2024 жылы Қазақстанда мемлекеттік және квазимемлекеттік сатып алу қағидаларына түзетулер

Қазақстандағы мемлекеттік және квазимемлекеттік сатып алу қағидаларына түзетулер

2024 жылғы 29 наурызда Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің № 168 бұйрығымен сатып алу саласын реттейтін бірқатар нормативтік құжаттарға өзгерістер енгізілді:

* Мемлекеттік сатып алуды жүзеге асыру қағидалары (ҚР ҚМ 11.12.2015 № 648 бұйрығы);

* Квазимемлекеттік сектордың жекелеген субъектілерінің сатып алуды жүзеге асыру қағидалары (ҚР ҚМ 2021.11.30 № 1253 бұйрығы);

* Ерекше тәртіпті қолдана отырып, Мемлекеттік сатып алуды жүзеге асыру қағидалары (ҚР ҚМ 20.06.2023 № 686 бұйрығы).

Негізгі өзгерістер:

* 30% мөлшерінде міндетті аванс. Бұрын аванстық төлем міндетті емес болатын.

* Қамтамасыз етуден босату. Жеткізушілер өтінімді, шарттың орындалуын, авансты және демпингке қарсы қамтамасыз етуді қоса алғанда, қамтамасыз етудің барлық түрлерінен босатылады.

* Тұрақсыздық айыбының мөлшерін азайту. Шарттық міндеттемелерді тиісінше орындамағаны үшін тұрақсыздық айыбы (айыппұл, өсімпұл) шарт сомасынан 10% - дан 3% - ға дейін төмендетілді.

* Бір көзден Офтейк келісімшарттары. Квазимемлекеттік секторды сатып алу қағидаларына бір көзден офтейк-келісімшарттар (өнімнің барлығын немесе бір бөлігін жеткізуге арналған шарттар) жасасу туралы ереже қосылды.

* Отандық өндірушілердің басымдығы. Ұлттық режим шеңберіндегі мемлекеттік сатып алулардағыдай отандық өндірушілерден тауарларды, жұмыстар мен қызметтерді сатып алудың басымдығы туралы ереже қосылды.

Электр энергиясын сатып алудағы өзгерістер:

2024 жылдың 1 қаңтарынан бастап тұтынушылар электр энергиясын бәсекелестік ортада тауар ретінде сатып алады. ҚР Қаржы министрлігінің 10.01.2024 ж. № 6 бұйрығымен (бұйрық) мемлекеттік сатып алуды бірыңғай ұйымдастырушының тізбесіне өзгерістер енгізілді. Тізбеден "бюджеттік бағдарламалар әкімшілері болып табылатын бюджет қаражаты есебінен сатып алынатын"деген сөздер алынып тасталды. Бұл бірыңғай ұйымдастырушы қаржыландыру көзіне қарамастан (бюджеттік немесе Тапсырыс берушінің өз кірісі есебінен) тапсырыс берушілер үшін мемлекеттік сатып алуды жүргізетінін білдіреді.

Техникалық қадағалау және жобаларды басқару қызметтерін сатып алудағы өзгерістер:

Техникалық қадағалау және жобаларды басқару қызметтерін сатып алуда жеткізушілерге материалдық және еңбек ресурстарының болуын растаудың қажеті жоқ. Аккредиттеу туралы куәліктің болуы жеткілікті (Мемлекеттік сатып алу Ережелерінің 59-1-тармағы).

ҚР ҚМ 2022.01.18 № 46 Бұйрығымен 1 ақпаннан бастап жобаларды техникалық қадағалау және басқару қызметтерінің тізбесіне инженерлік қызметтер енгізілді. Бұл дегеніміз, 2024 жылдың 1 ақпанынан бастап тапсырыс берушілер рейтингтік-балдық жүйені пайдалана отырып, конкурс бойынша инженерлік қызметтерді сатып алатын болады.

ҚР ҚМ 29.07.2019 № 798 Мемлекеттік сатып алу тәсіліне байланысты төленетін аванстың шекті мөлшерін белгілеу туралы бұйрығына өзгерістер енгізілді.

Қосымша ақпарат:

Жоғарыда сипатталған өзгерістерден басқа, мемлекеттік сатып алу ережелеріне мемлекеттік сатып алу процесінің тиімділігі мен ашықтығын арттыруға бағытталған басқа да түзетулер енгізілді:

* 3 миллион теңгеге дейінгі сомаға сатып алу үшін баға ұсыныстарын сұрату рәсімін оңайлату;

* Күрделі жобалар үшін екі сатылы сатып алу рәсімін енгізу;

* Мемлекеттік сатып алу комиссиялары мүшелерінің біліктілігіне қойылатын талаптарды арттыру;

* Тауарларды, жұмыстарды және қызметтерді жеткізу мерзімдерінің сақталуын бақылауды күшейту;

* Мемлекеттік сатып алудың барлық кезеңдерінде электрондық құжат айналымын енгізу.

Бұл өзгерістер Мемлекеттік сатып алу саласындағы бәсекелестіктің өсуіне, сыбайлас жемқорлық тәуекелін төмендетуге, сатып алынатын тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің сапасын арттыруға және мемлекеттік қаражатты неғұрлым тиімді пайдалануға ықпал етуге тиіс.