Ерлер мен әйелдер арасындағы теңдік құқығы - бұл әр адамның негізгі, ажырамас құқығы

Ерлер мен әйелдер арасындағы теңдік құқығы - бұл әр адамның негізгі, ажырамас құқығы. Ол демократиялық және құқықтық мемлекеттің негізі ретінде Қазақстан Республикасының негізгі халықаралық шарттарында және ұлттық заңнамасында бекітілген.

Қазақстан Республикасының Конституциясы 14-бапта заң мен сот алдында теңдікке кепілдік береді және кез келген кемсітушілікке, оның ішінде жынысы бойынша кемсітуге тыйым салады.

Қазақстан Республикасының Еңбек кодексі 6-бапта құқықтар мен мүмкіндіктердің теңдігін, оның ішінде жыныс белгісі бойынша бекіте отырып, еңбек саласындағы кемсітушілікке тыйым салады.

"Неке (ерлі-зайыптылық) және отбасы туралы" Кодекс 30-бапта ерлі-зайыптылардың жеке және мүліктік қатынастардағы теңдігін бекітеді.

2024 жылдың сәуірінде отбасылық-тұрмыстық зорлық-зомбылық үшін жауапкершілікті едәуір арттырып, әйелдер мен балаларды қорғау шараларын кеңейтетін ауқымды түзетулер енгізілді.

1998 жылы Қазақстан қосылған әйелдерге қатысты кемсітушіліктің барлық нысандарын жою туралы БҰҰ конвенциясы (Cedaw) ұлттық заңнамада гендерлік теңдікті міндетті түрде бекітуді және кемсітушілікті жоюды талап етеді.

Қазақстан Азаматтық және саяси құқықтар туралы халықаралық пактінің және экономикалық, әлеуметтік және мәдени құқықтар туралы халықаралық пактінің қатысушысы болып табылады; екі пактіде де оларда бекітілген барлық құқықтарды - әрбір пактідегі 3-бапты пайдалануға ерлер мен әйелдердің тең құқықтары расталады.

Қазақстан Республикасында ерлер мен әйелдердің нақты теңдігін қамтамасыз етуге бағытталған бірқатар қазіргі заманғы мемлекеттік шаралар іске асырылуда.

Әйелдер кәсіпкерлігін және жұмыспен қамтуды қолдау, сондай-ақ отбасылық және әлеуметтік сервистерді дамыту.

Ерлер мен әйелдер арасындағы теңдік құқығын қорғауда Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөніндегі Уәкіл институты аса маңызды рөл атқарады. Құқықтарды сақтаудың Конституциялық кепілі бола отырып, Омбудсмен: гендерлік теңдік қағидаттарын бұзумен байланысты шағымдарға мониторинг пен ден қоюды, халықаралық құқық қорғау институттарымен үйлестіруді, ұлттық және халықаралық міндеттемелердің іске асырылуын жүйелі бақылауды қамтамасыз етеді.