жылы 67244 адам) қамтылып 25%-ға арттырылды. 161 көрме және 133 лекция өткізілді.
Музейлерде тарихи-өлкетану бағытындағы мәдени шаралар өткізіліп, түрлі жобалар жүзеге асырылуда. «Рухани қазына» республикалық фестивалі аясында 2021 жылы «Үздік облыстық музей қызметкері» номинациясын облыстық тарихи-өлкетану музейінің директоры Мирболат Ерсаев иеленді.
Концерттік мекемелер
Соңғы уақыттағы елдегі қалыптасқан эпидемиологиялық жағдайға байланысты концерттік мекемелер виртуалды кеңістікті игеріп, бірнеше бірлескен телевизиялық жобалар шығарып, әлеуметтік желіде белсенді жұмыс жүргізуде. Театрлар билет сатудың электрондық жүйесін іске қосып, «Ashyq» пилоттық жобасымен өз көрермендерін табуда.
Жыл басынан бері дәстүрлі өнерді насихаттау мақсатында «Ғасырлар сазы», «Мәдениет айнасы» жобалары бастау алып, жаңа бағытта әртістердің жаңа қырын таныту мақсатында «Трансформация» жобасы «FILARMONIYA-LIVE», ТДК-42 телеканалымен бірлескен тележобалар ұйымдастырылды.
Жайық өңірінде алғаш рет Халықаралық «JaiyqFilmFest» қысқа метражды және деректі фильмдер кинофестивалі өткізілді. Мәдени-көпшілік шаралар Қазақ Ұлттық өнер университетінің профессоры, күйші-ұстаз Айтжан Тоқтағанның «Күй дәурен» шығармашылық кешімен, Орынбай Дүйсеновтың шығармашылық кешімен, Тұяқберді Шәмеловтың туғанына 70 жыл толуына арналған республикалық әншілер мен домбырашылар арасындағы байқауымен толықты.
Камералық оркестрдің құрылғанына 10 жыл толуына арналған мерекелік концерті, «Орал сазы» ансамбілінің 30 жылдығына арналған «Ақжайығым сазбен тербеген» концерті өткізілсе, Ғ.Құрманғалиев атындағы облыстық филармониясы облыстық бірнеше аудандарына «Махаббат әуендерімен» гастрольдік сапарлармен болды.
Театрлар
2021 жылы облыстық Х.Бөкеева атындағы қазақ драма театры мен А.Н.Островский атындағы театрында 255 спектакльдер қойылып, (2020 жылы – 184 қойылым) оларға 23115 көрермен (2020жылы-20283көрермен) қамтылды. Өткен жылмен салыстырғанда қойылым саны 27 %-ға, көрермен саны 12%-ға артты.
ҚР Тәуелсіздігінің 30 жылдығын мерекелеу қарсаңында Х.Бөкеева атындағы қазақ драма театрының ХХІХ театр маусымы Ш.Құсайыновтың «Томирис» қойылымымен басталды. (Спектакль режиссеры Қазақстанның еңбегі сіңген артисі, «Құрмет» орденінің иегері Мұрат Ахманов).
А.Н.Островский атындағы драма театры қыркүйек айында «Продавец дождя» комедиясының тұсаукесерін ұсынды.
Мәдениет үйлер мен клубтар
Өңірде 263 клубтық мекемелер қызмет етіп, олардың 12-сі аудандық Мәдениет үйлері /1 Ақсай қалалық/, 108 ауылдық Мәдениет үйлері мен 113 ауылдық клубтар, 2 Орал қалалық Мәдениет үйлері мен 23 аула клубтары және 5 автоклубтар /ауылдық жерлерді/.
Облыс бойынша 13052 мәдени-көпшілік шаралар өткізіліп (2020 жылы 16827 шара), оларға 1373741 көрермен (2020жылы- 1539154) қамтылды.
2021 жылы танымал тұлғалардың мерейлі даталарына орайластырылған күйші-композитор Сейтек Оразалиннің 160 жылдығана арналған «Күй құдыреті» республикалық домбырашылар байқауы, әнші-композитор Мұхит Мерәліұлының 180 жылдығына арналған «Ән құдіретін асқақтатқан Мұхит сал» республикалық әншілер байқауы, жыршы Марабай Құлжабайұлының 180 жылдығына арналған республикалық ғылыми-тәжірибелік конференция, Жаңақала ауданында Қазақстанның Халық артисі, күйші Дина Нұрпейісованың 160 жылдығына арналған «Әсемқоңыр» республикалық домбырашылар байқауы өткізілді. Халықтың бай мәдени мұрасын насихаттау және өнерпаз жастардың шығармашылығын шыңдау мақстаныда «Жігіт сұлтаны - 2021» облыстық байқауы, «Жанартау жыр» онлайн поэтикалық дуэлі, «Асыл домбыра» республикалық ақындар айтысы өткізілді.
Қазіргі уақытта аудан орталықтарында 12 «халықтық» театры көрермендеріне салмақты ой салатын қойылымдарын ұсынуда. Өткен жылы 10 жаңа қойылым қойылды. Материалдық базасын нығайту және жеткен жетістік саны бойынша Бөрлі аудандық халықтық «Мұрагер» театры алдынғы қатарда келеді. Ал жаңаша қойылымдарды сахналау бойынша Жалпақтал ауылдық М.Ғұмаров, «Дат» Теректі, Жәнібек, Тасқала, Шыңғырлау аудандары озып тұр.
2021 жылы дарынды балаларға қолдау көрсету, театр өнеріне қадам басқысы келетін жас буынға жол ашу мақсатында Орал қалалық мәдени-ағарту бірлестігінің жанынан «Алтын Орда» балалар мен жасөспірімдер қоғамдық театры құрылып, жаңа маусымдық прьемерасы А.Атымтаеваның «Кім патша?» ертегісімен ашылды.
Қоғамның болашағы - балалардың бос уақытын тиімді пайдалану және өнерге деген қызығушылықтарын арттыру мақсатында облыс бойынша 952 балалар үйірмелерге 12500 бала қамтылған. Қалалық мәдени-ағарту бірлестігінің 23 клубтық мекемесінде 82 үйірме, 1928-ге жуық бала тәрбиеленуде.
2021 жылы Мәдениет басқармасы бойынша «Өзгерістер жолы: әркімге лайықты өмір!» Nur Otan партиясының сайлауалды бағдарламасының Жол картасы аясында 39-тармағы бойынша 14 үйірме ашылды. Оларға барлығы 107 бала тартылды. Сонымен қатар, 2021 жылдың 1 шілдеден бастап мемлекеттік шығармашылық тапсырыс бойынша жан басына шыққандағы қаржыландыру механизмі жүзеге асырылды. Мемлекеттік шығармашылық тапсырыс бойынша 28 атау бойынша үйірме ашылып, 1714 бала қамтылды.
Монументтік өнер құрылыстары. Өңір бойынша жалпы саны 2149 тарихи-мәдени нысандар (республикалық маңызы бар -31, жергілікті маңызы бар -2118 болса, оның 131-і қала құрылысы және сәулет, 22-сі монументтік өнер құрылыстары, 1965-і археологиялық ескерткіштер) мемлекеттік тізімге енгізіліп, қорғауға алынған. «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» бағдарламалық мақаласының «Рухани қазына» кіші бағдарламасына сәйкес өңірдің тарихи-мәдени ескерткіштеріне QR-кодтар орнатылуда.Бүгінде 55 тарихи-мәдени ескерткіштерге QR-кодтар қойылды, соның ішінде 38 архитектуралық, 17 монументалды ескерткіш.
Ақжайық өңіріндегі елеулі оқиғалардың бірі – Алтын Орда дәуіріне жататын Жайық қалашығының табылуы. Жайық қалашығы «Қазақстанның киелі жерлерінің географиясы» жобасы бойынша «Қасиетті Қазақстан» республикалық маңызы бар сакралды нысандар тізіміне енгізіліп, республикалық маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштерінің мемлекеттік тізіміне алынды.
2021 жылы республикалық маңызы бар ескерткіштер – Жайық қалашығын музейлендіру, Хан Ордасы музей-қорығы құрамындағы 16 нысанның қалпына келтіру және визит-орталығын салу, «Ескі қала» жобасы бойынша Орал қаласы, Н.Назарбаев даңғылында орналасқан қала құрылысы және сәулет ескерткіштерінің тарихи келбетін қайта қалпына келтіру мақсатында тиісті жұмыстар жүргізілді.
Батыс Қазақстан облысы әкімдігінің ресми сайты