Қазақ тілі – Қазақстан Республикасы мемлекетінің тілі

Қазақстан Республикасының Негізгі Заңы – Конституцияның 7 – бабында-елімізде қазақ тілі-мемлекеттік тіл болып табылады деп айтылған. Бұл ретте мемлекеттік ұйымдар мен жергілікті өзін-өзі басқару органдарында онымен тең орыс тілі ресми түрде қолданылуы мүмкін. Сондай-ақ Мемлекет "Қазақстан халқының тілдерін үйрену мен дамыту үшін жағдай жасау туралы"қамқорлықты өзіне алады.

Қазақстанда тілдердің қолданылуын реттейтін басқа құжат-1997 жылы қабылданған "Тіл туралы" заң. Онда, атап айтқанда, мемлекеттік тіл – мемлекеттің барлық аумағында қоғамдық қатынастардың барлық саласында әрекет ететін мемлекеттік басқару, заңнама, сот өндірісі және іс жүргізу тілі. Қазақ тілін меңгеру әрбір азаматтың парызы, ал тілдің өзі – қазақстандықтарды біріктірудің маңызды факторы болып табылады.

Қазақстанда тілдерді дамыту үшін 2011 жылы Арнайы мемлекеттік бағдарлама қабылданды. 2020 жылға дейінгі іс-қимыл жоспары "үйлесімді тіл саясатын"жүргізуді көздейді. Бірнеше бағыт бойынша бағдарлама жұмыс істейді. Олардың бірі - "мемлекеттік тілді оқытудың әдіснамасын жетілдіру және стандарттау", оның шеңберінде еліміздің барлық азаматтарының қазақ тілін меңгеру жүйесін құру бойынша жұмыстар жүргізілуде.

Тағы бір бағыт - "мемлекеттік тілді насихаттау және қолдану аясын кеңейту". Бұл жерде, атап айтқанда, қоғамдық санада қазақ тілінің беделді бейнесін қалыптастыру және бекіту жоспарланған. Екінші жағынан, мемлекеттік тілге деген сұранысты арттыру міндеті тұр. Мысалы, бағдарламада БАҚ қызметкерлеріне"қоғамның тілдік мәдениетін тікелей қалыптастыратын адамдарға" деген міндетті тілдік біліктілік талаптарын енгізу жазылған.

Начало формы

Тіл коммуникация мен Ой білдірудің маңызды құралы бола отырып, тіл адамның әлемді үнемі, белсенді игерудің және тәжірибені білімге айналдырудың құралы болып табылады. Бұл үдерістің негізінде адамдардың нақтылы қызметі жатыр, ол шындықты тұтас, жүйелі-мазмұндық тілдік интерпретациялау, әлемнің ерекше ақпараттық-тілдік көрінісін жасау.

Қазақ терминологиясының қазіргі жай-күйі оның қалыптасу көздері туралы, Жеке терминдер мен терминологиялық жүйелердің құрылу уақыты туралы, номинацияның тәсілдері мен әдістері туралы түсінік береді. Әрбір ұлттық тілдің терминологиясы осы ұлт өкілдерінің практикалық және танымдық іс-әрекеттерінің нәтижесі болып табылады, өйткені қоғамдық кәсіби қызметтің барлық салалары арнайы ұғымдардың атауларында көрініс табады. Осыған байланысты ғылым тілін зерттеу Қазақ тіл білімінің өзекті мәселелерінің бірі болып табылады.

Қазақ тілінің мемлекеттік мәртебесін алуына байланысты оның ғылымның түрлі салаларындағы рөлі мен функциялары да айтарлықтай өзгерді. Әсіресе, терминологиялық үдерістегі қазақ тілінің рөлі атап өтілді,яғни қазақ сөздері терминдер ретінде кеңінен қолданыла бастады. Халықаралық терминдер қазақ нұсқаларымен ауыстырылып, архаизмдер, пассивті сөздер және т. б. белсенділігі артты.

Осылайша, қазақ термин білімі дамудың жаңа жолына айналды,өйткені ол тәуелсіз мемлекеттің тарихындағы жаңа заман талабына сай болды.

 

Сот актілерін орындау жөніндегі Ақтоғай

ауданаралық аумақтық бөлімі» филиалы

Басшы –аға сот орындаушысы                                                                       Л.Е.Жакенова