Туляремияның алдын алу

Туляремия - лимфа түйіндері мен ішкі органдардың зақымдалуымен жүретін жедел зоонозды инфекция.

Туляремия бактерияларының көздеріне мыналар жатады: кеміргіштер –кәдімгі тышқан, су егеуқұйрығы, үй тышқаны, ондатра; лагоморфтар – қояндар, пика; үй жануарлары-ірі қара және ұсақ мал (сиыр мен қой), шошқа.

Бұл жануарлар туляремия бактериялары үшін табиғи тіршілік ету ортасы болып табылады. Адам олармен тікелей байланыста болған кезде де, ластанған тамақ немесе су арқылы да жұқтырылуы мүмкін. Алайда, көбінесе инфекция векторлар арқылы жанама түрде жүреді. Туляремияның тасымалдаушылары-буынаяқтылар, қансорғыштар, атап айтқанда кенелер, жылқылар, масалар, бүргелер. Осы артроподтардың шағуымен туляремия бактериялары жануарлардан адамға өтеді. Осылайша, туляремия бактерияларының өмірлік циклі "кене – жануар"тізбегінде сақталады.

Туляремия белгілері өте алуан түрлі және интоксикацияның жалпы белгілерімен де, ерекше белгілерімен де ұсынылған. Жалпы белгілер аурудың басталуын оның формасына қарамастан сипаттайды.

Туляремияның келесі жалпы белгілері бар:

• жоғары температура;
• қалтырау;
• өткір бас ауруы;
• бұлшықет ауруы;
• склера тамырларын инъекциялау;
• бөртпе.

Адамда инфекциялардың алдын алу мақсатында табиғи ошақта тұратын адамдарды және тәуекел тобына кіретін адамдарды вакцинациялау қажет.

Халықты туляремияға қарсы жоспарлы профилактикалық егуді Денсаулық сақтау ұйымдары вакцинаға қоса берілген нұсқаулыққа сәйкес халықтың мынадай контингенттеріне жүргізеді:

• мобильдік зоологиялық-паразитологиялық топтардың, сынама алуды жүргізетін зертханалардың, филиалдар мен обаға қарсы станциялардың туляремия қоздырғышының болуына зерттеулер мамандарына;
• 7 жасқа дейінгі балаларды, 55 жастан асқан адамдарды және вакцинаға қоса берілген нұсқаулыққа сәйкес қарсы көрсетілімдері бар адамдарды қоспағанда, Жайылма-Батпақты, тау бөктеріндегі-ағын типтегі табиғи ошақтардағы және тұрақты резервация аймағының аумағындағы барлық халыққа;
• жекелеген аудандар аймағының аумағындағы табиғи ошақта, туляремияның жергілікті нақты шектелген ошақтарында тұратын адамдарға;
• тәуекел тобына кіретін адамдарға: аңшыларға, балықшыларға, олардың отбасы мүшелеріне, шопандарға, егіншілерге, мелиораторларға, сондай-ақ тоғай, дала типтерінің табиғи ошақтарында маусымдық немесе вахталық әдіспен жұмыс істейтін адамдарға.

Халықты ревакцинациялау әр 5 жыл сайын жүргізіледі.

Ауруды болдырмайтын іс-шаралар:

* табиғатта демалу немесе белсенді әрекет ету кезінде сақтық шараларын сақтау;

* бақшада немесе көкөніс бақшасында жұмыс істеу кезінде қауіпсіздік ережелерін сақтау;

* жануарлармен жұмыс кезінде профилактикалық ұсыныстарды орындау;

* вакцинация.

Туляремия ауруының алдын алуға көмектесетін ережелерді ұстану мамандығы жоғары тәуекел тобына жататын адамдарға да қатысты.

Табиғи жағдайда адам барған кезде туляремияны жұқтыру қаупі жоғары жерлер бар. Сіз аң аулау, балық аулау, туристік жорықтар немесе ашық ауада демалу кезінде жұқтыра аласыз.

Туляремияны жануарларды ұстайтын үй-жайларды жинау, жануарларды тамақтандыру, ұшаларды кесу кезінде жұқтыруға болады. Инфекцияның алдын алу үшін барлық жұмыстар қолғап, қорғаныс маскалары, көзілдірік, алжапқыш кию керек. Жануарлармен байланыста болғаннан кейін қолды сабынмен жуып, дезинфекциялау құралымен емдеу керек.