Меню
Тергеу ішкі істер органдарында қылмыстарды тергеуді, анықтауды және ашуды қамтамасыз ететін және тергеу, анықтау және әскери-тергеу бөліністерін үйлестіруді жүзеге асыратын бағыт болып табылады.
Функциялары:
- ішкі істер органдарының тергеуіне жатқызылған қылмыстардың жан-жақты, толық және объективті тергелуін қамтамасыз ету мақсатында тергеу, анықтау бөліністерін және әскери-тергеу бөліністерін ұйымдастырушылық-әдістемелік басқару және аймақтық бақылау;
- тергеу, анықтау бөліністерінің және әскери-тергеу бөліністерінің қызметін ақпараттық-аналитикалық қамтамасыз ету;
- қылмыс жасаған адамдарды уақтылы әшкерелеу және қылмыстық жауапкершілікке тарту, жасалған қылмыстар үшін жазаның бұлтартпастығын қамтамасыз ету;
- әскери қылмыстардың алдын алу, анықтау, жолын кесу және ашу;
- қылмыстық істерді тергеу барысында азаматтардың, ұйымдардың және мемлекеттің құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау;
- қылмыстық іс жүргізу саласындағы халықаралық ынтымақтастық.
- қылмыстар профилактикасы;
- қылмыстарды анықтаудың, ашудың және тергеудің отандық және шетелдік оң тәжірибені зерделеу, жалпылау және ішкі істер органдарының практикасына енгізу.
Күдікті, жәбірленуші тергеп-тексерудің негізсіз созылуына шағым жасауға және қылмыстық қудалауды жүзеге асыратын адамның оның барысында істі тергеп-тексеруді толық көлемінде аяқтауына қажетті белгілі бір мерзімді белгілеу туралы өтінішхатты прокурорға мәлімдеуге немесе ҚПК-нің 106-бабының тәртібінде сотқа шағым жасауға құқылы (ҚПК-нің 192-бабының 8-тармағы).
Қылмыстық процеске қатысушының шағыммен арызданғанда Қылмыстық-процестік кодексте көзделген процестік құқықтарды іске асыратынын назарға ала отырып, шағымды қараудың мерзімі ҚПК 105-бабының 2-тармағымен реттеледі.
Прокурор, тергеу бөлімінің бастығы, анықтау органының бастығы шағымды қарауға және қабылданған шешім туралы шағым берген адамға ол алынған сәттен бастап жеті тәулік ішінде хабарлауға міндетті.
Ұстау, күдікті деп тану, күдіктінің әрекеттерін саралау, лауазымнан шеттету кезіндегі заң бұзушылықтарға шағымдар келіп түскен сәттен бастап үш тәулік ішінде қаруға жатады.
Шағымды тексеру үшін қосымша материалдарды талап ету не өзге де шаралар қабылдау қажет болған айрықша жағдайларда шағым берген адамға бұл туралы хабарлай отырып, он бес тәулікке дейін қарауға болады.
Сотқа ҚПК 106-бабының тәртібінде келіп түскен прокурордың, тергеу және анықтау органдарының әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) және шешімдеріне шағымды тергеу судьясы сот отырысын өткізбестен үш тәулік ішінде жеке-дара қарайды.
Құқықтары мен міндеттері прокурордың, тергеу және анықтау органдарының әрекеттерімен (әрекетсіздігімен) және шешімімен қозғалатын адамдар ҚПК-нің 13-бабы (өтінішхаттар, қылмыстық іс бойынша іс жүргізуді жүзеге асыратын ммлекеттік органдар мен лауазымды адамдардың әрекеттері (әрекетсіздігі) мен шешімдеріне шағым жасау) реттейтін тәртіпте оларға шағым жасауға құқылы.
Өзінің немесе білдіретін құқықтар мен мүдделерді қорғайтын адамдардың сотқа дейінгі тергеп-тексеруді жүзеге асыратын адамдардың әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) берген шағымдары тергеу бөлімінің, анықтау органының бастығына, прокурорға немесе сотқа беріледі.
Тергеу бөлімі бастығының, анықтау органы бастығының әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) және шешімдеріне шағымдар прокурорға беріледі.
Прокурордың әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) және шешімдеріне шағымдар жоғарыда тұрған прокурорға беріледі.
Қылмыстық құқық бұзушылық туралы өтінішті қабылдаудан бас тарту сондай-ақ сотқа дейінгі тергеп-тексеруді бастау, тергеп-тексерудің мерзімдерін үзу, қылмыстық істі тоқтату, сот-медициналық сараптаманы жүргізу үшін медициналық ұйымға мәжбүрлеп орналастыру, тінту және (немесе) алу жүргізу, басқа әрекеттерді (әрекетсіздікті) жасау және шешімдер қабылдау кезінде заң бұзушылықтар туралы шағымдар сотқа беріледі және ҚПК-нің 106-бабында көзделген тәртіпте қаралады.