Жергілікті ұлтаралық қақтығыстардың себептері

Мемлекеттік ұлттық саясат мәселелерін қарастыра отырып, кез-келген қоғамда табиғаты кейде ұлтаралық қатынастардан және осы саладағы проблемалардан туындайтын қақтығыстардың нақты болуын ескеру қажет. Осыған байланысты, ең алдымен, ұлтаралық қақтығыстардың себептерін білу маңызды. Әрине, жаһандық және жергілікті ұлтаралық қақтығыстардың себептерін бөліп көрсету қажет екенін атап өткен жөн. Жаһандық ұлтаралық қақтығыстардың себептеріне мыналар жатады:

1. аумақтық даулар;
2. халықтар арасындағы тарихи шиеленіс;
3. үстем ұлт жүргізетін кемсітушілік саясаты;
4. ұлттық саяси элиталардың ұлттық сезімдерді өздерінің танымалдығы үшін пайдалану әрекеттері;
5. халықтардың өз мемлекеттілігін құруға деген ұмтылысы.
6. кең ауқымды террористік құрылымдарды құру әрекеттері.

Этномедиация мәселелерін ұлтаралық қатынастарды реттеушінің функциясы   ретінде аша отырып, жергілікті ұлтаралық қақтығыстардың себептерін қарастыру қажет. Бұл жөн болады, өйткені аудан, қала деңгейінде біз көбінесе жергілікті проблемаларға, қақтығыстарға, ұлтаралық сипатқа  ие дауларға тап боламыз.

Қазіргі заманғы тәжірибені талдау жергілікті ұлтаралық қақтығыстардың негізгі себептері мыналар екенін көрсетеді:

1. Тұлғааралық қақтығыстарды ұлтаралық дәрежеге көтеру;
2. Белгілі бір ұлт өкілдерінің қызмет салалары туралы дәстүрлі қалыптасқан көзқарастарға негізделген этнотоптардың экономикалық қақтығыстары;                  
3. Этносаяси және діни-саяси келіспеушіліктер;
4. Билік құрылымдарында, азаматтық қоғам институттарында белгілі бір халықтар өкілдерінің болмауы;
5. Ұлтаралық қатынастардың жай-күйі және мемлекеттік ұлттық саясатты іске асыру барысы туралы халықтың жеткіліксіз хабардар болуы.
6. Мемлекеттік ұлттық саясатты іске асыру барысының ғылыми қамтамасыз етілуінің төмен деңгейде болуы, оның ішінде: мемлекеттік ұлттық саясат саласындағы терминологияны әртүрлі түсіндіру (және мемлекеттік ұлттық саясаттың ғылыми жағын  ұлттық қатынастар саласында құрылатын ресурстық орталықтар белсенді түрде қамтамасыз ете алады) .                                            
7. Ұлттық және ұлтаралық тәрбиенің, ең алдымен отбасындағы, жеткіліксіз деңгейі;
8. Позитивті кейіпкерлер (образдар) – ұлт өкілдері туралы көркем фильмдердің болмауы.

Сонымен, этникалық негізде қақтығыс бар делік. Оның  себептері бар. Қақтығысты  жеткізушілер  бар. Дау-жанжал қандай да бір жолмен шешілуі керек! Қалай? Әрине, тараптардың  бір-бірімен  жанжалдарын тоқтату     арқылы (қандай да бір түрде). Әдетте, бұл дауды шешу  арқылы жүзеге асырылады.

Дау-пікірлердің, ұстанымдардың қақтығысы  барысында тараптардың әрқайсысы талқыланатын мәселелер туралы түсініктерін дәлелді түрде қорғайды және екінші тараптың дәлелдерін жоққа шығаруға тырысады. Дау шексіз болмауы, оның сәттері жылдар мен онжылдықтарға созылмауы , даудың ауқымы жаһандық шамаларға дейін өспеуі  және  «ашытқы» сияқты  күшеймеуі үшін  медиацияның  мүмкіндігін пайдалану қажет (біздің жағдайда – этномедиация).