Қазақстан Республикасының Бас прокуратурасы және Ішкі істер министрлігінің Интерпол қызметкерлері Қазақстан Республикасының Біріккен Араб Әмірліктеріндегі Елшілігінің көмегімен Дубай қаласынан алаяқтық үшін қылмыстық жауаптылыққа тарту мақсатында Қазақстан азаматын экстрадициялады.
Ол 2022–2023 жылдар аралығында Алматы қаласында «Wildberries» компаниясына инвестиция салу сылтауымен және сыйақы уәде етіп, алты азаматты алдап, олардың ақшалай қаражатын иемденген. Салдарынан жәбірленушілерге ірі мөлшерде материалдық залал келтірілген.
Қылмыстарды жасағаннан кейін күдікті бой тасалап, екі жыл бойы халықаралық іздеуде болған.
Ол а.ж. сәуірде Біріккен Араб Әмірліктерінің аумағында ұсталып, Бас прокуратураның сұрауы бойынша Қазақстанға экстрадицияланды.
Қазіргі уақытта күдікті тергеу изоляторына қамалды.
Айыпталған қылмыстарды жасағаны үшін мүлкін тәркілеп, 3 жылдан 7 жылға дейін бас бостандығынан айыру түріндегі жаза көзделген.
Бас прокуратурасының баспасөз қызметі
Бүгін Бас прокуратурада Қазақстан Республикасының Бас Прокурорының орынбасары Ғабит Садырбековтың БҰҰ Адам құқықтары жөніндегі Жоғарғы комиссары басқармасының Орталық Азия бойынша Өңірлік өкілі Матильда Богнермен кездесті.
Кездесу барысында адам құқықтары саласындағы өзара іс-қимыл мен ынтымақтастықтың қазіргі жағдайы және болашақ перспективалары, сондай-ақ 2025-2027 жылдарға арналған Қазақстан Республикасы мен БҰҰ Адам құқықтары жөніндегі Жоғарғы комиссары басқармасы арасындағы Жол картасын іске асыру шеңберіндегі халықаралық өзара іс-қимыл мәселелері талқыланды.
Ғабит Садырбеков Қазақстан азаматтардың құқықтары мен мүдделерін қорғау, қылмыспен күрес, оның ішінде Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясын іске асыру саласындағы 70-тен астам негізгі көпжақты конвенциялардың қатысушысы екенін атап өтті. Сондай-ақ ол құқық қорғау институттарын, омбудсменнің қызметін, Әлеуметтік кодексті қабылдау мен халықтың осал топтарын қолдауға бағытталған мемлекеттік шараларды жүзеге асыруды қоса алғанда, жүргізіліп жатқан реформалар туралы мәлімет берді.
Сонымен қатар сұхбаттасушылар ағымдағы жылдың маусымда Женевада Азаматтық және саяси құқықтар туралы халықаралық пактіні жүзеге асыру жөніндегі Үшінші ұлттық баяндаманы қорғау мәселесі бойынша қазақстандық делегацияның жұмысын талқылады.
Өз кезегінде, Матильда Богнер БҰҰ Адам құқықтары жөніндегі Жоғарғы комиссары басқармасы қызметінің және азаматтардың құқықтары мен мүдделерін қорғау нәтижелері бойынша сөз қозғады.
Кездесу соңында тараптар сындарлы ынтымақтастықты дамытуға ниет білдіріп, одан әрі іс-қимылдың бағыттарын айқындады.
Бас прокуратураның баспасөз қызметі
Қазақстан Республикасы Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың тапсырмасы бойынша елімізде Әділетті мемлекет құрудың негізгі қағидаттары болып табылатын заң үстемдігі мен қоғамдық тәртіпті нығайту жөніндегі шаралар жүйелі түрде іске асырылуда.
Мемлекет басшысы атап өткендей: «Әділеттілік, заң мен тәртіп – болашақ дамуымыздың басты бағдары».
Осыған байланысты Бас прокуратура құқық қорғау органдарымен бірлесіп қылмыскерлерді іздестірудің тиімділігін арттыру және жазаның бұлтартпастығы қағидатын қамтамасыз ету бойынша жүйелі шаралар қабылдауда.
Президент тапсырмаларын іске асыру аясында:
• іздестіру жұмысына қатысты нормативтік-құқықтық база жетілдірілді;
• іздестірудегі адам мемлекеттік немесе басқа да қызметтер алу үшін жүгінген жағдайда іздестіруге бастамашы болған органды автоматты түрде хабардар ету мүмкіндігі енгізілді;
• бет-әлпетті тану функциясы бар бейнебақылау камераларын пайдалану белсенді жүргізілуде.
Мемлекет пен қоғамның өзара іс-қимылы негізінде бюджет қаражатын тартпай-ақ халық көп жиналатын орындарға 3 мыңнан астам камера орнатылды. Солардың көмегімен 2024 жылы 72 қылмыскер ұсталды. Мәселен, өткен жылдың қазан айында Алматы қаласында ауыр қылмыс жасағаны үшін 15 жылдан астам уақыт бойы іздестіруде жүрген қылмыскер ұсталды.
Сонымен қатар шетелдік юрисдикциялардан аса ауыр қылмыстар жасаған — кісі өлтіру, қаржылық пирамидалар құру, ұйымдасқан қылмыстық топқа қатысу, алаяқтық және есірткі саудасы бойынша жауапқа тартылған 28 адам қайтарылды.
Жалпы, жыл басынан бері 706 іздестірудегі адам ұсталды, оның ішінде:
• 14 — кісі өлтіргені үшін,
• 13 — есірткі сатқаны үшін,
• 34 — тонағаны үшін,
• 141 — алаяқтық жасағаны үшін,
• 269 — ұрлық үшін.
Қабылданған шаралар іздестірудегі адамдардың жалпы санын 4,6%-ға (2226-дан 2123-ке дейін) азайтуға және оларды ұстау тиімділігін 63,7%-ға дейін арттыруға мүмкіндік берді.
Жазаның бұлтартпастығын қамтамасыз ету және елдегі құқықтық тәртіпті нығайту жұмысы жүйелі және тұрақты негізде жалғасатын болады.
Бас прокуратураның баспасөз қызметі
Конституциялық Сот 2025 жылғы 25 маусымдағы № 72 НҚ-да ҚК-тің 245-бабының үшінші бөлігін және 262-бабын, сондай-ақ Жоғарғы Соттың «Соттардың бандитизм және қылмыстық құқық бұзушылықтарға қатыса отырып, басқа қылмыстық құқық бұзушылықтар жасағаны үшін жауапкершілік туралы заңнаманы қолдануының кейбір мәселелері туралы» 2001 жылғы 21 маусымдағы № 2 НҚ-ң 11 және 13-тармақтарын Конституцияға сәйкес деп тани отырып, кәсіпкерлік пен ұйымдасқан қылмысты бөліктеу қажеттілігін көрсетті.
Бұл конституциялық іс жүргізу азаматтың өтініші бойынша қозғалып, онда экономикалық қылмыс жасаған кәсіпкерлерді коммерциялық құрылымдарға сай формальды белгілер негізінде ұйымдасқан қылмыстық топтардың мүшелерімен теңестірудің дұрыстығы туралы мәселе көтерілді.
Өтінішті қарау барысында Конституциялық Сот кәсіпкерлерді қылмыстық топ ретінде тек формальды белгілер негізінде тануға мүмкіндік беретін мәселеге назар аударды.
Сондықтан, құқықтық қайшылықты жою және кәсіпкерлік субъектілерге қылмыстық қысым қаупін азайту мақсатында,Конституциялық Сот өзінің қорытынды шешімінде Үкіметке қылмыстық заңнаманы жетілдіру мәселесін қарауды, ал Жоғарғы Сотқа заңды кәсіпкерлік қызмет пен ұйымдасқан топтардың қылмыстық әрекеттерін нақты ажырату үшін сот тәжірибесін қорытындылауды ұсынды.
Сондай-ақ Бас прокуратура өз қорытындысында, ұйымдасқан топты кәсіпкерлердің қарапайым сөз байласуынан ажырату үшін, мұндай әрекеттерді саралауда, нақты белгілер әзірлеу қажеттілігін атап өтті.
Бұл тәсілдер жаңартылған қылмыстық заңнамада көрінісін тауып жатыр.
А.ж. 26 маусымда Парламент Сенатының депутаттары түзетулерді мақұлдады, оған сәйкес ресми кәсіпорындар қызметкерлерінің міндеттерін орындауы, ұйымдасқан қылмыстық топқа қатысу белгісі ретінде қарастырылмайды, егер олар қылмыс жасау үшін әдейі құрылған болмаса.
Жалпы бұл өзгерістер кәсіпкерлікті қорғау және бизнеске негізсіз қысым жасаудың алдын алу бойынша, жүргізіліп жатқан мемлекеттік саясатқа сәйкес келеді.
Бас прокуратураның баспасөз қызметі
Бас прокуратура П. Қайратқа және Г. Алашбаеваға қатысты қылмыстық істі мәні бойынша қарау үшін Астана қаласының қылмыстық істер жөніндегі ауданаралық сотына жіберді.
Аталған адамдар Қазақстан Республикасының азаматтары мен ұйымдарынан мүгедек балаларға, сондай-ақ Қазақстанда су тасқынынан және Таяу Шығыстағы қақтығыстан зардап шеккен адамдарға қайырымдылық көрсету желеуімен жиналған 3 миллиардтан астам теңгені жымқыруда айыпталады.
Бас прокуратураның баспасөз қызметі
Бүгін Бас Прокурор Берік Асылов, облыс әкімі Марат Ахметжанов, прокуратура қызметкерлері, мемлекеттік органдардың өкілдері, жұртшылық және жергілікті тұрғындар заңсыз шығарылған активтерді қайтару жөніндегі жұмыс шеңберінде прокуратура органдары қайтарған қаражат есебінен салынған Ақмола облысы Зеренді ауылындағы балалар мен жасөспірімдер спорт мектебінің салтанатты ашылуына қатысты.
Жаңа мектеп аудан балаларына «Адал азамат» тұжырымдамасы аясында толыққанды дене шынықтырумен айналысуға, спортпен шұғылдануға және салауатты өмір салтын қалыптастыруға мүмкіндік береді.
Бас Прокурордың айтуынша, бұл бастама мемлекетке қайтарылған қаражаттың қоғам игілігіне қызмет етуінің және спортты дамытуға жағдай жасаудың жарқын үлгісі болып табылады.
Аталған қаражат есебінен еліміздің әр өңірінде бүгінде 333 әлеуметтік нысан салыныпжатқандығын айта кету керек.
Ақмола облысында — 37 нысан, оның ішінде 26 — сумен жабдықтау нысаны, 10 — медициналық мекеме.
Бас прокуратураның баспасөз қызметі
Бас прокуратурада «Заң мен тәртіп» қағидатын іске асыру аясында Халықаралық есірткіге қарсы күрес күніне орайластырылған Қазақстан Республикасының Заңдылықты, құқықтық тәртіпті және қылмысқа қарсы күресті қамтамасыз ету жөніндегі үйлестіру кеңесінің отырысы өткізілді.
Кеңес алаңында есірткінің заңсыз айналымына байланысты қазіргі заманғы сын-қатерлер қаралып, оларды ұлттық және халықаралық деңгейде бейтараптандыру бойынша бірлескен шаралар әзірленді.
Отырысқа Президент Әкімшілігінің, Үкіметтің өкілдері, Парламент депутаттары, мемлекеттік органдардың басшылары, халықаралық серіктестер, соның ішінде БҰҰ-ның Есірткі және қылмыс жөніндегі басқармасы, ЕҚЫҰ, ОАӨАҮО (Есірткі құралдарының, психотроптық заттар мен олардың прекурсорларының заңсыз айналымына қарсы күрес жөніндегі Орталық Азия өңірлік ақпараттық үйлестіру орталығы), CADAP, шет елдердің дипломатиялық миссиялары (Қазақстандағы АҚШ, Германия, Қытай, Сауд Аравия Корольдігі, Түркия мемлекеттерінің елшіліктері), сондай-ақ үкіметтік емес ұйымдардың өкілдері қатысты.
Өз сөзінде Бас Прокурор Берік Асылов Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша елімізде есірткі бизнесін ұйымдастырушылардың қылмыстық жауапкершілігін қатаңдатуға, есірткі арналарын анықтау және жолын кесу тетіктерін цифрландыруға, қаржы ағындарын жабуға және халықаралық өзара іс-қимылды кеңейтуге негізделген есірткіге қарсы жүйелі саясат іске асырылып жатқанын атап өтті.
Есірткіні бақылау жөніндегі БҰҰ-ның барлық үш негізгі конвенциясын ратификациялаған Қазақстан БҰҰ-ның есірткі жөніндегі комиссиясының құрамына сайланған және 2029 жылға дейін Азия-Тынық мұхиты өңірінің атынан өкілдік етеді, бұл біздің елімізге елеулі жауапкершілікті жүктейді.
Соңғы бес жылда заңсыз айналымнан алынған синтетикалық есірткінің көлемі 100 есеге - 13 кг - нан 1,5 тоннаға дейін ұлғайған.
Тек ағымдағы жылдың басынан бастап 9 ұйымдасқан қылмыстық топ, оның ішінде 3 трансұлттық топ жойылған. Есірткі жеткізудің 111 арнасы жабылған, оның 19 - ы халықаралық.
Құқық қорғау органдары барлығы 10 млрд теңгеден астам сомаға есірткі табысын бұғаттаған.
«Follow the money» қағидаты бойынша криптовалюталарды пайдалана отырып, жасалған қылмыстық схемалардың жолы кесілген, 2,4 млрд теңгеден астам сомаға 50 мыңнан астам дроп-шоттар бұғатталған.
Резонанстық тергеулердің нақты мысалдары жария етілді.
Маңғыстау облысында қылмыстық топ жойылған, олардың 2,3 млрд теңге сомасына қолма-қол ақшалары мен цифрлық активтері тәркіленген.
Ұлытау облысында шетел азаматтары ұйымдастырған «Kaef-mafia» ірі есірткі алаңы анықталып, жойылған. 6 миллион АҚШ доллары көлеміндегі криптовалюта бұғатталып, үш адам ұсталған, төртеуіне іздеу жарияланған.
Халықаралық ынтымақтастық мәселелеріне ерекше назар аударылған.
Шымкент қаласында арнайы прокурорлар алғаш рет АҚШ Әділет министрлігінің есірткіге қарсы күрес басқармасымен (DEA) бірлесіп, «Карбон» есірткі маркетіне қатысты іс бойынша мемлекетаралық жедел-тергеу тобын құрған. Криптовалюта транзакциясын қоса алғанда, шетелдік шоттар анықталған.
Нәтижесінде халықаралық қылмыстық схема ашылып, 70 млрд теңгеге 500 мың заңсыз транзакция анықталған, 500 млн теңге мүлікке тыйым тәркіленді. 24 қылмыскер ұсталып, 18-і қамауға алынды.
Б. Асылов атап өткендей, цифрлық есірткі желісі Қазақстан үшін жаңа шындыққа айналған. Есірткі қылмыстарының барлығы дерлік интернет кеңістігінде жасалады және көбінесе шетелден ұйымдастырылады.
Есірткі бизнесінің жаһандануы мемлекеттік органдардың, халықаралық серіктестердің және азаматтық қоғамның жаңа тәсілдері мен күш-жігерін шоғырландыруды талап етеді.
Заңнамалық реформа басталған.
Сондай-ақ, есірткі өндіргені үшін өмір бойына бас бостандығынан айыруға дейін жаза күшейтілгені айтылды. Бір мезгілде есірткі тізбегінің ең төменгі буынына жататын «есірткі жасырып кетушілер» үшін жазалау шаралары жеңілдетілген.
Бұл өзгерістер 3 800-ден астам сотталушыға әсер еткен: 328-і босатылып, 2 600-ден астамына жазалау мерзімі қысқартылған.
Отырыс барысында, халықаралық және үкіметтік емес ұйымдардың өкілдері бірлескен іс-қимылдарға қатысуға дайын екендіктерін растады.
Сонымен бірге, Бас Прокурор уәкілетті органдардың назарын трансұлттық есірткі қылмысына қарсы іс-қимыл, халықаралық қаржы институттарымен және криптобиржалармен ынтымақтастық, есірткі жарнамасының жолын кесу бойынша қосымша шаралар қабылдау қажеттігіне аударды.
Нашақорларды оңалту мәселелеріне ерекше назар аударылды.
Қадағалау ведомствосының басшысы қоғамның нашақорлыққа, әсіресе жастар арасында тұрақты иммунитетін қалыптастырудың маңыздылығын атап өтті.
Осыған байланысты жергілікті атқарушы органдарға Оқу-ағарту және Ішкі істер министрліктерімен бірлесе отырып, азаматтарды нашақорлыққа қарсы іс-қимылға тарту арқылы профилактикалық жұмысты жандандыру ұсынылды.
Қоғамдық ұйымдар, оның ішінде ІІМ жанындағы Есірткі құқық бұзушылықтарының алдын алу жөніндегі кеңесі салауатты өмір салтын насихаттауға бағытталған ақпараттық компанияларды блогерлердің, спортшылардың және жастар бірлестіктерінің қатысуымен өткізу бойынша бастамалар көтерді.
Отырыс соңында есірткі бизнесімен күреске үлес қосқан құқық қорғау және арнайы органдардың қызметкерлері, сондай-ақ есірткіге қарсы саясат пен халықаралық ынтымақтастықты дамытуға елеулі үлес қосқан халықаралық әріптестер мен азаматтық сектор өкілдері марапатталды.
Отырыс қорытындысы бойынша трансұлттық есірткі бизнесінің одан әрі жолын кесуге, оның қаржы ағындарын бұғаттауға, халықаралық үйлестіруді күшейтуге, талдау мен мониторингтің цифрлық құралдарын дамытуға, сондай-ақ профилактикалық және оңалту бағдарламаларын кеңейтуге бағытталған ұсынымдар әзірленді.
Бұл бағыттағы жұмыс ведомствоаралық өзара іс-қимыл, халықаралық әріптестік және заманауи технологияларды қолдану негізінде дәйекті түрде жалғастырылатын болады.
ҚР Бас прокуратурасының Баспасөз қызметі
Өндірістік объектілердің тұрақты жұмысы - экономикалық прогрестің және өңірлердегі халықтың өмір сүру сапасын арттырудың негізі болып табылады.
Олардың қызметі салық төлемдерінің тұрақты түсуін қамтамасыз етіп, жұмыс орындарын құруға және ЖІӨ-нің өсуіне ықпал етеді.
Осыған байланысты Бас прокуратураның тапсырмасы бойынша Жамбыл облысының прокуратурасы тоқтап тұрған және өндірістік жүктемесі төмен кәсіпорындардың қызметін қалпына келтіру бойынша жұмыс жүргізуде.
Өңірде орналасқан «Қазфосфат» ЖШС зауыты ТМД және Еуропа елдерінің аумағында құрамында «фосфор» бар тыңайтқыштарды ірі өндірушілердің бірі болып табылады.
Алайда, ағымдағы жылдың басында кәсіпорында өндіріс көлемінің төмендеуі байқалды.
Негізгі себеп - компанияның ресми шетелдік дистрибьюторларын айналып өтіп, зауыт өнімдерін елден тыс жерлерге заңсыз көшіру.
Сондықтан прокуратураның тапсырмасы бойынша өңірде экспорттың заңсыз арналарының жолын кесуге бағытталған жедел-профилактикалық іс-шаралар ұйымдастырылды.
Жағдайды тұрақтандырудың арқасында зауыттан өнімді тікелей сатып алу саны артты.
Бұл «Қазфосфат» ЖШС-ға өндірістік қуаттарды ұлғайтуға және өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 40-тан 57 мың тоннаға дейінгі көлемдерді 28%-ға ұлғайтуға мүмкіндік берді.
Қазір басқа да тоқтап қалған және өндірістік жүктемесі төмен кәсіпорындардың проблемалық мәселелері пысықталуда.
Аталған жұмыс импортты алмастыруға, пайдаланылмаған ресурстарды экономикалық айналымға тартуға және отандық өндірістің өсуіне жағдай жасауға бағытталған.
Прокурорлар сатып алудағы шектеулерге, шикізат тапшылығына, өткізу нарықтарының болмауына және басқа да кедергілерге тап болған бизнес пен инвесторлардың құқықтарын қорғауға бағытталған.
Бас прокуратураның баспасөз қызметі
Бүгін Бас прокуратура қабырғасында Құқық қорғау органдары академиясының түлектеріне куәліктер табыстаудың салтанатты рәсімі өтті.
Іс-шараға Бас Прокурор Берік Асылов, прокуратура органдарының ардагерлері, Академия оқытушылары мен тыңдаушылардың ата-аналары қатысты.
Жылы атмосферада Бас Прокурор жас мамандарды оқудың сәтті аяқталуымен құттықтап, үздік түлектерге куәлік табыс етті.
Өз сөзінде ол қоғам алдындағы жоғары жауапкершілікті және елге әділ, заңдылық және қызмет ету қағидаттарын мүлтіксіз ұстанудың маңыздылығын еске салып, таңдалған жолдың маңыздылығын атап өтті.
Прокуратура органдары ардагерлерінің жас әріптестеріне заңға адал болуға, жоғары моральдық принциптерді сақтауға тілек білдірген сөздері жиналғандардың ерекше ықыласына бөленді.
Ата-аналар да жылы сөздерін де айтты, олар балаларының азаматтардың құқықтарын лайықты қорғайтынына сенім артып, мемлекеттің тірегі болады деген үміттерін мақтанышпен және толқумен жеткізді.
Салтанатты тыңдаушылардың шығармашылық қойылымдары, офицерлер вальсі, сондай-ақ өтпелі вымпелдің жаңа буынға символдық табысталуы одан әрі әсерлендірді.
2025 жылғы шығарылым ерекше болды. Ол Қазақстан Республикасы Президентінің бастамасы бойынша заңдылық қағидаттарын өмір салты ретінде бекітуге бағытталған «Заң мен Тәртіп» апталығы басталған күндері өтіп жатыр. Мемлекет басшысы атап өткендей «Тек «Заң мен Тәртіп» қағидатын негізгі құндылық ретінде бекіту арқылы ғана қоғамның зорлық-зомбылық, вандализм және құқықтық нигилизм сияқты ауруларын жоюға болады».
Бүгінгі түлектер тек болашақ офицерлер ғана емес, сонымен қатар әділдік, «Адал азамат» тұжырымдамасы рухындағы адалдық және патриотизм идеалын тасымалдаушылар.
Академия түлектерді дайындық кезеңінің сәтті аяқталуымен шын жүректен құттықтайды және олардың әрқайсысына мықты денсаулық, кәсіби өсу және прокуратура органдарында қызмет етуде табандылық тілейді.
Бас прокуратураның баспасөз қызметі
Бас прокуратурада облыстардың және оларға теңестірілген аумақтардың прокурорларының қатысуымен, сондай-ақ барлық аумақтық прокуратуралардың онлайн-қосылуымен кеңейтілген алқа отырысы өтті. Отырыста ағымдағы жылдың бірінші жартыжылдығындағы прокуратура органдарының қадағалау қызметінің қорытындылары шығарылды.
Бас Прокурор Б. Асылов құқық бұзушылықтардың алдын алуға, құқық қорғау органдарының күш-жігерін үйлестіруге, азаматтардың конституциялық құқықтарын, сондай-ақ адал бизнес пен мемлекеттің мүдделерін қорғауға басымдық бере отырып, «Заң мен Тәртіп» тұжырымдамасын іске асыруға баса назар аударды.
Кәсіпкерлерді негізсіз қылмыстық қудалауды жою қажеттілігі ерекше атап өтілді. Бас Прокурордың тиісті нұсқауынан кейін 2022 жылдан бастап мұндай фактілердің саны тұрақты түрде азайып келеді.
Мемлекет басшысының тапсырмасын іске асыру шеңберінде инвестициялық жобаларды құқықтық сүйемелдеу қамтамасыз етілді. Азаматтық істер бойынша мемлекеттік органдардың иневсторларға қарсы талаптарының саны 25%-ға, бизнеске қатысты тіркелген қылмыстық істердің саны үш есеге қысқарды.
Отбасылық-тұрмыстық зорлық-зомбылықтың алдын алу бойынша жүйелі жұмыстың маңыздылығы атап өтілді. Ұйымдастырушылық және құқықтық сипаттағы шаралар қабылданды, осы саладағы ведомствоаралық өзара іс-қимылдың тиімділігін арттыру жолдары талқыланды.
Басым бағыттардың қатарында – қадағалауды цифрландыру.
Бас прокуратура әзірлеген жасанды интеллект элементтері бар «Цифрлық қадағалау» бағдарламасы құқық бұзушылықтарға нөлдік төзімділік қағидатын іске асырудың тиімді құралына айналды.
Бағдарлама деректер мен болжамды талдауға негізделген проактивті форматқа көшуді көздейді. Бұл үдерісте Құқықтық статистика және арнайы есепке алу комитеті қоғамдық қауіпсіздік саласындағы тәуекелдерді ерте анықтау мен алдын алудың аналитикалық және технологиялық орталығы ретінде шешуші рөл атқаруы тиіс.
IT-шешімдердің арқасында қылмыскерлер мен борышкерлерді іздестіру жұмысы жақсарып, олардың саны 2,5 мыңға қысқарды.
Прокуратураның бастамасы бойынша бас бостандығынан айыру орындарынан босатылған адамдарды әлеуметтендіру жөніндегі шаралар шеңберінде «Отбасының цифрлық картасы» платформасымен интеграция қамтамасыз етіліп, 200 есепте тұрған адамға атаулы көмек көрсету мүмкін болды.
Қарулы Күштердегі заңдылықты сақтау мәселелеріне ерекше назар аударылды. Бас Прокурордың тапсырмасы бойынша әскери органдармен бірлесіп, моральдық-психологиялық ахуалды жақсартуға және армиядағы құқық бұзушылықтар мен оқиғалардың алдын алуға бағытталған «Әскердегі Заң мен Тәртіп» және «Цифрлық профилактика» атты тұжырымдамалық бағдарламалар әзірленді.
Әскери қызметке шақыруды ұйымдастыру тұрақты бақылауда. Прокурорлық қадағалау шаралары аясында азаматтарды әскерге шақыру туралы бұйрықтардың күшін жою және шақыру комиссияларының құрамын заң талаптарына сәйкестендіру бөлігінде Қорғаныс істері жөніндегі департаменттер мен жергілікті атқарушы органдарға 10 наразылық енгізілді.
Шақыру іс-шаралары барысында, оның ішінде әскерге шақырылушыларды тамақтандыруға, тасымалдауға және медициналық тексеруге бюджет қаражатын заңсыз жұмсауға байланысты 213 млн теңге көлемінде залал анықталып, оның 57 млн теңгесі өтелді.
Әскерге шақырылушылардың құқықтарын сақтау және оларды жиын пункттеріне заңсыз жеткізуге жол бермеу мақсатында прокуратура Қорғаныс министрлігімен және Ішкі істер министрлігімен бірлесіп, әскерге шақырылушылардың өз еркімен келуін қамтамасыз ету алгоритмін бастамашылық етті және іске асырды.
Көлік саласындағы проблемалық мәселелер де талқыланды. Бас көлік прокуратурасы көліктегі қауіпсіздікті қамтамасыз ету, апаттылықтың алдын алу және ведомствоаралық үйлестірудің тиімділігін арттыру бағыттарындағы қадағалау қызметінің қорытындыларын ұсынды.
Президенттің стратегиялық бағытына сүйене отырып, прокурорлар қадағалау практикасы призмасы арқылы қоғамда «Адал азамат» — заңдылық пен құқықтық тәртіпті ұстанатын адал азамат қағидаттарын нығайтуда.
Құқықтық ағарту және алдын алу шеңберінде прокуратураның үйлестіруімен әлеуметтік маңызы бар жобалар іске асырылуда: «Заң мен Тәртіп» атты мектеп пәнін енгізу, балаларды цифрлық қорғауға арналған «Балалар СИМ-картасы» жобасы және басқа да бастамалар.
Әлеуметтік тұрақтылықтың іргелі негізі ретінде қауіпсіз қоғамды қалыптастыру мақсатында, ағымдағы жылы әлеуметтік-экономикалық салада 2 млн-нан астам азаматтың құқықтары қалпына келтірілді, 14 мыңнан астам лауазымды тұлға жауапқа тартылды. Жер қойнауын пайдалану, мұнай-газ өндіру, бағалы металдар айналымы, балық аулау және экспорттау, медициналық сақтандыру, спорт және басқа да әлеуметтік маңызы бар салалардағы тексерулердің қорытындысы бойынша 100 қылмыстық іс қозғалып. 58 адам сотталды
Прокуратураның тұрақты бақылауында — криминогендік жағдай. Ел бойынша қылмыс деңгейі 5%-ға төмендеді (56 369-дан 53 379-ға дейін).
Мемлекеттік айыптау 12,5 мың қылмыстық іс бойынша қолдау тапты. Қадағалау шеңберінде 425 адамға қатысты сот актілері заңға сәйкестендірілді, 248 сотталушының жағдайы жақсарды.
Есірткі және киберқылмыспен күрес бойынша белсенді жұмыс жалғасуда. Прокуратураның бастамасы бойынша 10 млрд теңгеден астам сомаға он мыңнан астам «тамшы» және есірткі дүкендерінің шоттары бұғатталды.
Кибералаяқтыққа қарсы күрес шеңберінде ағымдағы жылы үш халықаралық қылмыстық колл-орталық жойылды. Прокуратураның үйлестіруімен «СИМ-бокстарды» пайдалану бойынша 47 сотқа дейінгі тергеу басталды, 82 құрылғы және 50 мыңнан астам SIM-карта тәркіленді, 36 адам, оның ішінде 16 шетелдік ұсталды. 4 іс бойынша үкім шығарылды.
Арнайы прокурорлардың өндірісіндегі резонанстық істер бойынша үкімдер шықты.
Халықаралық ынтымақтастық белсенді дамып келеді. Ағымдағы жылы Катар және Кипрмен үш келісім ратификацияланды. 27 адам экстрадицияланды, 66 адам шет мемлекеттерге берілді.
Қазақстан Еуропалық құқықтық көмек туралы Конвенцияға қосылу жөнінде ресми шақыру алды. Бұл – құқықтық және дипломатиялық үлкен жетістік. Бұл – Еуропалық Одақтың Қазақстанның құқықтық жүйесін мойындауы. Мұнда Мемлекет басшысының рөлі ерекше болды.
Отырыс қорытындысы бойынша Бас Прокурор басым міндеттерді айқындап, алдағы кезеңге нақты тапсырмалар берді. Прокуратура “Заң мен Тәртіп” тұжырымдамасын іске асыруды, азаматтар мен бизнестің құқықтарын қорғауды, активтерді қайтару, құқық бұзушылықтардың алдын алу және қадағалау қызметінің басқа да маңызды бағыттары бойынша белсенді жұмысты жалғастырады, қылмысқа қарсы күресті үйлестіруді қамтамасыз етеді.
Бас прокуратураның баспасөз қызметі