АДАМНЫҢ ДЕНСАУЛЫҒЫН САҚТАУ ҚҰҚЫҒЫН ЖӘНЕ СОТТАЛҒАНДАРДЫҢ ДЕНСАУЛЫҚ ЖАҒДАЙЫН ТӘУЕЛСІЗ МЕДИЦИНАЛЫҚ БАҒАЛАУДЫ ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ

Мемлекет басшысы адамның денсаулық сақтау құқығын қамтамасыз ету және сотталғандар мен тергеу қамауындағы азаматтардың денсаулық жағдайын тәуелсіз медициналық бағалау туралы түбегейлі шешім қабылдады. Бұл әсіресе азаптау немесе қатыгездіктің басқа түрлері туралы хабарламаларға және уақтылы медициналық тіркеуге байланысты өте маңызды. Бұл шешім осындай істерді тергеу кезінде объективті дәлелдемелер базасын қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Қазақстан Республикасының Президенті Қ.Тоқаев медициналық қызметті пенитенциарлық жүйені жүргізуден азаматтық Денсаулық сақтау жүйесін жүргізуге беру туралы Жарлыққа қол қойды. Алдағы уақытта Парламент Бірқатар заңдарға өзгерістер енгізу туралы заң жобасын қарайды. Оны 2021 жылдың соңына дейін қабылдау күтілуде. Бұған дейін адам құқықтары жөніндегі уәкіл БҰҰ-ның Қазақстандағы өкілдігімен және "халықаралық түрме реформасы" (PRI) Халықаралық үкіметтік емес ұйымының Орталық Азия бойынша Өңірлік офисімен бірлесіп халықаралық тәжірибені талдау және осы мәселе бойынша заңнамалық өзгерістер енгізу бойынша ұсыныстар пакетін әзірлеу жөніндегі жобаны іске асырған болатын. 2021 жылдың мамыр айында жобаның нәтижелері Үкімет пен Парламентке ұсынылды.

Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының жабық мекемелердегі азаматтардың денсаулығын Қоғамдық денсаулықтың бір бөлігі ретінде қарау туралы ұсыныстарына қарамастан, барлық елдер, соның ішінде Еуропалық Одақ осы уақытқа дейін мұндай шешімдерді жүзеге асыра алмады. Ал мемлекет бас бостандығынан айыру түріндегі қылмыстық жаза туралы сот үкімінің орындалуын қамтамасыз ете отырып, жабық мекемелердегі азаматтардың денсаулығы үшін жауапкершілікті өз мойнына алады. Бүгінгі таңда Орталық Азия мен Ресей елдерінің құқық қорғаушылары мен ғалымдары қазақстандық тәжірибені және заңнамалық түзетулердің әзірленген пакетін зерттеуге қызығушылық танытты.

Қылмыстық-атқару жүйесіндегі басқа да шаралар, сондай-ақ адам құқықтары жөніндегі уәкілдің және негізгі қызметі шектеу немесе бас бостандығынан айыру жағдайларында адам құқықтарын сақтау мәселелері болып табылатын құқық қорғау ұйымдарының ұсынымдары ескеріле отырып әзірленгенін атап өткен жөн. Сондай-ақ азаматтық қоғам тарапынан жүргізіліп жатқан реформаларға тұрақты мониторинг және сараптамалық қатысу және азаматтық қоғаммен адам құқықтарын сақтау жөніндегі диалогқа мемлекеттік органдардың ашықтығы маңызды болып табылады.

Қылмыстық сот төрелігі мен пенитенциарлық жүйеде, сондай-ақ әлеуметтік мекемелерде адам құқықтарын сақтау адами өлшем саласындағы мемлекеттік саясат тиімділігінің маңызды көрсеткіші болып табылады.

Адам құқықтары жөніндегі ұлттық орталық